Thứ tư, 26/11/2025
Nhiệt là đại lượng đặc trưng cho cảm giác nóng hoặc lạnh. Từ định nghĩa đó người ta chia ra: nhiệt nóng, nhiệt trung hòa, nhiệt lạnh. Nhiệt nóng là nhiệt độ cao hơn, còn nhiệt lạnh là nhiệt độ thấp hơn vùng cơ thể mà nhiệt tác động. Nhiệt trung hòa là nhiệt độ ngang bằng với nhiệt độ của vùng cơ thể mà nhiệt tác động, và không gây ra cảm giác thay đổi về nhiệt. Trong y học, người ta sử dụng nhiệt nóng và nhiệt lạnh để điều trị.

Tất cả các chất thỏa mãn các điều kiện như không gây độc hoặc dị ứng khi tiếp xúc với da, giữ nhiệt lâu và truyền nhiệt từ từ, dễ sử dụng, đều có thể dùng làm chất trung gian truyền nhiệt.
Trong các khoa Vật lý trị liệu người ta sử dụng paraffin, túi silicagen, khay nhiệt điện, túi chườm nhiệt sử dụng điện. Trong dân gian thường dùng cám rang, muối rang, lá cây sao nóng, túi nước nóng, ngâm trong nước nóng, để làm các chất trung gian truyền nhiệt. Sử dụng nhiệt để điều trị đã mang lại hiệu quả rất tốt, nhưng nếu dùng không đúng có thể gây thêm tác dụng có hại. Vì vậy hiểu biết về tác dụng của nhiệt trong chữa bệnh là kiến thức cần thiết đối với mỗi người.
Nhiệt nóng
Tác dụng của nhiệt nóng là gây giãn mạch, làm tăng lượng máu đến vùng điều trị. Nhờ việc tăng tuần hoàn và dinh dưỡng cho vùng điều trị sẽ kích thích quá trình tái tạo tế bào, hàn gắn tổn thương. Nhiệt nóng còn làm tăng các phản ứng sinh học, tăng quá trình chuyển hóa của mô, làm tăng tái tạo mô, làm tăng tính thấm của mô, tăng trao đổi dịch giữa khoang máu và khoang kẽ tế bào, do đó làm tăng quá trình hấp thu dịch nề, làm giảm nề, giảm đau; Làm tăng khả năng xuyên mạch của bạch cầu, tăng khả năng thực bào của bạch cầu, làm phân tán nhanh các chất trung gian gây viêm, do đó làm giảm viêm cả viêm do nhiễm khuẩn và viêm không do nhiễm khuẩn...
Vì vậy, nhiệt nóng được dùng rộng rãi để điều trị các vùng viêm do nhiễm khuẩn giai đoạn viêm tấy chưa hóa mủ (như viêm cơ), điều trị các trường hợp viêm không do nhiễm khuẩn (như viêm khớp dạng thấp, viêm quanh khớp vai, viêm cột sống dính khớp), điều trị các vùng đau do thoái hóa (như đau cột sống cổ, đau thắt lưng, đau khớp do thoái hóa cột sống, thoái hóa khớp); làm giảm nề, tan khối máu tụ sau chấn thương; làm nhanh liền sẹo vết thương, làm sẹo mềm mại, chống dính và co kéo do sẹo...
Mặc dù nhiệt nóng được chỉ định rất rộng rãi và an toàn, nhưng cũng có những chống chỉ định. Đó là các vùng đang chảy máu hoặc đe dọa chảy máu, các ổ viêm đã hóa mủ, các vùng có khối u cả u lành và u ác tính, các vùng lao đang tiến triển như lao khớp, lao cột sống, các chấn thương mới trong một hai ngày đầu, những người đang sốt.
Cách dùng: Mỗi lần đắp nóng nên duy trì 20-30 phút. Một ngày có thể đắp nóng 1 đến 4 lần. Mỗi lần đắp nóng không quá 1/6 diện tích cơ thể để tránh gây rối loạn thân nhiệt. Khi đắp nóng cần chú ý tránh để nhiệt độ quá cao (>40o) vì có thể gây bỏng.
