Chủ nhật, 05/10/2025
1. Hãy bình tĩnh
Dù không ai khuyến khích việc nói dối nhưng cách tốt nhất để giải quyết vấn đề này là bỏ qua cho bé. Bạn có thể thất vọng với những câu chuyện bịa của bé nhưng nên nhớ rằng nói dối là bằng chứng của việc bé đang học điều tốt từ cái xấu, lương tâm bé cũng đang phát triển và bé càng ngày càng hiểu rõ hơn sự khác biệt giữa thực tế và tưởng tượng. Cuối cùng là nếu bé không nghĩ rằng mình mắc lỗi thì tại sao bé lại phải bận tâm để che giấu.
2. Cố gắng tìm lý do bé nói dối
Ví dụ như con bạn thích bịa đủ thứ chuyện khác nhau thì có thể bé muốn thoả mãn một nhu cầu rất bình thường của con người, đó là: cảm thấy mình quan trọng và được đánh giá cao. Trong trường hợp đó, bạn có thể ngăn chặn việc nói dối bằng cách khen tặng bé bất cứ khi nào bé nỗ lực làm tốt công việc nào đó.
3. Không buộc tội
Giảm bớt lời trách mắng sẽ khuyến khích sự thú nhận, chứ không phải sự chối tội. Bạn có thể nói: Mẹ tự hỏi làm thế nào mà những cây nến lại vương vãi khắp phòng khách thế này? Ước gì có ai giúp mẹ nhặt hết nến lên nhỉ?
4. Hãy tỏ ra thông cảm
Nếu bé lén lấy trộm một thanh kẹo và chối rằng mình không ăn nó (trong khi miệng vẫn còn nhoe nhoét sô cô la) thì không hẳn bé là đứa trẻ xấu xa, đơn giản là bé đang tìm cách chối loanh quanh. Tại vì không phải tất cả những gì bé thích đều thuộc về bé. Bạn có thể nói:” Mẹ cam đoan rằng con rất thèm ăn thanh kẹo đó. Cho nên khi ăn rồi, con mới nhận ra mình gặp rắc rối và phải nói dối.” Từ đó trở đi, bé sẽ hiểu rằng bé cần hỏi xin thứ mình muốn trước khi tự mình lấy nó, và nói thật bao giờ cũng đỡ rắc rối hơn nói dối. Nếu bạn nổi giận và làm cho bé sợ hãi vì lỗi lầm vượt giới hạn của bé, thì bé khó mà tiếp thu được những lời bạn giáo dục, và bé cũng sẽ học cách chùi mép kỹ sau mỗi lần ăn vụng.
5. Đưa ra những hình phạt nhẹ nhàng
Nếu bé nói dối với mục đích thoát được sự trừng phạt thì điều quan trọng là bạn nên đưa ra những hình phạt nhẹ nhàng, tránh thô bạo. Ví dụ như cấm xem TV ngày hôm sau nếu bé nói dối để được xem tiếp một chương trình nữa. Bằng cách này bé sẽ nhận ra rằng “ vải thưa khó mà che mắt thánh” và lần sau không dám làm như thế nữa.
6. Giải thích tại sao sự chân thật là quan trọng
Con bạn có thể nói nói rằng con biết nói dối là xấu nhưng chưa chắc bé đã thực sự hiểu giá trị đạo đức đối với tính không thật thà. Bạn có thể giúp bé hiểu bằng cách kể câu chuyện ngụ ngôn “Cậu bé chăn cừu và con sói” của La Fontaine, giải thích với bé sự quan trọng của lòng tin và cho bé biêt rằng nói dối có thể gây nhiều hậu quả nghiêm trọng. Một cuốn sách hay cũng về chủ đề này nhưng kết thúc có hậu là “Sam, Bangs, and Moonshine”, của tác giả Evaline Ness.
