Đứng lâu hay ngồi lâu, cái nào có hại hơn? Bài viết này sẽ hướng dẫn bạn cách phân biệt hai hoạt động này!

Đau lưng, căng cổ, tê chân... là những biểu hiện người ngồi lâu chắc chắn thấu hiểu. Thành tích chẳng thấy nổi bật, nhưng đĩa đệm cột sống lại phình ra, bụng bia cũng lộ rõ. Phần lớn mọi người ngồi sai tư thế, người nghiêng về phía trước. Lúc này, lực tập trung ở phía trước cột sống, khiến đĩa đệm bị ép về phía sau. Về lâu dài, đĩa đệm sẽ lão hóa và thoái hóa, dưới tác động của ngoại lực dễ bị phồng và chèn ép dây thần kinh, từ đó dẫn đến đau lưng, đau chân.

Vậy đứng lâu có những tác hại gì?

Nói đến đứng lâu, tác hại trực tiếp là giãn tĩnh mạch. Đặc điểm là mạch máu chi dưới phồng lên rõ rệt, đứng lâu khiến máu tĩnh mạch chi dưới khó lưu thông, áp lực tĩnh mạch cao. Về lâu dài, giãn tĩnh mạch rất dễ dẫn đến tử vong. Đồng thời, máu tĩnh mạch chi dưới lưu thông kém, tuần hoàn máu không thông suốt, ảnh hưởng đến quá trình trao đổi chất của các cơ quan khác trong cơ thể. Khi đứng, chân là bộ phận chịu áp lực lớn nhất toàn thân.

Đứng lâu có tác dụng với sức khỏe con người

Trọng lượng toàn thân liên tục đè lên chân, áp lực lòng bàn chân tăng lên. Đứng lâu sẽ rất mỏi và đau. Người bị viêm cân gan chân và bàn chân bẹt cảm nhận rất rõ ràng. Đứng lâu và ngồi lâu đều gây hại lớn cho sức khỏe, vì vậy nên giảm thiểu càng nhiều càng tốt. Ví dụ, người phải ngồi lâu khi làm việc nên đứng dậy đi lấy nước mỗi một đến hai giờ để thư giãn gân cốt. Khi đứng lâu, khi chân mỏi, hơi co nhẹ đầu gối. Lần lượt chuyển trọng tâm giữa hai chân, để chân được nghỉ ngơi. Tìm chỗ dựa để giảm bớt trọng lượng cho eo và chân. Khi đứng quá lâu, máu sẽ tích tụ ở tĩnh mạch chi dưới, làm tăng áp lực trong tĩnh mạch chi dưới, cuối cùng dẫn đến sưng, tê và phù chân.

Khi đứng lâu, áp lực lên cột sống thắt lưng và đĩa đệm gấp 1.5 lần so với khi nằm. Đồng thời, để duy trì tư thế đứng, cơ và dây chằng thắt lưng phải dùng lực, điều này thực sự làm tăng thêm áp lực lên cột sống thắt lưng. Đừng chỉ đứng, hãy ngồi một lúc, sau đó vận động. Dù đứng hay ngồi, cũng nên dành thời gian xoay cổ, đá chân và cúi người, có thể giảm bớt mệt mỏi cho cổ và thắt lưng.

Một số "hoạt động thể thao" tốt phù hợp với người đứng lâu, như bơi lội, vì khi bơi, chi dưới sẽ co duỗi và đạp nước nhịp nhàng, điều này có thể tăng sức căng cơ chân, hiệu quả trong việc phục hồi áp lực lên chân do lâu ngày không vận động. Khi đạp xe, phần lớn trọng lượng cơ thể đè lên mông, lực tác động lên đầu gối tương đối nhỏ, có thể tập luyện khớp hiệu quả mà không gây mài mòn. Tập các bài tập cho chi dưới là một phương pháp đơn giản và tiện lợi. Duỗi thẳng đùi trong một phút, thả lỏng nửa phút, thực hiện co duỗi năm lần, lặp lại nhiều lần trong ngày.

Vậy tác hại của việc ngồi lâu là gì?

Ngồi lâu có nhiều tác hại, chẳng hạn như sưng và đau chân, đẩy nhanh quá trình lão hóa của cột sống và dây chằng, tăng nguy cơ hình thành huyết khối ở người trung niên và cao tuổi. Khi thành phần lipid trong máu quá nhiều, ngồi lâu sẽ dẫn đến lắng đọng trên thành động mạch, từ đó gây xơ vữa động mạch, thúc đẩy sự xuất hiện của các bệnh tim mạch và mạch máu não như cao huyết áp, đột quỵ. Ngồi lâu có thể dẫn đến suy giảm khả năng miễn dịch, giảm sức đề kháng với các tác nhân gây bệnh bên ngoài, và tăng nguy cơ tử vong sớm.

Nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng, ngồi lâu dễ dẫn đến bệnh trĩ, ung thư đại tràng, viêm tuyến tiền liệt... Vậy mỗi ngày nên ngồi bao lâu để không gây hại cho cơ thể? Thực tế, đối với những người khác nhau, thời gian ngồi lâu nhất mà cơ thể có thể chịu đựng được là khác nhau. Cho đến nay, vẫn chưa có khuyến nghị quốc tế nào về thời gian ngồi mỗi ngày. Thời gian duy trì tư thế ngồi mà không gây tổn hại rõ ràng có thể rất ngắn. Mỗi người nên giảm thời gian ngồi lâu, kiểm soát trong vòng 90 phút.

Khi buộc phải đứng lâu hoặc ngồi lâu, thường xuyên vận động nhiều hơn và tăng cường khả năng miễn dịch là cách tốt để chống lại tác hại của việc đứng/ngồi lâu. Một số nghiên cứu phát hiện ra rằng, số lượng tế bào miễn dịch của con người sẽ tăng lên cùng với sự gia tăng hoạt động. Nếu ngồi lâu sẽ làm tổn thương vùng thắt lưng, lưng và cột sống của cơ thể, dẫn đến các vấn đề về thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng.

Theo nghiên cứu liên quan, người đứng lâu làm tăng 39% nguy cơ mắc bệnh tim ở nam giới và 80% ở nữ giới. Với những người đứng lâu, máu ở chân lâu ngày chảy xuống dưới, làm tăng gánh nặng cho nửa dưới cơ thể, dẫn đến lưu thông máu tim giảm.

Thực tế, duy trì một tư thế quá lâu không có lợi cho sức khỏe con người. Khi cần ngồi lâu hoặc đứng lâu, bạn có thể thử các bài tập giảm áp lực khác để giảm thiểu tác hại.