Nghiên cứu Harvard tiết lộ: 3 thói quen tưởng vô hại nhưng đang 'giết dần' IQ và EQ của trẻ

16:25 28/05/2025

Theo một nghiên cứu chuyên sâu kéo dài suốt 75 năm do Đại học Harvard danh tiếng thực hiện, những hành động tưởng chừng vô hại của cha mẹ lại có thể để lại ảnh hưởng sâu sắc đến sự phát triển trí tuệ (IQ) và cảm xúc (EQ) của con trẻ.

Nghiên cứu này chỉ ra rằng, cách cha mẹ cư xử, giao tiếp và phản ứng trong cuộc sống thường nhật có mối liên hệ mật thiết với khả năng tư duy và sự phát triển cảm xúc của trẻ. Dù chưa có "công thức vàng" để nuôi dạy một thiên tài, nhưng rõ ràng, môi trường tâm lý mà trẻ lớn lên mỗi ngày đóng vai trò quan trọng không kém gì dinh dưỡng hay giáo dục chính quy.

Trong đó, các chuyên gia đặc biệt cảnh báo về ba hành vi phổ biến mà nhiều cha mẹ vẫn vô tình mắc phải, tưởng chừng như vô hại nhưng lại âm thầm cản trở sự phát triển toàn diện của con trẻ:

1. Cha mẹ hay than phiền, oán trách cuộc sống

Không ít cha mẹ có thói quen than vãn về cuộc sống, từ những áp lực công việc, gánh nặng tiền bạc cho đến những mối quan hệ xã hội khiến họ mệt mỏi. Những lời nói này thường được xem là một cách để giải tỏa áp lực cá nhân, nhưng lại có thể để lại ảnh hưởng âm thầm và sâu sắc trong tâm trí non nớt của con trẻ.

 IQ, EQ, cách nuôi dạy con, Đại học Harvard

3 thói quen tưởng vô hại nhưng đang 'giết dần' IQ và EQ của trẻ (Ảnh minh hoạ)

Trẻ em chưa có đủ khả năng để hiểu rõ ngữ cảnh hay lý do sâu xa đằng sau những sự bất mãn của bố mẹ. Khi liên tục chứng kiến những cảm xúc tiêu cực được bộc lộ, trẻ dễ dàng cảm thấy môi trường xung quanh mình không an toàn. Điều này dần hình thành trong trẻ tâm lý bất an, khiến chúng có xu hướng thu mình và trở nên nhạy cảm quá mức. Nghiêm trọng hơn, con có thể mang mặc cảm rằng "Mình là nguyên nhân gây ra những rắc rối ấy", từ đó giảm hẳn sự hứng thú với việc học hay khám phá thế giới, vốn là tiền đề quan trọng cho sự phát triển trí tuệ.

Không khí gia đình có tính chất định hình cảm xúc rất mạnh. Một môi trường tích cực, lạc quan sẽ giúp trẻ phát triển tự nhiên và toàn diện hơn rất nhiều so với nơi luôn đầy rẫy những lời oán trách, tiêu cực.

2. Cha mẹ thường xuyên quát mắng con

Khi trẻ phạm lỗi, nhiều phụ huynh thường có phản xạ tức thì là quát tháo, với suy nghĩ rằng cách này sẽ giúp trẻ "nhớ lâu và sợ mà tránh". Tuy nhiên, thực tế hoàn toàn ngược lại. Theo các chuyên gia tâm lý từ Harvard, việc quát mắng lặp đi lặp lại không giúp trẻ tốt hơn mà còn làm gia tăng căng thẳng tâm lý, khiến trẻ hình thành tâm thế phòng thủ và sợ mắc lỗi.

 IQ, EQ, cách nuôi dạy con, Đại học Harvard

(Ảnh minh hoạ)

Ads

Những đứa trẻ thường xuyên bị mắng sẽ dễ bị phân tâm, giảm khả năng tập trung và ghi nhớ, ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu suất học tập và phát triển IQ. Ngoài ra, tâm lý bị phủ nhận cũng làm xói mòn sự tự tin và ngăn cản trẻ thể hiện bản thân một cách tự nhiên. Trong dài hạn, trẻ có thể trở nên rụt rè, dễ bị áp lực hoặc hình thành thói quen giấu giếm sai lầm thay vì học cách đối mặt và sửa sai.

