Kinh hoàng hủ tục treo người chết trên đỉnh Tà Si Láng

15:09 06/10/2014

Vùng đất Tây Bắc, bao đời nay vẫn ẩn chứa những tập tục kỳ lạ, độc đáo, nhưng bước chân đến vùng đất Tà Si Láng (huyện Trạm Tấu, tỉnh Yên Bái).

Nghe về tục treo người chết, cúng ma khô của người Mông nơi đây vẫn khiến không ít người rùng mình, kinh sợ.

Hủ tục mới nghe đã rùng mình

Cái tên Tà Si Láng có lẽ không còn xa lạ đối với nhiều người. Đó là vùng đất một thời xa xưa ngập tràn cây anh túc và người dân hút thuốc phiện như... thuốc lào. Cách thị trấn huyện lỵ Văn Chấn chưa đầy 20km, nhưng con đường độc đạo viền núi đầy trắc trở, nguy hiểm lên Tà Si Láng thật kinh khủng. Chính địa hình như vậy nên “ánh sáng của nền văn minh” cũng đến vùng đất này muộn màng. Tà Si Láng giờ đây không còn bị cô lập nữa nhưng vẫn còn hoang vu và lạc hậu, thậm chí còn đầy rẫy những hủ tục.

Thầy giáo Vũ Ngọc Minh, một trong những người đầu tiên “cắm bản” để mang tri thức lại cho con em trên vùng đất này kể lại: “Thời mới lên, Tà Si Láng tứ bề trống trải, lối đi chỉ là đường mòn, đèo cao, vực sâu, đâu đâu cũng là hoa thuốc phiện. Với thầy Minh lúc đó, ngoài việc học tiếng Mông để “nghe và nói” thì phải biết hỏi đường và cách “xin” ăn. Đường mòn, đèo cao, heo hút đi mà không nhớ đường coi như chết. Biết được đường rồi khi đói phải biết cách “xin” ăn”.

Hủ tục,hủ tục treo người chết, hủ tục treo người chết trên đỉnh Tà Si Láng
Đường lên Tà Si Láng.

Trong căn nhà sàn bên ven núi, người cựu chiến binh chưa “từng dính đến ma túy” năm xưa là Hờ Súa Páo nhóm cho ngọn lửa thổi bùng rồi rề rà những câu chuyện mà với ông, nó sẽ đi theo cuộc đời này. Già Páo giờ đã già và không biết mình sinh năm bao nhiêu, chỉ biết ngày Pháp bị bộ đội ta đánh cho tơi bời phải chạy lên Tà Si Láng khi đó già mới chớm tuổi thanh niên. Nghe theo lời Bác Hồ, bản Mông đứng lên đánh đuổi Pháp, năm đó chàng thanh niên Hờ Súa Páo cũng tham gia cùng bà con dân bản, chính tự tay Páo và bố mình đã chôn cất 3 chiến sĩ của ta ngay gần nhà mình. Ngày hòa bình, huyện cho Hờ Súa Páo đi học rồi tham gia sản xuất. Năm 1990, Hờ Súa Páo được cử làm cán bộ cựu chiến binh của xã nhưng sau đó vì chữ nghĩa không rõ ràng nên chỉ làm được một khóa rồi... nghỉ.

Hủ tục,hủ tục treo người chết, hủ tục treo người chết trên đỉnh Tà Si Láng
Già Hờ Súa Páo kể về những hủ tục của người
Mông trên đỉnh Tà Si Láng. Ảnh: P.B

Nhắc đến những hủ tục, mê tín dị đoan của người dân bản, già Hờ Súa Páo bảo rằng: “Khi xưa bố mẹ làm như thế rồi, giờ mình cũng làm vậy thôi, không bỏ được, chẳng may hồn ma bố mẹ về quở trách thì sợ lắm”. Già Páo lấy ví dụ, khi gia đình nào có người chết, người ta đặt người đó lên một tấm ván rồi treo trên không ở giữa nhà, độ cao khoảng 1,2m, ban đầu thì treo đầu hướng vào trong tường, chân hướng ra cửa trước, sau một hôm thì treo lại, đầu hướng vào trong buồng chân hướng về cửa phía hiên nhà. Tục lệ từ bao đời nay đã vậy, con cháu nay cũng làm y nguyên như thế, người ta treo hàng tuần mới mang đi chôn.

