'Chảo chống dính' độc hại và gây ung thư? Nó có thể được sử dụng? Một thí nghiệm cho bạn biết câu trả lời

Nhưng mặt khác, độ an toàn của chảo chống dính luôn bị đặt dấu hỏi, nhiều người cho rằng lớp phủ đặc biệt dùng trên bề mặt chảo chống dính không chỉ độc hại mà còn gây ung thư và rất có hại sau khi sử dụng lâu dài.

Vì vậy, tuyên bố này có ý nghĩa? Lớp phủ chống dính có thực sự trải qua những biến đổi vật lý, hóa học ảnh hưởng đến sức khỏe khi nấu nướng?

Chảo chống dính

Khả năng nấu chín thức ăn của chảo chống dính chủ yếu phụ thuộc vào lớp phủ trên bề mặt của nó, lớp phủ này còn được gọi là lớp phủ Teflon, thành phần hóa học của nó là polytetrafluoroethylene (PTFE), được phát minh và phát triển lần đầu tiên bởi DuPont ở Hoa Kỳ, nhiều người có thể biết về polyetylen. Trên thực tế, polytetrafluoroethylene tương đương với việc thay thế tất cả các nguyên tử hydro trong polyetylen bằng nguyên tử flo.

Cấu trúc PTFE

- Nguyên lý của chảo chống dính

Trên thực tế, lý do cơ bản khiến chảo chống dính không dính là do polytetrafluoroethylene có năng lượng bề mặt rất thấp, tức là sức căng bề mặt thấp. Hiện tượng này có phần giống với việc lá sen không dính vào nước, do Teflon có tính kỵ nước và kỵ dầu nên nước và dầu khó hấp phụ trên bề mặt.

Trong vật lý có một khái niệm gọi là làm ướt và không làm ướt, khi chất lỏng khó hấp phụ lên bề mặt chất rắn sẽ xảy ra hiện tượng không làm ướt... Chúng ta có thể hình dung quá trình này như một lực yếu giữa chất rắn và chất lỏng, dẫn đến hiện tượng hành vi "loại trừ". Chính vì tồn tại hiện tượng này mà khi nấu không phải lúc nào chất lỏng cũng bám vào bề mặt nồi nên dù chất lỏng có khô đi thì chất rắn sinh ra cũng không dính vào đáy nồi.

Từ trái qua phải, thứ tự từ xâm nhập đến không xâm nhập.

- Lớp phủ Teflon không phản ứng với thực phẩm

Một số người lo ngại vì nguyên liệu nấu hàng ngày quá phức tạp nên lớp phủ này có phản ứng với thực phẩm để sinh ra chất độc hại không? Vậy thì sự lo lắng này hoàn toàn không cần thiết, bởi vì PTFE rất ổn định và khó có thể bị ăn mòn bởi bất kỳ chất nào, kể cả nước cường toan. Nó có khả năng chịu nhiệt tốt, chịu lạnh, kháng axit, kháng kiềm và ổn định mạnh. Do đó, nó còn được gọi là “Vua nhựa”.

Lớp phủ chống dính có hại không?

Như đã nói ở trên, Teflon được mệnh danh là “Vua nhựa”, nghe đến từ này chắc hẳn nhiều bạn không thể ngồi yên. Suy cho cùng, nhãn nhựa sau khi được xử lý ở nhiệt độ cao rất dễ bị gắn liền với chất độc hại và gây ung thư. Đây cũng là lý do quan trọng khiến câu nói “chảo chống dính gây ung thư” được lan truyền rộng rãi. Vậy dưới nhiệt độ cao khi nấu nướng thông thường, liệu lớp phủ này có thực sự sinh ra chất độc hại?

Thực tế, hầu hết các loại nhựa đều có xu hướng sinh ra các chất có hại ở nhiệt độ cao, nhưng chúng ta không thể khái quát hóa, do tính chất đặc biệt của Teflon nên hợp chất này không độc hại. Trên thực tế, điều chúng ta cần chú ý là trong quá trình sản xuất Teflon, một số nhà sản xuất vô đạo đức sẽ sử dụng chất hỗ trợ xử lý có tên là PFOA (perfluorooctanoate), việc sử dụng nó thực sự sẽ mang lại những rủi ro an toàn nhất định. Hiện tại, nó bị cấm sử dụng. Vì vậy, những chiếc chảo chống dính phủ Teflon chúng ta mua ở các trung tâm thương mại thông thường đạt tiêu chuẩn quốc gia thực sự rất an toàn.

