Thứ ba, 23/09/2025
Trên thực tế, chúng ta cũng có thể nhận thấy trong cuộc sống rằng khứu giác có liên quan mật thiết đến trí nhớ.
Hãy tưởng tượng rằng khi mọi thứ xung quanh bạn biến mất, chỉ còn lại mùi hương thoang thoảng trong không khí. Đó có thể là nơi lưu giữ những ký ức cuối cùng của bạn.
Vậy tại sao lại "ngửi"?
Bộ não của chúng ta tiếp nhận thông tin từ thế giới bên ngoài chủ yếu thông qua năm giác quan: thị giác, thính giác, xúc giác, vị giác và khứu giác.
Nhưng khứu giác khác với các giác quan khác. Nó được kết nối với trung tâm cảm xúc của não, vì vậy khi chúng ta ngửi thấy một mùi nào đó, nó sẽ kích hoạt ký ức liên quan đến mùi đó trong não.
Giáo sư Michael, một nhà khoa học thần kinh tại Đại học California và là giám đốc Trung tâm Thần kinh học về Học tập và Trí nhớ, đã đưa ra một quan điểm đáng suy ngẫm:
"Không giống như các giác quan khác, tín hiệu khứu giác không cần phải đi qua đồi thị mà đi đường tắt đến trung tâm trí nhớ".
Điều này cho phép mùi hương kích hoạt nhanh chóng các mạch trí nhớ theo một cách độc đáo, thậm chí đánh thức các vùng não đã ngủ yên từ lâu.
Để kiểm chứng lý thuyết này, họ đã cẩn thận thiết kế một thí nghiệm.
Trong thí nghiệm, các nhà nghiên cứu đã cẩn thận lựa chọn bảy mùi hương: hoa hồng, cam, khuynh diệp, chanh, bạc hà, hương thảo và hoa oải hương.
Tất cả các mùi hương này đều có nguồn gốc từ tinh dầu thiên nhiên, mỗi loại chứa các thành phần hóa học độc đáo có khả năng kích thích chính xác các vùng cụ thể của não.
Trong thí nghiệm này, quá trình thực hiện khá đơn giản: những người tham gia được tiếp xúc với một mùi hương cụ thể trong hai giờ mỗi đêm, sau đó là một mùi hương khác nhau mỗi ngày trong bảy ngày liên tiếp.
Sau sáu tháng nghiên cứu liên tục, các nhà nghiên cứu đã sử dụng các công cụ đánh giá tâm lý thần kinh chuyên nghiệp và công nghệ quét cộng hưởng từ chức năng;
Những thay đổi trong não của người tham gia được kiểm tra chi tiết.
Kết quả cho thấy các vùng não chính của người tham gia có liên quan chặt chẽ đến chức năng trí nhớ, chẳng hạn như hồi hải mã, vỏ não khứu giác và thùy thái dương giữa, có cấu trúc dày lên đáng kể.
Sự thay đổi về cấu trúc này chính là chìa khóa để cải thiện đáng kể chức năng nhận thức.
Kết quả đánh giá cuối cùng cho thấy trí nhớ của những người tham gia đã được cải thiện đáng kể so với sáu tháng trước, với mức tăng trung bình đáng kinh ngạc là 226%.
Mối quan hệ giữa mùi, cảm xúc và trí nhớ
Trong lĩnh vực tâm lý học, có một hiện tượng rất thú vị được gọi là "hiện tượng Proust", ám chỉ khả năng của một mùi hương nhất định có thể gợi lên những ký ức cảm xúc sâu sắc trong chúng ta ngay lập tức.
Khái niệm này ban đầu xuất phát từ nhà văn nổi tiếng người Pháp Proust.
Trong tác phẩm kinh điển của mình, Ký ức về những điều đã qua, ông đã từng mô tả điều này theo cách này:
Khi nhân vật chính vô tình ngửi thấy mùi thơm của một chiếc bánh nhỏ, những ký ức tuổi thơ đã lãng quên từ lâu bỗng chốc được đánh thức và ùa về như thủy triều.
Các nhà tâm lý học giải thích lý do như sau: đường dẫn khứu giác có mối liên hệ chặt chẽ với hệ viền (trung tâm điều hòa cảm xúc) và hồi hải mã (trung tâm trí nhớ).
Khi chúng ta tiếp xúc với một mùi hương nhất định, không chỉ ký ức được đánh thức mà cảm xúc cũng được khơi dậy.
Đó là lý do tại sao hương thơm không chỉ hỗ trợ trí nhớ mà còn làm giảm căng thẳng, cải thiện chứng trầm cảm và tăng cường khả năng tập trung.
