Nếu bạn không thực hiện 5 cuộc kiểm tra sức khỏe này, bạn sẽ không biết mình bị ung thư! Tốt nhất là nên kiểm tra những bộ phận này thường xuyên

Vợ tôi kể rằng người hàng xóm bị đi ngoài ra máu và đau bụng một thời gian trước khi được chẩn đoán. Vì tình trạng không cải thiện nên anh quyết định đến bệnh viện để nội soi đại tràng và bất ngờ phát hiện mình bị ung thư đại tràng.

Trước khi được chẩn đoán, anh ấy chưa bao giờ nghĩ rằng mình sẽ mắc bệnh ung thư ruột kết. Vì người hàng xóm này rất chú ý đến sức khỏe của mình và đơn vị của anh ấy tổ chức khám sức khỏe định kỳ hàng năm. Nửa năm trước khi được chẩn đoán, anh vừa hoàn thành một cuộc kiểm tra sức khỏe, bao gồm siêu âm bụng B. Anh cảm thấy rằng vì đã thực hiện siêu âm bụng B nên có thể nhìn thấy toàn bộ bụng, bao gồm cả dạ dày và ruột. Thấy kết quả siêu âm B vẫn bình thường, anh không nghĩ đến điều tồi tệ nhất sau cơn đau nữa. Ai mà ngờ được kết quả lại khó quên đến thế...

Nhiều người không tin mình mắc bệnh ung thư vì vẫn thường xuyên khám sức khỏe định kỳ (Ảnh minh họa)

Tại sao khám sức khỏe định kỳ là bình thường nhưng ung thư vẫn ở giai đoạn cuối khi được phát hiện?

Từ năm 2017 đến năm 2021, số người khám sức khỏe ở nước tôi tăng từ 406 triệu lên 488 triệu người. Nhưng kỳ lạ thay, số ca mắc ung thư không hề giảm đi mặc dù mọi người đều quan tâm mà ngược lại còn tăng lên.

Dữ liệu này thật đáng buồn. Điều đáng buồn là những người rõ ràng rất coi trọng sức khỏe và việc khám sức khỏe cuối cùng lại được chẩn đoán mắc bệnh ung thư. Thật sự rất khó chấp nhận điều này, giống như hàng xóm của tôi vậy. Trên thực tế có rất nhiều lý do dẫn đến tình trạng này.

Trước hết, bệnh ung thư không xuất hiện đột ngột mà chỉ được chẩn đoán đột ngột. Khi bạn phát hiện ra bệnh ung thư, thực ra nó đã tồn tại ở đó từ rất lâu rồi. Nhưng rõ ràng là bạn đã khám sức khỏe định kỳ hàng năm, vậy tại sao bệnh lại không được phát hiện trong lần khám đó? Bởi vì một số bệnh ung thư vẫn còn những hạn chế nhất định trong việc phát hiện và khó phát hiện thông qua các xét nghiệm thông thường, chẳng hạn như ung thư ruột kết. Nội soi đại tràng là tiêu chuẩn vàng để tầm soát ung thư đại tràng. Bất kỳ cuộc kiểm tra nào khác, dù có vẻ tốt đến đâu, đều vô ích.

Khi bạn phát hiện ra bệnh ung thư, thực ra nó đã tồn tại ở đó từ rất lâu rồi

Hơn nữa, những gì mà nhiều người gọi là khám sức khỏe bình thường thực chất chỉ là một số xét nghiệm thông thường như huyết áp, xét nghiệm nước tiểu và phân, siêu âm B, điện tâm đồ và xét nghiệm máu, … Điều này khiến nhiều người có quan niệm sai lầm rằng kết quả khám sức khỏe của họ là bình thường và không có khả năng bị ung thư.

Thứ hai, một số nội dung khám sức khỏe còn nhiều hạn chế, lỗ hổng dẫn đến việc không phát hiện và chẩn đoán đầy đủ một số nguy cơ tiềm ẩn. Ví dụ, chụp X-quang ngực khó có thể thay thế chụp CT ngực, đặc biệt là đối với ung thư phổi giai đoạn đầu, vì độ nhạy, độ tương phản và độ rõ nét của chụp X-quang ngực rất thấp.

Cuối cùng, cuộc khám sức khỏe đã phát hiện ra một số vấn đề, nhưng chúng không được coi trọng. Một số người có thể thấy khó tin rằng vì vấn đề được phát hiện trong quá trình khám sức khỏe, tại sao họ lại không coi trọng nó? Bạn thực sự không có trách nhiệm với chính mình sao?

Đừng nghĩ là nó khó tin. Tình huống này thực sự phổ biến trong thực hành lâm sàng và tất nhiên cũng là điều đáng tiếc nhất. Tuy nhiên, hối tiếc cũng vô ích. Nếu chúng ta chú ý hơn một chút ngay từ đầu thì sau này chúng ta đã không phải khóc lóc và hối hận.