Chết vẫn treo nhưng đã... văn minh hơn

Nhắc đến Tà Si Láng, tôi lại nhớ đến hủ tục mai táng rợn người đã trải qua hàng thế kỷ của người Mông trên bản Lung Tang, thuộc xã Hồng Ngài (huyện Bắc Yên, tỉnh Sơn La). Nơi đã sinh ra những nhân vật có thật như Thống lý Pá Tra, hay A Phủ, Mỵ, A Sử... và đã đi vào tác phẩm huyền thoại “Vợ chồng A Phủ” của nhà văn Tô Hoài.

Ads

Cũng như Tà Si Láng, trên vùng đất Lung Tang này có 100% người dân tộc Mông sinh sống. Ở đó sau khi một người trong gia đình chết, người thân của họ vẫn coi như còn sống, nên mọi sinh hoạt vẫn diễn ra bình thường. Trong bữa ăn, mọi người vẫn đút cơm, bón nước vào miệng cho người chết… Kể cả sau nhiều ngày, thức ăn đã lên men, thậm chí ruồi nhặng bâu đen quanh mặt người chết, họ vẫn tiếp tục đút cơm vào miệng người quá cố.

Hủ tục,hủ tục treo người chết, hủ tục treo người chết trên đỉnh Tà Si Láng
Bàn thờ nhà già Páo, mỗi khi có việc ông lại thắp hương... hỏi ma.

Không những thế, với suy nghĩ người chết vẫn chẳng khác gì người sống, chỉ có điều không thể tự mình cử động, không thể tự mình ra ngắm mặt trời được nên mỗi khi ánh mặt trời ló rạng ở phía Đông là họ lại khiêng người chết ra ngoài sân, đặt ngửa lên tấm ván đã chuẩn bị sẵn, đầu hướng về phía mặt trời mọc. Dù trời mưa to, hay nắng cháy thì cũng phải đến lúc nào mặt trời lặn, người chết mới được khiêng vào trong nhà. Bây giờ, việc mai táng người chết như thế này ở Hồng Ngài vẫn còn, nhưng thời gian “cho người chết ăn và đem phơi nắng” đã rút lại chỉ một vài ngày chứ không để hàng tuần liền như ngày xưa nữa.

Ở Tà Si Láng, người Mông tổ chức nghi thức treo người chết luôn đi cùng lễ giết trâu, giết bò, giết lợn, rồi mời cả làng đến ăn uống để tiễn đưa người chết về với tổ tiên. Theo già Páo, việc ăn uống như vậy rất tốn kém. Đơn giản như giết trâu, mỗi lần giết không bao giờ giết 1 con, mấy năm về trước có nhà giết đến 5 - 6 con. Còn lợn thì không thể thiếu, nếu nhà không nuôi được thì phải đi mua, đắt đỏ đến bao nhiêu cũng phải mua cho đủ kẻo ma về quở trách.

Cũng chẳng khác xa so với người Mông trên Hồng Ngài, theo tục lễ của người Mông ở Tà Si Láng, sau khi treo người chết trong nhà mấy ngày, người ta mang ra ngoài rẫy ngô phơi. Ví dụ như xác định 3 giờ chiều chôn thì sáng hôm đó người ta đã khiêng người chết ra rẫy từ lúc 8 giờ sáng rồi đóng cọc treo lên mà chẳng có quan tài gì cả. Trâu bò thì cột ở dưới và làm thịt ngay ở dưới, dân bản tập trung ăn uống ngay tại chỗ. Mùi người chết, mùi thịt trâu sống, mùi của núi rừng… đủ các thứ mùi, đấy là chưa kể đến trường hợp người chết do tai nạn, vậy mà họ vẫn thản nhiên ăn uống như chưa có chuyện gì xảy ra.

Theo Giàng A Sửu, một người Mông sinh ra và lớn lên ở đây thì sau khi chết con cháu sẽ làm một lễ gọi là lễ cúng ma khô. Trong lễ làm ma khô không thể thiếu thầy mo. Thầy mo được xem là người có phép, có thể nói chuyện với ma, thầy có thể hỏi ma xem ma đã muốn về với tổ tiên hay chưa, nếu ma đi thì có đòi hỏi gì không, nếu không đi thầy sẽ khuyên ma đi về với tổ tiên cho sớm và sớm phù hộ cho con cháu(?!)

Một mai đây, có thể Tà Si Láng không hoang vu, cách trở nữa, nhưng chưa biết bao giờ những hủ tục và sự mê tín dị đoan ngập trong suy nghĩ của họ mới thực sự chấm dứt?

