Là cha mẹ, bạn không nên bỏ qua nghệ thuật 'phạt con' vô cùng hiệu quả mà không làm tổn thương đến lòng tự trọng của chúng

22:13 21/01/2019

Không bố mẹ nào thích phạt con cái nhưng đôi khi điều đó là cần thiết. Dưới đây là những khuyến nghị từ chuyên gia tâm lý để giúp các bậc cha mẹ xử lý với các tình huống cần phạt con sao cho đúng mà không làm tổn thương lòng tự trọng của trẻ.

Theo thống kê, hầu hết mọi phụ huynh đều tin rằng họ đang làm công việc nuôi dạy con cái theo cách đúng. Nhưng trên thực tế, mọi chuyện không đơn giản và mượt mà như mọi người vẫn nghĩ. Nhiều bậc phụ huynh không thể kiểm soát cảm xúc của mình và trừng phạt trẻ em nhiều hơn so với lỗi chúng mắc phải. Điều này có thể gây ra những hậu quả tiêu cực đối với trẻ, chúng phát triển những nỗi sợ hãi và định kiến ​​khiến mọi thứ trở nên khó khăn hơn với chúng.

trừng phạt con, phạt con đúng cách, dạy con

Nghệ thuật phạt con không làm tổn thương đến lòng tự trọng của trẻ.

Không bố mẹ nào thích phạt con cái nhưng đôi khi điều đó là cần thiết. Dưới đây là những khuyến nghị từ chuyên gia tâm lý để giúp các bậc cha mẹ xử lý với những tình huống cần phạt con sao cho đúng mà không làm tổn thương lòng tự trọng của trẻ.

Nếu con không có ý định xấu thì không nên bị trừng phạt

Trẻ em không có ý định làm hại bất cứ ai mà đơn giản chúng chỉ muốn khám phá mọi thứ. Và khi một đứa trẻ cố gắng học học hỏi thì chúng nên được ủng hộ và nhận sự hỗ trợ, ngay cả khi hành động của trẻ dẫn đến điều gì đó tồi tệ hoặc khiến trẻ mắc sai lầm. Hãy thông cảm cho trẻ và dạy trẻ cách khắc phục tình hình.

Nếu phạt trẻ vì một sự cố nào đó ngoài ý muốn, cha mẹ có thể sẽ biến con thành một người thiếu quyết đoán. Trẻ sẽ làm tốt mọi việc theo mệnh lệnh nhưng khi lớn lên chúng sẽ không thể đưa ra quyết định của riêng mình và cũng không có tinh thần trách nhiệm với những gì đã làm.

trừng phạt con, phạt con đúng cách, dạy con

Gợi ý và mệnh lệnh là khác nhau

Hầu hết các bậc cha mẹ nghĩ rằng cách giáo dục truyền thống là đúng. Có một sự khác biệt rất lớn giữa việc nói: "Có lẽ, con không nên chơi game" và "Đừng chơi game". Câu đầu tiên là gợi ý còn câu thứ hai là mệnh lệnh, yêu cầu. Bố mẹ chỉ nên phạt con khi đã đưa ra mệnh lệnh mà trẻ không thực hiện. Nếu một đứa trẻ mạnh mẽ và ổn định về mặt cảm xúc thì khi bị phạt vì làm trái một lời gợi ý sẽ không có vấn đề gì lớn. Nhưng nếu con nhạy cảm, trừng phạt có thể làm tổn thương con rất nhiều, khiến trẻ phải làm theo lệnh của tất cả những ai mà trẻ tôn trọng bởi lo sợ hậu quả.

