Thứ bảy, 04/10/2025
"Mẹ ơi, con không muốn học nữa". Câu nói này, rất nhiều người đã từng nghe thấy. Ngay khi nghe thấy câu này, lòng chúng ta chùng xuống. Đó là lo lắng, là tủi thân, cũng là cảm giác bất lực khó diễn tả. Phản ứng đầu tiên của nhiều bà mẹ là khuyên nhủ: "Bây giờ con không chịu học, sau này tính sao?". Có người sẽ nổi nóng ngay: "Không học thì con làm được gì? Suốt ngày chỉ nghĩ đến chơi thôi"...
1. Khi trẻ nói "không muốn học nữa", trẻ thực sự đang muốn nói gì?
Học tập, xét cho cùng, là một công việc dài hạn và đầy áp lực. Đối với một đứa trẻ 8, 9 tuổi, chỉ ngồi vào bàn học trong nửa giờ đồng hồ có lẽ đã là dốc hết sức lực rồi. Chúng ta hãy nhớ lại thời thơ ấu của mình, có phải cũng thường thoáng qua ý nghĩ "mình không muốn đi học nữa"?. Lúc đó, chúng ta cũng không thực sự muốn bỏ học, chỉ là quá mệt mỏi, quá chán nản, hoặc thi không đạt điểm cao, bị giáo viên phê bình, bị bố mẹ trách mắng.
Khoảnh khắc đó thực sự cảm thấy: Học tập thật phiền phức, mình không muốn học nữa. Trẻ con cũng vậy. Khi nói "không muốn học nữa", rất có thể, trẻ đang muốn nói:
"Áp lực học tập quá lớn, con không thở nổi"
Có những đứa trẻ, nhiệm vụ học tập quá nặng nề, từ sáng sớm mở mắt ra đã phải chạy đua với thời gian, đọc sách, làm bài tập, học lớp năng khiếu, check-in trên nhóm lớp. Chúng bận rộn đến mức thời gian ăn uống, vui chơi đều bị cắt giảm gần hết. Tuổi còn nhỏ, chúng như chiếc dây cót bị vặn chặt, luôn trong trạng thái căng thẳng, hoàn toàn không có trạng thái "ngây thơ hồn nhiên" của trẻ con. Áp lực tích tụ lâu ngày, cuối cùng vào một ngày nào đó "bùng nổ", biến thành câu nói: "Con không muốn học nữa". Đúng vậy, con không muốn học nữa, con không muốn cuộc sống như thế này, không muốn áp lực lớn như vậy, không muốn mệt mỏi như thế.
Thực tế cho thấy, một câu nói đúng lúc và động viên của cha mẹ có thể thay đổi cuộc đời con
"Con thật vô dụng"
Nếu đứa trẻ liên tục bị phủ định trong học tập, ví dụ thường xuyên bị nói: "Sao cứ làm sai hoài vậy?"; "Sao con không bằng con nhà người ta?"; "Sao cái này con cũng không biết?"; "Chỗ này không đúng, chỗ kia cũng không đúng, chỗ nọ cũng không đúng"...
Dần dần, trẻ sẽ nghĩ: Về mặt học tập, mình thật sự rất vô dụng, làm gì cũng không đúng, làm gì cũng không tốt. Không ai muốn cảm giác "vô dụng" này luôn đeo bám mình, vì vậy đành chọn cách trốn tránh: "Con không muốn học nữa". Con không muốn học nữa, thực ra là, con không muốn liên tục bị phủ định, chỉ cần không học nữa, thì con sẽ không tệ đến vậy.
"Quá khó, con thực sự không học được, thật bực bội"
Có những đứa trẻ, thực ra rất muốn học, nhưng không tìm được phương pháp phù hợp với mình. Ví dụ như không hiểu lời giảng của giáo viên, hoặc nền tảng không vững, càng lên cao càng không theo kịp. Giống như người lớn chúng ta học một cái gì đó, nếu luôn không hiểu, luôn làm sai, thời gian lâu dài cũng sẽ nản lòng, cũng sẽ cảm thấy khó khăn, cũng muốn bỏ cuộc. Trẻ con còn nhỏ, chúng không biết cách giải quyết thế nào, chỉ có thể nói: "Con không muốn học nữa".
