Thứ năm, 27/11/2025
Không phải từ khi sinh ra người Do Thái đã có khả năng quản lý tài chính tốt. Họ được cha mẹ dạy bảo kỹ năng kiếm tiền, sử dụng và quản lý tài chính khôn ngoan từ khi còn rất nhỏ chỉ bằng 2 nguyên tắc dưới đây:
1. Dạy con về tiền theo từng giai đoạn
Giai đoạn thứ nhất: Nhận biết tiền
Ngay khi trẻ bắt đầu tập nói, cha mẹ người Do Thái đã dạy con cách phân biệt tiền, dạy chúng hiểu tiền có thể mua những thứ chúng muốn và quan trọng hơn là tiền từ đâu mà có.

Giai đoạn thứ hai: Kỹ năng cầm tiền
Nhiều cha mẹ không cho con cái mình quản lý tiền tiêu vặt, trong khi đó cha mẹ người Do Thái lại cho rằng, không cho con cầm tiền khiến chúng chỉ biết dựa dẫm vào gia đình.
Khi con được khoảng 10 tuổi, cha mẹ Do Thái sẽ lập cho con một tài khoản riêng với một số tiền nhất định, hướng dẫn con cách chi tiêu và tiết kiệm sao cho thông minh và khoa học. Con cái sẽ biết chịu trách nhiệm về hành vi chi tiêu của mình.
Giai đoạn thứ ba: Kỹ năng kiếm tiền
Đây là kỹ năng vô cùng quan trọng. Cha mẹ người Do Thái dạy cho con những quy tắc kiếm tiền, quy tắc đầu tư, xoay vòng vốn. Họ dạy con hiểu được bài học về những đồng tiền do chính công sức mình bỏ ra mà có được.
Giai đoạn thứ tư: Kỹ năng quản lý tài chính
Không chỉ dạy con cách kiếm tiền, cha mẹ người Do Thái còn dạy con tiết kiệm tiền ra sao, chi tiêu đúng mức như thế nào. Họ dạy con cả những quy cách ngân hàng, những mẹo đầu tư thông minh.
Giai đoạn thứ năm: Ý nghĩa đằng sau việc quản lý tài chính
Người Do Thái dạy cho con cách quản lý tài sản không phải để biến chúng thành những cái máy kiếm tiền rồi tiêu tiền, mà là để giúp chúng có cuộc sống tốt đẹp hơn, biết trân trọng đồng tiền và sức lao động.
2. Phương pháp quản lý tiền bạc bằng 5 chiếc lọ
Để dạy con quản lý tiền bạc khôn ngoan, cha mẹ người Do Thái sẽ sử dụng 5 chiếc lọ, mỗi lọ đều được dán nhãn cẩn thận với 5 tên tương ứng: chi tiêu hàng ngày, từ thiện, tiết kiệm, đầu tư và đóng thuế.

Mỗi lần được cha mẹ cho 10 đồng Shekel (tiền Israel), trẻ sẽ được dạy bỏ vào mỗi lọ từ thiện, tiết kiệm và đóng thuế 1 đồng, 2 đồng vào lọ đầu tư và 5 đồng vào lọ chi tiêu hàng ngày.
Sau đó, lọ từ thiện để giúp đỡ người khác sẽ được mở vào cuối tuần. Lọ đóng thuế sẽ được mở vào cuối tháng. Lọ tiết kiệm chỉ được mở vào những dịp đặc biệt như khi gia đình gặp khó khăn hoặc có người bị ốm. Lọ đầu tư chỉ được mở khi nó đã đầy.
Con cái sẽ có quyền tự quyết định chi tiêu. Ngay cả khi chúng mắc sai lầm, cha mẹ cũng không can thiệp để mắng mỏ hay giúp đỡ. Trẻ sẽ tự học hỏi sau những thất bại. Bằng cách này, chúng sẽ sáng tạo hơn trong quá trình ra quyết định và chịu trách nhiệm cho hành động của mình.
