Loại cá quen thuộc bị xếp vào nhóm 'chất gây ung thư số 1', nhiều người ăn mỗi ngày

Theo Sohu đưa tin, người đàn ông họ Châu (48 tuổi, Trung Quốc) ngồi trong bếp, dưới ánh đèn vàng vọt, cẩn thận xẻ từng khúc cá muối được treo trên ban công. Vị mằn mặn ấy gợi lại ký ức tuổi thơ khi ông và cha ngồi trong sân gạch, bát cháo trắng ăn kèm miếng cá muối thơm nức. Với nhiều gia đình, cá muối không chỉ là món ăn đưa cơm, mà còn là hương vị ký ức khó quên.

Thế nhưng, cách đây ít ngày, con trai ông gửi tin nhắn kèm bài báo: “Cá muối đã bị Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) xếp vào nhóm 1 chất gây ung thư!”. Tin tức khiến ông Châu bàng hoàng. Thứ cá gắn bó cả đời, lẽ nào lại là “sát thủ thầm lặng” với sức khỏe?

Cá muối là món ăn phổ biến của nhiều người dân Việt Nam cũng như các nước châu Á. Tuy nhiên, Cơ quan Nghiên cứu Ung thư Quốc tế của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) lại liệt kê cá muối là loại cá có chứa chất gây ung thư cấp độ 1.

Nguyên nhân nằm ở quá trình ướp muối và lên men, khi cá tiếp xúc với hàm lượng muối cao và protein, vi khuẩn sẽ tạo ra nitrit , rồi kết hợp với đạm trong cá sinh ra nitrosamine - hợp chất có khả năng gây ung thư rõ rệt. Các nghiên cứu cho thấy, những nơi tiêu thụ cá muối nhiều, tỷ lệ mắc ung thư vòm họng cao gấp 5-10 lần so với mức trung bình.

Không chỉ nitrosamine, cá muối còn chứa lượng muối cực lớn - trung bình 13-18%, cao gấp nhiều lần cá tươi. Ăn thường xuyên khiến huyết áp tăng, kéo theo nguy cơ đột quỵ, bệnh tim mạch. Chưa kể, nếu cá bảo quản kém, dễ bị nhiễm nấm mốc sinh độc tố aflatoxin - yếu tố làm tăng nguy cơ ung thư gan.

Ăn cá muối lâu dài, cơ thể sẽ ra sao?

- Tăng nguy cơ ung thư vòm họng, dạ dày, thực quản : nhiều nghiên cứu ở Trung Quốc chỉ ra, người ăn cá muối thường xuyên có nguy cơ mắc ung thư đường tiêu hóa cao gấp 2,5 lần.

- Tổn thương gan, thận : độc tố từ quá trình lên men, bảo quản sai cách có thể gây viêm gan, suy thận, thậm chí ngộ độc cấp tính.

- Hại tim mạch : lượng muối vượt ngưỡng an toàn khiến huyết áp leo thang, dễ dẫn đến đột quỵ.

Ăn thế nào để giảm rủi ro?

Các bác sĩ khuyến cáo, cá muối không phải “cấm kỵ tuyệt đối”, nhưng muốn ăn an toàn, nhất định phải nhớ 2 nguyên tắc:

- Ăn ít, ăn thưa, chọn cách nấu an toàn: Không nên ăn quá 1-2 lần/tháng, mỗi lần chỉ lượng nhỏ; Tránh chiên, rán ở nhiệt độ cao: Cách tốt nhất là hấp , vừa giúp giảm bớt muối, vừa hạn chế hình thành chất độc; Ăn kèm nhiều rau quả tươi chứa vitamin C như cà chua, bông cải, ớt chuông… để ức chế quá trình tạo nitrosamine.

- Bảo quản đúng cách, tuyệt đối bỏ khi có dấu hiệu hỏng: Chỉ mua cá mặn từ nơi uy tín, bảo đảm khâu chế biến và phơi sấy sạch sẽ; Cất giữ nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ẩm mốc. Thấy có mùi lạ, mốc xanh, mốc vàng – phải bỏ ngay, tuyệt đối không tiếc; Gia đình có người từng mắc ung thư vòm họng, người cao tuổi, phụ nữ mang thai nên hạn chế hoặc tránh hẳn cá mặn.