2. Chúng ta nên phản ứng thế nào?
Khi trẻ nói "con không muốn học nữa", thực ra đang bày tỏ một loại cảm xúc, một loại áp lực, một số khó khăn chưa thể nói ra. Chúng ta có thể thử 4 cách phản ứng sau:
Trước tiên đón nhận cảm xúc của trẻ
Hãy thử tưởng tượng, sau giờ làm về nhà, bạn ném túi xách lên ghế sofa, tức giận nói: "Mệt mỏi quá, sếp thật có vấn đề, em không muốn đi làm nữa". Lúc này chồng bạn đi tới, nói với bạn: "Em không đi làm, chi tiêu lớn như vậy của gia đình tính sao?"; "Sếp không tốt thì nhẫn nhịn chút đi, công việc của ai mà chẳng như vậy?"; "Không đi làm, em định làm gì? Gặp chút khó khăn đã muốn bỏ cuộc, dù có đến công ty khác em cũng chẳng làm nên trò trống gì đâu".
Nghe những lời này, tâm trạng bạn có trở nên tốt hơn, hay càng thêm tồi tệ? Có phải càng thêm phiền não?. Áp lực gia đình lớn, ai cũng không vui vẻ với công việc, những điều anh ấy nói, có thể đều là sự thật, nhưng bạn nghe xong, chỉ thấy bực bội.
Trên thực tế, trẻ con cũng vậy. Khi chúng nói "không muốn học nữa", những đạo lý chúng ta giảng giải, có thể đều là sự thật, nhưng trẻ nghe xong, chỉ càng thêm tâm lý chống đối, càng không muốn học. Vì vậy, lúc này, việc đầu tiên chúng ta cần làm, chính là "đón nhận cảm xúc của chúng": "Con có phải đang cảm thấy quá mệt không?"; "Có phải một số bài tập quá khó, khiến con thấy phiền phức?"; "Có phải ở trường đã xảy ra chuyện gì không vui phải không?". Những lời đáp dịu dàng này, giống như bàn tay ấm áp, đón nhận cảm xúc của trẻ, để chúng biết rằng: "Con được nhìn thấy, được thấu hiểu rồi".
Không vội giảng đạo lý, trước tiên hãy ôm trẻ, cùng trẻ yên lặng một lát
Khi áp lực lớn, con người không muốn nghe đạo lý, mà muốn "có một người để dựa vào". Khi trẻ có cảm xúc, nói "con không muốn học nữa", chúng ta có thể nói: "Mẹ biết con cảm thấy học tập rất phiền phức, hay là chúng ta nghỉ ngơi một chút, chuyện học tập để một lát nữa tính sau". Chúng ta có thể dẫn chúng ra ngoài hít thở, hoặc để chúng tự hoạt động một chút, cơ thể vận động, cảm xúc sẽ dễ dàng lưu thông. Đợi khi cảm xúc của chúng lắng xuống, chúng ta mới hướng dẫn, có lẽ sẽ đạt được kết quả gấp bội.
Trao quyền tự chủ trong học tập
Tâm lý học phát hiện, khi trẻ có quyền lựa chọn, chúng sẽ dễ dàng tập trung và kiên trì hơn. Khi tâm trạng trẻ bình tĩnh lại, chúng ta có thể hỏi: "Khó khăn con gặp phải, có thể nói cho mẹ nghe không? Có cần mẹ giúp gì không?"; "Bài tập có vẻ hơi nhiều, con muốn bắt đầu từ phần nào trước?"; "Vấn đề khó này, con nghĩ có thể tìm tài liệu ở đâu để có đáp án?". Một khi "não cảm xúc" của trẻ ngừng hoạt động, "não lý trí" của chúng sẽ tiếp quản, từ đó đưa ra lựa chọn hợp lý và chính xác hơn.
