Muốn sống lâu hơn? Thực ra rất đơn giản. Hãy nhớ 4 thói quen này bạn có thể dễ dàng sống đến 100 tuổi mà không bị bệnh tật

05:29 28/11/2024

Tuổi thọ cao đề cập đến tuổi thọ của một người hoặc sinh vật khác đạt hoặc vượt quá tuổi thọ trung bình trong suốt cuộc đời. Mặc dù tuổi thọ của con người đã tăng lên trong vài thế kỷ qua nhưng tuổi thọ vẫn là một hiện tượng tương đối hiếm.

Có nhiều yếu tố góp phần kéo dài tuổi thọ, bao gồm gen, lối sống, môi trường và tình trạng sức khỏe. Một số người có thể có gen trường thọ khiến họ có nhiều khả năng tận hưởng cuộc sống lâu dài. Tuy nhiên, gen chỉ là một phần yếu tố quyết định tuổi thọ. Môi trường và lối sống cũng đóng vai trò quan trọng.

Mặc dù tuổi thọ được quyết định bởi sự tương tác của nhiều yếu tố nhưng đó không phải là điều mà một người có thể kiểm soát hoàn toàn. Nhưng tuân theo một lối sống lành mạnh cũng có thể làm tăng khả năng sống lâu của bạn. Muốn sống lâu hơn? Thực ra rất đơn giản, chỉ cần nhớ 4 thói quen này là bạn có thể dễ dàng sống đến 100 tuổi mà không bị bệnh tật.

tuổi thọ, thọ cao

1: Chế độ ăn uống nhẹ nhàng là ưu tiên hàng đầu

Một chế độ ăn nhẹ với ít thịt và nhiều rau hơn có thể giúp duy trì sức khỏe tốt và giảm gánh nặng cho đường tiêu hóa.

Một chế độ ăn nhẹ thường bao gồm nhiều loại rau, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt và protein lành mạnh, giúp cung cấp vitamin, khoáng chất và chất xơ mà cơ thể bạn cần. Chất xơ giúp duy trì sức khỏe đường ruột và hoạt động bình thường của hệ tiêu hóa.

Hạn chế ăn chất béo và cholesterol. Quá nhiều chất béo bão hòa và cholesterol có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim và các vấn đề sức khỏe khác.

Lượng muối cao có liên quan đến huyết áp cao và làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim và đột quỵ. Chế độ ăn nhạt thường hạn chế lượng muối ăn vào để giữ huyết áp ở mức bình thường.

Nhai thức ăn chậm và kỹ có thể hỗ trợ quá trình tiêu hóa và giảm bớt gánh nặng cho đường tiêu hóa. Nhai chậm cũng có thể giúp bạn cảm thấy no hơn và tránh ăn quá nhiều.

Bằng cách áp dụng thói quen ăn nhẹ và nhai chậm, bạn có thể thúc đẩy quá trình tiêu hóa lành mạnh, giảm bớt gánh nặng cho dạ dày và giúp duy trì cân nặng khỏe mạnh. Những thói quen lành mạnh này có thể cung cấp đầy đủ dinh dưỡng, giảm nguy cơ mắc bệnh mãn tính và có tác động tích cực đến tuổi thọ.

tuổi thọ, thọ cao

2: Giữ cho bộ não của bạn khỏe mạnh là rất quan trọng

Đặc biệt khi con người sống lâu hơn và dân số già ngày càng tăng. Mặc dù các bệnh về não như bệnh Alzheimer thực sự đang gia tăng ở một số nhóm, nhưng cần phải chỉ ra rằng cơ chế bệnh sinh của bệnh Alzheimer rất phức tạp và liên quan đến nhiều yếu tố, bao gồm gen, lối sống và môi trường.

Về tác động của cỏ cà ri đối với sức khỏe não bộ, nghiên cứu khoa học hiện chưa có bằng chứng rõ ràng cho thấy nó có thể trực tiếp ngăn ngừa hoặc điều trị bệnh Alzheimer, di chứng đột quỵ hoặc các bệnh về não khác. Mặc dù một số nghiên cứu cho thấy cỏ cà ri có thể có tác dụng bảo vệ chức năng não, nhưng những nghiên cứu này vẫn đang ở giai đoạn đầu và cần có những nghiên cứu lâm sàng và xác nhận khoa học sâu hơn để xác nhận tác dụng của nó.

tuổi thọ, thọ cao

Tuy nhiên, có một số phương pháp được chấp nhận rộng rãi có thể giúp giữ cho bộ não của bạn khỏe mạnh.