Theo Gia đình và Xã hội
Cách nhận biết những căn bệnh tâm thần kỳ lạ

Cách nhận biết những căn bệnh tâm thần kỳ lạ

Kỳ quặc 4 phương - 05.03.2020

Trong số những bệnh rối loạn tâm thần, có những bệnh phổ biến và những bệnh rất hiếm gặp. Thậm chí, các thể bệnh tâm thần hiếm gặp khiến các chuyên gia rất khó...

Bà ngoại mệt mỏi nhất thế giới: Ba đứa con gái sinh ba, tổng cộng có 9 đứa cháu, đủ để mở trường mẫu giáo

Bà ngoại mệt mỏi nhất thế giới: Ba đứa con gái sinh ba, tổng cộng có 9 đứa cháu, đủ để mở...

Kỳ quặc 4 phương - 02.03.2020

Đối với cuộc sống ở những thành phố lớn, việc bà ngoại lên trông cháu là điều hết sức phổ biến. Nhiều người chọn bà ngoại thay vì bà nội để tránh những mâu...

Chơi trội cho đầu vào mồm chó tự sướng, cô gái nhận hậu quả khâu 40 mũi

Chơi trội cho đầu vào mồm chó tự sướng, cô gái nhận hậu quả khâu 40 mũi

Kỳ quặc 4 phương - 19.01.2020

Cô gái Lara Sanson đến từ Argentina phải khâu 40 mũi ở mặt sau khi bị chó cưng tấn công khi cô đang cố gắng tạo dáng chụp ảnh với nó.

Đi ăn hàu, người đàn ông 'đổi đời' khi cắn phải cả nhóm hạt 48 viên ngọc trai

Đi ăn hàu, người đàn ông 'đổi đời' khi cắn phải cả nhóm hạt 48 viên ngọc trai

Kỳ quặc 4 phương - 19.09.2019

Thấy ngọc trai trong những con trai, sò biển là chuyện không có gì lạ. Nhưng để thấy được 48 viên ngọc khi ăn một con hàu thì quả thật người đàn ông này...

Sự thật đáng sợ phía sau âm thanh lạ phát ra từ ngôi mộ

Sự thật đáng sợ phía sau âm thanh lạ phát ra từ ngôi mộ

Kỳ quặc 4 phương - 09.03.2019

Nhận được tin báo về những tiếng động kỳ lạ phát ra từ một ngôi mộ của người trông coi nghĩa trang, cảnh sát lập tức có mặt, mở ngôi mộ và phát hiện...

Á hậu Vũ Thúy Quỳnh giữa nghi vấn hẹn hò doanh nhân Đức Phạm: “Tuy anh có tài, nhưng không tài nào có được em”

Á hậu Vũ Thúy Quỳnh giữa nghi vấn hẹn hò doanh nhân Đức Phạm: “Tuy anh có tài, nhưng không tài nào...

Chuyện làng sao - 5 giờ, 55 phút trước

Chia sẻ của Á hậu Vũ Thuý Quỳnh đang được cộng đồng mạng quan tâm hơn cả.

H'Hen Niê mừng con gái đầy tháng, tiết lộ tên thật của bé dân tình trầm trồ vì quá ý nghĩa

H'Hen Niê mừng con gái đầy tháng, tiết lộ tên thật của bé dân tình trầm trồ vì quá ý nghĩa

Chuyện làng sao - 5 giờ, 56 phút trước

Hoa hậu H'Hen Niê cùng gia đình hạnh phúc mừng đầy tháng con gái. Con gái nàng Hậu trộm vía bụ bẫm, sở hữu làn da trắng hồng, sống mũi cao giống ba Tuấn...

Tin vui: Hàng triệu lao động sắp nhận 1,3 triệu đồng - 2 triệu đồng quà Tết Bính Ngọ, điều kiện được hưởng là gì?

Tin vui: Hàng triệu lao động sắp nhận 1,3 triệu đồng - 2 triệu đồng quà Tết Bính Ngọ, điều kiện được...

Tin trong ngày - 5 giờ, 4 phút trước

Với các địa phương bị ảnh hưởng bão lũ, ngoài nguồn hỗ trợ của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Công đoàn sẽ chủ động hỗ trợ đoàn viên khó khăn mức 02 triệu...

Mua ổi nên chọn quả sần sùi hay nhẵn mịn? 5 mẹo của trùm buôn hoa quả mách bạn chọn ổi ngon giòn ngọt lịm

Mua ổi nên chọn quả sần sùi hay nhẵn mịn? 5 mẹo của trùm buôn hoa quả mách bạn chọn ổi ngon...