Nghiên cứu nhấn mạnh, kỷ luật không có nghĩa là phải la mắng. Thay vào đó, những lời chỉ dẫn nhẹ nhàng, kiên nhẫn và mang tính xây dựng sẽ giúp trẻ hiểu vấn đề một cách sâu sắc hơn, đồng thời giữ được sự kết nối tích cực và bền chặt giữa cha mẹ và con cái.

3. Cha mẹ bỏ qua cảm xúc của con

Trong guồng quay bận rộn của công việc và cuộc sống hiện đại, nhiều cha mẹ có xu hướng xem nhẹ cảm xúc của con. Khi con buồn, khóc hoặc tức giận, một câu nói như "Nín đi, có gì mà khóc!" tưởng là lời dỗ dành, nhưng thực chất lại phủ nhận hoàn toàn cảm xúc của trẻ.

 IQ, EQ, cách nuôi dạy con, Đại học Harvard

(Ảnh minh hoạ)

Việc không được công nhận cảm xúc khiến trẻ dần thu mình lại, không dám chia sẻ những tâm tư bên trong và mất kết nối với chính bản thân. Trẻ sẽ bắt đầu nghĩ rằng cảm xúc là điều gì đó yếu đuối, không nên bộc lộ ra ngoài. Về lâu dài, điều này ảnh hưởng trực tiếp đến EQ, một yếu tố quan trọng giúp trẻ hiểu bản thân, đồng cảm với người khác và xây dựng các mối quan hệ lành mạnh trong xã hội.

Các chuyên gia cho rằng, trẻ em cần được dạy cách nhận diện và gọi tên cảm xúc của mình. Điều này không thể có nếu người lớn luôn phớt lờ hoặc gạt đi những cảm xúc thật của trẻ. Chỉ khi được lắng nghe và thấu hiểu, con mới phát triển được nội lực vững vàng cả về tinh thần lẫn trí tuệ, tạo nền tảng vững chắc cho sự trưởng thành toàn diện.

Tóm lại, hành vi và lời nói hàng ngày của cha mẹ, dù nhỏ đến đâu, cũng góp phần định hình thế giới nội tâm của trẻ. Thay vì tạo áp lực hay vô tình gây tổn hại, hãy trở thành người bạn đồng hành thấu hiểu, để con được lớn lên trong một môi trường đầy yêu thương, tôn trọng và an toàn. Đó mới chính là nền tảng vững chắc nhất cho sự phát triển trí tuệ và cảm xúc suốt đời của con bạn.

Elly (Theo Thương Hiệu và Pháp Luật)
Việt Nam sở hữu một loại cây cảnh cực tốt cho sức khỏe, được nghiên cứu điều trị bệnh gây tử vong cao thứ 7 thế giới

Việt Nam sở hữu một loại cây cảnh cực tốt cho sức khỏe, được nghiên cứu điều trị bệnh gây tử vong...

Chăm sóc sức khỏe - 19 giờ, 33 phút trước

Một hợp chất đặc biệt trong loài cây này có thể giúp tạo ra phương thuốc hữu hiệu để điều trị một căn bệnh đang khiến y học thế giới đau đầu.

Nghiên cứu của Harvard: 3 nơi trong nhà càng bừa bộn thì trẻ em khi lớn lên sẽ càng thông minh. Cha mẹ không nên loay hoay dọn dẹp

Nghiên cứu của Harvard: 3 nơi trong nhà càng bừa bộn thì trẻ em khi lớn lên sẽ càng thông minh. Cha...

Chăm con - 22 giờ, 32 phút trước

Nhiều bậc cha mẹ cảm thấy bực bội khi đi làm về nhìn thấy nhà cửa lộn xộn, đặc biệt là sau khi vừa dọn dẹp xong mà con lại bày bừa ra. Tuy...

