Bằng chứng hiếm có về tục lệ ăn thịt người thời cổ đại

Ít ai ngờ, những tục lệ sát hại để ăn thịt người đã xảy ra từ khi loài người mới xuất hiện trên Trái đất. Ngày nay, các nhà khảo cổ tìm ra rất nhiều bằng chứng về các vụ tế lễ, trả thù và cả những cuộc ăn thịt người tập thể. Chúng xuất hiện từ hàng nghìn, đến hàng chục nghìn năm trước Công nguyên. 

1. Shanida 3 (50.000 năm TCN)

Trên dãy núi Zagros nằm ở phía Bắc Iraq, các nhà khảo cổ học đã đào được một mẫu vật của vụ giết người Neanderthal, có tên gọi là “Shanidar 3”. Qua khảo sát, mẫu vật này là một người đàn ông khoảng 40 - 50 năm tuổi, nguyên nhân dẫn đến tử vong là do một vết đâm ở xương sườn số 9.

Các nhà khảo cổ đã nghiên cứu và đưa ra giả thuyết về cái chết của người đàn ông kì bí này. Có người cho rằng, người Neanderthal đã sử dụng cây giáo dài, nặng để đi săn, tưởng nhầm Shanidar 3 là mục tiêu nên đã phóng giáo, vô tình giết chết người đàn ông này.

Nhưng nhiều người khác lại cho rằng, đây là hành động của những người hiện đại đói khát. Một vài bằng chứng chỉ ra, người hiện đại ngày nay đã ăn thịt người Neanderthal. 

Dấu vết hung khí để lại trên xương hàm của người Neanderthal trùng khớp với công cụ được sử dụng để xẻ thịt nai còn sót lại ở hang Les Rois - Tây Nam nước Pháp. Tuy nhiên, hung thủ thực sự của cái chết này đến nay vẫn là một bí ẩn với các nhà khảo cổ học.

2. Người phụ nữ La Brea (7.000 năm TCN)

Hồ hắc ín La Brea nằm ở phía Tây Nam hòn đảo Trinidad (Mỹ) là một dãy các bể chứa chất lỏng màu đen, gây hại cho nhiều nạn nhân như hổ răng dài, voi ma mút hoàng đế vả cả con người. 

Trong số đó, hẳn nhiều nhà nghiên cứu không thể không nhớ tới xác của người phụ nữ được kéo ra khỏi đám hắc in năm 1914. Các nhà khoa học đã lấy tên vùng đất La Brea này đặt tên cho hài cốt của người phụ nữ đó.

Bà được xác định là sống vào khoảng 7.000 năm TCN. Qua nghiên cứu, các nhà khảo cổ xác định, bà cao khoảng 1,42m, hộp sọ nhiều vết nứt nặng và xương quai hàm bị vỡ. Lỗ thủng trên đầu bà được cho là bị gây ra bởi một vật cùn. Một miếng của hộp sọ chưa được tìm thấy.

Một vài người tin rằng, người phụ nữ này bị giết, ăn thịt ở nơi nào đó rồi bị ném xác xuống bể hắc ín. Ý kiến khác lại cho rằng, người phụ nữ này được chủ ý đặt dưới bể hắc ín một cách nhẹ nhàng bởi bên cạnh bà xuất hiện vài mảnh xương chó. Và đó hẳn là một nghi lễ mai táng. 

Dù chưa xác định được về cái chết cũng như danh tính của người phụ nữ này nhưng theo các nhà khoa học, nó sẽ mở ra nhiều nghiên cứu mới về cuộc sống của người Mỹ bản xứ xưa. 

3. Những kẻ ăn thịt người Herxheim (5.000 năm TCN)

Việc phát hiện và khai quật về người Herxheim (Đức) dẫn chúng ta tới cánh cửa tìm hiểu về thế giới hơn 7.000 năm về trước. Các nhà khảo cổ đào lên được những công trình lớn, đồ gồm và cả nạn nhân của chế độ ăn thịt người. 

Qua nghiên cứu, ít nhất 10 người mang dấu vết "bị cắt xẻ có chủ ý". Theo đó, xương sườn bị cắt rời khỏi xương sống, xương sọ trơ trọi, lưỡi bị cắt rời và thịt tay chân cũng "biến mất". Không những thế, phần xương người còn lại bị nhai, cắn, nghiền nát hay đập vỡ. 