Làm sao - 5 giờ, 10 phút trước

Khi đứng trước một sạp ổi, nhiều người không khỏi băn khoăn nên chọn quả có vỏ sần sùi hay nhẵn bóng, quả to hay nhỏ, màu xanh hay đã ngả vàng? Dưới đây...

Tách ra ở riêng để 'tự lập', vợ chồng tôi mới hiểu vì sao trước kia tiêu 25 triệu vẫn dư, giờ nửa tháng đã cạn ví

Tách ra ở riêng để 'tự lập', vợ chồng tôi mới hiểu vì sao trước kia tiêu 25 triệu vẫn dư, giờ...

Đời sống trẻ - 5 giờ, 19 phút trước

Với tổng thu nhập 25 triệu mỗi tháng, một cặp vợ chồng trẻ ở Hà Nội đã tự tin dọn ra ở riêng để tìm kiếm sự "tự do". Nhưng chỉ sau ba tháng,...

Hoa hậu Yến Nhi gây ấn tượng với phong cách lộ nội y quyến rũ, táo bạo...

Từ 1/1/2026: 3 đối tượng này sẽ phải chi rất nhiều tiền khi làm sổ đỏ

Từ 1/1/2026: 3 đối tượng này sẽ phải chi rất nhiều tiền khi làm sổ đỏ

Kiến thức - 6 giờ, 56 phút trước

Có 3 nhóm đối tượng được dự báo sẽ chịu ảnh hưởng rõ rệt khi bảng giá đất mới bắt đầu có hiệu lực từ đầu năm 2026.

Đàn ông không sống lâu thường có những đặc điểm chung này khi đi đại tiện! Nếu không mắc phải điểm nào, xin chúc mừng!

Đàn ông không sống lâu thường có những đặc điểm chung này khi đi đại tiện! Nếu không mắc phải điểm nào,...

Chăm sóc sức khỏe - 6 giờ, 56 phút trước

Đối với nam giới, sức khỏe đường ruột là "thước đo" quan trọng phản ánh tuổi thọ. Hãy cùng tìm hiểu nhé!.

Trọn bộ ảnh đám hỏi 'nét căng' của thiếu gia Phan Hoàng và 'tiểu thư nghìn tỷ'

Trọn bộ ảnh đám hỏi 'nét căng' của thiếu gia Phan Hoàng và 'tiểu thư nghìn tỷ'

Hotgirl, hotboy - 6 giờ, 57 phút trước

Lễ ăn hỏi của Phan Hoàng và Khánh Linh nhận được sự quan tâm đặc biệt trên mạng xã hội.

Lời tiên tri về Shark Bình được 'đào lại' gây sốt mạng xã hội

Lời tiên tri về Shark Bình được 'đào lại' gây sốt mạng xã hội

Tin trong ngày - 6 giờ, 57 phút trước

Sau gần 1 tuần, vụ việc Shark Bình (tên thật Nguyễn Hòa Bình, SN 1981) bị khởi tố, bắt tạm giam cùng đồng phạm liên quan đến dự án AntEx vẫn là chủ đề...

Hai ngôi làng của Việt Nam được vinh danh 'Làng du lịch tốt nhất thế giới 2025'

Hai ngôi làng của Việt Nam được vinh danh 'Làng du lịch tốt nhất thế giới 2025'

Du lịch Việt - 6 giờ, 59 phút trước

Làng văn hóa du lịch cộng đồng Quỳnh Sơn (Lạng Sơn) và thôn Lô Lô Chải (Tuyên Quang) tự hào góp mặt trong số 52 ngôi làng được vinh danh “Làng du lịch tốt...

Nhiều người dân bất chấp nắng gắt đứng chụp ảnh trước dinh thự 500 tỉ đồng của Ngân Collagen

Nhiều người dân bất chấp nắng gắt đứng chụp ảnh trước dinh thự 500 tỉ đồng của Ngân Collagen

Tin trong ngày - 8 giờ, 10 phút trước

Hai ngày qua, rất nhiều clip, hình ảnh trên mạng xã hội đăng tải về dinh thự 500 tỉ đồng tại phường Hưng Phú, TP Cần Thơ của Ngân Collagen (tên thật Trần Thị...

Quy định mới nhất về đèn xanh, đèn vàng khi tham gia giao thông: Nhiều người chủ quan dễ bị phạt tới 20.000.000 đồng

Quy định mới nhất về đèn xanh, đèn vàng khi tham gia giao thông: Nhiều người chủ quan dễ bị phạt tới...

Kiến thức - 9 giờ, 32 phút trước

Luật Trật tự an toàn giao thông đường bộ 2024 có hiệu lực từ đầu năm 2025 đã sửa đổi quy định về tín hiệu đèn giao thông, người dân chú ý.