Bảy mùi hương được chọn cho thí nghiệm này không chỉ mang tính đại diện mà còn có bằng chứng nghiên cứu rõ ràng về khả năng điều hòa cảm xúc và kích hoạt nhận thức. Độc giả cũng có thể sử dụng chúng trong cuộc sống hàng ngày:
Hoa hồng - có thể tăng cường sự ổn định cảm xúc và cải thiện chất lượng giấc ngủ.
Chanh – Cải thiện sự tập trung và minh mẫn tinh thần.
Cam – có tác dụng chống trầm cảm đáng kể.
Bạch đàn – giúp thông mũi và sảng khoái.
Bạc hà – kích thích sự tỉnh táo và tăng cường sự tỉnh táo.
Hương thảo – đã được chứng minh trong một số nghiên cứu có tác dụng tăng cường trí nhớ.
Hoa oải hương – Được biết đến với tác dụng làm giảm lo âu và thúc đẩy giấc ngủ sâu.
Phòng ngừa bệnh Alzheimer
Hiện nay, vẫn chưa có cách chữa khỏi chứng mất trí nhớ ở người già như bệnh Alzheimer, nhưng cộng đồng khoa học nhìn chung tin rằng can thiệp càng sớm thì bệnh khởi phát càng muộn.
Bộ não cũng giống như một cơ bắp; hãy sử dụng nó hoặc mất nó. Việc liên tục cung cấp kích thích tích cực cho não, chẳng hạn như luyện tập khứu giác, có thể làm chậm quá trình teo não, kích hoạt tế bào thần kinh và cải thiện chức năng điều hành.
Vì vậy, chỉ cần hít một hơi mỗi ngày cũng giống như một bài tập thần kinh.
Nghiên cứu này giúp chúng ta hiểu sâu hơn về mối quan hệ giữa khứu giác và trí nhớ, đồng thời cung cấp một cách đơn giản và hiệu quả để cải thiện trí nhớ và ngăn ngừa bệnh Alzheimer trong cuộc sống hàng ngày.
Chúng ta có thể chọn thắp đèn xông tinh dầu oải hương trong phòng mỗi tối, hoặc đặt một chai tinh dầu chanh nhỏ cạnh gối. Điều này có thể giúp chúng ta ngủ ngon và cải thiện trí nhớ.
Cuối cùng, điều quan trọng cần lưu ý là luyện tập khứu giác không phải là thuốc chữa bách bệnh. Nó không thể thay thế thuốc men, cũng không phù hợp với những người bị dị ứng với mùi hoặc mắc một số bệnh về mũi.
Trạng thái não bộ và độ nhạy khứu giác của mỗi người có thể khác nhau nên tác dụng không thể hoàn toàn giống nhau. Nhưng ưu điểm của nó là đơn giản, an toàn, không có tác dụng phụ và đã được chứng minh bằng các thí nghiệm khoa học là có tác động tích cực đến não bộ.
Lần tới khi bạn ngửi thấy mùi hoa, hãy dừng lại và hít thở thật sâu.
Có lẽ đây không chỉ là một hình thức giải trí mà còn là sự nuôi dưỡng cho não bộ.
Mũi của chúng ta không chỉ phát hiện mùi dễ chịu mà còn giúp chúng ta lưu giữ những ký ức tốt đẹp.
Nghiên cứu này từ Đại học California cho phép chúng ta thấy rõ hơn chức năng của khứu giác. Có lẽ trong tương lai chúng ta sẽ sử dụng khứu giác để cải thiện trí nhớ.
Nghiên cứu từ Đại học Harvard đã chỉ ra rằng, việc cha mẹ chỉ tập...
Chăm sóc sức khỏe - 3 giờ, 56 phút trước
Ngoài cá chép hay cá thu quen thuộc, có 3 loại cá khác vừa ngon, bổ lại mát, ra chợ gặp nên mua ngay.
Chăm sóc sức khỏe - 5 giờ, 40 phút trước
Từng là món ăn quen thuộc của người dân vùng biển, loài cá nhỏ bé này nay là đặc sản được săn lùng ở các thành phố lớn với giá bán 400 trăm nghìn...
Chăm sóc sức khỏe - 13 giờ, 26 phút trước
Nếu thuộc một trong số những người dưới đây bạn nên hạn chế hoặc tốt nhất không ăn hồng giòn.
Chăm sóc sức khỏe - 20 giờ, 16 phút trước
Mùa thu không khí khô hơn, dễ gây khô môi, rát họng. Các chuyên gia khuyến cáo, nếu tiếp tục duy trì thói quen ăn nhiều thực phẩm lạnh như khổ qua, dưa chuột...
Chăm sóc sức khỏe - 22 giờ, 21 phút trước
Loài cây này đã được đưa vào Sách đỏ thế giới và xếp hạng bảo tồn vào bậc cực kỳ nguy cấp.
Chuyện làng sao - 44 phút trước
Clip và hình ảnh Son Ye Jin xuất hiện bên cạnh ông xã Hyun Bin khiến người hâm mộ đứng ngồi không yên.