Ăn một chế độ ăn uống cân bằng, lành mạnh là điều cần thiết cho sức khỏe não bộ. Ăn thực phẩm giàu chất chống oxy hóa và chất dinh dưỡng, chẳng hạn như rau, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt, chất béo lành mạnh và thực phẩm giàu axit béo Omega-3.

Tập thể dục và hoạt động thể chất vừa phải không chỉ tốt cho sức khỏe thể chất mà còn có tác động tích cực đến chức năng não. Tập thể dục nhịp điệu và tim mạch giúp cải thiện lưu thông máu và cung cấp đủ oxy và chất dinh dưỡng cho não.

Thử thách trí não của bạn và giữ cho nó hoạt động là điều quan trọng để ngăn ngừa sự suy giảm nhận thức. Tham gia học các kỹ năng mới, đọc sách, chơi trò chơi giải đố, tương tác xã hội và duy trì kết nối xã hội đều là những cách tuyệt vời để giữ cho bộ não của bạn luôn hoạt động.

Ads

Duy trì lối sống lành mạnh, tích cực hoạt động trí não và phát triển thói quen ngủ tốt là rất quan trọng để duy trì sức khỏe não bộ.

tuổi thọ, thọ cao

3: Thái độ tích cực và điều tiết cảm xúc đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe tổng thể và tuổi thọ

Sức khỏe tâm thần có liên quan chặt chẽ đến sức khỏe thể chất và các trạng thái cảm xúc và tâm lý có thể ảnh hưởng đến quá trình sinh lý và chức năng hệ thống miễn dịch của cơ thể. Những cảm xúc tiêu cực dai dẳng như giận dữ, trầm cảm và lo lắng có thể làm tăng nguy cơ mắc các bệnh về tim mạch và mạch máu não, các vấn đề về tiêu hóa và các vấn đề sức khỏe khác.

Tư duy tích cực và điều tiết cảm xúc, tư duy lạc quan và cảm xúc tích cực có thể cải thiện sức khỏe tinh thần và giúp giảm căng thẳng, nâng cao sức đề kháng và khả năng ứng phó. Sức khỏe tâm thần có thể được thúc đẩy bằng cách áp dụng thái độ tinh thần tích cực và tìm ra các chiến lược điều chỉnh cảm xúc lành mạnh, chẳng hạn như tìm một hệ thống hỗ trợ, các bài tập thư giãn, thiền định và thực hiện các sở thích.

Tương tác và hỗ trợ xã hội: Có kết nối xã hội tốt với gia đình, bạn bè và cộng đồng có thể giúp mang lại sự hỗ trợ về mặt tinh thần và đối phó với căng thẳng. Chia sẻ niềm vui, giải quyết vấn đề và nhận được sự hỗ trợ có thể nâng cao sức khỏe tinh thần và cảm xúc.

Học cách đối phó với căng thẳng không có nghĩa là bạn sẽ không gặp phải khó khăn, thử thách mà là học cách đương đầu với căng thẳng và nghịch cảnh. Các chiến lược đối phó phù hợp bao gồm giải quyết vấn đề một cách tích cực, tìm kiếm sự hỗ trợ và tìm cách thư giãn và giảm bớt căng thẳng.

Duy trì một tư duy lạc quan và điều chỉnh cảm xúc tích cực là rất quan trọng đối với sức khỏe tổng thể và tuổi thọ. Tích cực đối phó với căng thẳng, thiết lập các tương tác xã hội tốt, nuôi dưỡng những sở thích lành mạnh và tìm ra các chiến lược điều chỉnh cảm xúc phù hợp với bạn đều là những cách để tăng cường sức khỏe tâm thần.

tuổi thọ, thọ cao

4: Tầm quan trọng của việc làm việc, nghỉ ngơi thường xuyên và ngủ đủ giấc đối với sức khỏe là đúng

Ngủ đủ giấc là điều cần thiết để có sức khỏe tốt vì giấc ngủ là một quá trình quan trọng trong đó cơ thể sửa chữa và phục hồi. Ngủ đủ giấc giúp cải thiện khả năng miễn dịch, điều hòa quá trình trao đổi chất, tăng cường sức khỏe tim mạch và mạch máu não, duy trì trạng thái tinh thần.