Nói như vậy, điều tôi muốn nói là bạn đừng bao giờ nghĩ rằng mọi thứ sẽ ổn sau khi khám sức khỏe. Vì các mục khám sức khỏe không chính xác nên tốt nhất là không nên khám sức khỏe, thậm chí có thể trở thành sự lừa dối do ung thư gây ra.

Nếu bạn không thực hiện 5 xét nghiệm này khi khám sức khỏe thì coi như bạn đã làm một cách vô ích.

CT xoắn liều thấp

Trong số tất cả các loại khối u ác tính, tỷ lệ mắc ung thư phổi luôn cao quanh năm. Chụp CT xoắn ốc liều thấp là lựa chọn duy nhất để phát hiện kịp thời ung thư phổi giai đoạn đầu. Chụp CT xoắn ốc liều thấp được công nhận là phương pháp kiểm tra chính xác được ưu tiên. Đặc điểm nổi bật nhất của nó là tính đơn giản, dễ sử dụng, độ nhạy cao và sự tham gia của nhiều bệnh nhân.

Một số người có thể nói, chụp X-quang ngực rẻ hơn, điều đó có ổn không? Chụp X-quang ngực thực sự có thể sàng lọc ung thư phổi, nhưng rất khó phát hiện ung thư phổi giai đoạn đầu và một số tổn thương nhỏ.

Chụp CT xoắn ốc liều thấp thì khác. Độ nhạy của nó gấp 4-6 lần so với chụp X- quang ngực. Nó có thể phát hiện các nốt nhỏ và hiển thị tốt hơn hình thái và vị trí của khối u. Do đó, những người trên 50 tuổi, đặc biệt là những người có tiền sử gia đình mắc bệnh ung thư phổi, được khuyến cáo nên thay thế chụp X-quang ngực khi khám sức khỏe bằng chụp CT xoắn ốc liều thấp.

Độ nhạy của chụp CT xoắn ốc gấp 4-6 lần so với chụp X- quang ngực

Nội soi dạ dày

Nhiều người ngại nội soi dạ dày và luôn nghĩ rằng xét nghiệm máu, chụp CT hoặc siêu âm màu có thể phát hiện ung thư dạ dày giai đoạn đầu. Ý tưởng này thực ra là sai. Do ung thư dạ dày giai đoạn đầu thường không có triệu chứng rõ ràng và khó phát hiện qua các xét nghiệm khác nên nội soi dạ dày có vai trò không thể thay thế trong việc tầm soát ung thư dạ dày.

Vai trò của nội soi dạ dày không chỉ là phát hiện sớm ung thư dạ dày mà còn phát hiện các tổn thương tiền ung thư như loét dạ dày, polyp dạ dày thông thường, đồng thời phát hiện và cắt bỏ các tổn thương khi chúng còn tương đối nhỏ.

Nội soi đại tràng

Nội soi dạ dày và nội soi đại tràng thường được đề cập cùng lúc. Nếu nội soi dạ dày là tiêu chuẩn vàng để tầm soát ung thư dạ dày thì nội soi đại tràng là tiêu chuẩn vàng để tầm soát ung thư trực tràng. Mặc dù hiện nay có những phương pháp như nội soi viên nang và xét nghiệm phân thường quy để sàng lọc ung thư đại tràng nhưng chúng không thể thay thế được nội soi đại tràng theo bất kỳ cách nào.

Ấn bản năm 2020 của "Khuyến nghị về sàng lọc và phòng ngừa các khối u ác tính phổ biến ở người dân" chỉ ra rằng việc sàng lọc ung thư đại trực tràng bắt đầu ở độ tuổi 45. Bất kể giới tính nào, bạn nên xét nghiệm máu ẩn trong phân một lần một năm và nội soi đại tràng một lần sau mỗi 10 năm cho đến khi 75 tuổi.

Chụp nhũ ảnh hoặc siêu âm Doppler màu

Ung thư vú là loại ung thư ác tính có tỷ lệ mắc cao nhất trên thế giới nên việc phát hiện ung thư vú kịp thời là vô cùng quan trọng. Nói chung, có hai cách để tầm soát ung thư vú, một là chụp nhũ ảnh và cách còn lại là siêu âm Doppler màu. Đặc biệt là hiện nay, khi ung thư vú ngày càng phổ biến ở những người trẻ tuổi, phụ nữ được khuyến cáo nên tầm soát ung thư vú thường xuyên sau 30 tuổi.

AFP

Tên đầy đủ của alpha-fetoprotein là alpha-fetoprotein huyết thanh (AFP). Là một xét nghiệm có thể thực hiện bằng cách lấy máu, ưu điểm của alpha-fetoprotein là chỉ số nhạy cảm và đặc hiệu nhất của ung thư gan nguyên phát. Nếu phát hiện chỉ số này tăng cao đáng kể trong quá trình kiểm tra thì có thể là dấu hiệu của ung thư gan nguyên phát.

Đối với những người có nguy cơ mắc ung thư gan cao, thường được khuyến cáo nên kiểm tra sáu tháng một lần. Nếu bạn muốn nâng cao độ chính xác, bạn có thể kết hợp siêu âm màu gan với xét nghiệm alpha-fetoprotein.