Nghiên cứu đã chỉ ra, quản lý tiền bạc là một trong những việc khó khăn nhất của cuộc sống. Khi đã biết cách quản lý tiền bạc đúng đắn, tất cả những việc khác trong cuộc sống sẽ dễ dàng giải quyết hơn. Đó là lý do vì sao trẻ em Do Thái phát triển thành công hơn và có sự hài lòng hơn với cuộc sống. Tỷ lệ ly dị trong gia đình người Do Thái sống ở Mỹ thấp hơn 90% so với những gia đình người Mỹ khác. Trong khi hầu hết chúng ta đều đang vật lộn với nợ nần, thì người Do Thái vẫn hài lòng với tài chính và công việc kinh doanh của họ.
Người Do Thái chỉ chiếm 0,2% dân số, nhưng số người Do Thái giành được giải Nobel lại chiếm tới 20% tổng số giải thưởng toàn thế giới. Người Do Thái đã có những đóng góp lớn cho thành tựu của nhân loại và những bài học của họ luôn đáng để chúng ta học hỏi.
3. Cách dạy con quản lý tiền theo "phương pháp 5 chiếc lọ" bố/mẹ Việt có thể áp dụng
Phương pháp 5 chiếc lọ chính là bài học về cách quản lý tiền nổi tiếng mà người Do Thái dạy con và nó lý giải tại sao người Do Thái làm kinh tế giỏi nhất thế giới.

Cậu bé Johny có đủ tiền mua nhà khi chỉ mới là một thiếu niên và sau này
trở thành một triệu phú.
Nhiều bố mẹ Việt sẽ nghĩ phương pháp đó cao xa quá đối với một đứa trẻ nhưng chúng ta không dạy con bằng lý thuyết mà hãy dạy con bằng thực tế theo các bước sau:
Bước 1: Giúp con làm quen với hệ thống những chiếc lọ
Tạm thời, bé chưa có khoản nợ nào nhưng mẹ vẫn cứ chuẩn bị cho con 5 chiếc lọ có dán nhãn như sau:
- Lọ "tiền tiêu" (50% số tiền kiếm được): Bé có thể được sử dụng tùy ý.
- Lọ "tiền đầu tư" (20% số tiền kiếm được): Mẹ có thể hướng dẫn bé đầu tư nhỏ như mua sách truyện cho các bạn thuê, mua thêm bút chì, giấy màu để bán cho các bạn ở lớp…
- Lọ "tiền tiết kiệm" (10% số tiền kiếm được): Lọ này chỉ được mở khi đã đạt đủ số tiền cho một mục đích cụ thể như để mua sách, ô tô,…
- Lọ "tiền từ thiện" (10% số tiền kiếm được): Tiền trong lọ sẽ được dùng để giúp đỡ những người có hoàn cảnh khó khăn như ủng hộ các bé bị ung thư, nhân dân vùng bão lũ...
- Lọ "tiền trả nợ" (10% số tiền kiếm được): Tiền này dùng để trả các khoản nợ phát sinh.
Bước 2: Giúp con ngân sách ban đầu
Mỗi tuần, bố mẹ sẽ cho con một khoản tiền tiêu vặt nhỏ để bé có thể chia cho 5 lọ theo các tỷ lệ 10% – 10% – 10% – 20% – 50% như hướng dẫn ở trên. Đây sẽ là ngân sách ban đầu của con và con sẽ phải tự quản lý số tiền đó.
Bước 3: Đưa bé đi mua sắm cùng với lọ "tiền tiêu"
Hãy dẫn bé đi siêu thị cùng với lọ tiền tiêu để thực hành bài học quản lý tiền đầu tiên. Khi con chọn được thứ mình thích và định mua, bố mẹ sẽ cùng con xem giá và đếm xem số tiền con có trong lọ có đủ mua hay không.
Khi bé tìm thấy một món đồ phù hợp với số tiền mình có, các mẹ sẽ để bé thoải mái mua, nhưng không quên "cảnh báo" với bé rằng nếu không mua thì bé sẽ để dành được tiền nhanh hơn để mua món đồ mà mình đang muốn và đang thiếu tiền.
Nếu bé không đủ tiền để mua món mình muốn, mẹ sẽ giúp con đặt ra một kế hoạch tiết kiệm để dành tiền mua món đó. Và đây là lúc dùng đến lọ tiết kiệm.
