Đại học Harvard cảnh báo: Trẻ thường xuyên bị cha mẹ la mắng không chỉ 'ngu đi' mà còn mắc phải 8 khiếm khuyết về tính cách này

Một nghiên cứu kéo dài suốt 11 năm của Đại học Harvard cho thấy trẻ em thường xuyên bị cha mẹ quát mắng và dùng lời lẽ bạo lực không chỉ suy giảm trí tuệ mà còn dễ hình thành 8 khuyết điểm tính cách khó khắc phục.

Một nghiên cứu kéo dài 11 năm của Đại học Harvard cảnh báo trẻ thường xuyên bị cha mẹ la mắng không chỉ suy giảm trí tuệ mà còn dễ hình thành 8 khuyết điểm tính cách nghiêm trọng (Ảnh minh họa)

Tiếng quát khiến trẻ "ngốc đi"

Các nhà khoa học phát hiện não bộ của trẻ bị la mắng thường xuyên xuất hiện hai biến đổi rõ rệt:

Thứ nhất, lượng chất xám ở vùng thùy thái dương trái - nơi xử lý âm thanh tăng bất thường. Đây là kết quả của việc não liên tục phải phản ứng và tự bảo vệ trước lời nói tổn thương.

Thứ hai, đường dẫn thần kinh nối vùng hiểu ngôn ngữ (Wernicke) và vùng tạo ngôn ngữ (Broca) bị suy yếu, khiến việc hiểu và diễn đạt ngôn ngữ trở nên kém hiệu quả.

Điều đó đồng nghĩa, các vùng não phụ trách học tập, ghi nhớ, tập trung và kiểm soát cảm xúc dần bị teo lại, dẫn tới suy giảm chức năng tư duy.

Đây chính là lời giải thích khoa học cho việc trẻ bị la mắng nhiều thường kém thông minh hơn.

Tám khuyết điểm tính cách hình thành từ việc bị quát mắng

1. Nhút nhát, hay né tránh

Trẻ thường xuyên bị la mắng dễ rơi vào trạng thái học được sự bất lực, cảm thấy mọi nỗ lực đều vô ích. Lâu dần, trẻ trở nên sợ hãi, thiếu tự tin và luôn chọn cách trốn tránh thay vì đối mặt.

2. Dễ cáu gắt, bộc phát tức giận

Trẻ học theo cha mẹ. Khi bị la mắng thường xuyên, các em hình thành thói quen dùng tiếng hét và cơn giận để giải quyết vấn đề, tái hiện y hệt hành vi của người lớn.

3. Tính cách "làm vừa lòng người khác"

Để tránh bị quát, trẻ tìm cách chiều lòng cha mẹ, sống phụ thuộc vào sự công nhận của người khác. Lâu dần, chúng trở nên nhu nhược, không biết nói không, dễ đánh mất bản thân trong các mối quan hệ.

4. Thường xuyên nói dối

Khi đối diện với người lớn nóng nảy, trẻ chọn cách nói dối để tránh bị phạt. Thói quen này dần ăn sâu, trở thành phản xạ tự vệ.

5. Tự ti, khép kín, thiếu giá trị bản thân

Sự áp đặt và thô bạo từ cha mẹ khiến trẻ ngại bày tỏ ý kiến, sợ sai, sống thu mình và luôn cảm thấy mình kém cỏi.

6. Dễ phản kháng, nổi loạn

"Có áp bức thì có phản kháng". trẻ càng bị đè nén, khi lớn lên càng có xu hướng chống đối mạnh mẽ, đặc biệt trong giai đoạn dậy thì.

7. Thiếu chính kiến, không dám từ chối

Sự phục tùng vô điều kiện khiến trẻ trở nên yếu đuối, phụ thuộc và mất khả năng đưa ra quyết định độc lập.

8. Mất lòng tin, khó hòa nhập xã hội

Trẻ thường xuyên bị quát mắng dễ mất niềm tin vào người khác, sống đề phòng, khó thiết lập quan hệ thân thiết. Một số còn trở nên lạnh lùng, thờ ơ với cảm xúc của người khác.

Cha mẹ nên làm gì để hạn chế tác hại của việc quát mắng?

Không thể và cũng không cần tránh hoàn toàn việc phê bình con. Tuy nhiên, ở những chuyện nhỏ nhặt, cha mẹ nên kiềm chế cảm xúc, tránh dùng tiếng quát. Hãy thử "giáo dục bằng âm lượng thấp", cùng con giao tiếp trong sự thấu hiểu và bình tĩnh.

1. Giữ bình tĩnh, tìm hiểu nguyên nhân hành vi

Trước khi trách phạt, hãy lắng nghe và tìm hiểu lý do đằng sau hành động của con. Chỉ khi hiểu được động cơ, cha mẹ mới có thể hướng dẫn đúng cách.

2. Đặt mình vào vị trí của con

Khi xảy ra bất đồng, hãy nhìn nhận vấn đề từ góc độ của trẻ. Tránh áp đặt hay ra lệnh, thay vào đó hãy cùng con tìm giải pháp chung, tạo môi trường đối thoại bình đẳng.

3. Khoan dung và khích lệ

Khi con mắc lỗi, thay vì quát mắng, hãy giúp con nhận ra sai lầm, khích lệ sự thay đổi. Lòng bao dung và sự tin tưởng sẽ là liều thuốc giúp trẻ trưởng thành.

Giáo dục không phải là khiến trẻ sợ hãi, mà là giúp chúng trở thành phiên bản tốt hơn của chính mình.

Lần tới, khi bạn sắp lớn tiếng với con, hãy dừng lại, hít sâu ba lần và đếm đến 10, đôi khi chỉ cần chừng ấy, mối quan hệ giữa cha mẹ và con cái đã có thể thay đổi theo hướng tích cực.