Thứ tư, 27/08/2025
Vài ngày trước, cháu gái nhỏ của tôi đột nhiên đến gặp tôi và hỏi: "Cô ơi, tại sao con lại không muốn làm những điều mà mẹ con đã định làm vậy?". Cháu gái tôi kể tiếp: "Hôm thứ Bảy, cháu định làm bài tập về nhà, nhưng khi mẹ giục, cháu không muốn làm nữa".
Trên thực tế, mỗi người chúng ta đều có cảm giác này: Ban đầu chúng ta muốn làm một việc gì đó, nhưng khi có người thúc giục, chúng ta không muốn làm nữa.
Trong tâm lý học, hiện tượng này được gọi là "rác thải thụ động". Khi chúng ta quyết định chủ động làm một việc gì đó, chúng ta sẽ cảm thấy có động lực và sự tự giác trong lòng. Tuy nhiên, sự thúc đẩy của người khác đã biến vấn đề này từ “chủ động” thành “bị động”, và biến nó thành việc phải làm dưới áp lực khách quan. Bằng cách này, bạn không những không muốn làm điều đó mà còn rất tức giận.
Trong việc giáo dục trẻ em, nếu cha mẹ cứ thúc giục thì không những không nuôi dưỡng được tính chủ động của trẻ mà còn khiến tình hình trở nên tồi tệ hơn. Để đánh thức tính tự giác của trẻ, cha mẹ cần thực hiện 3 điều này.
1. Cung cấp cho trẻ em một môi trường học tập phù hợp
Học giả người Mỹ Mandler tin rằng các kích thích từ môi trường đóng vai trò quan trọng trong nhận thức của con người. Khi ở trong môi trường yên tĩnh và đủ sáng, hiệu quả học tập cũng sẽ được cải thiện theo.
Nói cách khác, nếu bạn muốn con mình học tập tích cực, trước tiên bạn phải cung cấp cho chúng một môi trường học tập phù hợp. Một mặt, đừng tăng âm lượng hoặc xem video khi con bạn đang học vì điều này sẽ làm mất tập trung của trẻ. Nếu bạn muốn rèn luyện thói quen tốt, cách tốt nhất là hãy làm gương và học cùng con bạn.
Mặt khác, hãy kiểm soát hợp lý thời gian trẻ em chơi điện thoại di động. Ngày nay, có ngày càng nhiều lựa chọn giải trí, đặc biệt là trò chơi điện tử. Trẻ em còn nhỏ và có thể dễ dàng bị nghiện. Vì vậy, cha mẹ nên giúp con cái không rơi vào cám dỗ.
Thúc giục trẻ em không phải là giải pháp lâu dài. Nuôi dưỡng động lực bên trong của trẻ chính là chìa khóa cho sự tiến bộ liên tục của trẻ (Ảnh minh họa)
2. Trao quyền sắp xếp cho con
Một số phụ huynh có thể nghĩ rằng nếu họ không thúc giục con mình, chúng sẽ không muốn học. Nhưng thực tế thì không phải như vậy. Bản thân trẻ em cũng có một mức độ tự nhận thức nhất định. Chúng ta không thể áp dụng một khuôn mẫu chung cho tất cả và thúc giục trẻ em làm mọi thứ.
Điều này sẽ khiến trẻ cảm thấy rằng cha mẹ sẽ chỉ trích chúng bất kể chúng làm gì, vì vậy tốt nhất là chúng không làm gì cả và chờ cha mẹ thúc giục. Theo thời gian, trẻ em sẽ hình thành thói quen xấu là lười biếng nếu cha mẹ không thúc giục, và sẽ làm vậy khi không thể tránh được nữa. Điều này không những không rèn luyện được động lực bên trong của trẻ mà còn khiến trẻ ngày càng chán ghét việc học.
Các nhà tâm lý học người Mỹ Deci và Ryan đã từng đề xuất “thuyết tự quyết”: Nó chỉ ra rằng chỉ bằng cách thỏa mãn ba nhu cầu tâm lý cơ bản là "tự chủ, năng lực và kết nối" thì cá nhân mới có thể tạo ra động lực bên trong. Nói cách khác, để rèn luyện tính chủ động và động lực bên trong của trẻ, trước tiên chúng ta phải trả lại quyền chủ động cho trẻ.
Ví dụ, khi sắp xếp bài tập về nhà vào cuối tuần, trước tiên hãy lập kế hoạch cuối tuần cùng con bạn. Ngày hôm sau, nếu trẻ chủ động làm theo kế hoạch, đừng làm phiền trẻ. Nếu con bạn không làm đúng giờ, hãy nhắc nhở con. Điều này không có nghĩa là bạn không nên thúc giục họ, nhưng bạn nên thúc giục họ đúng lúc.