Ví dụ, lần đi siêu thị này bé muốn mua bộ lego 200.000 đồng nhưng chỉ có 50.000 thì các tuần sau khi được mẹ cho tiền tiêu vặt, hãy hướng dẫn bé cho tiền vào lọ "tiết kiệm" nhiều hơn lọ "tiêu xài".
Nếu tiền tiết kiệm vẫn chưa đủ, bố mẹ có thể giúp bé dùng tiền ở lọ "đầu tư" để kinh doanh kiếm tiền như mua thêm bút chì, giấy màu để bán cho bạn bè ở lớp có nhu cầu mua.
Bước 4: Luôn làm gương cho con
Khi đưa con đi mua sắm, bố mẹ hãy luôn để bé thấy người lớn trả tiền và nhận tiền thừa đồng thời giải thích cho con hiểu phải làm việc thật chăm chỉ mới kiếm được tiền để mua quần áo, thức ăn và đồ chơi hàng ngày cho các con.
Bằng bài học thực tế này, bé sẽ tiếp thu nhanh hơn rất nhiều so với những lý thuyết suông trong sách.
Xem thêm
Dù yêu con đến mấy, đây là những điều cha mẹ không nên làm giúp bé
Đọc để tránh những sai lầm trong cách chăm sóc trẻ nhỏ, đa phần các bà mẹ mắc phải
Ai ngủ với em bé sau khi sinh? Điều này có thể ảnh hưởng tới đứa trẻ trong suốt cuộc đời
Dừng ngay việc cắt nhỏ thức ăn, bởi bạn đang tiếp tay tổn hại con mà không hề biết
Việc uống nước không chỉ đơn giản là uống đủ lượng mà còn phải đúng...
Chăm sóc sức khỏe - 17 giờ, 46 phút trước
Mới đây, Đại học Harvard công bố kết quả một nghiên cứu kéo dài nhiều năm, theo dõi tới 780.000 người để tìm ra những đặc điểm chung của những người có thể sống...
Chăm sóc sức khỏe - 18 giờ, 31 phút trước
Giấc ngủ có liên hệ chặt chẽ với sức khỏe tổng thể, giúp cơ thể phục hồi và duy trì năng lượng. Ngược lại, những rối loạn hay dấu hiệu bất thường khi ngủ...
Chăm con - 23 giờ, 9 phút trước
Vấn đề thị lực luôn là nỗi lo lớn của các bậc phụ huynh, bởi một khi trẻ đã bị cận, thị lực gần như không thể hồi phục. Không chỉ gây bất tiện...
Chăm sóc sức khỏe - 1 ngày, 3 giờ trước
Với màu cam rực rỡ, phủ đầy gai nhỏ li ti, và khi cắt ra sẽ vỡ ra những màu đỏ như máu, loại quả có hình dáng độc đáo này được gọi là...
Chăm sóc sức khỏe - 1 ngày, 4 giờ trước
Các bác sĩ cảnh báo, ngoài các bệnh tiêu hóa và da liễu phổ biến sau lũ, người dân còn đứng trước nguy cơ mắc bệnh dại và nhiều bệnh truyền nhiễm khác, đe...
Làm sao - 59 phút trước
Gạo sạch là nguồn thực phẩm quanh năm không thể thiếu trong mỗi gia đình, vì thế gạo thường được mua với số lượng lớn. Tuy nhiên, nếu không biết cách bảo quản đúng,...
Chăm con - 59 phút trước
Trong mỗi gia đình, con gái luôn được xem như báu vật, được yêu thương và nâng niu hết mực. Tuy nhiên, ở từng độ tuổi, trẻ cần những phương pháp nuôi dạy hoàn...
Tin trong ngày - 59 phút trước
Vé máy bay ban đêm rẻ hơn ban ngày nhưng lại bị nhiều người thông minh “né” bằng mọi giá. Nghe thì vô lý nhưng khi biết lý do, bạn sẽ phải suy nghĩ...
Kiến thức - 60 phút trước
Mọi thông tin trên giấy khai sinh đều quan trọng và phải chính xác, trong đó có thông tin nơi cư trú; khi phát hiện có sai sót thì phải được chỉnh sửa theo...
Thời trang + - 2 giờ, 13 phút trước
Mùa đông năm nay, quần jeans ống rộng chắc chắn là món đồ thời trang hàng đầu và bạn có thể nhìn thấy chúng ở khắp mọi nơi, dù là trên phố hay khi...