Loại cá quen thuộc bị xếp vào nhóm 'chất gây ung thư số 1', nhiều người ăn mỗi ngày

Loại cá quen thuộc bị xếp vào nhóm 'chất gây ung thư số 1', nhiều người ăn mỗi ngày

Chăm sóc sức khỏe - 1 ngày trước

Có 1 loại cá bị cơ quan Nghiên cứu Ung thư Quốc tế (IARC) thuộc Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) xếp vào nhóm chất gây ung thư số 1.

Loại cỏ mọc hoang đầy trên núi tại Việt Nam được ví như ‘nhân sâm phương Nam’, tốt gấp 8 lần trà xanh

Loại cỏ mọc hoang đầy trên núi tại Việt Nam được ví như ‘nhân sâm phương Nam’, tốt gấp 8 lần trà...

Chăm sóc sức khỏe - 1 ngày, 2 giờ trước

Loại cây này được các chuyên gia quốc tế gọi bằng những danh xưng mỹ miều như “cỏ trường sinh” hay “nhân sâm phương Nam”.

Đêm nào cũng bật điều hòa khi ngủ điều gì sẽ xảy ra với cơ thể, đọc xong ai cũng giật mình!

Đêm nào cũng bật điều hòa khi ngủ điều gì sẽ xảy ra với cơ thể, đọc xong ai cũng giật mình!...

Chăm sóc sức khỏe - 1 ngày, 12 giờ trước

Nghiên cứu cho thấy việc ngủ trong môi trường mát mẻ, chẳng hạn bật máy lạnh sẽ có những ảnh hưởng cả tích cực và tiêu cực đến cơ thể.

Loại gỗ quý hiếm bậc nhất thế giới, chỉ 2 quốc gia sở hữu: Ở Việt Nam nhiều gấp 1.000 lần nơi còn lại

Loại gỗ quý hiếm bậc nhất thế giới, chỉ 2 quốc gia sở hữu: Ở Việt Nam nhiều gấp 1.000 lần nơi...

Kiến thức - 2 giờ, 15 phút trước

Theo ghi nhận, loại gỗ này chỉ 2 quốc gia có, riêng Việt Nam sở hữu tới 1.000 cây và một cây duy nhất được tìm thấy ở Trung Quốc.

Loại cá nhỏ bé nhưng chứa nguồn dinh dưỡng 'khổng lồ', giàu canxi hơn cả cá hồi, bán rẻ đầy chợ Việt

Loại cá nhỏ bé nhưng chứa nguồn dinh dưỡng 'khổng lồ', giàu canxi hơn cả cá hồi, bán rẻ đầy chợ Việt...

Chăm sóc sức khỏe - 2 giờ, 17 phút trước

Tại các chợ dân sinh và siêu thị Việt Nam, người tiêu dùng có thể dễ dàng tìm thấy một loại cá nhỏ bé nhưng lại mang trong mình nguồn dinh dưỡng "khổng lồ",...

Chỉ khi về già mới nhận ra rằng, điều đáng buồn nhất của con người không phải là cô độc và chết chóc, mà là ba chữ này

Chỉ khi về già mới nhận ra rằng, điều đáng buồn nhất của con người không phải là cô độc và chết...

Kiến thức - 2 giờ, 24 phút trước

Điều đáng buồn nhất của một người không phải là cô đơn và cái chết, mà là ba chữ này, thường ám chỉ sự hỗn loạn, hối tiếc và tham lam.

Người biết chơi cây yêu thích trồng 5 loại hoa có tác dụng hấp thụ 'khí thải', thải ra oxy và giúp ngủ ngon

Người biết chơi cây yêu thích trồng 5 loại hoa có tác dụng hấp thụ 'khí thải', thải ra oxy và giúp...

Kiến thức - 3 giờ, 31 phút trước

Khi thời gian trôi chậm rãi và mức sống dần cải thiện, con người không còn chỉ bận rộn với công việc nhàm chán và những nhu cầu thiết yếu hàng ngày. Thay vào...

Loại cây có lá chứa vàng thật được trồng bạt ngàn tại Việt Nam, cứ cô đặc lá là ra vàng?

Loại cây có lá chứa vàng thật được trồng bạt ngàn tại Việt Nam, cứ cô đặc lá là ra vàng?

Kiến thức - 3 giờ, 43 phút trước

Ở gần những nơi có cây này phát triển có thể có mỏ vàng. Nhiều người sống trên 'kho báu' mà không hay biết.