3. Đưa ra phản hồi tích cực cho con
Như câu nói, không có thành quả nào mà không trải qua đau khổ. Học tập là một việc rất khó khăn, vì vậy nếu trẻ chủ động học tập, hãy khen ngợi trẻ một cách thích hợp. Đó có thể là lời khen ngợi bằng lời nói hoặc phần thưởng bằng vật chất.
Các em thấy rằng sự chăm chỉ của mình không chỉ đạt được kết quả tốt mà còn nhận được lời khen ngợi và phần thưởng từ cha mẹ và thầy cô. Sau khi nhận được phản hồi tích cực, trẻ sẽ thích học hơn và khám phá ra niềm vui khi học .
Theo quan điểm giáo dục gia đình, “động lực tích cực” đề cập đến việc cha mẹ củng cố hành vi của con cái thông qua phản hồi tích cực và định hình. Động lực tích cực giúp tăng cường sự tự tin của trẻ và kích thích động lực bên trong của trẻ. Không có đứa trẻ nào không muốn trở thành đứa trẻ ngoan, có nhân cách tốt và thành tích học tập tốt. Điều quan trọng nằm ở cách cha mẹ hướng dẫn trẻ. Điều quan trọng cần lưu ý là bạn không bao giờ nên đưa cho con mình những tấm séc trắng.
Các bậc phụ huynh đã hứa sẽ mua quà cho con nếu các em đạt được số điểm nhất định trong kỳ thi, nhưng các em đã đạt được điểm số đó còn các bậc phụ huynh thì không làm như vậy. Trong giáo dục trẻ em, việc cha mẹ không giữ lời hứa sẽ ảnh hưởng rất tiêu cực đến con cái.
Tóm lại, thúc giục trẻ em không phải là giải pháp lâu dài. Nuôi dưỡng động lực bên trong của trẻ chính là chìa khóa cho sự tiến bộ liên tục của trẻ.
Loài cá này chứa nhiều axit béo omega-3 nhờ nguồn gốc từ biển. Loại chất...
Khỏe đẹp - 11 giờ, 42 phút trước
Khi tiết trời chuyển thu, thịt vịt trở thành một lựa chọn ẩm thực tuyệt vời, vừa ngon miệng vừa bổ dưỡng. Không chỉ được đánh giá là có hương vị đậm đà và...
Chăm sóc sức khỏe - 1 ngày, 8 giờ trước
Loại lá này được thu mua với giá từ 11-12 triệu đồng/kg nếu bán tươi, còn sấy khô sẽ có giá khoảng 150 triệu đồng/kg.
Chăm sóc sức khỏe - 1 ngày, 12 giờ trước
Trước đây, loại lá này mọc hoang dại, không có giá trị kinh tế nên ít người chú ý. Nhưng hiện nay, nó đã trở thành 'đặc sản quê' xuất hiện tại một số...
Chăm sóc sức khỏe - 2 ngày, 22 giờ trước
Khi ngồi trên máy bay, nhiều người thường vô thức vắt chéo chân để tìm tư thế thoải mái. Tuy nhiên, các chuyên gia cảnh báo đây lại là thói quen tiềm ẩn nguy...
Chăm con - 2 ngày, 3 giờ trước
Kết quả này không chỉ khẳng định vai trò thiết yếu của giáo dục thể chất trong trường học mà còn gợi mở hướng tiếp cận mới trong việc phát triển trí tuệ và...
Xài gì - 2 giờ, 23 phút trước
Adobe là bộ công cụ sáng tạo hàng đầu, hỗ trợ thiết kế, dựng phim, chỉnh sửa ảnh... SoftiKey cung cấp tài khoản Adobe bản quyền với giá hợp lý, dịch vụ minh bạch,...
Kiến thức - 3 giờ, 31 phút trước
Với nhu cầu tuyển dụng tăng mạnh, mức lương trung bình cao và tiềm năng phát triển lớn, đây được dự báo là ngành nghề "vàng" đến năm 2030.
Tin trong ngày - 3 giờ, 31 phút trước
Sở Y tế TP.HCM cho hay có 35 nhóm bệnh lý mà người bệnh được chuyển thẳng từ cấp khám, chữa bệnh ban đầu đến cấp khám, chữa bệnh chuyên sâu.
Kiến thức - 3 giờ, 39 phút trước
Mùa tuyển sinh đại học năm 2025, nhóm ngành công nghệ thông tin dù vẫn ở mức rất cao nhưng đã "hạ nhiệt" so với vị trí dẫn đầu. Các ngành thuộc khối sư...