Không đưa cảm xúc tức thời vào việc phạt con

Khi trẻ không muốn vâng lời, một số cha mẹ thực sự tức giận và không thể kiểm soát nó mặc dù rất yêu con. Điều này bắt nguồn từ việc cha mẹ đã đặt kỳ vọng rất lớn vào con và khi những kỳ vọng này đi ngược thực tế, cha mẹ trở nên không hài lòng. Những cảm xúc bị đèn nén từ hai phía kéo sự căng thẳng lên đỉnh điểm, và mối quan hệ trong gia đình có thể bị phá vỡ. Nếu một đứa trẻ nhận quá nhiều sự chú ý, chúng có thể gặp vấn đề về giải toả cảm xúc trong tương lại. Các nhà tâm lý học còn cho rằng, chúng có xu hướng phụ thuộc vào những người có địa vị cao trong xã hội.

trừng phạt con, phạt con đúng cách, dạy con

Không phạt con nơi công cộng

Hình phạt công khai khiến trẻ xấu hổ và tức giận. Các nhà tâm lý học khuyến cáo cha mẹ không nên sử dụng những cụm từ khi muốn trách phạt con như "Người khác sẽ nói thế nào?" bởi nó sẽ càng khiến tâm lý của trẻ thêm tồi tệ. Trẻ bị phạt ở nơi công cộng luôn cảm thấy nhục nhã và không mong muốn tình hình lặp lại và đến khi trưởng thành, trẻ có thể trở thành người hoàn toàn dựa vào ý kiến của đa số vì không thể tự đưa ra quyết định của bản thân.

trừng phạt con, phạt con đúng cách, dạy con

Nếu dọa phạt thì phải phạt

Nếu một người lớn nói sẽ con thì cha mẹ nên làm điều đó vì theo các nhà tâm lý học, nếu cha mẹ chỉ hứa sẽ trừng phạt rồi cuối cùng lại không có hình phạt nào xảy ra, sẽ khiến lũ trẻ nghĩ rằng lỗi bọn chúng mắc phải không đáng ngại và lần sau có thể tiếp tục. Điều này dẫn đến hệ thống giá trị của lũ trẻ sớm bị hư hỏng: chúng không thể hiểu được sự khác biệt giữa tốt và xấu vì chúng không có hệ thống quy định. Tuy nhiên, bạn có thể bỏ qua hình phạt nếu lũ trẻ nhà bạn đã hiểu ra. Nhưng trong trường hợp này, bạn nên giải thích cho trẻ rằng hành vi này không tốt và lần sau không được lặp lại.

trừng phạt con, phạt con đúng cách, dạy con

Khi không biết ai có lỗi, hãy trừng phạt tất cả

Nếu cha mẹ không chắc chắn đứa trẻ nào có tội thì không nên trừng phạt một trong số họ. Trong tình huống khi con đang chơi cùng một người bạn, bạn không nên chỉ trích những đứa trẻ khác.

Nếu con ở với anh chị em và làm những việc đáng bị phạt, gây hậu quả nghiêm trọng thì tất cả nên bị phạt. Nếu không làm như vậy, đứa trẻ bị phạt sẽ thiệt thòi và tổn thương, còn những đứa trẻ khác thì lại vô tư và tự đắc vì cho rằng mình sẽ không bao giờ phải chịu trách nhiệm trước mọi lỗi lầm gây ra. Điều này chắc chắn sẽ ảnh hưởng không tốt đến tương lai của trẻ.

trừng phạt con, phạt con đúng cách, dạy con

Trẻ em chỉ nên bị trừng phạt vì những hành vi sai trái hiện tại thay vì quá khứ

Một trong những quy tắc quan trọng nhất của việc nuôi dạy trẻ là: trừng phạt - tha thứ - lãng quên. Nếu trẻ liên tục bị phạt vì những sai lầm đã xảy ra trong quá khứ sẽ không thể trở thành một người mạnh mẽ. Chúng sẽ sợ làm một cái gì đó mới và sẽ chỉ giữ khư khư những thói quen cũ. Nó cũng có thể thực sự khó khăn để chúng học hỏi từ những sai lầm của chính bản thân. Nếu trẻ mắc lỗi mà sau một thời gian dài cha mẹ mới phát hiện ra thì các nhà tâm lý học cũng không khuyến khích áp dụng hình phạt. Cha mẹ chỉ cần phân tích, giải thích để con hiểu và không tái phạm ở những lần sau.

