Thứ năm, 07/08/2025
Trên thực tế, chúng ta cũng có thể nhận thấy trong cuộc sống rằng khứu giác có liên quan mật thiết đến trí nhớ.
Hãy tưởng tượng rằng khi mọi thứ xung quanh bạn biến mất, chỉ còn lại mùi hương thoang thoảng trong không khí. Đó có thể là nơi lưu giữ những ký ức cuối cùng của bạn.
Vậy tại sao lại "ngửi"?
Bộ não của chúng ta tiếp nhận thông tin từ thế giới bên ngoài chủ yếu thông qua năm giác quan: thị giác, thính giác, xúc giác, vị giác và khứu giác.
Nhưng khứu giác khác với các giác quan khác. Nó được kết nối với trung tâm cảm xúc của não, vì vậy khi chúng ta ngửi thấy một mùi nào đó, nó sẽ kích hoạt ký ức liên quan đến mùi đó trong não.
Giáo sư Michael, một nhà khoa học thần kinh tại Đại học California và là giám đốc Trung tâm Thần kinh học về Học tập và Trí nhớ, đã đưa ra một quan điểm đáng suy ngẫm:
"Không giống như các giác quan khác, tín hiệu khứu giác không cần phải đi qua đồi thị mà đi đường tắt đến trung tâm trí nhớ".
Điều này cho phép mùi hương kích hoạt nhanh chóng các mạch trí nhớ theo một cách độc đáo, thậm chí đánh thức các vùng não đã ngủ yên từ lâu.
Để kiểm chứng lý thuyết này, họ đã cẩn thận thiết kế một thí nghiệm.
Trong thí nghiệm, các nhà nghiên cứu đã cẩn thận lựa chọn bảy mùi hương: hoa hồng, cam, khuynh diệp, chanh, bạc hà, hương thảo và hoa oải hương.
Tất cả các mùi hương này đều có nguồn gốc từ tinh dầu thiên nhiên, mỗi loại chứa các thành phần hóa học độc đáo có khả năng kích thích chính xác các vùng cụ thể của não.
Trong thí nghiệm này, quá trình thực hiện khá đơn giản: những người tham gia được tiếp xúc với một mùi hương cụ thể trong hai giờ mỗi đêm, sau đó là một mùi hương khác nhau mỗi ngày trong bảy ngày liên tiếp.
Sau sáu tháng nghiên cứu liên tục, các nhà nghiên cứu đã sử dụng các công cụ đánh giá tâm lý thần kinh chuyên nghiệp và công nghệ quét cộng hưởng từ chức năng;
Những thay đổi trong não của người tham gia được kiểm tra chi tiết.
Kết quả cho thấy các vùng não chính của người tham gia có liên quan chặt chẽ đến chức năng trí nhớ, chẳng hạn như hồi hải mã, vỏ não khứu giác và thùy thái dương giữa, có cấu trúc dày lên đáng kể.
Sự thay đổi về cấu trúc này chính là chìa khóa để cải thiện đáng kể chức năng nhận thức.
Kết quả đánh giá cuối cùng cho thấy trí nhớ của những người tham gia đã được cải thiện đáng kể so với sáu tháng trước, với mức tăng trung bình đáng kinh ngạc là 226%.
Mối quan hệ giữa mùi, cảm xúc và trí nhớ
Trong lĩnh vực tâm lý học, có một hiện tượng rất thú vị được gọi là "hiện tượng Proust", ám chỉ khả năng của một mùi hương nhất định có thể gợi lên những ký ức cảm xúc sâu sắc trong chúng ta ngay lập tức.
Khái niệm này ban đầu xuất phát từ nhà văn nổi tiếng người Pháp Proust.
Trong tác phẩm kinh điển của mình, Ký ức về những điều đã qua, ông đã từng mô tả điều này theo cách này:
Khi nhân vật chính vô tình ngửi thấy mùi thơm của một chiếc bánh nhỏ, những ký ức tuổi thơ đã lãng quên từ lâu bỗng chốc được đánh thức và ùa về như thủy triều.
Các nhà tâm lý học giải thích lý do như sau: đường dẫn khứu giác có mối liên hệ chặt chẽ với hệ viền (trung tâm điều hòa cảm xúc) và hồi hải mã (trung tâm trí nhớ).
Khi chúng ta tiếp xúc với một mùi hương nhất định, không chỉ ký ức được đánh thức mà cảm xúc cũng được khơi dậy.
Đó là lý do tại sao hương thơm không chỉ hỗ trợ trí nhớ mà còn làm giảm căng thẳng, cải thiện chứng trầm cảm và tăng cường khả năng tập trung.
Bảy mùi hương được chọn cho thí nghiệm này không chỉ mang tính đại diện mà còn có bằng chứng nghiên cứu rõ ràng về khả năng điều hòa cảm xúc và kích hoạt nhận thức. Độc giả cũng có thể sử dụng chúng trong cuộc sống hàng ngày:
Hoa hồng - có thể tăng cường sự ổn định cảm xúc và cải thiện chất lượng giấc ngủ.