Ngoài ra, chúng ta cũng nên quan tâm nhiều hơn đến quá trình tiến bộ, thay vì chỉ nhìn vào kết quả. Nhiều đứa trẻ, vì một lần thành tích không tốt, sẽ tự nghi ngờ bản thân, vì vậy chúng ta cần nhìn thấy quá trình tiến bộ của chúng nhiều hơn: "Con đã kiên trì nửa tiếng rồi, thật sự rất tốt, mẹ rất khâm phục nghị lực của con".
Cuối cùng, chúng ta vẫn không nên quên, trẻ con, rốt cuộc vẫn là trẻ con, là những đứa trẻ muốn có tuổi thơ tự do vui chơi, chạy nhảy. Chúng ta cần cho phép chúng có thời gian "thở và nghỉ ngơi", chứ không phải dùng học tập để lấp đầy cuộc sống của trẻ.
Khi trẻ nói "con không muốn học nữa", chúng ta đừng vội vàng sửa chữa, cũng đừng vội lo lắng, phiền muộn, nổi nóng. Hãy thử đón nhận cảm xúc của trẻ, cùng chúng bước ra khỏi mê muội, bắt đầu lại hành trình mới. Một câu nói của bạn, thực sự có thể, thay đổi cả cuộc đời con.
Như chúng ta đã biết, tiểu đường là một trong những bệnh mãn tính phổ...
Chăm sóc sức khỏe - 2 ngày, 18 giờ trước
Bất kể giới tính nào, mọi người nên tránh sử dụng điện thoại di động trong bốn khoảng thời gian sau.
Chăm sóc sức khỏe - 2 ngày, 1 giờ trước
Với giá chỉ vài nghìn đồng một bó, bạn có thể mua được loại rau phổ biến này ở hầu hết các chợ dân sinh và siêu thị ở Việt Nam.
Chăm sóc sức khỏe - 2 ngày, 1 giờ trước
Nhiều người vẫn nghĩ rằng tuổi già thì tất yếu sẽ rụng răng. Thế nhưng, y học hiện đại cho thấy mất răng không đơn thuần là dấu hiệu lão hóa, mà còn liên...
Chăm sóc sức khỏe - 2 ngày, 7 giờ trước
Loài cá này chứa nhiều axit béo omega-3 nhờ nguồn gốc từ biển. Loại chất béo này có tác dụng chống viêm và hỗ trợ sức khỏe não, tim, đẩy nhanh quá trình trao...
Chăm sóc sức khỏe - 2 ngày, 10 giờ trước
Thực tế là một số dấu hiệu ung thư giai đoạn đầu rất khó phát hiện và các cuộc kiểm tra sức khỏe thông thường sẽ không thể phát hiện ra. Chỉ bằng cách...
Tin trong ngày - 24 phút trước
Theo các chuyên gia giáo dục, Kinh doanh và Kỹ sư là hai lĩnh vực thu hút du học sinh nhất tại các quốc gia như Anh, Mỹ, Canada, Australia do phù hợp với...
Chăm sóc sức khỏe - 27 phút trước
Những thay đổi tưởng chừng vô hại trên móng tay có thể là dấu hiệu cảnh báo sớm về các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng, trong đó có cả bệnh ung thư. Tuy...
Địa chỉ ăn ngon - 30 phút trước
Không cần đến các loại chảo chống dính đắt tiền, chỉ với vài nguyên liệu sẵn có trong bếp như muối, nước và dầu ăn, bạn hoàn toàn có thể tạo ra một lớp...
Kiến thức - 53 phút trước
Cái chết là điểm đến cuối cùng của đời người, và hỏa táng ngày nay trở thành hình thức mai táng phổ biến nhất. Vậy trong ngọn lửa gần 1000°C, cơ thể con người...
