Tiêm nhắc lại và những điều có thể cha mẹ chưa biết

Đưa trẻ đi tiêm phòng đầy đủ, đúng lịch các loại vắc xin phù hợp theo lứa tuổi sẽ tạo cho cơ thể trẻ một sức đề kháng tốt hơn để phòng chống các bệnh sau này. Tuy nhiên, để việc phòng bệnh đạt hiệu quả tối ưu, phụ huynh cần đưa trẻ đi tiêm nhắc lại các mũi vắc xin theo khuyến cáo của Chương trình tiêm chủng mở rộng dành cho trẻ em.

Một số loại vắc xin cần tiêm nhắc lại cho trẻ

Trong thời gian vừa qua, sau khi một số tai biến do tiêm vắc xin xảy ra, đã có nhiều bà mẹ với vô vàn lý do đã không cho con đi tiêm phòng hoặc không cho con đi tiêm nhắc lại đầy đủ. Điều này đã kiến cho nhiều trẻ mắc bệnh khi có dịch xảy ra.

Việc tiêm các mũi vắc xin nhắc lại rất quan trọng giúp cơ thể trẻ tiếp tục được bảo vệ một cách có hiệu quả. Chính vì thế các mẹ cần đưa con đi tiêm nhắc lại để nâng cao hiệu quả kháng thể. Việc tiêm các mũi nhắc lại chỉ áp dụng với các loại vắc xin tạo được trí nhớ miễn dịch qua các mũi tiêm trước đó. Một số loại vắc xin cần được tiêm nhắc lại sau khi đã được tiêm đủ các liều cơ bản như:

- Vắc xin ngừa bệnh BẠCH HẦU, HO GÀ, UỐN VÁN: trẻ được tiêm nhắc lại lúc 18 tháng tuổi. Không nên tiêm nhắc trước lịch quy định. Nếu trễ lịch tiêm nhắc có thể tiêm muộn hơn nhưng không nên để quá 3 tuổi.

- Vắc xin BẠI LIỆT uống: có thể cho trẻ dưới 5 tuổi uống 2 liều bổ sung cách nhau 1 tháng để nâng cao khả năng bảo vệ cơ thể.

- Vắc xin phòng ngừa NHIỄM KHUẨN DO HIP nên tiêm nhắc lúc trẻ được 18 tháng tuổi.

- Vắc xin VIÊM NÃO NHẬT BẢN cần nhắc mũi 3 một năm sau mũi 2. Sau đó 3-5 năm nên tiêm nhắc lại.

- Vắc xin SỞI cần tiêm nhắc cho trẻ lúc 18 tháng tuổi nếu tiêm mũi đơn, hoặc vắc xin phối hợp 3 trong 1 ngừa bệnh Sởi - Quai bị - Rubella sau 4 năm.

- Vắc xin CÚM được tiêm nhắc lại hàng năm trước mùa dịch, đặc biệt là cho các đối tượng nguy cơ như trẻ em, người cao tuổi, người có bệnh tim mạch, huyết áp, đái tháo đường, hen suyễn…

- Vắc xin uống ngừa BỆNH TẢ nên dùng hằng năm tại các vùng thường xuyên xảy ra dịch cho các đối tượng có nguy cơ phơi nhiễm cao.

- Vắc xin THƯƠNG HÀN tiêm nhắc lại sau 2-3 năm tại những vùng lưu hành nặng hoặc có dịch, đặc biệt cho đối tượng trẻ em và người cao tuổi.

- Vắc xin PHẾ CẦU tiêm nhắc lại vào năm thứ 3 sau mũi tiêm thứ nhất.

- Vắc xin NÃO MÔ CẦU tiêm nhắc vào năm thứ 3 sau mũi tiêm thứ nhất.

Theo Hiệp hội Nhi khoa Hoa kỳ, liều vắc xin nhắc lại sẽ giúp gợi lại trí nhớ của hệ miễn dịch
để tái sản xuất lượng kháng thể mà trước đó đã được tạo ra sau đợt chủng ngừa đầu tiên của trẻ.

Giá trị của việc tiêm nhắc lại

Theo bác sĩ Minh Tân (Bệnh viện nhiệt đới Trung ương), với các liều vắc xin tiêm nhắc về cơ bản tính an toàn không khác biệt với các liều tiêm trước đó, quan trọng hơn các liều tiêm nhắc còn giúp loại trừ những cơ địa nghi ngờ bị mẫn cảm được phát hiện ở các liều gây miễn dịch cơ bản trước đó giúp việc tiêm chủng cho trẻ an toàn.

Thực tế cho thấy lịch tiêm các mũi vắc xin nhắc lại cho trẻ thường khá lâu, có khi kéo dài từ 5-8 năm sau, điều này khó tránh khỏi việc phụ huynh bỏ quên lịch tiêm nhắc cho trẻ theo hẹn hoặc trong tình hình khan hiếm vắc xin phổ biến hiện nay đã làm cho lịch tiêm các mũi cơ bản cho trẻ bị gián đoạn, khiến không ít các bậc cha mẹ hoang mang lo lắng.

Hầu hết các loại vắc xin đều sinh ra trí nhớ miễn dịch nên hệ thống miễn dịch đáp ứng rất nhanh khi tiêm vắc xin liều nhắc hoặc liều bổ sung, hệ miễn dịch của cơ thể sẽ tạo ra lượng kháng thể đầy đủ giúp bảo vệ tối ưu cho trẻ.

Ngoài ra với các vắc xin có thời gian bảo vệ ngắn như cúm, tả... cần được tiêm chủng hằng năm vào trước mùa dịch, đặc biệt với các đối tượng nguy cơ như người cao tuổi, trẻ em, người có bệnh mãn tính. Những trường hợp sau khi tiêm ngừa các mũi vắc xin đầu đã có các phản ứng nặng thì trong lần tiêm nhắc lại cần hết sức thận trọng.

Theo Hiệp hội Nhi khoa Hoa kỳ, đợt tiêm ngừa cơ bản là đợt tiêm ngừa đầu tiên cho trẻ một loại vắc xin có khả năng phòng ngừa một hoặc nhiều bệnh lý trong thời kỳ thơ ấu. Theo thời gian, lượng kháng thể trong cơ thể sẽ giảm dần và có khi thấp dưới ngưỡng bảo vệ. Liều vắc xin nhắc lại sẽ giúp gợi lại trí nhớ của hệ miễn dịch để tái sản xuất lượng kháng thể mà trước đó đã được tạo ra sau đợt chủng ngừa đầu tiên của trẻ.

Chính vì thế các mẹ cần biết chính những liều vắc xin tiêm nhắc lại sẽ giúp cơ thể người được tiêm chủng đạt mức bảo vệ gần như tuyệt đối 100%, một số đối tượng được tiêm vắc xin nhưng chưa được bảo vệ hoặc mức bảo vệ chưa cao khiến người đã được tiêm chủng vẫn có khả năng bị nhiễm bệnh.

Theo các chuyên gia y tế việc tiêm nhắc các loại vắc xin sẽ góp phần quan trọng trong việc làm giảm đáng kể bệnh tật nguy hiểm ở trẻ, đảm bảo sự bảo vệ đặc hiệu và lâu bền trong cuộc chiến chống lại những tác nhân gây bệnh nguy hiểm cho trẻ em.