Kiến thức - 2 giờ, 17 phút trước
Du lịch không chỉ là cơ hội khám phá vùng đất mới, mà còn là cơ hội hiểu rõ người đi cùng. Khi tìm được người hợp tính, cả hành trình sẽ nhẹ nhàng,...
Tin trong ngày - 2 giờ, 18 phút trước
Theo kế hoạch tuyển sinh đại học, cao đẳng năm 2026 của Bộ GD&ĐT, thí sinh sẽ đăng ký xét tuyển từ ngày 2/7 đến 17h ngày 14/7. Đây là những điểm thí sinh...
Du lịch Việt - 2 giờ, 19 phút trước
Sân bay này đạt tiêu chuẩn cấp 4C của ICAO và sân bay quân sự cấp II, công suất thiết kế 1,5 triệu hành khách/năm.
Chăm sóc sức khỏe - 2 giờ, 19 phút trước
Theo các nghiên cứu, nam giới thực sự tồn tại chu kỳ sinh lý, nhưng khác với phụ nữ, không có kinh nguyệt định kỳ mà dựa vào sự dao động của hormone, điển...
Du lịch Việt - 3 giờ, 13 phút trước
Những chiếc thuyền nối tiếp nhau trên mặt nước, cùng màu hồng của hàng vạn bông súng đồng loạt nở rộ tạo nên khung cảnh vừa thơ mộng khó quên.
Mẫu nhà đẹp - 3 giờ, 13 phút trước
Giá nhà cao hơn là điều không tránh khỏi, nhưng tôi nghĩ đó là khoản đầu tư xứng đáng để nhận lại những lợi ích dưới đây.
Dòng sự kiện - 3 giờ, 13 phút trước
Hoàng Kim Khánh vốn nổi tiếng chịu chơi khi liên tục tậu những mẫu siêu xe đắt đỏ và có cả bộ sưu tập siêu xe trị giá khoảng 500 tỷ đồng.
Tin trong ngày - 3 giờ, 13 phút trước
Tiếng “póc” từ vợt và bóng tại sân bị cho là phá vỡ sự yên tĩnh khu dân cư, khiến nhiều người phản đối và chính quyền địa phương xem xét khả năng ban...
Chăm sóc sức khỏe - 3 giờ, 14 phút trước
Có những người thực hiện hành động này chỉ vì "buồn tay" mà không hề có lý do cụ thể. Tuy nhiên, thói quen tưởng chừng vô hại ấy lại có thể dẫn đến...
Tin trong ngày - 3 giờ, 14 phút trước
Hiện tượng mưa lũ khắc nghiệt nhất trong nhiều năm đang diễn ra ở nhiều quốc gia Đông Nam Á là hệ quả của sự trùng hợp hiếm thấy giữa 2 hiện tượng khí...
Tin trong ngày - 4 giờ, 32 phút trước
Dù nằm mơ, người chồng cũng không bao giờ ngờ được anh lại rơi vào tình cảnh éo le ấy khi người đến "giải cứu" xuất hiện. Tình hình lũ lụt tại Thái Lan...
Tin trong ngày - 4 giờ, 33 phút trước
Tiếp nối sự kiện đình đám của gia tộc Ambani, hôn lễ xa hoa của ái nữ trùm dược phẩm và nhà sáng lập công nghệ tại Ấn Độ đang trở thành tâm điểm...
VIDEO - 4 giờ, 33 phút trước
Bộ trang phục nổi bật mang đến cho Bích Phương một tình huống ngoài ý muốn. Trong lúc chuẩn bị cho tiết mục tiếp theo, phần tua rua của áo bất ngờ mắc vào...
Tin trong ngày - 4 giờ, 33 phút trước
Sáng nay ngày 27/11, TAND tỉnh Đồng Nai dự kiến xét xử sơ thẩm vụ án Giết người với Bích, 39 tuổi, ngụ xã Phước An - nghi phạm dùng xyanua đầu độc chồng...
Chuyện làng sao - 4 giờ, 33 phút trước
Mẹ ruột và vợ Đức Tiến vẫn tiếp tục cuộc chiến tranh chấp tài sản của cố diễn viên, người mẫu này để lại.