Sự nguy hiểm của việc thức khuya, làm việc và nghỉ ngơi không đều đặn trong thời gian dài sẽ cản trở đồng hồ sinh học và phá hủy giấc ngủ bình thường. Điều này có thể dẫn đến mệt mỏi, khó tập trung, thay đổi tâm trạng, giảm khả năng miễn dịch và tăng nguy cơ mắc bệnh. Ngoài ra, thức khuya còn có liên quan đến việc tăng tỷ lệ mắc bệnh tim mạch, hội chứng chuyển hóa, béo phì và các vấn đề về sức khỏe tâm thần.

Tầm quan trọng của một lịch trình đều đặn. Duy trì một lịch trình đều đặn, bao gồm cùng thời gian đi ngủ và thức dậy mỗi ngày, giúp hình thành thói quen ngủ tốt. Đảm bảo ngủ đủ giấc mỗi đêm có thể giúp cải thiện chức năng cơ thể và não, tăng cường sự tập trung và trí nhớ, đồng thời giảm nguy cơ mắc bệnh.

tuổi thọ, thọ cao

Thiết lập một môi trường ngủ tốt và chuẩn bị trước khi đi ngủ. Để có được chất lượng giấc ngủ tốt hơn, hãy tạo một môi trường ngủ yên tĩnh, tối, mát mẻ và thoải mái. Tránh kích thích quá mức, chẳng hạn như sử dụng thiết bị điện tử, tiêu thụ caffeine và tham gia các hoạt động thể chất vất vả, có thể giúp bạn thư giãn và chuẩn bị cho giấc ngủ.

Duy trì lịch trình ngủ đều đặn và ngủ đủ giấc là những yếu tố quan trọng để duy trì sức khỏe tốt. Bằng cách phát triển thói quen ngủ tốt và chú ý đến chất lượng giấc ngủ, bạn có thể cải thiện chức năng cơ thể và não, tăng cường khả năng miễn dịch và giảm nguy cơ mắc bệnh. Đi ngủ sớm, dậy sớm và tránh thức khuya trong thời gian dài là một phần quan trọng để duy trì một lịch trình đều đặn.

tuổi thọ, thọ cao

Minh Thanh (Theo Thương Hiệu và Pháp Luật)

Nguồn: https://thuonghieuvaphapluat.vn/muon-song-lau-hon-thuc-ra-rat-don-gian-hay-nho-4-thoi-quen-nay-ban-c.. Nguồn: https://thuonghieuvaphapluat.vn/muon-song-lau-hon-thuc-ra-rat-don-gian-hay-nho-4-thoi-quen-nay-ban-co-the-de-dang-song-den-100-tuoi-ma-khong-bi-benh-tat-vz106743.html

Làm thế nào để phân biệt chảy máu do trĩ và chảy máu trực tràng do ung thư đại trực tràng? Bác sĩ sẽ hướng dẫn bạn cách phân biệt

Làm thế nào để phân biệt chảy máu do trĩ và chảy máu trực tràng do ung thư đại trực tràng? Bác...

Chăm sóc sức khỏe - 24 giờ, 56 phút trước

Trên thực tế, ai cũng sinh ra đã mắc phải căn bệnh gọi là "trĩ". Vì hậu môn con người có một khe hở, nên khe hở đó cần được lấp đầy bằng đệm...

Chuyên gia Harvard tiết lộ: Chơi 4 trò này, trí thông minh của trẻ sẽ tăng vù vù!

Chuyên gia Harvard tiết lộ: Chơi 4 trò này, trí thông minh của trẻ sẽ tăng vù vù!

Chăm con - 1 ngày, 1 giờ trước

Đừng bỏ lỡ những "tuyệt chiêu" tưởng chừng đơn giản nhưng lại mang đến hiệu quả bất ngờ cho sự phát triển trí tuệ của con trẻ.

Tại sao phụ nữ Nhật Bản hiếm khi mắc bệnh phụ khoa? 4 thói quen họ duy trì trong cuộc sống hàng ngày này rất đáng học hỏi

Tại sao phụ nữ Nhật Bản hiếm khi mắc bệnh phụ khoa? 4 thói quen họ duy trì trong cuộc sống hàng...