Hình phạt phải phù hợp với độ tuổi và sở thích

Cha mẹ cần lưu ý hình phạt phải rõ ràng và cân bằng. Chẳng hạn khi trẻ bị điểm kém và khi trẻ làm vỡ cửa sổ, không nên đưa ra hình phạt giống nhau cho những sai lầm khác nhau. Lỗi nhỏ chỉ cần phạt nhẹ nhàng, lỗi lớn thì hình phạt cần đủ sức nặng. Ngoài ra, cha mẹ nên tính đến độ tuổi và sở thích của con. Nếu trẻ thích dùng mạng xã hội, việc giới hạn thời gian sử dụng của chúng được xem là một hình phạt tốt và nếu không, cha mẹ nên đưa ra hình thức khác phù hợp hơn. Nếu trẻ luôn bị trừng phạt giống nhau vì những điều khác nhau không thể xây dựng một hệ thống giá trị đạo đức tốt bởi vì chúng không thể nói lên sự khác biệt giữa tầm quan trọng của sự vật.

trừng phạt con, phạt con đúng cách, dạy con

Không sử dụng những từ ngữ xúc phạm

Khi thực sự bức xúc, tức giận, nhiều cha mẹ không kiềm chế được cảm xúc và buông những từ ngữ, lời nói không chuẩn mực với con cái. Khi sử dụng những từ ngữ nặng nề, xúc phạm con cái, đứa trẻ nhạy cảm có thể có vấn đề với lòng tự trọng bởi trẻ có thể sẽ ghi nhớ những lần cha mẹ nói lời nặng nề, đặc biệt là bé gái. Điều đó khiến trẻ bị xúc phạm, tự ti. Vì vậy cha mẹ hãy cẩn trọng và kiểm soát cảm xúc với lời nói của mình khi trách phạt trẻ. Các nhà tâm lý học khuyên cha mẹ chỉ nên dùng từ ngữ mang tính chất trung lập khi phạt con.

trừng phạt con, phạt con đúng cách, dạy con

Huyền Nguyễn (Theo Nld.com.vn)
Tuổi thọ được 'ẩn' trong khuôn mặt. Có 4 đặc điểm trên khuôn mặt của người cao tuổi, cho thấy họ có sức khỏe tốt và có thể sống lâu

Tuổi thọ được 'ẩn' trong khuôn mặt. Có 4 đặc điểm trên khuôn mặt của người cao tuổi, cho thấy họ có...

Chăm sóc sức khỏe - 1 ngày, 9 giờ trước

Tuổi thọ là một trong những bí ẩn lớn nhất của cuộc sống. Tất cả chúng ta đều hy vọng sống lâu hơn, nhưng tuổi thọ là một số phận khó có thể kiểm...

Nếu không làm 5 xét nghiệm này khi khám sức khỏe, thì cũng giống như 'khám vô ích'! Bạn thậm chí sẽ không biết mình bị ung thư

Nếu không làm 5 xét nghiệm này khi khám sức khỏe, thì cũng giống như 'khám vô ích'! Bạn thậm chí sẽ...

Chăm sóc sức khỏe - 1 ngày, 10 giờ trước

Ung thư không phải lúc nào cũng được phát hiện qua các chỉ số máu thông thường. Hiểu đúng về các phương pháp tầm soát và chủ động kết hợp nhiều loại xét nghiệm...

Các bác sĩ cảnh báo một lần nữa không nên ăn trứng luộc theo cách này, vì chúng không chỉ không bổ dưỡng mà còn làm tắc nghẽn mạch máu

Các bác sĩ cảnh báo một lần nữa không nên ăn trứng luộc theo cách này, vì chúng không chỉ không bổ...

Chăm sóc sức khỏe - 2 ngày, 17 giờ trước

Các chuyên gia một lần nữa phát đi cảnh báo về thói quen ăn trứng luộc không đúng cách, đặc biệt là lòng đỏ, có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng như tắc...