Tiến sĩ Bruno Boulestin thuộc ĐH Bordeaux (Pháp) cho biết: "Chúng tôi đã quan sát những mẩu xương động vật bị xiên vào rồi nướng. Và ở đây chúng tôi tìm thấy một vài mẩu xương người có dấu hiệu tương tự". Có thể những người này đã bị giết thịt để ăn mừng chiến thắng sau khi bị bắt trong chiến tranh hoặc là vật tế thần trong một nghi lễ hiến tế. 

Một vài nhà khoa học đã bác bỏ giả thiết về hành vi ăn thịt người. Họ cho rằng, những mẩu thịt cắt xẻ tìm thấy được phải chăng là một phần của nghi thức chôn cất mà thôi.

Các chuyên gia vẫn đang cố gắng để đưa ra kết luận cuối cùng. Tuy nhiên, họ khẳng định, đầu thời kỳ đồ đá là giai đoạn bạo lực, nhưng hoạt động trồng trọt lần đầu tiên lan tới "tâm" châu Âu. Và hành vi ăn thịt người ở châu Âu là khác thường và nó có thể đã kéo dài trong suốt những thời kỳ nghèo đói sau đó.

4. Người đàn ông Clonycavan (năm 392 - 201 TCN)

Vào năm 2003, ở County Meath (Ireland), người ta phát hiện một vụ giết người từ hơn 2.300 năm trước và đặt tên cho hài cốt người đó là Clonycavan. Người đàn ông này có 3 vết rìu chém trên đầu, một vết ở ngực và mũi bị nghiền nát.

Đầu ngực của ông ta bị cắt bỏ, toàn bộ nội tạng bị moi ra và vứt xuống bùn. Chính vì môi trường xung quanh lạnh, có tính axit và không chứa oxy mà hài cốt của Clonycavan vẫn được bảo toàn. 

Clonycavan cao 1,57m, có chế độ dinh dưỡng khá đầy đủ, không có dấu hiệu của việc phải lao động chân tay, do đó các nhà khảo cổ kết luận, người đàn ông này thuộc bậc cao sang quyền quý.  

Giả thuyết phổ biến nhất được đưa ra - người đàn ông Clonycavan này là nạn nhân của lễ tế thần, sau đó bị xẻ thịt chia đều cho dân chúng. Theo tài liệu Ireland cổ, đầu ngực của người đàn ông bị xẻo đi chứng tỏ người đó bị phế truất hoặc gây ra tội lỗi lớn. Chỉ có việc hiến thân mới đủ sức chuộc lại lỗi lầm của mình.

Không chỉ vậy, để bù đắp cho sự thiếu hụt về vóc dáng, khi còn sống ông sử dụng loại gel kì lạ để vuốt tóc cao lên. Loại gel này chứa dầu thực vật trộn với nhựa cây của Tây Ban Nha và một số loại khác.

5. Cuộc tàn sát ở Moche (năm 150 - 750)

Trên những vùng đất trũng khô cằn ở phía bắc Peru, các nhà khảo cổ học khai quật được một ngôi mộ từ nền văn minh Moche, bao gồm hơn 100 nạn nhân bị giết ăn thịt một cách dã man. Những bộ xương còn sót là phần còn lại của một bữa tiệc buffet khủng khiếp. 

Họ bị lột da, rút hết máu, chặt đầu hoặc bị trói và bỏ lại cho kền kền rỉa thịt. Tất cả nạn nhân đều là những chàng trai trẻ, bị ném vào những cái hố, một mình hoặc thành từng nhóm nhỏ. 

Thời xưa, người dân Moche sống thịnh vượng, bình yên trên thung lũng khô cằn ở Peru vào năm 150-750. Họ là những nhà kiến trúc tân tiến, người nông dân với kĩ thuật tưới tiêu kì diệu đến nỗi làm cho vùng đất của họ màu mỡ hơn so với khi dùng kĩ thuật hiện đại.

Nhưng con mắt mang tính bạo lực thời đó là mặt trái trong nền văn minh của họ. Người ta đã tìm thấy những bức vẽ mô tả cảnh những kẻ thù của họ bị nhục mạ, tra tấn và xử tử. 

Các chuyên gia tin rằng, những nạn nhân được tìm thấy ở trên hoàn toàn là do hành động bạo lực của người Moche gây ra với đồng loại. Phân tích từ tóc và răng cho thấy, một vài nạn nhân có chế độ ăn uống đầy đủ, vài người khác đến từ tầng lớp có địa vị cao trong xã hội.

Giả thuyết được đặt ra là người Moche đến từ nhiều khu vực đã thách đấu với nhau và hình phạt sẽ là người thua cuộc phải chịu xử tử.