Bác sĩ cảnh báo hiểm họa sau lũ: Những căn bệnh dễ bùng phát gây nguy hiểm tính mạng, người dân cần lưu ý

Những ngày vừa qua, các tỉnh miền Trung trải qua đợt lũ miền Trung lịch sử, để lại thiệt hại nặng về người và tài sản. Theo thông tin từ Cục Quản lý đê điều và Phòng, chống thiên tai (Bộ Nông nghiệp và Môi trường, cập nhật đến 24/11), ít nhất 102 người tại Gia Lai, Đắk Lắk, Khánh Hòa, Lâm Đồng, Quảng Trị và Huế đã tử vong hoặc mất tích. Hàng nghìn ngôi nhà bị hư hỏng, đổ sập, nhiều khu vực bị chia cắt do ngập nước, khiến công tác cứu trợ và di chuyển gặp nhiều khó khăn.

TS.BS Võ Hồng Minh Công, Phó Giám đốc Bệnh viện Nhân dân Gia Định (TPHCM), cho biết bệnh sau lũ không chỉ là mối nguy về sức khỏe trực tiếp, mà còn tạo môi trường thuận lợi cho nhiều loại dịch bệnh bùng phát. Nước lũ làm ô nhiễm nguồn nước sinh hoạt, phát tán mầm bệnh, thúc đẩy sinh sản của các vector truyền bệnh và làm gián đoạn hệ thống y tế. Do đó, hiểu biết về các loại bệnh dễ gặp sau lũ là bước đầu tiên và quan trọng để người dân bảo vệ bản thân và cộng đồng.

Theo bác sĩ Công, có ba nhóm bệnh phổ biến sau lũ. Nhóm đầu tiên là các bệnh đường tiêu hóa, xảy ra chủ yếu do nguồn nước và thực phẩm ô nhiễm. Các bệnh điển hình gồm tiêu chảy cấp, tả, lỵ, thương hàn, viêm gan A, viêm gan E. Các tác nhân bao gồm vi khuẩn (Vibrio cholerae, Salmonella), virus (Rotavirus, Hepatitis A và E) và ký sinh trùng. Triệu chứng thường gặp là đau bụng, buồn nôn, nôn mửa, tiêu chảy nhiều lần, sốt, mệt mỏi, mất nước nặng có thể dẫn đến trụy tim mạch, thậm chí tử vong nếu không được điều trị kịp thời.

Nhóm thứ hai là các bệnh do vector truyền bệnh. Nước đọng sau lũ là môi trường lý tưởng cho muỗi và các vector truyền bệnh phát triển. Những bệnh điển hình gồm sốt xuất huyết, sốt rét, viêm não Nhật Bản, Zika. Tùy mức độ bệnh, người dân có thể gặp các biến chứng nghiêm trọng. Sốt xuất huyết nặng có thể gây sốc, viêm não Nhật Bản dẫn đến rối loạn ý thức, co giật, hôn mê và nguy cơ tử vong cao nếu không được chăm sóc y tế kịp thời.

Trẻ nhiễm sốt xuất huyết được bác sĩ siêu âm bụng theo dõi diễn tiến bệnh. Ảnh: BV.

Nhóm thứ ba là các bệnh ngoài da và mắt. Nhiều loại vi khuẩn, virus, nấm và ký sinh trùng trong nước bẩn gây viêm da, nấm da, mẩn ngứa, ghẻ, lở loét, đau mắt đỏ và viêm kết mạc.

Nguy cơ tiềm ẩn và khuyến cáo phòng chống dịch

Ngoài ba nhóm bệnh phổ biến, bác sĩ Công đặc biệt lưu ý các căn bệnh nguy hiểm khác như Leptospirosis (xoắn khuẩn vàng da) lây qua da trầy xước hoặc niêm mạc khi tiếp xúc với nước, bùn đất nhiễm nước tiểu động vật. Triệu chứng gồm sốt cao đột ngột, đau cơ, vàng mắt, vàng da, suy thận.

Bệnh dại cũng là mối nguy lớn sau lũ, khi chó mèo thất lạc, hoảng loạn, tăng nguy cơ cắn người. Khi bệnh nhân đã lên cơn dại, tỷ lệ tử vong gần như 100% do chưa có phương pháp chữa trị hiệu quả. Thêm vào đó, điều kiện sống chật chội, ẩm thấp sau lũ khiến các bệnh viêm đường hô hấp lây lan nhanh, đặc biệt ở trẻ em và người già.

Sau lũ, người dân có nguy cơ bị động vật hoảng loạn tấn công, gây bệnh dại. Ảnh minh họa: Hoàng Lê.

Để giảm rủi ro sức khỏe, bác sĩ Công khuyến cáo người dân tuân thủ thông điệp “5 sạch” của Bộ Y tế: ăn sạch (ăn chín, uống sôi), uống sạch (sử dụng nước đã được khử trùng), ở sạch (dọn dẹp vệ sinh nhà cửa, môi trường sống), mặc sạch (quần áo khô ráo, sạch sẽ), giữ sạch (vệ sinh cá nhân, rửa tay thường xuyên với xà phòng). Khi có dấu hiệu nghi ngờ mắc bệnh, người dân cần đến cơ sở y tế gần nhất để được khám, tư vấn và điều trị, tuyệt đối không tự ý điều trị tại nhà.

Việc nắm vững kiến thức về bệnh sau lũ và thực hiện các biện pháp phòng chống dịch là điều kiện tiên quyết để bảo vệ bản thân, gia đình và cộng đồng trước các hiểm họa sức khỏe sau thiên tai. Các chuyên gia y tế nhấn mạnh, cảnh giác sớm, hành động kịp thời sẽ giảm thiểu hậu quả nghiêm trọng, đặc biệt trong bối cảnh lũ miền Trung đang gây ra nhiều thiệt hại nặng nề về người và tài sản.