Ăn nấm “đặc sản” coi chừng rước ung thư

Nhận diện đặc sản nấm linh chi là hàng Trung Quốc.

"Nữ hoàng rau” siêu rẻ

Từ trước đến nay, nấm luôn được đánh giá là loại rau cao cấp, được mệnh danh là nữ hoàng của các loại rau bởi giá trị dinh dưỡng cao, ít calo và rất thơm ngon nên luôn là lựa chọn hàng đầu của người tiêu dùng. Tuy nhiên, thực hư chất lượng nấm tại các chợ lớn vẫn còn nhiều điều đáng lo ngại.

Chủ một sạp hàng chuyên buôn bán các loại nấm lớn nhất chợ Long Biên (Hà Nội) - chị H niềm nở tư vấn về các loại nấm xếp đống trên sạp hàng và cho biết: “Giá thì vô kể, rẻ cũng có mà đắt cũng có, nhặt loại nào tính tiền loại đó. Rẻ nhất là nấm sò 25.000 đồng/1kg, nấm linh chi trắng - nâu 15.000đồng/150gr, cao giá nhất là nấm đông cô 21.000đồng/200gr, đùi gà 21.000đồng/200gr …”.

So với giá các loại nấm được đề siêu sạch trong siêu thị thì đây quả thực là một cái giá rất “bở”. Thông thường, giá nấm đùi gà trên thị trường có giá từ 72 nghìn đến 100 nghìn đồng/kg tùy vào xuất sứ Hàn Quốc hay Nhật Bản, nấm hương tươi 42 nghìn đồng/kg, nấm đông cô khô thấp nhất giá cũng 320 nghìn đồng/kg, nấm đông cô tươi 160 nghìn đồng/kg, nấm kim châm giá 80 nghìn đồng/kg, nấm sò trắng 42 nghìn đồng/kg xuất xứ Việt Nam, nấm linh chi nâu giá bán 140 nghìn đồng/kg, nấm linh chi trắng 117 nghìn đồng/kg.

Một điều dễ dàng nhận thấy nữa là tất cả các loại nấm kể trên, đặc biệt là nấm tươi đều được đóng gói trong các bịch nylông khá cẩn thận, có những loại còn được hút chân không như nấm đông cô, nấm đùi gà, ngoài bao bì ghi cả hướng dẫn sử dụng nhưng tên cơ sở sản xuất và thời gian sử dụng lại không có. Nổi bật với mẫu mã xanh đỏ bắt mắt là các gói nấm linh chi nằm gọn trên kệ hàng có biểu tượng ngộ nghĩnh với trọng lượng 150g, in toàn chữ Việt song phần thông tin về nhà sản xuất, xuất xứ của sản phẩm lại ghi “Made in China” (Trung Quốc).

Tại các chợ lớn tùy theo nhu cầu khách hàng hỏi mua mà các tiểu thương ở đây tư vấn khác nhau nhưng tựu chung lại là nấm nào cũng giới thiệu tốt, bổ dưỡng... Anh Q có gian hàng giữa chợ Long Biên khẳng định: Chỉ cần mua 2 lạng nấm hương về nấu cháo cho người ốm tốt gấp 3,4 lần so với thịt, cá mà giá rẻ, chỉ 70 nghìn đồng/kg.

Ghé sang một cửa hàng ngay đầu cổng chợ, thấy chúng tôi nâng lên đặt xuống gói nấm đông cô, chị T - chủ hàng đon đả tư vấn: “Em mua làm quà biếu thì chọn nấm sò của Việt Nam có 25.000 nghìn đồng/kg vừa ngon mà giá lại rẻ”. Cũng nhờ chị chủ quán này mà chúng tôi mới dám khẳng định xuất xứ của tất cả các loại nấm có mặt tại chợ thực phẩm đầu mối này.

“Chỉ có nấm sò là của Việt Nam thôi còn lại tất cả đều là hàng Trung Quốc đấy”, chị T. khẳng định chắc nịch về sản phẩm của mình để chúng tôi thấy yên tâm lấy hàng. “Trời mấy hôm nay nồm, nấm phát triển nhanh mới có giá rẻ như vậy chứ vào những hôm thời tiết hanh khô không có giá này đâu, phải đến 80-90.000 đồng/kg”.

