Thứ năm, 23/10/2025
Vài ngày trước, cháu gái nhỏ của tôi đột nhiên đến gặp tôi và hỏi: "Cô ơi, tại sao con lại không muốn làm những điều mà mẹ con đã định làm vậy?". Cháu gái tôi kể tiếp: "Hôm thứ Bảy, cháu định làm bài tập về nhà, nhưng khi mẹ giục, cháu không muốn làm nữa".
Trên thực tế, mỗi người chúng ta đều có cảm giác này: Ban đầu chúng ta muốn làm một việc gì đó, nhưng khi có người thúc giục, chúng ta không muốn làm nữa.
Trong tâm lý học, hiện tượng này được gọi là "rác thải thụ động". Khi chúng ta quyết định chủ động làm một việc gì đó, chúng ta sẽ cảm thấy có động lực và sự tự giác trong lòng. Tuy nhiên, sự thúc đẩy của người khác đã biến vấn đề này từ “chủ động” thành “bị động”, và biến nó thành việc phải làm dưới áp lực khách quan. Bằng cách này, bạn không những không muốn làm điều đó mà còn rất tức giận.
Trong việc giáo dục trẻ em, nếu cha mẹ cứ thúc giục thì không những không nuôi dưỡng được tính chủ động của trẻ mà còn khiến tình hình trở nên tồi tệ hơn. Để đánh thức tính tự giác của trẻ, cha mẹ cần thực hiện 3 điều này.
1. Cung cấp cho trẻ em một môi trường học tập phù hợp
Học giả người Mỹ Mandler tin rằng các kích thích từ môi trường đóng vai trò quan trọng trong nhận thức của con người. Khi ở trong môi trường yên tĩnh và đủ sáng, hiệu quả học tập cũng sẽ được cải thiện theo.
Nói cách khác, nếu bạn muốn con mình học tập tích cực, trước tiên bạn phải cung cấp cho chúng một môi trường học tập phù hợp. Một mặt, đừng tăng âm lượng hoặc xem video khi con bạn đang học vì điều này sẽ làm mất tập trung của trẻ. Nếu bạn muốn rèn luyện thói quen tốt, cách tốt nhất là hãy làm gương và học cùng con bạn.
Mặt khác, hãy kiểm soát hợp lý thời gian trẻ em chơi điện thoại di động. Ngày nay, có ngày càng nhiều lựa chọn giải trí, đặc biệt là trò chơi điện tử. Trẻ em còn nhỏ và có thể dễ dàng bị nghiện. Vì vậy, cha mẹ nên giúp con cái không rơi vào cám dỗ.
Thúc giục trẻ em không phải là giải pháp lâu dài. Nuôi dưỡng động lực bên trong của trẻ chính là chìa khóa cho sự tiến bộ liên tục của trẻ (Ảnh minh họa)
2. Trao quyền sắp xếp cho con
Một số phụ huynh có thể nghĩ rằng nếu họ không thúc giục con mình, chúng sẽ không muốn học. Nhưng thực tế thì không phải như vậy. Bản thân trẻ em cũng có một mức độ tự nhận thức nhất định. Chúng ta không thể áp dụng một khuôn mẫu chung cho tất cả và thúc giục trẻ em làm mọi thứ.
Điều này sẽ khiến trẻ cảm thấy rằng cha mẹ sẽ chỉ trích chúng bất kể chúng làm gì, vì vậy tốt nhất là chúng không làm gì cả và chờ cha mẹ thúc giục. Theo thời gian, trẻ em sẽ hình thành thói quen xấu là lười biếng nếu cha mẹ không thúc giục, và sẽ làm vậy khi không thể tránh được nữa. Điều này không những không rèn luyện được động lực bên trong của trẻ mà còn khiến trẻ ngày càng chán ghét việc học.
Các nhà tâm lý học người Mỹ Deci và Ryan đã từng đề xuất “thuyết tự quyết”: Nó chỉ ra rằng chỉ bằng cách thỏa mãn ba nhu cầu tâm lý cơ bản là "tự chủ, năng lực và kết nối" thì cá nhân mới có thể tạo ra động lực bên trong. Nói cách khác, để rèn luyện tính chủ động và động lực bên trong của trẻ, trước tiên chúng ta phải trả lại quyền chủ động cho trẻ.
Ví dụ, khi sắp xếp bài tập về nhà vào cuối tuần, trước tiên hãy lập kế hoạch cuối tuần cùng con bạn. Ngày hôm sau, nếu trẻ chủ động làm theo kế hoạch, đừng làm phiền trẻ. Nếu con bạn không làm đúng giờ, hãy nhắc nhở con. Điều này không có nghĩa là bạn không nên thúc giục họ, nhưng bạn nên thúc giục họ đúng lúc.
