Thứ sáu, 19/04/2024
Khế làm thực phẩm
Tên khoa học của khế là Averrhoa carambola L., thuộc họ chua me đất (Oxalidaceae), có nguồn gốc ở Malaysia, được trồng ở các nước nhiệt đới và cận nhiệt đới. Khế được trồng khắp nước ta từ lâu và người ta đã tạo ra nhiều giống: khế chua, khế ngọt…
Ngoài khế múi, ở các tỉnh phía Nam nhân dân còn trồng khế dưa chuột (Averrhoa bilimbi L.) cũng gốc Malaysia. Cây cao hàng chục mét, trái hình trụ, dài 5 – 10cm, màu lục vàng và trong suốt, khi chín rất chua (hàm lượng axít oxalic là 6%) nên ít được ăn tươi. Người ta thường bảo quản dưới dạng xirô hoặc muối dưa, ngâm nước muối, nước mắm để ăn.
Khế múi ít chua, có hàm lượng axít oxalic 1%, khi chín là món ăn được nhiều người ưa thích. Người ta thường dùng khế ăn sống chấm mắm, nấu canh chua với tôm tép và cá. Trái chín có thể làm mứt và làm khế dầm.
Chọn khế ngọt, chín tới, còn tươi (1kg); trái to vừa, không bị sâu hay giập, rửa sạch, pha muối loãng (5%) ngâm khế khoảng 30 phút, vớt ra để ráo nước, bổ theo chiều dọc, tách riêng từng múi. Đổ khế vào chậu sứ hay thuỷ tinh, rắc đường (100g) và muối (5g), trộn đều, ướp khoảng một giờ là được. Trước khi dùng cho ớt khô (2g) đã xay thành bột vào trộn, khế dầm có vị cay ngọt dùng để ăn chơi, ăn tráng miệng. Có khi người ta còn cắt lát khế múi phơi khô, để dành lúc mưa bão thiếu rau nấu canh chua hoặc xào với thịt, tôm tép làm món ăn.
Ảnh minh họa
Khế làm thuốc
Khoa học hiện đại đã xác định trong thành phần của khế múi, có các chất theo g%: nước 92, protid 0,6, glucid 3,1; cellulose 2,6; và theo mg%: calcium 10; phosphor 8; sắt 0,9; caroten 160; vitamin B1 0,05; vitamin C 30.
Cả phương Đông lẫn phương Tây đều sớm biết công dụng y học của khế, và tên của người thầy thuốc và triết gia Arập Averrhoes (thế kỷ 12) đã được dùng để đặt tên cho cây khế. Averrhoes đã phát hiện khế là một dược liệu tốt, dùng trộn với hồ tiêu để làm toát mồ hôi, giã nhỏ rồi đắp lên người để làm tiêu tan sự rã rời, bải hoải; còn dùng chữa bệnh ngứa, kích thích hoạt động của mắt, chữa ho , sưng hạch tiết nước bọt, viêm họng, đau thấp khớp, phù thũng.
Hầu hết các bộ phận của cây khế đều được sử dụng làm thuốc: rễ có vị chua, chát, tính bình, được dùng làm thuốc sáp tinh, chỉ huyết, chỉ thống để trị di tinh, chảy máu mũi, đau đầu mạn tính, tê đau khớp xương…; cành lá có vị chua, chát tính mát được dùng làm thuốc khư phong lợi thấp, tiêu thũng chỉ thống, để trị cảm mạo do phong nhiệt, viêm dạ dày – ruột cấp tính, tiểu tiện bất lợi, sản hậu phù thũng, đòn ngã tê đau, mụn nhọt sưng lở…; hoa có vị ngọt, tính bình được dùng làm thuốc thanh nhiệt để trị nóng, lạnh đan xen nhau...; trái có vị chua ngọt, tính bình được dùng làm thuốc sinh tân chỉ khát, trị ho do phong nhiệt, đau họng, bệnh lỵ…
Khế thường được dùng trị cảm, sốt nóng, khát nước, giải độc, lợi tiểu. Chữa dị ứng do tiếp xúc với sơn, dùng trái khế cắt miếng xát hay dùng lá vò xát. Lá khế (có thể thêm vỏ cây khế) nấu nước, trong uống ngoài đắp rồi tắm chữa lở sơn, mẩn ngứa, mày đay.