7. Tỏ thái độ tích cực chứ đừng trừng phạt
Nếu bạn mong muốn con mình nói thật khi bé mắc lỗi thì đừng đáp lại sự chân thật của bé bằng cách trút cơn giận lên đầu bé. Nếu bạn xử sự như vậy thì lần sau bé có dám nói thật lỗi lầm của mình nữa không? Ở lứa tuổi này, một sự trừng phạt thô bạo vì nói dối sẽ khó đem lại kết quả như mong đợi: Đứa trẻ bị trừng phạt nặng nề với lỗi nhỏ sẽ dẫn đến sự cực đoan, trở thành người cực kỳ nghiêm khắc hoặc kẻ nổi loạn tý hon. Bạn không mong muốn điều đó xảy ra, đúng không? Vậy thì thay vào đó, bạn hãy khen trẻ khi bé nói thật. Sự động viên tích cực thì có tác dụng hơn nhiều sự trừng phạt để khuyến khích trẻ cố gắng trung thực.
8. Cam đoan với bé là bạn vẫn luôn yêu bé cho dù bé có mắc lỗi gì đi nữa
Khi chẳng may bé làm vỡ cái đèn ngủ của bạn, bé có thể phủ nhận vì sợ rằng bạn sẽ không yêu bé nữa. Hãy giải thích rằng Bố và Mẹ vẫn luôn yêu con mặc dù bé đã làm một việc mà bạn không muốn.
9. Xây dựng lòng tin
Cho bé thấy rằng bạn tin bé và bạn cũng đáng được bé tin cậy. Nếu bé phải tiêm chủng trong lần khám định kỳ sắp tới thì đừng dối bé rằng nó sẽ không đau. Hãy cố gắng giữ đúng lời hứa của mình, khi không thể làm vậy, bạn hãy xin lỗi vì đã thất hứa.
10. Nói cho bé biết bạn mong đợi gì ở bé
Đưa ra các tình huống khác nhau để dạy bé những cách ứng xử phù hợp. Ví dụ, thiết lập những giới hạn bằng cách nói cho bé biết rằng, trước khi lấy một chiếc bánh trên đĩa người khác thì cần phải hỏi xem có được phép hay không. Vạch rõ những giới hạn là một trong những cách tích cực nhất mà bạn có thể làm cho bé. Thậm chí là bé có thể tự đánh giá mình và cách cư xử của mình có phù hợp hay không. Một đứa trẻ hiểu những giới hạn có lợi cho mình sẽ trở thành người lớn biết tôn trọng những giới hạn đó.
11. Không dò hỏi
Bạn không nên đặt ra những câu hỏi để xác định liệu con có nói dối hay không. Khi miệng con bạn dính socola còn chiếc bánh của bạn trong tủ đã biến mất, bạn không nên hỏi bé “Con đã ăn chiếc bánh mẹ để trong tủ phải không?” Nếu bạn hỏi vậy, bạn sẽ nhận được câu trả lời “Không” của bé. Thay vì vậy, bạn có thể nói với bé “Mẹ rất thất vọng vì con đã ăn chiếc bánh dùng để tráng miệng.” Nếu con bạn nói “Không, con có ăn đâu.”, bạn đừng đưa ra một tá các câu hỏi khác, mà chỉ cần nói đơn giản với con rằng “Chiếc bánh mẹ để trong tủ đã không còn, và socola vẫn còn trên miệng con. Con có thể vào phòng con một lúc và quay lại đây nói chuyện với mẹ khi con đã sẵn sàng nói chuyện với mẹ về việc đó.”
12. Dành thời gian để tìm ra giải pháp
Bạn nên tập trung vào việc tìm ra một giải pháp thay vì làm cho bé cảm thấy xấu hổ và tội lỗi, bởi nếu bạn làm bé xấu hổ khi phát hiện chính xác bé đã làm hỏng việc, lần sau bé sẽ tiếp tục không dũng cảm nói với bạn sự thật. Bạn có thể nói với bé “Thật đáng tiếc vì chiếc đèn đã bị vỡ. Giờ đây chúng ta sẽ làm gì với những mảnh đèn đây?” Bạn sẽ giúp bé biết cách sửa chữa khi bé gặp sai lầm.
13. Thẳng thắn và trung thực
Nếu bạn không dám đảm bảo rằng con bạn có nói dối bạn không, bạn có thể thẳng thắn nói với con “Hình như con không tin bố/mẹ.”