Nhiệt lạnh
Nhiệt lạnh gây ra các tác dụng ngược lại so với nhiệt nóng, như làm co mạch, giảm tuần hoàn, giảm dinh dưỡng, giảm chuyển hóa, giảm tiêu thụ oxy, giảm tính thấm của mô. Nếu bị lạnh quá lâu có thể gây ra thiếu dinh dưỡng và hoại tử mô do lạnh. Nhiệt lạnh được dùng để làm giảm sưng nề sau các chấn thương mới, làm giảm chảy máu ở những vùng đang chảy máu hoặc có nguy cơ chảy máu, như chườm lạnh vùng thượng vị trong chảy máu dạ dày, giảm tụ máu, giảm nề trong chấn thương mới (một hai ngày đầu), chườm lạnh để hạ nhiệt độ khi sốt cao, bảo quản mô ghép giúp mô ghép chịu đựng được tình trạng thiếu oxy kéo dài mà không bị hủy hoại. Người ta thường dùng túi nước lạnh, túi nước đá, hoặc ngâm chi trong nước lạnh. Cần chú ý thời gian chườm lạnh cần ngắn vài phút, không kéo dài để tránh gây tổn thương mô do thiếu dinh dưỡng.
Các bác sĩ cảnh báo, ngoài các bệnh tiêu hóa và da liễu phổ biến...
Chăm sóc sức khỏe - 22 giờ, 50 phút trước
Trước tình trạng bệnh HIV âm thầm gia tăng, nhiều chuyên gia khuyến cáo mọi người cần đặc biệt chú ý đến vệ sinh và an toàn tại các không gian công cộng. Một...
Chăm con - 23 giờ, 20 phút trước
Trong suy nghĩ của nhiều bậc cha mẹ, trẻ học giỏi đồng nghĩa với tương lai tươi sáng. Tuy nhiên, thực tế xã hội ngày nay đã chứng minh một điều điểm số cao...
Chăm sóc sức khỏe - 1 ngày trước
Trên thực tế, ai cũng sinh ra đã mắc phải căn bệnh gọi là "trĩ". Vì hậu môn con người có một khe hở, nên khe hở đó cần được lấp đầy bằng đệm...
Chăm con - 1 ngày, 1 giờ trước
Đừng bỏ lỡ những "tuyệt chiêu" tưởng chừng đơn giản nhưng lại mang đến hiệu quả bất ngờ cho sự phát triển trí tuệ của con trẻ.
Chăm sóc sức khỏe - 1 ngày, 1 giờ trước
Nhiều người nhận thấy phụ nữ Nhật hiếm khi gặp rắc rối về các bệnh lý phụ khoa. Điều này không phải ngẫu nhiên, mà xuất phát từ những thói quen sinh hoạt được...
Dòng sự kiện - 2 giờ, 58 phút trước
Hơn 9.000 giáo viên trên địa bàn Hà Nội tiếp tục gửi kiến nghị bày tỏ mong muốn được xem xét lại chính sách chi thu nhập tăng thêm, lý do là gì?
Chuyện làng sao - 2 giờ, 59 phút trước
NSND Minh Hòa là giai nhân nổi tiếng ở thập niên 90 của thế kỷ trước.
Du lịch nước ngoài - 2 giờ, 59 phút trước
Đây là điểm đến được đông đảo người Việt yêu thích.
Kiến thức - 2 giờ, 59 phút trước
Trong mùa tuyển sinh 2025 đã ghi nhận những ngành học ở nhiều trường có điểm chuẩn cao chót vót. Thí sinh muốn trúng tuyển phải đạt điểm tuyệt đối hoặc gần như tuyệt...
Thời trang + - 3 giờ, 30 phút trước
Đối với phụ nữ trên 40 tuổi, trang phục mùa đông luôn là một thách thức, cân bằng giữa sự ấm áp và phong cách.