Trẻ em nói muộn có IQ cao hơn không? Ai thông minh hơn, 'trẻ biết nói sớm' hay 'trẻ biết nói muộn'? Sự thật có thể khiến bạn bất ngờ!

Trẻ em nói muộn có IQ cao hơn không? Ai thông minh hơn, 'trẻ biết nói sớm' hay 'trẻ biết nói muộn'?...

Chăm con - 2 ngày, 20 giờ trước

Trẻ nói sớm hay nói muộn, ai thông minh hơn? Đây là câu hỏi khiến không ít bậc cha mẹ băn khoăn khi quan sát quá trình phát triển ngôn ngữ của con. Không...

10 dấu hiệu cứu mạng trước khi đột tử! Nếu bạn có hơn 3 dấu hiệu này, hãy tìm kiếm sự chăm sóc y tế ngay lập tức

10 dấu hiệu cứu mạng trước khi đột tử! Nếu bạn có hơn 3 dấu hiệu này, hãy tìm kiếm sự chăm...

Chăm sóc sức khỏe - 2 ngày, 4 giờ trước

Đột tử thường đến bất ngờ, nhưng cơ thể không hoàn toàn "im lặng" trước khi nó xảy ra. Theo bác sĩ chuyên khoa tại Bắc Kinh, có ít nhất 10 dấu hiệu nguy...

Ở Việt Nam, sinh viên tốt nghiệp trường Đại học nào có thu nhập thuộc nhóm cao nhất?

Ở Việt Nam, sinh viên tốt nghiệp trường Đại học nào có thu nhập thuộc nhóm cao nhất?

Kiến thức - 5 giờ, 4 phút trước

Đây không chỉ là một trong những trường lĩnh vực kinh tế hàng đầu Việt Nam mà còn là cái nôi đào tạo chất lượng giúp sinh viên có mức thu nhập cao sau...

Chính thức từ hôm nay (1/7), TP có nhiều tên gọi nhất thế giới tại Việt Nam sẽ chính thức dừng hoạt động

Chính thức từ hôm nay (1/7), TP có nhiều tên gọi nhất thế giới tại Việt Nam sẽ chính thức dừng hoạt...

Tin trong ngày - 5 giờ, 22 phút trước

Thành phố này không chỉ sở hữu tới 17 tên gọi khác nhau mà còn được biết đến là 'thủ phủ cà phê' của Việt Nam.

Hàng triệu người sẽ nhận được khoản tiền tăng gấp nhiều lần hiện tại từ 1/7, ai cũng cần biết để hưởng đủ

Hàng triệu người sẽ nhận được khoản tiền tăng gấp nhiều lần hiện tại từ 1/7, ai cũng cần biết để hưởng...

Kiến thức - 6 giờ, 41 phút trước

Người lao động sẽ được nhận một khoản trợ cấp một lần khi nghỉ hưu ngoài lương hưu hằng tháng, với mức tăng có thể gấp 4 lần so với hiện hành.

Từ hôm nay (1/7/2025), chế độ nghỉ phép hằng năm của sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp như thế nào?

Từ hôm nay (1/7/2025), chế độ nghỉ phép hằng năm của sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp như thế nào?

Tin trong ngày - 6 giờ, 55 phút trước

Chế độ nghỉ phép hằng năm của sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp được quy định tại Thông tư 56/2025/TT-BQP.

Công bố chính thức: Biển số xe của 34 tỉnh, thành phố từ 1/7

Công bố chính thức: Biển số xe của 34 tỉnh, thành phố từ 1/7

Dòng sự kiện - 6 giờ, 11 phút trước

Theo Cục CSGT, người dân hoặc tổ chức có nhu cầu đăng ký ô tô, mô tô, xe máy chuyên dùng có thể được lựa chọn đăng ký xe tại phòng CSGT hoặc bất...