3. Đưa ra phản hồi tích cực cho con
Như câu nói, không có thành quả nào mà không trải qua đau khổ. Học tập là một việc rất khó khăn, vì vậy nếu trẻ chủ động học tập, hãy khen ngợi trẻ một cách thích hợp. Đó có thể là lời khen ngợi bằng lời nói hoặc phần thưởng bằng vật chất.
Các em thấy rằng sự chăm chỉ của mình không chỉ đạt được kết quả tốt mà còn nhận được lời khen ngợi và phần thưởng từ cha mẹ và thầy cô. Sau khi nhận được phản hồi tích cực, trẻ sẽ thích học hơn và khám phá ra niềm vui khi học .
Theo quan điểm giáo dục gia đình, “động lực tích cực” đề cập đến việc cha mẹ củng cố hành vi của con cái thông qua phản hồi tích cực và định hình. Động lực tích cực giúp tăng cường sự tự tin của trẻ và kích thích động lực bên trong của trẻ. Không có đứa trẻ nào không muốn trở thành đứa trẻ ngoan, có nhân cách tốt và thành tích học tập tốt. Điều quan trọng nằm ở cách cha mẹ hướng dẫn trẻ. Điều quan trọng cần lưu ý là bạn không bao giờ nên đưa cho con mình những tấm séc trắng.
Các bậc phụ huynh đã hứa sẽ mua quà cho con nếu các em đạt được số điểm nhất định trong kỳ thi, nhưng các em đã đạt được điểm số đó còn các bậc phụ huynh thì không làm như vậy. Trong giáo dục trẻ em, việc cha mẹ không giữ lời hứa sẽ ảnh hưởng rất tiêu cực đến con cái.
Tóm lại, thúc giục trẻ em không phải là giải pháp lâu dài. Nuôi dưỡng động lực bên trong của trẻ chính là chìa khóa cho sự tiến bộ liên tục của trẻ.
Phương pháp được gọi là bài kiểm tra 'khoảng trống kim cương' giữa 2 ngón...
Chăm sóc sức khỏe - 11 giờ, 59 phút trước
Đây là loại cá quen thuộc ở Việt Nam, được chuyên trang sức khỏe Mỹ xếp vào top 3 loại cá tốt nhất. Loại cá này có giá thành rẻ nhưng rất giàu dinh...
Chăm sóc sức khỏe - 16 giờ, 2 phút trước
Dưa cà muối là món ăn dân dã quen thuộc trong bữa cơm Việt, vừa giúp tăng hương vị, vừa là cách bảo quản thực phẩm từ xa xưa. Nhưng ăn món dưa muối...
Chăm con - 1 ngày, 7 giờ trước
Con bạn thường đi ngủ lúc mấy giờ? Là 9 giờ tối đã yên vị trong chăn, hay 11 giờ vẫn còn dán mắt vào điện thoại? Đừng coi thường khoảng thời gian chênh...
Chăm sóc sức khỏe - 1 ngày, 11 giờ trước
Lá của cây này là loại dược liệu quý có giá "đắt hơn vàng", lá tươi có giá từ 11-12 triệu đồng/kg, còn khi sấy khô sẽ có giá khoảng 150 triệu đồng/kg. Là...
Chăm sóc sức khỏe - 2 ngày, 16 giờ trước
Một trào lưu lan truyền trên mạng xã hội cho rằng sốt là phản ứng có lợi và không nên dùng thuốc hạ sốt có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng, đặc...
Chuyện làng sao - 5 giờ, 51 phút trước
Đám cưới của Đỗ Hà - Viết Vương thu hút sự chú ý của công chúng và truyền thông.
VIDEO - 5 giờ, 54 phút trước
Trên trang cá nhân, Lương Bằng Quang vừa đăng thêm một video mới, trong đó anh ngồi hát ca khúc da diết về tình yêu, xen lẫn những hình ảnh kỷ niệm cùng Ngân...
Đời sống trẻ - 5 giờ, 57 phút trước
Tháng 11/2025 hứa hẹn sẽ là mùa lễ hội âm nhạc “hot” nhất năm khi hai sự kiện giải trí đình đám cùng lúc đổ bộ Việt Nam. Nếu miền Bắc chào đón G-Dragon...
Đời sống số - 7 giờ, 10 phút trước
Ngày 23 tháng 10, thứ Năm, ngày 3 tháng 9 âm lịch, đại diện cho Năm Tỵ, Tháng Bính Thân và Ngày Ất Sửu. Những con giáp nào cần đặc biệt thận trọng trong...