Du lịch Việt - 3 giờ, 25 phút trước
Đi du lịch Khánh Hòa, ngoài Nha Trang, còn có một điểm đến lý thú khác đó chính là thị trấn Vạn Giã. Cách Nha Trang khoảng 60km, Vạn Giã hiện lên như một...
Dòng sự kiện - 3 giờ, 25 phút trước
Công trình thể thao tầm cỡ này có quy mô 60.000 chỗ ngồi, nổi bật với công nghệ mái vòm hiện đại và thiết kế đạt chuẩn FIFA.
Chăm sóc sức khỏe - 3 giờ, 26 phút trước
Với màu cam rực rỡ, phủ đầy gai nhỏ li ti, và khi cắt ra sẽ vỡ ra những màu đỏ như máu, loại quả có hình dáng độc đáo này được gọi là...
Địa chỉ ăn ngon - 3 giờ, 26 phút trước
Dù là món ăn không cần làm chín bằng nhiệt, nhưng nhờ quá trình chế biến kỳ công cùng các loại gia vị đặc trưng, gỏi cá mè đã trở thành đặc sản nức...
Doanh nghiệp - 3 giờ, 26 phút trước
Gia tộc này rất giàu có nhưng lại cực kỳ kín tiếng, hiếm khi xuất hiện trước truyền thông. Đó chính là gia tộc Lý Quí - một trong hai gia tộc lâu đời...
Tin trong ngày - 3 giờ, 27 phút trước
Trung tâm Nghiên cứu thị trường & Am hiểu khách hàng One Mount Group đã có dự báo về giá chung cư Hà Nội và TPHCM trong năm 2026.
Kiến thức - 3 giờ, 27 phút trước
Để trúng tuyển vào ngôi trường này, học sinh phải có thành tích học tập thật sự xuất sắc.
Đời sống số - 4 giờ, 37 phút trước
Ba cung hoàng đạo này tuy nóng tính, nhưng họ cũng là những người vợ đảm đang và mang lại sự giàu có cho chồng.
Tin trong ngày - 4 giờ, 1 phút trước
Chi trả gộp 3 tháng lương hưu và trợ cấp bảo hiểm xã hội vào kỳ chi trả tháng 12/2025 đối với 4 tỉnh Đắk Lắk, Gia Lai, Khánh Hòa, Lâm Đồng, nhằm tạo...
Chăm sóc sức khỏe - 4 giờ, 1 phút trước
Các bác sĩ cảnh báo, ngoài các bệnh tiêu hóa và da liễu phổ biến sau lũ, người dân còn đứng trước nguy cơ mắc bệnh dại và nhiều bệnh truyền nhiễm khác, đe...
Tin trong ngày - 4 giờ, 1 phút trước
Sở Xây dựng Hà Nội vừa thông báo mở bán dự án nhà ở xã hội CT-05 và CT-06 thuộc khu đô thị mới Thanh Lâm - Đại Thịnh 2 trong tháng 12/2025 với...
Tin trong ngày - 4 giờ, 1 phút trước
Vì không đạt tiêu chuẩn chất lượng, Cục Quản lý dược yêu cầu thu hồi toàn quốc một lô thuốc bột uống Padobaby trị cảm lạnh, cảm cúm cho trẻ em do Công ty...
Hoa Hậu - 4 giờ, 1 phút trước
Chủ tịch Miss Universe Vietnam, ông Valentin Trần, vừa gây xôn xao khi thông báo đã gửi công văn chính thức tới Tổ chức Miss Universe (MUO) nhằm làm rõ kết quả giải phụ...
Làm sao - 5 giờ, 45 phút trước
Sau tuổi 40, nhiều phụ nữ nhận ra một thực tế làm ra tiền không khó bằng việc giữ cho nó “không nằm chết”. Tiền để sai chỗ dễ mất giá, xoay sai cách...
Kiến thức - 5 giờ, 45 phút trước
Các nhà khoa học vừa tiết lộ thông tin chấn động rằng châu Phi đang tách đôi và một đại dương hoàn toàn mới đang manh nha hình thành.