Hoa hậu Yến Nhi gây thất vọng tại Miss Grand International 2025

Từ bao nhiêu tuổi được lập di chúc? Lập di chúc cần phải chú ý gì?

Từ bao nhiêu tuổi được lập di chúc? Lập di chúc cần phải chú ý gì?

Tin trong ngày - 3 giờ, 49 phút trước

Người từ đủ mười tám tuổi trở lên, có năng lực hành vi dân sự đầy đủ sẽ được lập di chúc nếu đảm bảo đủ các điều kiện cụ thể.

Tuần tới, Thần Tài sẽ ban phước lành cho ba con giáp, giúp họ thoát khỏi mọi ràng buộc, với sự giàu có bất ngờ ập đến nhà và vận may tăng vọt

Tuần tới, Thần Tài sẽ ban phước lành cho ba con giáp, giúp họ thoát khỏi mọi ràng buộc, với sự giàu...

Đời sống số - 3 giờ, 6 phút trước

Ba con giáp này sẽ có vận may cực kỳ tốt với người có địa vị trong tháng 8 âm lịch. Họ sẽ liên tục gặp bất ngờ trong sự nghiệp và sẽ là...

Ngành học dễ dàng kiếm mức lương hơn 100 triệu/tháng, là 'Vua của mọi ngành', tỷ lệ chọi cực cao trong mùa tuyển sinh 2025

Ngành học dễ dàng kiếm mức lương hơn 100 triệu/tháng, là 'Vua của mọi ngành', tỷ lệ chọi cực cao trong mùa...

Kiến thức - 3 giờ, 6 phút trước

Không phải IT, đây là ngành học được dự đoán sẽ dễ kiếm việc làm lương cao sau khi ra trường. Cũng vì thế mà điểm sàn và điểm chuẩn ngành này cao chót...

Sao Việt 4/10: Hoài Linh khoe body 6 múi?; Phương Oanh vui trung thu cùng con giữa ồn ào của Shark Bình

Sao Việt 4/10: Hoài Linh khoe body 6 múi?; Phương Oanh vui trung thu cùng con giữa ồn ào của Shark Bình...

Chuyện làng sao - 9 giờ, 2 phút trước

Tin sao Việt 4/10/2025: Bức ảnh danh hài Hoài Linh do em trai ruột đăng tải gây chú ý; Shark Bình vướng ồn ào, Phương Oanh vui vẻ đi liên hoan trung thu cùng...

Nữ NSND từng là Cục trưởng Cục Nghệ thuật Biểu diễn: 2 lần làm lãnh đạo duy nhất trong lịch sử, là biểu tượng làng múa, giờ giữ chức Chủ tịch

Nữ NSND từng là Cục trưởng Cục Nghệ thuật Biểu diễn: 2 lần làm lãnh đạo duy nhất trong lịch sử, là...

Chuyện làng sao - 10 giờ, 37 phút trước

NSND Trần Ly Ly được nhiều thế hệ khán giả mến mộ vì tài năng và tinh thần nhiệt huyết với nghề.

Thiếu nhi có thể được hỗ trợ tới 2.000.000 đồng/người dịp Trung thu 2025, thực hư thế nào?

Thiếu nhi có thể được hỗ trợ tới 2.000.000 đồng/người dịp Trung thu 2025, thực hư thế nào?

Kiến thức - 10 giờ, 15 phút trước

Tết Trung Thu năm 2025 sắp tới, một số trẻ em có thể được nhận tiền hỗ trợ lên tới 2 triệu đồng từ Quỹ Bảo trợ trẻ em Việt Nam. Tuy nhiên, không...

Vạch mắt võng là vạch gì? Khi ở làn rẽ phải, đèn đỏ thì nên đi tiếp hay dừng lại?

Vạch mắt võng là vạch gì? Khi ở làn rẽ phải, đèn đỏ thì nên đi tiếp hay dừng lại?

Kiến thức - 10 giờ, 19 phút trước

Khi tham gia giao thông, chủ phương tiện rất dễ gặp các khu vực có vạch mắt võng. Bởi thế, cần nắm chắc thông tin dưới đây để tránh bị phạt.