Lớp chống dính có khả năng chịu được nhiệt độ cao trong điều kiện nấu nướng khắc nghiệt

Về việc liệu khi đun nóng chảo chống dính có sinh ra chất độc hại hay không, Đại học Công nghệ Hóa học Bắc Kinh để đưa ra một chương trình liên quan: Các nhà thí nghiệm cạo một phần lớp phủ trên bề mặt chảo chống dính, sau đó đặt lớp phủ được cạo trên Đặt nó vào một thùng chứa, sau đó đưa nó vào máy phân tích nhiệt trọng lượng để phân tích nhiệt trọng lực. Dụng cụ phân tích này có thể ghi lại sự thay đổi trọng lượng của chất bên trong thùng chứa trong quá trình tăng nhiệt độ, từ đó xác định phản ứng và sự phân hủy nhiệt độ của chất đó. Kết quả thí nghiệm cho thấy Teflon bắt đầu phân hủy khi nhiệt độ đạt tới 300°C. Nhiệt độ khác nhau, sản phẩm phân hủy khác nhau và độc tính cũng khác nhau.

Nhưng mặt khác, khi chúng ta thường sử dụng dụng cụ nhà bếp để nấu ăn, nhiệt độ thường nằm trong khoảng 120-150 ° C. Tức là trong điều kiện bình thường, nhiệt độ nấu ăn khác xa nhiệt độ phân hủy của Teflon. Và khi nhiệt độ khoảng 200 độ C, dầu ăn trong nồi sẽ bắt đầu bốc khói nhiều, nghĩa là đã đạt đến “điểm bốc khói” của dầu ăn, lúc này đã khá ngột ngạt rồi, không có gia đình nào nấu ăn như thế này.

Tuy nhiên, nếu ở trong những điều kiện khắc nghiệt, chẳng hạn như khi nấu nướng, do người ta không chú ý và trực tiếp đốt khô nồi thì điều này thực sự có thể khiến lớp phủ bị phân hủy và tạo ra 6 loại khí độc trong đó có axit perfluorooctanoic. Vì vậy, trong điều kiện sử dụng bình thường, chúng ta không phải lo lắng về độ an toàn của lớp chống dính.

Sự thay đổi hình thái bề mặt của lớp phủ Teflon sau khi xử lý ở các nhiệt độ khác nhau, nguồn ảnh

Sử dụng chảo chống dính đúng cách

Nếu muốn chảo chống dính của mình bền lâu hơn thì điều quan trọng nhất là phải bảo vệ lớp phủ trên bề mặt chảo chống dính, vì vậy trong quá trình sử dụng hàng ngày chúng ta nên chú ý những điểm sau:

1. Đảm bảo tránh tình trạng “cháy khô” càng nhiều càng tốt

Chúng ta biết nhiệt độ sôi của nước là 100°C nên chỉ cần có nước trong nồi thì nhiệt độ có thể được giữ ở mức tương đối thấp, tuy nhiên, đốt khô sẽ khiến nồi tiếp tục nóng lên, có thể khiến lớp sơn phủ bị phân hủy, mặt khác nhiệt độ dễ khiến thức ăn bị cháy và có thể sinh ra các chất độc hại nên khi sử dụng chảo chống dính phải tránh nấu khô.

2. Không làm xước lớp sơn bằng vật cứng

Lớp phủ inox tuy có khả năng chống ăn mòn nhưng độ cứng không cao, nếu cọ xát với một số chất cứng, lớp phủ bề mặt có thể bị phá hủy dần dần, vì vậy tốt nhất không nên dùng thìa kim loại khi vệ sinh nồi. Tốt nhất không nên dùng miếng cọ thép để cọ chảo chống dính.

Tốt nhất nên dùng thìa gỗ

3. Đừng vội tráng nồi nóng bằng nước lạnh sau khi nấu.

Do lớp phủ trên bề mặt chảo chống dính được làm bằng chất liệu khác với thân chảo nên hệ số giãn nở nhiệt cũng khác nhau, nếu lớp phủ thường xuyên bị làm lạnh và đun nóng nhanh, lớp phủ có thể bị bong ra, làm giảm tuổi thọ của chảo chống dính.