Đời sống số - 3 giờ, 40 phút trước
Tháng 7 âm lịch, còn gọi là tháng cô hồn, dân gian quan niệm ngày 15/7 âm lịch là thời điểm 'mở cửa' Quỷ Môn Quan và cũng là ngày 'xá tội vong nhân'....
Kiến thức - 3 giờ, 58 phút trước
Khi lựa chọn vật liệu ốp tường và sàn nhà, chủ nhà thường cần cân bằng giữa tính thẩm mỹ, tính thực dụng và các quy ước văn hóa.
Tin trong ngày - 3 giờ, 5 phút trước
Bộ Giáo dục và đào tạo (GD&ĐT) đang lấy ý kiến cho dự thảo Nghị định quy định chi tiết việc thi hành Nghị quyết 218/2025/QH15 của Quốc hội về phổ cập giáo dục...
Tin trong ngày - 3 giờ, 5 phút trước
Trận mưa lớn kéo dài từ đêm 25 đến sáng 26/8 đã biến nhiều khu vực tại Khu đô thị Nam Thăng Long - Ciputra (Tây Hồ, Hà Nội) thành "biển nước". Tình trạng...
Chăm sóc sức khỏe - 3 giờ, 12 phút trước
Tuổi 70–79 được coi là giai đoạn nguy hiểm của sức khỏe, khi các cơ quan suy yếu nhanh, dễ bùng phát cao huyết áp, tiểu đường, mỡ máu. Nếu vượt qua mốc này,...
Dòng sự kiện - 3 giờ, 12 phút trước
Một cán bộ Phòng Cảnh sát cơ động, Công an TP Hà Nội cho biết: 'Hai đối tượng ‘thông chốt’, tông thẳng vào chiến sĩ đang làm nhiệm vụ có biểu hiện bất thường'....
Doanh nghiệp - 3 giờ, 12 phút trước
Toàn bộ khách hàng cá nhân và tài xế GSM (Xanh SM) chỉ còn 10 phút miễn phí sau khi xe điện dừng sạc, thay vì 30 phút như trước đây.
Tin trong ngày - 3 giờ, 13 phút trước
Mưa lớn khiến nhiều tuyến phố ở Hà Nội ngập sâu ảnh hưởng đến sinh hoạt của người dân. Ngoài việc hư hại đồ đạc, nhiều khu vực còn phải cắt điện để đảm...
Tin trong ngày - 3 giờ, 13 phút trước
Đến thời điểm hiện tại, nhiều trường đại học đã thông báo xét tuyển bổ sung năm 2025. Trong đó, có một số trường xét tuyển bổ sung ngành Y khoa, Điều dưỡng
Chăm con - 3 giờ, 13 phút trước
Trẻ hiếu động thường chạy nhảy không ngừng, trong khi có trẻ lại thích ngồi yên, say mê quan sát hay đọc sách. Sự khác biệt này không chỉ do tính cách mà còn...
Chuyện làng sao - 4 giờ, 50 phút trước
Phương Trinh Jolie khoe khoảnh khắc tổ ấm nhỏ đầy đủ thành viên trong tiệc sinh nhật ông xã 34 tuổi.
Tin trong ngày - 4 giờ, 50 phút trước
Để không bỏ lỡ những màn trình diễn trực thăng kéo cờ bay trên bầu trời Hà Nội bạn nên đi sớm để chọn những vị trí đẹp dưới đây.
Tin trong ngày - 4 giờ, 50 phút trước
UBND TP. Hồ Chí Minh vừa công bố kế hoạch tổ chức khám sức khỏe định kỳ miễn phí cho người cao tuổi trên địa bàn thành phố từ nay cho đến cuối năm...
Kiến thức - 4 giờ, 50 phút trước
Nhiều tài xế có thói quen bật đèn khẩn cấp hoặc liên tục nháy đèn pha khi lái xe dưới trời mưa bão với suy nghĩ tăng khả năng nhận diện. Theo các tài...
Tin trong ngày - 4 giờ, 51 phút trước
Sau khi công bố điểm chuẩn đợt 1, nhiều trường đại học đã thông báo tuyển bổ sung thí sinh ngay sau đó. Thậm chí, một số trường tuyển bổ sung hàng trăm sinh...
Dòng sự kiện - 4 giờ, 51 phút trước
Khắp các tuyến phố trung tâm Hà Nội rợp sắc cờ đỏ sao vàng, không khí tưng bừng hướng tới kỷ niệm Quốc khánh 2/9. Trong đó, tòa nhà 'Hàm cá mập' rực rỡ...