14. Không chỉ trích bé
Nếu bé nói với bạn sự thật, bạn đừng chỉ trích bé. Bạn có thể cảm ơn bé vì bé đã nói với bạn và tập trung vào việc tìm ra một giải pháp để giải quyết vấn đề hoặc đưa ra một hậu quả cần thiết đối với việc bé đã làm mà không nổi giận. Bạn không nên phạm sai lầm bằng cách nói với bé “Nếu con nói với mẹ sự thật, mẹ sẽ không phạt con”. Thay vì vậy, bạn có thể nói “Nếu con nói dối, con sẽ gặp phải vấn đề rắc rối lớn!” Điều đó sẽ khuyến khích bé nói thật.
15. Thể hiện rõ ràng các mong đợi của bạn
Trẻ đôi khi nói dối bởi vì trẻ nghĩ rằng chúng không đáp ứng các mong đợi của bạn và chúng nghĩ rằng nói dối sẽ tốt hơn là cảm giác mình là người thất bại. Bạn có thể xem xét lại cách bạn phản ứng với những sai lầm của trẻ và nói rõ những mong đợi thực tế của bạn.
16. Noi gương
Khi con bạn nghe thấy bạn nói những lời nói dối tưởng chừng như vô bổ, bạn đã dạy bé một điều gì đó về sự trung thực. Đó có thể là khi bạn yêu cầu bé trả lời điện thoại nói rằng bạn không có nhà. Giảm bớt tuổi của con để được mua vé chơi công viên rẻ hơn,… Với tất cả những lời nói dối đó, bé cũng sẽ biết nói dối bạn.
Nếu trẻ thường xuyên nói dối hoặc nói dối những việc quan trọng, và bé vẫn khăng khăng tiếp tục nói dối khi bạn phát hiện ra sự thật, bạn có thể tham khảo thêm lời khuyên của bác sĩ nhi khoa, các tư vấn viên hoặc bạn bè để có thể tìm người giúp đỡ trực tiếp bạn và bé.
Những thay đổi tưởng chừng vô hại trên móng tay có thể là dấu hiệu...
Chăm sóc sức khỏe - 1 ngày, 7 giờ trước
Một hợp chất đặc biệt trong loài cây này có thể giúp tạo ra phương thuốc hữu hiệu để điều trị một căn bệnh đang khiến y học thế giới đau đầu.
Chăm con - 1 ngày, 10 giờ trước
Nhiều bậc cha mẹ cảm thấy bực bội khi đi làm về nhìn thấy nhà cửa lộn xộn, đặc biệt là sau khi vừa dọn dẹp xong mà con lại bày bừa ra. Tuy...
Chăm sóc sức khỏe - 2 ngày, 13 giờ trước
Có 1 loại cá bị cơ quan Nghiên cứu Ung thư Quốc tế (IARC) thuộc Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) xếp vào nhóm chất gây ung thư số 1.
Chăm sóc sức khỏe - 2 ngày, 15 giờ trước
Loại cây này được các chuyên gia quốc tế gọi bằng những danh xưng mỹ miều như “cỏ trường sinh” hay “nhân sâm phương Nam”.
Chăm sóc sức khỏe - 2 ngày, 1 giờ trước
Nghiên cứu cho thấy việc ngủ trong môi trường mát mẻ, chẳng hạn bật máy lạnh sẽ có những ảnh hưởng cả tích cực và tiêu cực đến cơ thể.
Kiến thức - 48 phút trước
Trường hợp người dân không thực hiện đúng quy định về đăng ký thường trú, đăng ký tạm trú sẽ bị phạt tiền từ 500.000 đồng đến 1.000.000 đồng.
Kiến thức - 56 phút trước
Trước đây, loại lá này mọc hoang dại, không có giá trị kinh tế nên ít người chú ý. Nhưng hiện nay, nó đã trở thành 'đặc sản quê' xuất hiện tại một số...
Tin trong ngày - 1 giờ, 3 phút trước
Nghị định 168 quy định rõ mức phạt đối với xe máy mới mua chưa có biển số xe mà tham gia giao thông.
Phong thủy - 1 giờ, 19 phút trước
Gỗ mít thường được chọn làm tượng Phật, đồ thờ, thậm chí nhiều ngôi đình, chùa, miếu mạo cũng được dựng bằng gỗ mít. Thế nhưng, dân gian lại truyền nhau câu kiêng kỵ...