Chữa ngộ độc: dùng nước khế ép uống thật nhiều. Chữa đái không thông: dùng bảy trái khế chua, cắt mỗi trái lấy một miếng ở 1/3 phía gần cuống, đổ vào một chén nước, sắc còn nửa chén, uống vào lúc còn nóng; lại lấy một trái khế và một củ tỏi cũng giã đều, đem đắp vào rốn.
Ăn khế bị ê răng, nhai một nắm lá khế là hết. Lá khế sao thơm sắc uống chữa sốt nóng, cảm nắng, đái ít. Với trẻ em lên sởi, dùng lá khế (và vỏ cây khế) sắc uống thúc sởi mọc đều, nấu nước tắm để tiệt nọc sởi sau khi bay hết. Nếu bị ho khan, ho đàm, thì lấy mấy chùm hoa khế tẩm rượu gừng sao thơm sắc uống.
Lưu ý, trong khế có hàm lượng axít oxalic cao nên những người bị bệnh thận cần tránh ăn khế nhiều và thường xuyên, vì axít oxalic dễ gây ra sỏi thận nặng hơn. Chất axít này còn cản trở sự hấp thu canxi trong cơ thể nên những người còi xương, có vấn đề xương khớp, trẻ dưới năm tuổi nên hạn chế ăn. Người đau dạ dày hoặc đang đói cũng không nên ăn khế, đặc biệt khế chua.
Nhịp tim, một chỉ số sinh lý thường xuyên được nhắc đến trong cuộc sống...
Chăm sóc sức khỏe - 8 giờ, 31 phút trước
Theo các chuyên gia, những vi khuẩn bám trên điện thoại có thể đóng vai trò như tác nhân gây bệnh ở người.
Chăm sóc sức khỏe - 11 giờ, 14 phút trước
Nước quan trọng như thế nào với cơ thể con người? Con người có thể tồn tại trong vài tuần mà không cần thức ăn và chỉ uống nước, nhưng nếu không có nước,...
Chăm sóc sức khỏe - 1 ngày, 2 giờ trước
Mặc dù đã hút thuốc 26 năm qua nhưng điều kỳ diệu là lá phổi của người đàn ông này vẫn giữ được vẻ hồng hào, gần như không hề bị tổn hại. Câu...
Chăm con - 1 ngày, 3 giờ trước
Nếu ngay từ khi còn nhỏ mà trẻ có thể bộc phát hoặc có những suy nghĩ 'như người lớn' thế này thì tương lai sẽ có nhiều cơ hội thành công hơn.
Chăm sóc sức khỏe - 1 ngày, 5 giờ trước
Nếu đầu xuất hiện tóc bạc thì bạn đã thực sự già đi hay cơ thể đang thiếu chất dinh dưỡng nào đó?
Đời sống số - 1 giờ, 12 phút trước
Bắt đầu từ ngày 20/4, 4 con giáp sẽ gặp nhiều may mắn, sự nghiệp thăng tiến, mọi chuyện vui vẻ tiếp diễn và cuộc sống suôn sẻ.
Dòng sự kiện - 2 giờ, 6 phút trước
Sau thời gian dài chuẩn bị, đầu tư chuyên nghiệp và bài bản, trung tâm Võ đường Long Hoàng MMA đã chính thức khai trương đi vào hoạt động ở TP. HCM. Đây là...
Chuyện làng sao - 2 giờ, 23 phút trước
Nhóc tì nhà Hòa Minzy đã được mẹ dạy làm điều này.