Kiến thức - 1 giờ, 1 phút trước
Trong ba năm liên tiếp (2022 - 2024), Tam Đảo được vinh danh là “Thị trấn du lịch hàng đầu thế giới” tại Giải thưởng Du lịch Thế giới (World Travel Awards).
Tin trong ngày - 1 giờ, 13 phút trước
Tết Trung Thu không chỉ là dịp đoàn viên mà còn mang nhiều ý nghĩa tâm linh quan trọng. Theo quan niệm của người xưa, để có một mùa lễ hội trọn vẹn, bình...
Tin trong ngày - 1 giờ, 16 phút trước
Điều 59 Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ 2024 quy định rõ về tuổi, sức khỏe của người điều khiển phương tiện tham gia giao thông đường bộ. Tại Điều 32...
Kiến thức - 2 giờ, 54 phút trước
Trường Đại học Kinh tế Quốc dân (NEU) vừa được công nhận là đại học thứ 9 của Việt Nam, đánh dấu bước phát triển quan trọng trong hệ thống giáo dục đại học....
Làm sao - 2 giờ, 54 phút trước
Ẩn tin nhắn trên Zalo giúp bảo mật cuộc trò chuyện, nhưng có thể gây khó khăn khi cần tìm lại, dưới đây là cách phát hiện và mở tin nhắn ẩn dễ dàng...
Tin trong ngày - 2 giờ, 54 phút trước
Bộ Nông nghiệp và Môi trường (NNMT) vừa có đề xuất cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất (sổ đỏ) cho nhiều trường hợp...
Chăm sóc sức khỏe - 2 giờ, 55 phút trước
Một hợp chất đặc biệt trong loài cây này có thể giúp tạo ra phương thuốc hữu hiệu để điều trị một căn bệnh đang khiến y học thế giới đau đầu.
Kiến thức - 3 giờ, 3 phút trước
Nghị định mới bổ sung thêm nội dung về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất.
Kiến thức - 3 giờ, 4 phút trước
Từ 1/7/2025, Chính phủ thay thế mức lương cơ sở 2,34 triệu đồng bằng mức tham chiếu mới.
Chuyện làng sao - 3 giờ, 5 phút trước
Bà xã của David Beckham nhận về không ít bình luận thiếu tích cực về mối quan hệ giữa vợ chồng cô và con trai cả Brooklyn.
Chuyện làng sao - 3 giờ, 5 phút trước
Bạch Long sinh ra trong gia đình có truyền thống nghệ thuật và là thầy của nhiều ngôi sao cải lương. Nhưng ở tuổi xế chiều, ông bị chứng gai cột sống cổ và...
Doanh nghiệp - 4 giờ, 23 phút trước
Chương trình đào tạo ngành Chăn nuôi Thú y tại Học viện Nông nghiệp Việt Nam nổi bật như một “lò đào tạo” nhân lực thiết yếu, được thị trường lao động săn đón...
Kiến thức - 4 giờ, 24 phút trước
Dự kiến, người lao động tại những địa phương vùng I sẽ được tăng lương tối thiểu 900.000 đồng/tháng từ năm 2026.
Tin trong ngày - 4 giờ, 24 phút trước
Lãnh đạo tỉnh Hưng Yên đã yêu cầu các đơn vị liên quan tập trung cao độ, đặt ra các mốc thời gian cụ thể để hoàn thành công tác giải phóng mặt bằng...
Du lịch Việt - 4 giờ, 25 phút trước
Tại Việt Nam, sức sáng tạo không giới hạn của các chủ nhân đã tạo nên những ngôi nhà kỳ dị đến khó tin. Từ những công trình được xây trên cây, gắn đầy...
Kiến thức - 5 giờ, 42 phút trước
Hỗ trợ 650.000 đồng/tháng trợ cấp hưu trí xã hội cho công dân đủ điều kiện và thuộc nhóm đối tượng nào theo Nghị quyết 36?