Được tặng túi tiền tỷ, Midu 'khóa môi' chồng thiếu gia đầy ngọt ngào trong tiệc kỷ...

Kể từ hôm nay 1/7, đây là danh sách những điểm đăng ký xe tại Hà Nội, người dân chú ý

Kể từ hôm nay 1/7, đây là danh sách những điểm đăng ký xe tại Hà Nội, người dân chú ý

Tin trong ngày - 6 giờ, 28 phút trước

Công an TP Hà Nội đã chia sẻ thông tin chi tiết các địa điểm tiếp nhận, giải quyết thủ tục liên quan đến đăng ký phương tiện, ai cũng nên nắm để tránh...

Chính thức từ hôm nay (1/7), dừng hoạt động một loại phương tiện tại bãi biển nổi tiếng cả nước

Chính thức từ hôm nay (1/7), dừng hoạt động một loại phương tiện tại bãi biển nổi tiếng cả nước

Tin trong ngày - 7 giờ, 53 phút trước

Từ ngày 01/7/2025, hàng trăm xe điện 4 bánh chở khách du lịch tại bãi biển Sầm Sơn, tỉnh Thanh Hóa, buộc phải tạm ngừng hoạt động do chưa đáp ứng các yêu cầu...

Sam vướng nghi vấn đang mang thai lần 2

Sam vướng nghi vấn đang mang thai lần 2

Chuyện làng sao - 7 giờ, 7 phút trước

Netizen soi ra loạt chi tiết nghi vấn Sam mang bầu lần 2.

Bị mỉa mai chuyện tình với Ngọc Huyền 'không biết được bao lâu', Đình Tú thẳng thắn đáp trả

Bị mỉa mai chuyện tình với Ngọc Huyền 'không biết được bao lâu', Đình Tú thẳng thắn đáp trả

Chuyện làng sao - 8 giờ, 49 phút trước

Diễn viên Đình Tú đáp trả sâu cay khi liên tục bị mỉa mai chuyện tình với Ngọc Huyền.

Từ hôm nay, có 14 thủ tục đất đai sẽ do cấp xã giải quyết mà người dân cần biết

Từ hôm nay, có 14 thủ tục đất đai sẽ do cấp xã giải quyết mà người dân cần biết

Tin trong ngày - 8 giờ, 55 phút trước

Việc phân cấp 14 thủ tục hành chính đất đai cho UBND cấp xã, nhằm rút ngắn thời gian xử lý các công việc và gần gũi với người dân.

Sao Việt 1/7: Ê-kíp lên tiếng về sức khỏe của NSƯT Hoài Linh; Á hậu Kiều Loan bị đe doạ

Sao Việt 1/7: Ê-kíp lên tiếng về sức khỏe của NSƯT Hoài Linh; Á hậu Kiều Loan bị đe doạ

Chuyện làng sao - 9 giờ, 4 phút trước

Tin sao Việt 1/7/2025: Ê-kíp phim "Làm giàu với ma 2" xác nhận tình trạng sức khỏe, tinh thần của NSƯT Hoài Linh. Á hậu Kiều Loan lộ rõ sự hoang mang khi đưa...

Những con giáp nào cần thận trọng vào thứ tư ngày 2 tháng 7, tức ngày 8 tháng 6 âm lịch?

Những con giáp nào cần thận trọng vào thứ tư ngày 2 tháng 7, tức ngày 8 tháng 6 âm lịch?

Đời sống số - 9 giờ, 5 phút trước

Ngày 2 tháng 7, thứ tư, ngày 8 tháng 6 âm lịch, là năm Tỵ, tháng Nhâm Ngọ, ngày Nhâm Thân. Trong một môi trường như vậy, con giáp nào nên thận trọng hơn?...

Đề thi tiếng Anh tốt nghiệp THPT 2025 in chữ nhỏ, lý do vì sao?

Đề thi tiếng Anh tốt nghiệp THPT 2025 in chữ nhỏ, lý do vì sao?

