Biến thể COVID-19 mới lây lan nhanh gấp 7 lần cúm mùa: 6 biện pháp phòng ngừa khi số ca mắc gia tăng

Theo thông tin từ Bộ Y tế Công cộng Thái Lan, biến thể COVID-19 mới XEC đang lan truyền với tốc độ nhanh gấp bảy lần so với cúm mùa. Sự lây lan này đã dẫn đến sự gia tăng số ca nhập viện và tử vong do COVID-19 tại quốc gia này trong thời gian gần đây. Cụ thể, từ ngày 1/1 đến giữa tháng 5, Thái Lan đã ghi nhận 108.891 ca mắc biến thể XEC, trong đó có 27 trường hợp tử vong. Đa số các ca tử vong thuộc nhóm "608", bao gồm người cao tuổi, người mắc bệnh nền và phụ nữ mang thai. Chỉ trong tuần gần nhất, số bệnh nhân COVID-19 cần nhập viện điều trị nội trú đã tăng 35,5% so với tuần trước, với hơn 43.000 ca.

1. Đặc điểm, triệu chứng và mức độ nguy hiểm của XEC

Biến thể XEC có nguồn gốc từ quá trình tái tổ hợp giữa các nhánh phụ của Omicron, nổi bật với khả năng lây nhiễm cao hơn đáng kể so với các biến thể trước đó. Tuy nhiên, các chuyên gia y tế cho biết XEC không gây ra triệu chứng nặng ở đa số người mắc.

Biến thể COVID-19 mới lây lan nhanh gấp 7 lần cúm mùa (Ảnh minh hoạ)

Các triệu chứng do XEC gây ra tương tự như các biến thể COVID-19 trước đây và thường dễ bị nhầm lẫn với cảm lạnh hoặc cúm mùa. Người nhiễm XEC thường có các biểu hiện như ho kéo dài, sốt hoặc ớn lạnh, kèm theo cảm giác mệt mỏi và kiệt sức. Một số trường hợp, đặc biệt ở người cao tuổi hoặc người có bệnh nền, có thể gặp tình trạng khó thở. Mặc dù triệu chứng mất vị giác hoặc khứu giác ít phổ biến hơn so với các biến thể trước, vẫn có người mắc XEC gặp phải. Các triệu chứng khác được ghi nhận tương đối thường xuyên bao gồm đau nhức cơ thể, đau đầu, đau họng, nghẹt mũi hoặc chảy nước mũi. Một số bệnh nhân còn có thể gặp các vấn đề tiêu hóa như buồn nôn, nôn mửa hoặc tiêu chảy.

Nhìn chung, biểu hiện bệnh do XEC không quá nghiêm trọng ở người khỏe mạnh, nhưng có thể gây bất tiện kéo dài và trở nên nguy hiểm đối với những người có hệ miễn dịch yếu hoặc chưa được tiêm chủng đầy đủ.

Bác sĩ Teera Woratanarat, giảng viên Đại học Chulalongkorn (Thái Lan), nhận định rằng XEC ít khi gây biến chứng nặng ở người khỏe mạnh, nhưng vẫn rất nguy hiểm đối với nhóm có nguy cơ cao như người cao tuổi, người chưa tiêm vaccine hoặc người có bệnh nền. Do đó, dù tỷ lệ tử vong không cao, tốc độ lây lan nhanh của XEC có thể làm tăng nhanh số lượng bệnh nhân nguy kịch nếu không có biện pháp kiểm soát hiệu quả.

So với các biến thể từng gây lo ngại như Delta hay BA.5 của Omicron, XEC không được xem là có độc lực cao hơn. Tuy nhiên, chính khả năng lây lan mạnh mẽ đã khiến nó trở nên nguy hiểm ở cấp độ cộng đồng. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cũng xác nhận XEC là một trong những biến thể có tốc độ nhân lên và lây lan nhanh nhất kể từ đầu đại dịch, đặc biệt trong môi trường đông người như trường học hoặc khu vực đô thị.

Hiện tại, Cơ quan Quản lý Dịch bệnh Thái Lan đang yêu cầu các trường học và bệnh viện tăng cường giám sát và sẵn sàng ứng phó với các cụm lây nhiễm. Các chuyên gia y tế tiếp tục nhấn mạnh tầm quan trọng của việc đeo khẩu trang, rửa tay thường xuyên, tránh tụ tập nơi đông người và tiêm vaccine nhắc lại như những biện pháp hiệu quả nhất để phòng ngừa XEC cũng như các biến thể khác.

2. 6 biện pháp phòng ngừa COVID-19 khi số ca mắc gia tăng

Trước tình hình số ca mắc COVID-19 gia tăng ở nhiều quốc gia châu Á, các biện pháp phòng ngừa sau được khuyến nghị:

Đeo khẩu trang đúng cách khi ra nơi công cộng

Dù không còn là quy định bắt buộc ở nhiều nơi, đeo khẩu trang, đặc biệt là khẩu trang N95 hoặc khẩu trang y tế có khả năng lọc giọt bắn tốt, vẫn là tuyến phòng thủ quan trọng, nhất là ở những nơi đông người như xe buýt, chợ, lễ hội hay bệnh viện. Tiến sĩ Vikram Jeet Singh, chuyên gia nội khoa tại Bệnh viện Apollo (Ấn Độ), cảnh báo: “Những không gian kín và đông đúc là điều kiện lý tưởng để virus lan truyền”.

Giữ vệ sinh tay tuyệt đối

Virus corona có thể lây lan qua tay khi chạm vào bề mặt nhiễm khuẩn rồi đưa lên mắt, mũi, miệng. Rửa tay bằng xà phòng trong ít nhất 20 giây, đặc biệt sau khi đi vệ sinh, sử dụng phương tiện công cộng hoặc trước khi ăn, là biện pháp cực kỳ quan trọng.

Tránh tụ tập đông người, nhất là nơi thông gió kém

Virus có thể tồn tại trong không khí lâu hơn ở các không gian kín. Hạn chế ở những nơi đông người và nếu phải vào phòng kín, cần mở cửa sổ hoặc bật quạt thông gió. Chuyên gia nhấn mạnh: “Thông khí tốt là yếu tố quyết định để giảm nguy cơ lây lan”.

Cập nhật đầy đủ các mũi tiêm chủng

Một liều tiêm tăng cường phù hợp, ví dụ như loại XBB.1.5 đơn giá mà WHO khuyến nghị, có thể tăng hiệu quả bảo vệ trước JN.1. Người cao tuổi, người có bệnh nền và nhân viên y tế nên đặc biệt ưu tiên tiêm chủng đầy đủ. Ông Singh nhấn mạnh: “Miễn dịch cộng đồng mạnh mẽ chính là lá chắn hữu hiệu nhất”.

Tăng cường sức đề kháng qua dinh dưỡng và vận động

Nên tiêu thụ thực phẩm giàu vitamin C, D, uống nhiều nước, ngủ đủ giấc và duy trì ít nhất 30 phút vận động mỗi ngày. Các loại trà thảo mộc, gừng, nghệ cũng được khuyến khích bổ sung vào khẩu phần hàng ngày.

Thực hành phép lịch sự khi ho, hắt hơi

Che miệng bằng khăn giấy hoặc khuỷu tay khi ho, hắt hơi có thể ngăn chặn hàng nghìn giọt bắn lan truyền. Khăn giấy đã sử dụng nên được vứt bỏ ngay và sau đó cần rửa tay kỹ lưỡng. Đây là thói quen cơ bản nhưng đôi khi bị lãng quên.