Làm thế nào khi chưa nhận được 100.000 đồng tiền 2/9 qua VNeID?

Làm thế nào khi chưa nhận được 100.000 đồng tiền 2/9 qua VNeID?

Kiến thức - 10 giờ, 29 phút trước

Nếu quá thời gian chi trả vẫn chưa nhận được, người dân có thể liên hệ chính quyền xã, phường nơi cư trú để được thông tin, hướng dẫn.

Tử vi ngày 5/10/2025 của 12 con giáp: Tuổi Sửu tài chính khởi sắc rõ rệt, Thân cần thận trọng

Tử vi ngày 5/10/2025 của 12 con giáp: Tuổi Sửu tài chính khởi sắc rõ rệt, Thân cần thận trọng

Đời sống số - 10 giờ, 30 phút trước

Cùng xem tử vi dự đoán gì về vận mệnh, tình duyên, cuộc sống,... của 12 con giáp trong ngày 5/10/2025.

Bão số 11 đang tiến thẳng vào đất liền, Hà Nội mưa to đến mức nào?

Bão số 11 đang tiến thẳng vào đất liền, Hà Nội mưa to đến mức nào?

Dòng sự kiện - 11 giờ, 30 phút trước

Theo dự báo, từ gần sáng 6/10 đến hết ngày 7/10, Hà Nội có mưa vừa đến mưa to.

Nam NSƯT giàu nhất nhì Việt Nam: Sở hữu 5 hòn đảo và 2 khu du lịch, đi hát không nhận cát-xê

Nam NSƯT giàu nhất nhì Việt Nam: Sở hữu 5 hòn đảo và 2 khu du lịch, đi hát không nhận cát-xê...

Chuyện làng sao - 11 giờ, 31 phút trước

Trong làng nhạc Việt, NSƯT Cao Minh là một tên tuổi lớn gắn liền với dòng nhạc thính phòng và cách mạng. Không chỉ nổi tiếng với chất giọng tenor hiếm có, ông còn...

Bí mật phong thủy: Loại cây được ví như 'Thần Tài trong vườn', trồng một cây thu hút tài lộc, sung túc quanh năm

Bí mật phong thủy: Loại cây được ví như 'Thần Tài trong vườn', trồng một cây thu hút tài lộc, sung túc...

Phong thủy - 11 giờ, 31 phút trước

Loài cây đặc biệt này giúp kích hoạt vượng khí, thu hút may mắn và tài lộc cho gia chủ.

Ngành học được dự đoán sẽ là xu hướng trong 10 năm tới, phụ huynh của những đứa trẻ Gen Alpha hãy lưu tâm!

Ngành học được dự đoán sẽ là xu hướng trong 10 năm tới, phụ huynh của những đứa trẻ Gen Alpha hãy...

Kiến thức - 11 giờ, 31 phút trước

Gen Alpha là thế hệ sinh sau năm 2010, lớn lên hoàn toàn trong kỷ nguyên số, nơi công nghệ gắn liền với đời sống thường nhật. Điều này hứa hẹn sẽ tạo nên...

Rằm tháng 8 âm lịch 2025 - Tết Trung thu: Thắp hương giờ nào đẹp nhất?

Rằm tháng 8 âm lịch 2025 - Tết Trung thu: Thắp hương giờ nào đẹp nhất?

Kiến thức - 12 giờ, 46 phút trước

Gia chủ có thể chọn các khung giờ đẹp trong ngày 15/8 âm lịch năm Ất Tỵ 2025 để làm lễ cúng Rằm tháng 8, cầu cho gia đình may mắn, vạn sự hanh...

Cha mẹ 'bất lực' vì con hỗn láo, chuyên gia chỉ ra sai lầm nhiều phụ huynh mắc phải

Cha mẹ 'bất lực' vì con hỗn láo, chuyên gia chỉ ra sai lầm nhiều phụ huynh mắc phải

Chăm con - 12 giờ, 46 phút trước

Mới đây, trên một nhóm hỗ trợ phụ huynh, một bà mẹ có con học lớp 8 chia sẻ sự 'bất lực đến phát khóc' khi con thay đổi tính nết theo hướng tiêu...