Cha mẹ cẩn trọng, tránh để con mắc dịch sởi

Chăm sóc cho một bệnh nhân sởi tại Bệnh viện Bạch Mai. Ảnh: PV

Khoảng 80% bệnh nhân chưa được tiêm phòng

Sởi là bệnh truyền nhiễm gây dịch lưu hành phổ biến ở trẻ em, bệnh xuất hiện quanh năm nhưng thường xảy ra vào những tháng đông - xuân.

Theo thông tin từ Cục Y tế dự phòng: Bệnh chỉ có thể cắt đứt được sự lây truyền khi đạt được trên 95% tỷ lệ miễn dịch bảo vệ đặc hiệu trong cộng đồng. Dịch sởi thường có tính chu kỳ từ 3-5 năm. Những người chưa bị mắc bệnh hoặc chưa được gây miễn dịch đầy đủ bằng vaccine đều có cảm nhiễm với bệnh sởi.

Tuy là loại bệnh lành tính, nhưng sởi có khả năng gây suy giảm miễn dịch rất nhanh nên trẻ mắc bệnh rất dễ mắc các căn bệnh kèm theo khác như viêm phổi, tiêu chảy… và có thể diễn biến nặng hoặc tử vong do những căn bệnh cơ hội này. Việt Nam đã triển khai thành công Chương trình tiêm chủng mở rộng từ năm 1984 đến năm 2012, tỷ lệ mắc bệnh sởi giảm 830 lần.

Theo kết quả giám sát của Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương, bệnh sởi xuất hiện trở lại cuối năm 2013 sau 3 năm không có dịch. Tại Hà Nội phân bố rải rác tại 36 phường của 9 quận (Hai Bà Trưng, Thanh Xuân, Hoàng Mai, Đống Đa, Ba Đình, Long Biên, Hoàn Kiếm, Cầu Giấy, Hà Đông). Không chỉ “tái xuất” tại Hà Nội, từ đầu năm 2014 đến nay, bệnh sởi còn xảy ra ở Lào Cai, Sơn La, Yên Bái và TP Hồ Chí Minh, bệnh nhân chủ yếu là trẻ dưới 5 tuổi.

Cũng theo điều tra dịch tễ cho thấy, khoảng 80% bệnh nhân chưa được tiêm phòng. Bệnh xảy ra ở những trẻ chưa được tiêm hoặc đã được tiêm một mũi lúc 9 tháng tuổi hoặc đã được tiêm mà vì một lý do nào đó trẻ không có khả năng đáp ứng miễn dịch tốt, hoặc trẻ nhỏ sinh ra từ những bà mẹ trước đó chưa được tiêm vaccine sởi hay chưa từng mắc bệnh.

Khi tích lũy đủ lớn, số trẻ chưa có miễn dịch thì dịch sẽ xảy ra. Bên cạnh đó các tỉnh miền núi phía Bắc có nguy cơ cao xuất hiện dịch do giáp với Trung Quốc là quốc gia đang có dịch sốt phát ban nghi sởi lưu hành.

Tiêm vaccine - biện pháp phòng bệnh hiệu quả nhất

Hiện nay, vấn đề tiêm phòng ở các tỉnh vùng sâu, vùng xa còn gặp nhiều khó khăn do địa bàn rộng và giao thông không thuận lợi. Điều tra nhanh của Bộ Y tế về các ca bệnh tại Yên Bái cho thấy chỉ có khoảng 20% bệnh nhân được tiêm vaccine đầy đủ. Do đó, trong thời gian tới dịch có thể xuất hiện nhiều tại các tỉnh miền núi, các tỉnh vùng sâu, vùng xa.

Trước tình hình hiện nay, chuyên gia dịch tễ học khẳng định, bệnh sởi hiện không có gì đáng lo ngại vì việc tiêm vaccine sởi đã được triển khai từ nhiều năm nay với tỷ lệ được tiêm cao, do đó đa số trẻ đã có miễn dịch. Trong thời gian qua dịch xảy với quy mô nhỏ, tản phát, rải rác ở một số tỉnh và đã được kiểm soát sau một thời gian ngắn.

Theo Cục Y tế dự phòng: Sởi là bệnh truyền nhiễm gây dịch lây qua đường hô hấp do virus sởi gây nên. Tiêm vaccine sởi là biện pháp phòng bệnh hiệu quả nhất. Trẻ cần được tiêm 2 mũi. Mũi thứ nhất được tiêm khi trẻ 9 tháng tuổi, mũi thứ hai được tiêm khi trẻ 18 tháng tuổi.

Thông tin từ Cục Y tế dự phòng cũng cho biết, không có vaccine nào có hiệu quả bảo vệ 100%. Nếu trẻ được tiêm một mũi lúc 9 tháng tuổi, chỉ có 80- 85% trẻ có đáp ứng miễn dịch. Nếu trẻ được tiêm thêm mũi thứ hai lúc 18 tháng tuổi thì tỷ lệ bảo vệ là 90-95%. Sau khi mắc sởi hoặc sau khi được tiêm đủ 2 mũi vaccine theo lịch tiêm chủng thì khả năng miễn dịch có thể bền vững suốt đời. Các bậc phụ huynh nên thực hiện đầy đủ hướng dẫn của cán bộ y tế khi đưa trẻ đi tiêm chủng.

Khi mắc bệnh, trẻ cần được tăng cường dinh dưỡng đầy đủ, tăng cường vệ sinh răng miệng, vệ sinh cá nhân cho trẻ, tránh mắc bệnh cơ hội. Trẻ mắc bệnh hoặc nghi mắc bệnh sởi phải được cách ly, nghỉ học và không đến nơi tập trung đông người để tránh lây lan trong cộng đồng. Cha mẹ và người chăm sóc nên chú ý đưa trẻ đến bệnh viện khi trẻ có sốt phát ban kèm theo ho.

Các địa phương rốt ráo lập kế hoạch tiêm vaccine bổ sung

Cục Y tế dự phòng vừa có công văn gửi đến các Sở Y tế của tất cả các tỉnh, thành trong nước. Công văn đề nghị các đơn vị cần kiểm soát chặt các diễn biến về dịch sởi, tổ chức điều tra, giám sát và xử lý ổ dịch, cách ly bệnh nhân để điều trị, tránh các diễn biến bệnh gây tử vong.

Cục Y tế dự phòng cũng đề nghị các tỉnh, thành tiến hành tăng cường tuyên truyền về các biện pháp phòng chống sởi cũng như chuẩn bị đủ cơ số thuốc men, trang thiết bị… để phòng chống sởi.

Cục đã đề nghị các địa phương tiến hành rà soát, kiểm tra các đối tượng chưa tiêm phòng hoặc tiêm chưa đủ vaccine sởi để có kế hoạch tiêm bổ sung cũng như khoanh vùng được các đối tượng dễ bị nhiễm sởi.