Loại rau bán đầy ngoài chợ, nấu lên nhơn nhớt, bổ ngang nhân sâm, giúp hạ mỡ máu, giảm cân, nhưng nhiều người lại chê không ăn

Dù đôi khi bị một số người "chê" vì độ nhớt, loại rau này lại ẩn chứa vô vàn công dụng quý giá, được ví von bổ dưỡng không kém nhân sâm, đặc biệt hữu ích trong việc hỗ trợ điều trị bệnh xương khớp, hạ mỡ máu và giảm cân. Điểm đặc trưng khiến loại rau này trở nên nhơn nhớt khi chế biến chính là nhờ sự hiện diện của pectin – một loại chất nhầy tự nhiên mang lại nhiều lợi ích sức khỏe đáng kinh ngạc.

Rau mồng tơi

Phát triển mạnh mẽ nhất vào mùa hè, rau mồng tơi không chỉ là nguyên liệu cho những món ăn ngon miệng, đưa cơm và thanh mát, mà còn âm thầm đóng góp vào việc cải thiện sức khỏe tổng thể. Từ những bát canh cua đồng ngọt lịm, canh rau đay mướp hương thơm phức, đến món mồng tơi luộc chấm tương dân dã hay xào tỏi đậm đà, mỗi món ăn từ mồng tơi đều mang lại cảm giác nhẹ nhàng, sảng khoái, xua tan đi cái oi bức của mùa hạ. Tuy nhiên, đằng sau vẻ ngoài giản dị và cách chế biến đơn giản ấy, mồng tơi lại là một "kho báu" dinh dưỡng được cả y học cổ truyền lẫn y học hiện đại công nhận giá trị.

Vị thuốc quý của mùa hè

Theo quan điểm của Đông y, rau mồng tơi mang tính hàn, vị chua nhẹ và không chứa độc tố. Loại rau này có khả năng quy vào năm kinh quan trọng trong cơ thể: Tâm, Tì, Can, Đại tràng và Tá tràng. Nhờ những đặc tính này, mồng tơi được xem là vị thuốc quý của mùa hè với các công dụng nổi bật như lợi tiểu, tán nhiệt, giải độc cơ thể, làm mát gan và dưỡng da. Đặc biệt, nó rất hiệu quả trong việc điều trị các chứng rôm sảy, mụn nhọt – những vấn đề da liễu thường gặp khi thời tiết nóng bức.

Chất pectin, yếu tố tạo nên độ nhớt đặc trưng của mồng tơi, cũng đóng vai trò quan trọng trong y học cổ truyền. Pectin được biết đến với khả năng nhuận tràng, giúp làm giảm thấp nhiệt tích tụ trong cơ thể, hỗ trợ hệ tiêu hóa hoạt động trơn tru và ngăn ngừa hiệu quả tình trạng táo bón. Không dừng lại ở đó, các nghiên cứu và kinh nghiệm dân gian còn cho thấy pectin có khả năng hỗ trợ giảm béo, chống lại tình trạng béo phì, đồng thời góp phần hạ mỡ máu và ổn định đường huyết. Điều này biến mồng tơi thành một lựa chọn lý tưởng cho những ai đang theo đuổi chế độ ăn kiêng, mong muốn giảm cân mà vẫn đảm bảo bữa ăn ngon miệng và tốt cho sức khỏe.

Y học hiện đại cũng không ngần ngại dành những lời khen ngợi cho rau mồng tơi sau khi phân tích kỹ lưỡng thành phần dinh dưỡng. Loại rau này là một nguồn cung cấp dồi dào các loại vitamin thiết yếu như vitamin A, vitamin C, và các vitamin nhóm B. Bên cạnh đó, mồng tơi còn chứa hàm lượng đáng kể các khoáng chất quan trọng như sắt và canxi. Tất cả những dưỡng chất này đều đóng vai trò then chốt trong việc tăng cường sức đề kháng của cơ thể, hỗ trợ xây dựng hệ xương chắc khỏe, làm chậm quá trình lão hóa và duy trì một làn da mịn màng, tươi trẻ.

Từ món ăn dân dã đến bài thuốc hỗ trợ chữa bệnh

Không chỉ dừng lại ở vai trò một món rau trong bữa ăn hàng ngày, rau mồng tơi còn được tận dụng như một vị thuốc tự nhiên, hỗ trợ điều trị nhiều vấn đề sức khỏe:

- Tốt cho xương khớp: Một trong những bài thuốc phổ biến là hầm rau mồng tơi với chân giò lợn cho đến khi nhừ. Món ăn này không chỉ ngon miệng mà còn cung cấp một lượng lớn collagen và các dưỡng chất quý giá, giúp bồi bổ sụn khớp, giảm đau nhức xương khớp hiệu quả, đặc biệt tốt cho người lớn tuổi hoặc những người có vấn đề về khớp.