Tin trong ngày - 44 phút trước
UBND thành phố Hà Nội vừa có Tờ trình gửi HĐND thành phố Hà Nội đề nghị ban hành Nghị quyết quy định mức chi hỗ trợ công tác phòng cháy, chữa cháy và...
Dòng sự kiện - 45 phút trước
Theo Luật Đất đai 2024, đất nông nghiệp dù chưa có giấy tờ vẫn có thể được bồi thường khi Nhà nước thu hồi, nếu đáp ứng điều kiện nhất định.
Xài gì - 45 phút trước
Một trong số những tính năng của Zalo là xem số điện thoại bạn bè mà không cần phải mất công xin số, nhưng không phải ai cũng biết dùng.
Doanh nghiệp - 1 giờ, 13 phút trước
Trước thềm sự kiện HCMC Business Summit 2025 - Hội Tụ Vươn Tầm, phiên livestream đặc biệt đã diễn ra với nhiều thông tin quan trọng được công bố, thu hút hàng nghìn lượt...
Chuyện làng sao - 1 giờ, 20 phút trước
Kaity Nguyễn đang là một trong những cái tên được săn đón bậc nhất màn ảnh rộng.
Đời sống số - 1 giờ, 25 phút trước
Trong cuộc sống hàng ngày, hũ gạo là vật dụng không thể thiếu trong bếp, chứa đựng nguồn lương thực của gia đình. Nhưng bạn có biết vị trí đặt hũ gạo thực chất...
Tin trong ngày - 1 giờ, 29 phút trước
Ngày 22/9, tiếp tục Phiên họp thứ 49 (đợt 3), Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) cho ý kiến về dự án Luật Thương mại điện tử, trong đó có nội dung đề...
Kiến thức - 1 giờ, 30 phút trước
Nhiều trường đại học đào tạo giáo viên trên cả nước đang điều chỉnh tăng chỉ tiêu tuyển sinh cho năm 2025, phản ánh nhu cầu nhân lực giáo dục gia tăng cùng sự...
Kiến thức - 1 giờ, 30 phút trước
Thông tư số 12/2025/TT-BNV có quy định rõ về điều kiện hưởng lương hưu của nhóm đối tượng này.
Tin trong ngày - 2 giờ, 30 phút trước
Ragasa là cơn bão mạnh nhất thế giới năm 2025, đây cũng là cơn bão mạnh nhất trong lịch sử thống kê bão ở Biển Đông. Bão Ragasa sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến...
Doanh nghiệp - 2 giờ, 31 phút trước
Phiên livestream “Giải đáp thắc mắc trước thềm HCMC Business Summit 2025 - Hội Tụ Vươn Tầm” đã ghi nhận hàng nghìn lượt tương tác.
Kiến thức - 2 giờ, 18 phút trước
Trong thời gian tới, hai cơ sở dữ liệu kết nối VNeID là học bạ số và văn bằng số, hồ sơ học tập suốt đời của công dân sẽ được tích hợp với...
Chuyện làng sao - 2 giờ, 18 phút trước
Trương Thế Vinh từng bị bạn gái cơ trưởng hủy hôn lễ ngay phút chót.
Tin trong ngày - 2 giờ, 18 phút trước
Giữa lúc nhiều quốc gia phải đối mặt với các dịch bệnh nguy hiểm do muỗi gây ra như sốt rét, sốt xuất huyết, hay Zika, có một nơi được xem là “thiên đường”...
Đời sống số - 2 giờ, 19 phút trước
Cùng xem tử vi dự đoán gì về vận mệnh, tình duyên, cuộc sống,... của 12 con giáp trong ngày 23/9/2025.
Tin trong ngày - 2 giờ, 20 phút trước
Nghi phạm sát hại bé gái 8 tuổi ở Thanh Hóa mới chỉ 13 tuổi, nhiều người thắc mắc đối tượng sẽ chịu trách nhiệm pháp lý như thế nào?
Kiến thức - 2 giờ, 20 phút trước
Mỗi ngày sau khi tan làm, chúng ta không chỉ cần thay quần áo mà còn phải chú ý vệ sinh chăn ga gối đệm. Nếu không, theo thời gian, ga trải giường và...
Chuyện làng sao - 3 giờ, 53 phút trước
Tin sao Việt 23/9/2025: Lê Dương Bảo Lâm nhanh chóng đưa ra phản hồi trước những thông tin gây hoang mang dư luận. Cư dân mạng liên tục đặt nghi vấn phải chăng nàng...
Tin trong ngày - 3 giờ, 53 phút trước
Ngôi trường đại học này chính là nơi ươm mầm giấc mơ để doanh nhân Shark Bình vững bước và tỏa sáng như hiện nay.