Chanh – Cải thiện sự tập trung và minh mẫn tinh thần.
Cam – có tác dụng chống trầm cảm đáng kể.
Bạch đàn – giúp thông mũi và sảng khoái.
Bạc hà – kích thích sự tỉnh táo và tăng cường sự tỉnh táo.
Hương thảo – đã được chứng minh trong một số nghiên cứu có tác dụng tăng cường trí nhớ.
Hoa oải hương – Được biết đến với tác dụng làm giảm lo âu và thúc đẩy giấc ngủ sâu.
Phòng ngừa bệnh Alzheimer
Hiện nay, vẫn chưa có cách chữa khỏi chứng mất trí nhớ ở người già như bệnh Alzheimer, nhưng cộng đồng khoa học nhìn chung tin rằng can thiệp càng sớm thì bệnh khởi phát càng muộn.
Bộ não cũng giống như một cơ bắp; hãy sử dụng nó hoặc mất nó. Việc liên tục cung cấp kích thích tích cực cho não, chẳng hạn như luyện tập khứu giác, có thể làm chậm quá trình teo não, kích hoạt tế bào thần kinh và cải thiện chức năng điều hành.
Vì vậy, chỉ cần hít một hơi mỗi ngày cũng giống như một bài tập thần kinh.
Nghiên cứu này giúp chúng ta hiểu sâu hơn về mối quan hệ giữa khứu giác và trí nhớ, đồng thời cung cấp một cách đơn giản và hiệu quả để cải thiện trí nhớ và ngăn ngừa bệnh Alzheimer trong cuộc sống hàng ngày.
Chúng ta có thể chọn thắp đèn xông tinh dầu oải hương trong phòng mỗi tối, hoặc đặt một chai tinh dầu chanh nhỏ cạnh gối. Điều này có thể giúp chúng ta ngủ ngon và cải thiện trí nhớ.
Cuối cùng, điều quan trọng cần lưu ý là luyện tập khứu giác không phải là thuốc chữa bách bệnh. Nó không thể thay thế thuốc men, cũng không phù hợp với những người bị dị ứng với mùi hoặc mắc một số bệnh về mũi.
Trạng thái não bộ và độ nhạy khứu giác của mỗi người có thể khác nhau nên tác dụng không thể hoàn toàn giống nhau. Nhưng ưu điểm của nó là đơn giản, an toàn, không có tác dụng phụ và đã được chứng minh bằng các thí nghiệm khoa học là có tác động tích cực đến não bộ.
Lần tới khi bạn ngửi thấy mùi hoa, hãy dừng lại và hít thở thật sâu.
Có lẽ đây không chỉ là một hình thức giải trí mà còn là sự nuôi dưỡng cho não bộ.
Mũi của chúng ta không chỉ phát hiện mùi dễ chịu mà còn giúp chúng ta lưu giữ những ký ức tốt đẹp.
Nghiên cứu này từ Đại học California cho phép chúng ta thấy rõ hơn chức năng của khứu giác. Có lẽ trong tương lai chúng ta sẽ sử dụng khứu giác để cải thiện trí nhớ.
Với mức giá bình dân và là nguyên liệu quen thuộc trong bữa cơm Việt,...
Chăm con - 1 ngày, 3 giờ trước
Mong muốn con thành công và hạnh phúc là tâm nguyện của mọi bậc cha mẹ. Tuy nhiên, nhiều phụ huynh không hề hay biết những câu nói tưởng chừng vô hại lại có...
Chăm sóc sức khỏe - 1 ngày, 5 giờ trước
Chuyên gia dinh dưỡng chỉ ra rằng nguyên nhân hình thành mỡ không gì khác ngoài vấn đề về chế độ ăn uống, giấc ngủ, tập thể dục, căng thẳng chống oxy hóa, v.v....
Chăm sóc sức khỏe - 2 ngày, 20 giờ trước
Khi nhập viện cấp cứu, tất cả các bệnh nhân đều tỉnh táo nhưng có chung các triệu chứng tê lưỡi, đau nhức cơ thể và được chẩn đoán ngộ độc ciguatera.
Chăm con - 2 ngày, 21 giờ trước
Nhiều gia đình tin rằng 'người đầu tiên ôm con sẽ ảnh hưởng đến tính cách bé sau này', nhưng ít ai biết 'cái ôm đầu tiên' còn liên quan đến sức khỏe và...
Chăm sóc sức khỏe - 2 ngày, 24 giờ trước
Khi chúng ta già đi, quá trình trao đổi chất và chức năng tiêu hóa dần suy yếu, khiến việc lựa chọn thực phẩm phù hợp trở nên vô cùng quan trọng đối với...
Chăm sóc sức khỏe - 1 giờ, 17 phút trước
Tiết kiệm là tốt, nhưng tiếc một miếng ăn mốc có thể phải trả giá bằng cả tính mạng...