- Tăng cường sinh lý nam: Sự kết hợp giữa mồng tơi, rau ngót và rau má, nấu cùng lòng gà hoặc lòng vịt, tạo thành một món ăn vừa bổ dưỡng vừa có tác dụng hỗ trợ cải thiện chức năng sinh lý cho phái mạnh.

- Chữa di mộng tinh: Đối với nam giới gặp tình trạng di mộng tinh, bài thuốc từ rau mồng tơi nấu cùng đậu nành, lạc (đậu phộng) và xương ống lợn, dùng khi còn nóng vài lần mỗi tuần, được cho là có thể giúp cải thiện đáng kể tình trạng này.

- Trị mụn nhọt, rôm sảy: Trong mùa hè nóng nực, mụn nhọt và rôm sảy là nỗi ám ảnh của nhiều người. Lá mồng tơi tươi giã nhuyễn, đắp trực tiếp lên vùng da bị tổn thương sẽ giúp tiêu viêm, làm mát da, giảm sưng đau và làm dịu nốt mụn một cách hiệu quả.

- Hỗ trợ chữa trĩ: Với những người mắc bệnh trĩ, việc sử dụng lá mồng tơi non giã nát cùng một chút muối, sau đó đắp lên búi trĩ, có thể giúp giảm cảm giác đau rát, chống viêm nhiễm và hỗ trợ làm co búi trĩ.

- Chữa say nắng, say nóng: Khi bị say nắng, say nóng, một nắm lá mồng tơi tươi giã nhuyễn đắp lên vùng trán có thể giúp hạ nhiệt cơ thể một cách nhanh chóng và an toàn, mang lại cảm giác dễ chịu.

- Làm đẹp da tự nhiên: Phụ nữ có thể tận dụng lá mồng tơi để làm mặt nạ dưỡng da. Đắp lá mồng tơi giã nhuyễn lên mặt giúp làm mờ các vết thâm nám, cung cấp độ ẩm tự nhiên, mang lại làn da sáng khỏe.

- Chống táo bón hiệu quả: Như đã đề cập, nhờ hàm lượng chất nhầy pectin cao, việc ăn canh rau mồng tơi thường xuyên giúp kích thích nhu động ruột, làm cho hệ tiêu hóa hoạt động trơn tru hơn, từ đó giảm thiểu nguy cơ táo bón, đặc biệt tốt cho trẻ em và người cao tuổi.

- Lợi tiểu, chữa tiểu khó: Đối với những người gặp tình trạng tiểu khó, tiểu rắt, có thể lấy nước cốt từ lá mồng tơi tươi, pha thêm một chút muối và nước đun sôi để nguội, uống hàng ngày. Bài thuốc này giúp thông tiểu và cải thiện chức năng bài tiết.

- Chữa bỏng nhẹ tại nhà: Khi không may bị bỏng nhẹ, việc giã nát lá mồng tơi tươi và đắp ngay lên vùng da bị tổn thương sẽ giúp làm dịu mát tức thì, giảm cảm giác nóng rát và ngăn ngừa phồng rộp.

- Lợi sữa cho phụ nữ sau sinh: Canh mồng tơi nấu cùng thịt nạc băm là một món ăn gần như không thể thiếu trong thực đơn của các bà mẹ sau sinh, đặc biệt là những người ít sữa. Món canh này không chỉ bổ dưỡng, thanh mát mà còn hỗ trợ quá trình tiết sữa và giúp cơ thể người mẹ phục hồi nhanh chóng.

Lưu ý quan trọng để ăn mồng tơi

Mặc dù rau mồng tơi được ví như "nhân sâm" của mùa hè với vô vàn lợi ích, việc sử dụng cũng cần tuân thủ một số nguyên tắc để phát huy tối đa công dụng và tránh những tác dụng không mong muốn:

Thứ nhất, không nên ăn quá nhiều rau mồng tơi trong một lần, đặc biệt là khi bụng đang đói. Tính hàn của rau có thể gây lạnh bụng, khó tiêu nếu tiêu thụ lượng lớn.

Thứ hai, những người có cơ địa hay bị tiêu chảy, lạnh bụng, hoặc thường xuyên đi ngoài phân lỏng nên hạn chế ăn mồng tơi. Do rau có tính hàn mạnh, việc ăn nhiều có thể làm tình trạng này trở nên nghiêm trọng hơn.

Thứ ba, trong quá trình chế biến, không nên nấu rau mồng tơi quá kỹ. Việc đun nấu ở nhiệt độ cao trong thời gian dài sẽ làm thất thoát đáng kể lượng vitamin và các chất nhầy pectin quý giá có trong rau.

Cuối cùng, nếu có ý định ăn sống rau mồng tơi (ví dụ như trong một số món salad hoặc ăn kèm), cần phải rửa thật kỹ lưỡng dưới vòi nước chảy. Rau mồng tơi thường mọc sát mặt đất, do đó rất dễ bị nhiễm khuẩn nếu không được làm sạch cẩn thận.