Chăm sóc sức khỏe - 1 ngày, 1 giờ trước

Nhiều người nhận thấy phụ nữ Nhật hiếm khi gặp rắc rối về các bệnh lý phụ khoa. Điều này không phải ngẫu nhiên, mà xuất phát từ những thói quen sinh hoạt được...

Nghiên cứu sáng tạo của Nhật Bản: Hy vọng mới cho việc điều trị ung thư

Nghiên cứu sáng tạo của Nhật Bản: Hy vọng mới cho việc điều trị ung thư

Chăm sóc sức khỏe - 1 ngày, 4 giờ trước

Theo ScienceDaily, các nhà khoa học Nhật Bản đã phát triển thành công một liệu pháp điều trị ung thư mang tính cách mạng, vượt qua những hạn chế của việc chỉ dựa vào...

Người ăn mì tôm vào bữa sáng mỗi ngày, cơ thể có thể xuất hiện 3 thay đổi chỉ sau 1 tháng

Người ăn mì tôm vào bữa sáng mỗi ngày, cơ thể có thể xuất hiện 3 thay đổi chỉ sau 1 tháng...

Chăm sóc sức khỏe - 1 ngày, 6 giờ trước

Mì tôm (mì gói, mì ăn liền) là lựa chọn cứu cánh nhanh chóng, tiện lợi cho nhiều người. Tuy nhiên, nếu bạn đang có thói quen ăn mì tôm mỗi ngày, hãy dừng...

Nguyên nhân khiến hơn 9.000 giáo viên Hà Nội tiếp tục đề xuất chi thu nhập tăng thêm?

Nguyên nhân khiến hơn 9.000 giáo viên Hà Nội tiếp tục đề xuất chi thu nhập tăng thêm?

Dòng sự kiện - 2 giờ, 53 phút trước

Hơn 9.000 giáo viên trên địa bàn Hà Nội tiếp tục gửi kiến nghị bày tỏ mong muốn được xem xét lại chính sách chi thu nhập tăng thêm, lý do là gì?

'Bà cố vấn' đình đám của màn ảnh Việt: Từng đỗ thủ khoa Đại học, là mỹ nhân được săn đón bậc nhất một thời

'Bà cố vấn' đình đám của màn ảnh Việt: Từng đỗ thủ khoa Đại học, là mỹ nhân được săn đón bậc...

Chuyện làng sao - 2 giờ, 53 phút trước

NSND Minh Hòa là giai nhân nổi tiếng ở thập niên 90 của thế kỷ trước.

Nơi 3 năm liên tiếp được báo Mỹ vinh danh 'hấp dẫn nhất thế giới': Đón lượng khách Việt cao kỷ lục

Nơi 3 năm liên tiếp được báo Mỹ vinh danh 'hấp dẫn nhất thế giới': Đón lượng khách Việt cao kỷ lục...

Du lịch nước ngoài - 2 giờ, 53 phút trước

Đây là điểm đến được đông đảo người Việt yêu thích.

Top ngành Đại học có điểm chuẩn cao chót vót tại Việt Nam: Loạt ngành 9,6 điểm/môn vẫn trượt 'chỏng vó'

Top ngành Đại học có điểm chuẩn cao chót vót tại Việt Nam: Loạt ngành 9,6 điểm/môn vẫn trượt 'chỏng vó'

Kiến thức - 2 giờ, 54 phút trước

Trong mùa tuyển sinh 2025 đã ghi nhận những ngành học ở nhiều trường có điểm chuẩn cao chót vót. Thí sinh muốn trúng tuyển phải đạt điểm tuyệt đối hoặc gần như tuyệt...

Mùa đông năm nay, sự kết hợp 'áo khoác lông vũ + quần trắng' bỗng trở nên thịnh hành, phong cách thời trang phù hợp với phụ nữ ngoài 40

Mùa đông năm nay, sự kết hợp 'áo khoác lông vũ + quần trắng' bỗng trở nên thịnh hành, phong cách thời...

Thời trang + - 2 giờ, 25 phút trước

Đối với phụ nữ trên 40 tuổi, trang phục mùa đông luôn là một thách thức, cân bằng giữa sự ấm áp và phong cách.