Chuyện làng sao - 1 giờ, 18 phút trước
Tin sao Việt 7/8/2025: Chỉ sau 2 năm, tính cách của con trai Duy Mạnh đã có nhiều thay đổi. Khoảnh khắc Hoa hậu Thanh Thủy bật khóc được lan truyền trên mạng xã...
Làm sao - 1 giờ, 18 phút trước
Lợi dụng thông tin mới như sáp nhập, điều chỉnh địa giới hành chính, các đối tượng xấu tạo dựng nhiều kịch bản lừa đảo, với mục đích chiếm đoạt tài sản của người...
Đời sống trẻ - 1 giờ, 18 phút trước
'Vậy là ba đã được nằm cạnh ông bà rồi. Ba toàn bảo mong được bà nội bóp chân lần nữa, mong được nghe tiếng giở sách của ông nội lần nữa', con trai...
Tin trong ngày - 1 giờ, 18 phút trước
Theo yêu cầu của Bộ Giáo dục và đào tạo (GD-ĐT), các trường sẽ phải công bố điểm chuẩn đại học năm 2025 trước 17h ngày 22/8.
Chăm sóc sức khỏe - 1 giờ, 18 phút trước
Đây là loại rau nằm trong top 10 rau củ quả ít thuốc trừ sâu nhất, do Tổ chức môi trường EWG (Mỹ) đánh giá. Loại rau này cũng chứa rất nhiều dưỡng chất...
Làm đẹp+ - 2 giờ, 30 phút trước
Trong giới tạo mẫu tóc Việt Nam, Mr. Lee được biết đến như một biểu tượng của sự tiên phong, đổi mới và dám mạo hiểm. Không chỉ là một nhà tạo mẫu tài...
Tin trong ngày - 2 giờ, 60 phút trước
Người dân nằm trong diện thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ tái định cư; đăng ký đất đai, cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất... cần nắm được những đề xuất, quy...
Tin trong ngày - 2 giờ trước
Thị trường bất động sản nửa cuối năm 2025 được dự báo sẽ không có hiện tượng "sốt đất" nhưng cũng không nên kỳ vọng giá sẽ giảm sâu. Đây là nhận định của...
Tin trong ngày - 2 giờ trước
Sau chuyến thị sát thực địa sân bay Long Thành, Thủ tướng Phạm Minh Chính cùng đoàn công tác của Chính phủ đã có buổi làm việc với Bộ Xây dựng, lãnh đạo tỉnh...
Kiến thức - 2 giờ, 1 phút trước
Sau khi có điểm thi tốt nghiệp THPT 2025, nhiều thí sinh quan tâm các trường đại học có học phí phù hợp năng lực và điều kiện kinh tế.
Tin trong ngày - 2 giờ, 1 phút trước
Nhằm phục vụ các hoạt động kỷ niệm diễn ra trên địa bàn Hà Nội trong các ngày từ 7/8 đến 10/8, Công an Hà Nội đã có kế hoạch cấm triệt để và...
Chuyện làng sao - 2 giờ, 26 phút trước
Diễn viên Kiều Trinh bày tỏ niềm hạnh phúc khi tìm được bạn trai mới ở tuổi 49 sau nhiều đổ vỡ hôn nhân.
Doanh nghiệp - 3 giờ, 52 phút trước
Trong bối cảnh TTCK sôi động, khối tài sản của các "ông lớn" luôn là tâm điểm chú ý của công chúng. Một trong những cái tên nổi bật là Nguyễn Đức Anh, sinh...
Đời sống trẻ - 3 giờ, 52 phút trước
Một trào lưu kỳ lạ đang gây chú ý tại Trung Quốc khi những người trẻ thất nghiệp hoặc làm việc tự do sẵn sàng chi tiền mỗi ngày để được trải nghiệm một...
Kiến thức - 3 giờ, 53 phút trước
Tại Việt Nam, ngành học này được đào tạo ở nhiều trường như Bách khoa Hà Nội, Bách khoa Đà Nẵng, Công nghệ - ĐHQG Hà Nội, Công nghiệp TP.HCM, Học viện Bưu chính...
Tin trong ngày - 3 giờ, 53 phút trước
Chính phủ quy định hành vi không chấp hành quyết định gọi kiểm tra, khám sức khỏe nghĩa vụ quân sự, nghĩa vụ tham gia Công an Nhân dân bị phạt 50-75 triệu đồng....
Đời sống số - 3 giờ, 53 phút trước
Công an thông tin nhiều người dân nhận được các cuộc gọi giả danh nhân viên Viettel, dụ cung cấp mã OTP để chiếm đoạt tiền.
Chăm sóc sức khỏe - 3 giờ, 53 phút trước
Không chỉ có giá thành bình dân, chứa lượng omega-3 lớn không kém gì cá hồi, loài cá này cũng chứa lượng protein dồi dào và có nhiều trong tự nhiên.
Tin trong ngày - 4 giờ, 44 phút trước
Bên cạnh những món ăn trứ danh, Lạng Sơn còn gây bất ngờ với một đặc sản dân dã, ít người biết tới là tôm rừng. Từng là món ăn không ai ngó ngàng,...