Khi chúng tôi có ý thắc mắc nấm được đóng thủ công trong những túi nylon không ghi rõ thông tin liệu có ảnh hưởng đến chất lượng sản phẩm. Chị chủ hàng vẫn quả quyết: “Em cứ yên tâm, trông đơn giản vậy thôi chứ chị đảm bảo hàng chuẩn, còn các loại nấm đóng gói như thế kia mới sợ”. Ngay trong buổi chợ sớm, nếu tinh ý người đi mua hàng cũng có thể nhìn thấy quy trình “mặc áo” cho các loại nấm được các tiểu thương thực hiện một cách chớp nhoáng ngay tại chợ. Nấm lấy từ trong các thùng xốp ra, cân lên và cho vào túi nilon, dập hai đầu cẩn thận giống như một sản phẩm đóng gói theo quy trình đạt chất lượng khác.

Có thể rước bệnh ung thư

Dạo qua một số chợ khác như: Phùng Khoang, Khương Đình, Thanh Xuân Bắc..., nấm có xuất xứ từ Trung Quốc vẫn được bày bán tràn lan tại các quầy rau củ. Người bán thường mua lại từ những người chuyên đi đổ buôn từ chợ đầu mối nên hầu hết đều cố tình lờ đi nguồn gốc, xuất xứ sản phẩm. Chị Nguyễn Thị Hòa (buôn rau ở chợ Phùng Khoang) nói: “Cánh giao hàng nói là nấm của Việt Nam thì biết thế rồi nhớ tên từng loại nấm giới thiệu cho khách chứ cánh này cũng không biết nguồn gốc thực sự ở đâu…, đóng gói đơn giản cho dễ vận chuyển và người tiêu dùng dễ chọn mua chứ chất lượng độ an toàn không ảnh hưởng gì”.

“Ngày nào đắt hàng, tôi bán được hơn chục gói nấm các loại, những hôm không bán hết thì để lại hôm sau bán tiếp. Thường thì người mua nghe theo lời của người bán hàng và chọn những gói nấm còn tươi chứ chẳng ai để ý đến hạn dùng và nguồn gốc…”, chị Hòa nói.

Xuất hiện nhiều ở chợ vẫn là hai loại nấm cao cấp đùi gà và đông cô với giá đồng nhất 21.000 đồng/200gr. Nấm đùi gà hay còn gọi là nấm vua vì chất lượng vượt trội so với các loại nấm khác, chất thịt rất giòn, mùi vị thơm ngon, hàm lượng protein cao gấp 4 – 6 lần loại rau thông thường, có tác dụng ngăn ngừa ung thư rất tốt.

Tiếp theo là nấm đông cô – luôn được xem là một vị thuốc quý từ hàng nghìn năm nay, loại nấm này chứa khá nhiều đạm và đặc biệt giàu khoáng chất, vitamin C, B, D, canxi…, có tác dụng tăng cường hệ miễn dịch của cơ thể, ức chế tế bào ung thư, hạ huyết áp, giảm cholesterol máu… Nhưng thực tế, cả hai loại nấm này rất khó trồng ở Việt Nam bởi nó chỉ thích hợp với nhiệt độ lạnh, nếu trồng được phải đầu tư và công sức khá tốn kém vì thế giá thành không hề rẻ.

Theo các chuyên gia khuyến cáo, nấm phải được bảo quản từ 1- 5 độ C mới an toàn, đặc biệt nấm để quá hạn sẽ tồn tại vi khuẩn gây bệnh và các kí sinh trùng, ngoài ra còn xuất hiện các loại độc tố nguy hiểm có thể gây ngộ độc, thậm chí ung thư. Vì thế, nấm nên ăn trong ngày giống như rau xanh hoặc bảo quản sử dụng trong vòng một tuần với điều kiện bảo quản lạnh tiêu chuẩn.

Tuy nhiên, trên thực tế, tại các sạp hàng, tiểu thương vẫn bất chấp điều kiện an toàn vệ sinh thực phẩm để mặc toàn bộ số nấm chịu cảnh dầm mưa dãi nắng, không hề có dụng cụ bảo quản trong điều kiện nhiệt độ ngoài trời lên tới 26-29 độ C. Để tránh tình trạng mắc bệnh từ các sản phẩn nấm cao cấp người tiêu dùng nên chọn lựa kỹ những sản phẩm có nguồn gốc đáng tin cậy.