Đối tượng này được tăng lương rất cao khoảng 18% từ 15/4, là ai?

Đối tượng này được tăng lương rất cao khoảng 18% từ 15/4, là ai?

Tin trong ngày - 9 giờ, 55 phút trước

Nghị định 44/2025 về quản lý lao động, tiền lương, thù lao, tiền thưởng trong doanh nghiệp nhà nước có hiệu lực từ 15/4.

Những con giáp nào cần thận trọng vào thứ Hai ngày 20 tháng 10, tức ngày 29 tháng 8 âm lịch?

Những con giáp nào cần thận trọng vào thứ Hai ngày 20 tháng 10, tức ngày 29 tháng 8 âm lịch?

Đời sống số - 9 giờ, 4 phút trước

Ngày 20 tháng 10, tức thứ Hai, ngày 29 tháng 8 âm lịch , đại diện cho năm Tỵ, tháng Bính Thân và ngày Nhâm Tuất. Những con giáp nào cần đặc biệt thận...

Sao Việt 19/10: Lộ 'ảnh nóng' của Tăng Duy Tân và Bích Phương? Bình An 'phát tướng'

Sao Việt 19/10: Lộ 'ảnh nóng' của Tăng Duy Tân và Bích Phương? Bình An 'phát tướng'

Chuyện làng sao - 9 giờ, 22 phút trước

Tin sao Việt 19/10/2025: Dân mạng sôi nổi dự đoán danh tính cô gái trong bức hình mà Tăng Duy Tân đăng tải là Bích Phương. Bình An cho biết bản thân sắp chạm...

Trắc nghiệm tâm lý: Bạn thích loài hoa nào ngay từ cái nhìn đầu tiên? Một bức tranh cho bạn biết bạn có số mệnh giàu sang hay lận đận vất vả

Trắc nghiệm tâm lý: Bạn thích loài hoa nào ngay từ cái nhìn đầu tiên? Một bức tranh cho bạn biết bạn...

Đời sống số - 9 giờ, 25 phút trước

Hãy tưởng tượng có 4 loài hoa tuyệt đẹp trước mặt bạn, mỗi loài mang một ý nghĩa sâu sắc về vận mệnh và tính cách. Chọn bông hoa khiến bạn thấy đẹp nhất,...

Về quê xây biệt thự dưỡng già, chưa đầy 1 năm, cựu giảng viên đã thấy hối hận: 'Nhìn qua thì hay, lâu dài phải xem lại'

Về quê xây biệt thự dưỡng già, chưa đầy 1 năm, cựu giảng viên đã thấy hối hận: 'Nhìn qua thì hay,...

Tin trong ngày - 10 giờ, 35 phút trước

Với mong mỏi về một cuộc sống tuổi già yên bình nơi thôn dã, ông Kim, một cựu giảng viên đại học 67 tuổi, đã quyết định rời thành phố về quê xây dựng...

Đã ấn định thời gian: 8 trường hợp biển số xe này sẽ bị thu hồi vĩnh viễn

Đã ấn định thời gian: 8 trường hợp biển số xe này sẽ bị thu hồi vĩnh viễn

Kiến thức - 10 giờ, 36 phút trước

Các cá nhân sở hữu biển số nằm trong nhóm bị thu hồi sẽ phải tuân thủ theo quy định, trường hợp không thực hiện đúng sẽ bị xử phạt lên tới 8 triệu...

Không đến bệnh viện, khám chữa bệnh tại nhà vẫn sẽ được BHYT chi trả theo quy định, đúng không?

Không đến bệnh viện, khám chữa bệnh tại nhà vẫn sẽ được BHYT chi trả theo quy định, đúng không?

Kiến thức - 10 giờ, 50 phút trước

Nhiều người thắc mắc về việc khám chữa bệnh tại nhà vẫn có thể được BHYT chi trả, vậy điều này có đúng không?

Đừng liên lạc với 3 người này ở tuổi trung niên: Họ chỉ hút cạn năng lượng và khiến cuộc sống của bạn trở nên tồi tệ hơn!

Đừng liên lạc với 3 người này ở tuổi trung niên: Họ chỉ hút cạn năng lượng và khiến cuộc sống của...

Kiến thức - 10 giờ, 58 phút trước

Sự trưởng thành, đặc biệt là khi bước vào tuổi trung niên, không nằm ở việc bạn có bao nhiêu bạn bè, mà ở việc bạn can đảm từ chối và loại bỏ bao...