Nếu bạn muốn chuộc lỗi sau khi la mắng con, đừng bao giờ nói từ này, nếu không sẽ chỉ khiến trẻ càng buồn và tổn thương hơn

Quát mắng con, đôi khi thực sự khó tránh khỏi.

Chắc hẳn bạn cũng từng có khoảnh khắc như vậy khi sợi dây lý trí trong lòng bỗng đứt phựt và tiếng quát bật ra không kịp kìm nén. Đến khi bình tĩnh lại, nhìn thấy đôi mắt rưng rưng, khuôn mặt tủi thân và bờ vai run run của con, cảm giác hối hận tràn ngập trong lòng.

Chúng ta đều biết, quát con là không tốt. Nếu có thể kịp thời xin lỗi, tổn thương trong mối quan hệ cha mẹ - con cái sẽ giảm đi rất nhiều.

Tuy nhiên, nhiều bậc phụ huynh khi xin lỗi con thường nói như thế này:

"Lúc nãy là mẹ sai, mẹ không nên quát con. Nhưng mẹ đã nói là mẹ đang bận, mà con vẫn cứ gọi mãi, đúng không?".

"Bố không nên to tiếng với con, bố xin lỗi. Nhưng con vừa lao ra đường, nguy hiểm lắm con biết không!".

Những lời tưởng chừng là xin lỗi ấy, lại khiến cảm xúc của trẻ thêm bùng lên. Nhiều đứa trẻ bật khóc dữ dội hơn, thậm chí kéo theo một vòng xung đột mới.

Các chuyên gia tâm lý cảnh báo: Khi muốn bù đắp sau khi quát con, hãy kìm lại, đừng nói chữ "nhưng".

"Nhưng" - Từ như xóa sạch mọi lời xin lỗi

Trong lời xin lỗi, từ "nhưng" giống như một cục tẩy lớn, xóa đi mọi thiện ý mà cha mẹ vừa thể hiện.

Não người có xu hướng chú ý đến thông tin tiêu cực hơn tích cực, hiện tượng này gọi là "thiên kiến tiêu cực" (Negativity Bias).

Xin lỗi là cách cha mẹ thể hiện tình yêu và sự tôn trọng với con, nhưng nếu lời xin lỗi đi kèm "nhưng", nó sẽ trở thành lời trách móc (Ảnh minh họa)

Khi cha mẹ nói: "Xin lỗi con, mẹ không nên quát con, nhưng con nghịch quá", điều trẻ ghi nhớ lại là: "Con nghịch quá". Từ "nhưng" khiến phần tiêu cực bị phóng đại, còn lời xin lỗi bị lu mờ. Kết quả, đứa trẻ không cảm nhận được tình yêu hay sự thấu hiểu, mà chỉ thấy sự trách móc, lạnh lùng và phủ nhận.

"Nhưng" - Biểu hiện của tình yêu có điều kiện

Khi cha mẹ nói xin lỗi rồi lại thêm "nhưng", đứa trẻ nhận được hai thông điệp mâu thuẫn:

Một mặt, "con được yêu thương, cha mẹ hiểu con".

Mặt khác, "con sai, con đáng bị mắng".

Sự mâu thuẫn này khiến trẻ rối bời: "Bố mẹ nói yêu con, sao lại mắng con?", "Bố mẹ nói mình sai, sao lại nói lỗi là của con?". Lâu dần, trẻ sẽ cho rằng lời xin lỗi của cha mẹ chỉ là hình thức, rằng tình yêu của bố mẹ là có điều kiện, chỉ khi ngoan ngoãn, con mới được yêu. Đó là một vết thương tinh thần khó xóa trong lòng trẻ.

Vì sao cha mẹ luôn không kìm được mà nói "nhưng"?

Theo chuyên gia tâm lý Tô Tĩnh - Nhà tư vấn được chứng nhận quốc gia tại Trung Quốc và Đặng Hân Mị - Phó giáo sư Trường Tâm lý học Đại học Thâm Quyến, cha mẹ nói "nhưng" thường vì 3 lý do chính:

1. Vì sợ hãi

Khi con làm điều nguy hiểm, như chạy ra đường hay leo lên tủ cao, cha mẹ quát không phải vì tức giận mà vì sợ mất con.

Từ "nhưng”" khi xin lỗi ("Bố không nên quát con, nhưng con làm vậy nguy hiểm lắm") thực chất là nỗi lo sợ biến thành lời trách.

2. Vì lo con "đi sai đường"

Khi con phạm lỗi như giành đồ chơi, nói dối, cha mẹ muốn vừa xin lỗi vừa dạy dỗ.

"Xin lỗi con, mẹ không nên nặng lời, nhưng giành đồ chơi là sai". Ở đây, "nhưng" thể hiện sự lẫn lộn giữa xin lỗi và giáo dục, khiến trẻ cảm thấy bị răn dạy trong lúc đáng ra cần được an ủi.

3. Vì muốn giảm bớt cảm giác tội lỗi

Sau một ngày mệt mỏi, cha mẹ dễ mất kiểm soát. Khi nói "Mẹ xin lỗi, nhưng con làm mẹ mệt quá", đó là cách chuyển một phần trách nhiệm cho con, để bản thân thấy nhẹ lòng hơn.

Ba cách giúp cha mẹ sửa sai mà không làm tổn thương con

Không ai là cha mẹ hoàn hảo. Quan trọng là biết cách hàn gắn sau khi tổn thương xảy ra.

1. Tạm dừng, bình tĩnh lại

Khi đang tức giận, hãy hít sâu 3 lần, hoặc tạm rời khỏi hiện trường vài phút. Việc này giúp não quay lại trạng thái lý trí trước khi nói điều khiến con đau lòng.

2. Dùng hành động thay cho lời nói

Đôi khi, một cái ôm có giá trị hơn cả nghìn lời xin lỗi. Chỉ cần nói: "Xin lỗi con, lúc nãy bố/mẹ đã quát con. Bố/mẹ vẫn luôn yêu con. Chúng ta ôm nhau nhé?".

3. Dạy con vào lúc khác

Không cần dạy ngay khi con đang khóc. Hãy đợi khi cả hai bình tâm, rồi cùng nhau nói về vì sao hành động đó nguy hiểm hoặc tại sao nên làm khác đi.

Việc bỏ đi chữ "nhưng" không chỉ là thay đổi cách nói, mà còn là bước tiến trong hành trình làm cha mẹ. Đó là dám nhìn nhận bản thân không hoàn hảo, dám chịu trách nhiệm, và chọn yêu con hơn là phán xét.

Bởi cuối cùng, trong mối quan hệ giữa cha mẹ và con cái, tình yêu luôn quan trọng hơn đúng sai.