Quỳnh Kool tát thẳng mặt 'bạn trai tin đồn', chuyện gì xảy ra?

Khung cảnh đẹp như trong phim của một làng chài ven biển Khánh Hòa, chợ làng la liệt tôm cá, chỉ cách Nha Trang khoảng 60km, ai đến cũng bị 'hút hồn'

Khung cảnh đẹp như trong phim của một làng chài ven biển Khánh Hòa, chợ làng la liệt tôm cá, chỉ cách...

Du lịch Việt - 3 giờ, 19 phút trước

Đi du lịch Khánh Hòa, ngoài Nha Trang, còn có một điểm đến lý thú khác đó chính là thị trấn Vạn Giã. Cách Nha Trang khoảng 60km, Vạn Giã hiện lên như một...

Sắp có sân vận động 60.000 chỗ chuẩn FIFA tại tỉnh nhỏ nhất Việt Nam: Đủ lực tổ chức World Cup, Olympic

Sắp có sân vận động 60.000 chỗ chuẩn FIFA tại tỉnh nhỏ nhất Việt Nam: Đủ lực tổ chức World Cup, Olympic...

Dòng sự kiện - 3 giờ, 20 phút trước

Công trình thể thao tầm cỡ này có quy mô 60.000 chỗ ngồi, nổi bật với công nghệ mái vòm hiện đại và thiết kế đạt chuẩn FIFA.

Loại quả Việt Nam được ví như 'báu vật từ thiên đường', không chỉ có khả năng chống ung thư mà còn nhiều lợi ích tuyệt vời khác

Loại quả Việt Nam được ví như 'báu vật từ thiên đường', không chỉ có khả năng chống ung thư mà còn...

Chăm sóc sức khỏe - 3 giờ, 21 phút trước

Với màu cam rực rỡ, phủ đầy gai nhỏ li ti, và khi cắt ra sẽ vỡ ra những màu đỏ như máu, loại quả có hình dáng độc đáo này được gọi là...

Đặc sản Bắc Ninh không phải ai cũng dám thử, khách Hà Nội gọi ship 60km về nhà vẫn giữ trọn vị tươi ngon.

Đặc sản Bắc Ninh không phải ai cũng dám thử, khách Hà Nội gọi ship 60km về nhà vẫn giữ trọn vị...

Địa chỉ ăn ngon - 3 giờ, 21 phút trước

Dù là món ăn không cần làm chín bằng nhiệt, nhưng nhờ quá trình chế biến kỳ công cùng các loại gia vị đặc trưng, gỏi cá mè đã trở thành đặc sản nức...

Từ chàng trai trượt Đại học phải đi dọn toilet đến người đặt nền móng cho cuộc sống vương giả của gia tộc giàu có, nổi tiếng bậc nhất Sài thành

Từ chàng trai trượt Đại học phải đi dọn toilet đến người đặt nền móng cho cuộc sống vương giả của gia...

Doanh nghiệp - 3 giờ, 21 phút trước

Gia tộc này rất giàu có nhưng lại cực kỳ kín tiếng, hiếm khi xuất hiện trước truyền thông. Đó chính là gia tộc Lý Quí - một trong hai gia tộc lâu đời...

Bất ngờ với dự báo diễn biến về giá chung cư năm 2026 ở thị trường Hà Nội và TP.HCM

Bất ngờ với dự báo diễn biến về giá chung cư năm 2026 ở thị trường Hà Nội và TP.HCM

Tin trong ngày - 3 giờ, 22 phút trước

Trung tâm Nghiên cứu thị trường & Am hiểu khách hàng One Mount Group đã có dự báo về giá chung cư Hà Nội và TPHCM trong năm 2026.

Trường THPT có nhiều học sinh đỗ Đại học Harvard nhất Việt Nam, một nữ sinh còn từng từ chối nhập học

Trường THPT có nhiều học sinh đỗ Đại học Harvard nhất Việt Nam, một nữ sinh còn từng từ chối nhập học...

Kiến thức - 3 giờ, 22 phút trước

Để trúng tuyển vào ngôi trường này, học sinh phải có thành tích học tập thật sự xuất sắc.