Kiến thức - 2 giờ, 49 phút trước
Theo quy định, những trường hợp này cần đi đổi đăng ký xe trong năm 2025, cố tình giữ lại bị xử phạt nặng.
Kiến thức - 2 giờ, 19 phút trước
Người dân sẽ phải đóng 4 khoản phí bắt buộc theo quy định của Luật Đất đai 2024 khi làm thủ tục cấp sổ đỏ cho đất không có giấy tờ.
Phong thủy - 3 giờ, 48 phút trước
Động thổ là một bước quan trọng khi xây nhà, không chỉ liên quan đến phong thủy mà còn ảnh hưởng đến vận mệnh của gia đình. Việc tuân thủ các nguyên tắc sẽ...
Tin trong ngày - 3 giờ, 19 phút trước
Bắt đầu từ 1/7/2025, công chức vi phạm các hành vi nghiêm trọng như dùng bằng giả, tái phạm, gây hậu quả nặng sẽ bị buộc thôi việc theo quy định mới.
Kiến thức - 4 giờ, 49 phút trước
Khi tham gia giao thông dễ dàng nhận thấy có vạch kẻ trắng liền sát vỉa hè. Nhưng ý nghĩa của vạch kẻ trắng liền sát vỉa hè không phải ai cũng biết.
Đời sống số - 4 giờ, 58 phút trước
Tết Trung thu, ngày 15 tháng 8 âm, tức ngày 6 tháng 10, thứ Hai, đại diện cho Năm Tỵ, Tháng Ất Dậu và Ngày Mậu Thân. Trong môi trường này, con giáp nào...
Đời sống số - 4 giờ, 19 phút trước
Hãy chọn ngay loài hoa khiến bạn cảm thấy bị thu hút nhất (đừng nghĩ quá lâu) – rồi khám phá xem ai đang thầm thích bạn nhé.
Chăm sóc sức khỏe - 5 giờ, 49 phút trước
Đây là 7 loại cá vừa sạch, vừa nhiều dinh dưỡng mà không lo hóa chất hay tăng trọng. Giá cả lại phải chăng, dễ tìm ở chợ hay siêu thị. Nếu biết cách...
Kiến thức - 5 giờ, 19 phút trước
Quyền lợi này nhằm đảm bảo quyền lợi minh bạch và hợp pháp cho tất cả các thành viên trong hộ gia đình.
Tin trong ngày - 5 giờ, 29 phút trước
Bắt đầu từ 1/7/2025, Luật Bảo hiểm xã hội 2024 chính thức có hiệu lực, mang lại nhiều thay đổi lớn cho người lao động.
Kiến thức - 6 giờ, 34 phút trước
Sắp tới, người dân có thể được dùng Căn cước công dân khi xuất cảnh thay cho hộ chiếu (passport), giấy thông hành…
Tin trong ngày - 6 giờ, 49 phút trước
Bộ Nội vụ đã hoàn thiện dự thảo Nghị định quy định mức lương tối thiểu đối với người lao động làm việc theo hợp đồng lao động, dự kiến tăng bình quân 7,2%...
Kiến thức - 6 giờ, 3 phút trước
Loại cây này không chỉ mang lại giá trị kinh tế lớn nhờ lõi gỗ, mà còn có khả năng hấp thụ carbon, góp phần bảo vệ môi trường.
Đời sống số - 6 giờ, 19 phút trước
Ngày 6 tháng 10, Thứ Hai, ngày 15 tháng 8 âm lịch, đại diện cho năm Ất Tỵ, tháng Ất Dậu, ngày Mậu Thân. Tránh các hành động bốc đồng và thận trọng trong...
Kiến thức - 6 giờ, 19 phút trước
Không chỉ giúp tiết kiệm thời gian, tiện ích này còn tạo điều kiện để người dân chủ động sắp xếp lịch trình, giảm tình trạng ùn tắc tại quầy tiếp nhận, rút ngắn...
Chuyện làng sao - 6 giờ, 20 phút trước
Mới đây, Khả Như và Huỳnh Phương lại tiếp tục gây chú ý về chi tiết sinh con.