Đời sống số - 8 giờ, 30 phút trước
Hãy tưởng tượng trước mặt bạn là 4 khung cảnh tuyệt đẹp, mỗi khung cảnh tượng trưng cho một loại “phước lành” mà bạn đang sở hữu trong cuộc đời. Chọn cảnh khiến bạn...
Tin trong ngày - 8 giờ, 46 phút trước
Người tham gia giao thông cần hết sức lưu ý rằng hành vi cố tình vi phạm, đặc biệt là chống đối người thi hành công vụ, sẽ phải đối mặt với những mức...
Tin trong ngày - 8 giờ, 50 phút trước
Từ khi khai trương đi vào khai thác đến nay, sân bay này đã đón gần 1 triệu lượt hành khách với gần 7.000 lượt cất hạ cánh.
Tin trong ngày - 8 giờ, 50 phút trước
Đây là một phần quan trọng trong chiến dịch 'làm giàu, làm sạch' cơ sở dữ liệu quốc gia về đất đai đang được triển khai trên toàn quốc nhằm đồng bộ hóa thông...
Kiến thức - 8 giờ, 51 phút trước
Ngành siêu thị là một trong những lĩnh vực gắn liền với đời sống dân sinh, chủ yếu bán các mặt hàng thiết yếu như thực phẩm, đồ uống và nhu yếu phẩm hàng...
Tin trong ngày - 8 giờ, 51 phút trước
Tại phiên thảo luận của Quốc hội ngày 21/10, nhiều đại biểu bày tỏ lo ngại về tình trạng thị trường bất động sản (BĐS) và vàng “tăng phi mã”, vượt ngoài tầm kiểm...
Chuyện làng sao - 8 giờ, 54 phút trước
Khi nhắc đến Linda Lee Cadwell, công chúng không chỉ nhớ bà là người vợ tận tụy của huyền thoại võ thuật Lý Tiểu Long, mà còn là một người mẹ kiên cường, mạnh...
Kiến thức - 8 giờ, 58 phút trước
Khi mua cá về, nếu chưa ăn hết hoặc chưa kịp chế biến, chúng ta thường cho cá vào ngăn đá tủ lạnh. Nếu để cá đông lạnh quá lâu, cá sẽ bị cứng,...
Đời sống số - 8 giờ, 28 phút trước
Như chúng ta đều biết, vàng rất khan hiếm và có giá trị cao, nên giá của nó đương nhiên cao. Câu nói "Khan hiếm làm nên giá trị" quả đúng. Nhiều nghệ nhân...
Tin trong ngày - 8 giờ, 28 phút trước
Một "tin đồn" lan truyền trên mạng xã hội về sự khác biệt giữa mì Hảo Hảo tôm chua cay bán ở miền Bắc và miền Nam đã thu hút sự chú ý của...
Hồ sơ tư liệu - 8 giờ, 28 phút trước
Nghe qua tưởng như giai thoại thêu dệt, nhưng đó lại là một phần có thật trong chế độ hôn nhân nghiêm ngặt của các triều đại phong kiến Trung Hoa. Đằng sau danh...
Đời sống trẻ - 8 giờ, 28 phút trước
EQ ngày càng được xem là yếu tố then chốt giúp con người thích nghi, xây dựng mối quan hệ và phát triển bền vững. Tuy nhiên, nhiều người đang vô tình để những...
Tin trong ngày - 8 giờ, 29 phút trước
Dù không phải là trường chuyên, nhưng nơi này vẫn là một trong những trường trung học phổ thông danh tiếng tại Hà Nội.
Đời sống số - 9 giờ, 52 phút trước
Ngày 23 tháng 10, thứ Năm, ngày 3 tháng 9 âm lịch, đại diện cho Năm Tỵ, tháng Bính Thân và Ngày Ất Sửu. Dưới ảnh hưởng của Thiên Can và Địa Chi này,...
Hoa Hậu - 9 giờ, 14 phút trước
Cận kề giờ cử hành hôn lễ của Hoa hậu Đỗ Thị Hà tại nhà trai ở Quảng Trị nhiều xe tải lớn đã được điều động tới để chắn quanh rạp cưới.
Tin trong ngày - 9 giờ, 14 phút trước
Theo Luật Nhà giáo 2025, lương của nhà giáo được xếp cao nhất trong hệ thống thang bậc lương hành chính sự nghiệp. Từ 2026, lương của giáo viên bao nhiêu phải đóng thuế...