Kết hôn với 4 con giáp nữ này chắc chắn là một chiến thắng! Họ đều giàu có và đức hạnh, và đàn ông nào cũng muốn cưới một trong số họ

Kết hôn với 4 con giáp nữ này chắc chắn là một chiến thắng! Họ đều giàu có và đức hạnh, và...

Đời sống số - 4 giờ, 31 phút trước

Ba cung hoàng đạo này tuy nóng tính, nhưng họ cũng là những người vợ đảm đang và mang lại sự giàu có cho chồng.

Lương hưu được trả gộp 3 tháng để người dân 4 tỉnh khắc phục bão lũ, đón Tết

Lương hưu được trả gộp 3 tháng để người dân 4 tỉnh khắc phục bão lũ, đón Tết

Tin trong ngày - 4 giờ, 56 phút trước

Chi trả gộp 3 tháng lương hưu và trợ cấp bảo hiểm xã hội vào kỳ chi trả tháng 12/2025 đối với 4 tỉnh Đắk Lắk, Gia Lai, Khánh Hòa, Lâm Đồng, nhằm tạo...

Bác sĩ cảnh báo hiểm họa sau lũ: Những căn bệnh dễ bùng phát gây nguy hiểm tính mạng, người dân cần lưu ý

Bác sĩ cảnh báo hiểm họa sau lũ: Những căn bệnh dễ bùng phát gây nguy hiểm tính mạng, người dân cần...

Chăm sóc sức khỏe - 4 giờ, 56 phút trước

Các bác sĩ cảnh báo, ngoài các bệnh tiêu hóa và da liễu phổ biến sau lũ, người dân còn đứng trước nguy cơ mắc bệnh dại và nhiều bệnh truyền nhiễm khác, đe...

Thông báo mở bán 2 dự án nhà ở xã hội tại Hà Nội, giá từ 14,5 triệu đồng/m2

Thông báo mở bán 2 dự án nhà ở xã hội tại Hà Nội, giá từ 14,5 triệu đồng/m2

Tin trong ngày - 4 giờ, 56 phút trước

Sở Xây dựng Hà Nội vừa thông báo mở bán dự án nhà ở xã hội CT-05 và CT-06 thuộc khu đô thị mới Thanh Lâm - Đại Thịnh 2 trong tháng 12/2025 với...

Nóng: Thu hồi toàn quốc lô thuốc hạ sốt, giảm đau dành cho trẻ em do không đạt tiêu chuẩn chất lượng

Nóng: Thu hồi toàn quốc lô thuốc hạ sốt, giảm đau dành cho trẻ em do không đạt tiêu chuẩn chất lượng...

Tin trong ngày - 4 giờ, 56 phút trước

Vì không đạt tiêu chuẩn chất lượng, Cục Quản lý dược yêu cầu thu hồi toàn quốc một lô thuốc bột uống Padobaby trị cảm lạnh, cảm cúm cho trẻ em do Công ty...

Chủ tịch Miss Universe Vietnam gửi công văn khiếu nại vì Hương Giang mất giải

Chủ tịch Miss Universe Vietnam gửi công văn khiếu nại vì Hương Giang mất giải

Hoa Hậu - 4 giờ, 56 phút trước

Chủ tịch Miss Universe Vietnam, ông Valentin Trần, vừa gây xôn xao khi thông báo đã gửi công văn chính thức tới Tổ chức Miss Universe (MUO) nhằm làm rõ kết quả giải phụ...

3 kênh để tiền 'không nằm chết' sau tuổi 40: An toàn, dễ quản và sinh lời đều đặn

3 kênh để tiền 'không nằm chết' sau tuổi 40: An toàn, dễ quản và sinh lời đều đặn

Làm sao - 5 giờ, 39 phút trước

Sau tuổi 40, nhiều phụ nữ nhận ra một thực tế làm ra tiền không khó bằng việc giữ cho nó “không nằm chết”. Tiền để sai chỗ dễ mất giá, xoay sai cách...

Lộ bằng chứng chấn động về một Đại dương mới đang hình thành

Lộ bằng chứng chấn động về một Đại dương mới đang hình thành

Kiến thức - 5 giờ, 40 phút trước

Các nhà khoa học vừa tiết lộ thông tin chấn động rằng châu Phi đang tách đôi và một đại dương hoàn toàn mới đang manh nha hình thành.