Tin trong ngày - 9 giờ, 7 phút trước

Phụ huynh mong muốn từ các năm sau, Bộ GD-ĐT nên quy định rõ ràng, cụ thể hơn về cỡ chữ, kiểu chữ, quy cách trình bày dàn trang, giãn cách giữa các dòng...

Thêm trường tuyển sinh ngành Khoa học máy tính năm 2025, các bạn trẻ có thể tham khảo

Thêm trường tuyển sinh ngành Khoa học máy tính năm 2025, các bạn trẻ có thể tham khảo

Tin trong ngày - 9 giờ, 7 phút trước

Các trường đại học nổi tiếng cả nước liên tục tuyển sinh ngành hot, đặc biệt ngành Khoa học máy tính năm 2025 có đến 9 trường xét tuyển.

Tin vui từ 1/7/2025: Tăng 38,9% trợ cấp xã hội hàng tháng, ai sẽ được hưởng lợi lớn nhất?

Tin vui từ 1/7/2025: Tăng 38,9% trợ cấp xã hội hàng tháng, ai sẽ được hưởng lợi lớn nhất?

Kiến thức - 9 giờ, 8 phút trước

Một tin vui lớn vừa đến với hàng triệu người thuộc diện bảo trợ xã hội trên cả nước: mức trợ cấp xã hội hàng tháng sẽ tăng mạnh tới 38,9%.

Tin vui từ hôm nay: Những trường hợp này được hỗ trợ tiền BHYT, nếu lỡ mua rồi sẽ hoàn tiền

Tin vui từ hôm nay: Những trường hợp này được hỗ trợ tiền BHYT, nếu lỡ mua rồi sẽ hoàn tiền

Kiến thức - 9 giờ, 8 phút trước

Theo quy định mới, sẽ có những trường hợp này được hoàn trả tiền đóng BHYT năm 2025, người dân nên nắm chắc kẻo mất quyền lợi.

Chính thức từ hôm nay: Đóng BHXH 15 năm có lương hưu, người từ 75 tuổi có trợ cấp

Chính thức từ hôm nay: Đóng BHXH 15 năm có lương hưu, người từ 75 tuổi có trợ cấp

Kiến thức - 9 giờ, 8 phút trước

Ngoài 2 quyền lợi trên, khi Luật BHXH năm 2024 chính thức có hiệu lực từ ngày hôm nay (1/7) người lao động tham gia BHXH sẽ được hưởng thêm nhiều chính sách khác....

Hàng triệu người cần đặc biệt lưu ý để tránh bị tạm dừng chi trả lương hưu, trợ cấp từ 1/7/2025

Hàng triệu người cần đặc biệt lưu ý để tránh bị tạm dừng chi trả lương hưu, trợ cấp từ 1/7/2025

Kiến thức - 9 giờ, 9 phút trước

Luật BHXH mới có hiệu lực từ 01/7/2025 quy định 3 trường hợp bị tạm dừng việc hưởng lương hưu, trợ cấp BHXH hằng tháng.

Trắc nghiệm tâm lý: Hãy kiểm tra xem bạn đã tích lũy được bao nhiêu công đức?

Trắc nghiệm tâm lý: Hãy kiểm tra xem bạn đã tích lũy được bao nhiêu công đức?

Đời sống số - 9 giờ, 25 phút trước

Rất hay! Đây là một bài trắc nghiệm tâm lý vui để kiểm tra xem bạn đã tích lũy được bao nhiêu "công đức" – hiểu theo nghĩa nhẹ nhàng là bạn đang sống...

Miu Lê bị 'team qua đường' bắt gặp đang hẹn hò bên bạn trai Hot TikToker, chính chủ liền có hành động công khai ngay và luôn

Miu Lê bị 'team qua đường' bắt gặp đang hẹn hò bên bạn trai Hot TikToker, chính chủ liền có hành động...

Chuyện làng sao - 10 giờ, 30 phút trước

Màn công khai rần rần này của Miu Lê khiến netizen đứng ngồi không yên.