Chuyện làng sao - 2 giờ, 23 phút trước
Vợ chưa cưới của Anh Đức là Phạm Quỳnh Anh đã vướng nghi vấn bầu bí.
Chuyện làng sao - 2 giờ, 23 phút trước
Victoria và chồng David Beckham được cho là đã đi máy bay riêng đến miền Nam nước Pháp để kỷ niệm sinh nhật lần thứ 50 của cô.
Chuyện làng sao - 2 giờ, 23 phút trước
Chị đẹp Thu Phương phủ nhận tin đồn hủy hôn "ông bầu" Dũng Taylor.
Chuyện làng sao - 2 giờ, 24 phút trước
Diệu Nhi - Anh Tú lần đầu dự sự kiện thời trang quốc tế cùng nhau.
Chăm sóc sức khỏe - 3 giờ, 45 phút trước
Muốn có sức khỏe tốt, hãy ăn nhiều loại thực phẩm giàu dinh dưỡng này để cơ thể luôn trong trạng thái khỏe mạnh và minh mẫn nhé!
Kiến thức - 4 giờ, 41 phút trước
Xã hội không ngừng phát triển kéo theo đó là việc xuất hiện ngày càng nhiều các hình thức lừa đảo. Đặc biệt, tại các khu vực nông thôn, những kẻ xấu đã không...
Du lịch Việt - 4 giờ, 41 phút trước
Được mệnh danh là “Thế giới Châu Âu” thu nhỏ, Vinhomes Times City từ lâu đã trở thành một trong những điểm đến hấp dẫn bậc nhất tại thủ đô Hà Nội.
Kiến thức - 4 giờ, 41 phút trước
Những thứ này được xem như 'bảo bối' trồng cây bởi chúng giúp loại bỏ tình trạng lá vàng, thối rễ,… giúp cây luôn phát triển xanh tốt.
Doanh nghiệp - 4 giờ, 41 phút trước
"Bạn nào làm ngành này 10 năm mà không ngon anh bỏ nghề", đó là tuyên bố của Tổng Giám đốc Công ty CoAsia Semi (Hàn Quốc) tại Việt Nam.
Kiến thức - 6 giờ, 53 phút trước
Có câu: "Có tiền đừng mua đất ven sông, giàu có không lấy vợ tái giá". Tuy nhiên, cuộc sống hiện đại đã thay đổi nhiều định kiến tư duy trước đó.
Chuyện làng sao - 6 giờ, 53 phút trước
Nam diễn viên Kim Rae Won từng được hợp tác chung với đàn chị Kim Sun Ah vào năm 1998.
Kiến thức - 6 giờ, 54 phút trước
Một chi tiết ít người biết đó là thợ sơn thường mò được tiền dưới đáy thùng sau khi dùng hết. Lý do là gì?
Chuyện làng sao - 6 giờ, 54 phút trước
Lý Nhã Kỳ đã có thái độ thân thiện và nhiệt tình đáp lại sự cuồng nhiệt của các fan.
Chuyện làng sao - 6 giờ, 54 phút trước
Hoa hậu Đỗ Mỹ Linh đã đăng tải loạt ảnh mới gây mê mọi ánh nhìn.
Chuyện làng sao - 6 giờ, 3 phút trước
Lần đầu tiên cầm lái xe ô tô, MC Thảo Vân đã gặp tai nạn giao thông.
Doanh nghiệp - 6 giờ, 28 phút trước
Trong thời đại mà mạng xã hội đang trở thành nền tảng quan trọng để xây dựng thương hiệu cá nhân và kinh doanh, Đàm Đức đã nổi tiếng là nhà sáng tạo trên...
Kiến thức - 6 giờ, 28 phút trước
Những năm gần đây, nhiều bạn bè có nhu cầu đi du lịch nước ngoài, nhiều người trong số họ chọn các nước láng giềng để đi nghỉ, trong đó Nhật Bản là quốc...