Chuyện 'siêu độc' ở Việt Nam: công ty chỉ tuyển... gái có bầu

Chuyện chưa từng có: BHXH tỉnh Vĩnh Long vừa có văn bản đề nghị Cơ quan Cảnh sát điều tra công an tỉnh này tiến hành điều tra, làm rõ vụ việc Văn phòng Công ty TNHH Truyền thông Online (trú đóng tại Thị trấn Trà Ôn, huyện Trà Ôn và trụ sở chính tại TP.Cần Thơ), lợi dụng sự thiếu hiểu biết của người dân để lập hồ sơ trục lợi từ chính sách bảo hiểm xã hội.

Đầu tháng 1/2012, Văn phòng Công ty Truyền thông Online (Công ty OL) tại Vĩnh Long làm thủ tục đề nghị BHXH tỉnh Vĩnh Long thanh toán chế độ thai sản cho 5 nữ lao động với tổng số tiền 119,5 triệu đồng. Quá trình kiểm tra hồ sơ để thanh toán chế độ, BHXH Vĩnh Long phát hiện cả 5 người lao động (NLĐ) này chỉ tham gia BHXH đủ 6 tháng (vừa đủ điều kiện hưởng chế độ thai sản) nên tiến hành xác minh. 

Chỉ tuyển bà bầu làm lao động

Điều bất ngờ là, một số NLĐ trên đã thừa nhận, chưa từng làm việc cho Công ty OL. Bà Hồng Thị Ngọc Thúy, một trong những người có tên trong danh sách được hưởng chế độ thai sản, khẳng định từ tháng 3 - 8/2011, bà không làm việc cho Công ty OL. Trước đó, do biết bà có bầu, ông Đoàn Văn Cuống, Công ty OL đã chủ động liên hệ, đề nghị ký hợp đồng lao động khống, sau đó công ty bỏ toàn bộ tiền tham gia chế độ BHXH, BHYT, bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) cho bà. Đồng thời, công ty hứa khi bà sinh con sẽ cho 2 triệu đồng và khi con tròn một tuổi sẽ cho thêm 2 triệu đồng nữa. Tương tự, bà Lê Thị T., ở huyện Cầu Kè, tỉnh Trà Vinh, người được giải quyết chế độ thai sản hơn 30 triệu đồng, cho biết: “Tôi đâu có đi làm, khi mang bầu được hai tháng có người tên Cuống lại đặt vấn đề chỉ cần đồng ý cho mượn tên đăng ký làm việc tại công ty thì khi sinh sẽ được 2 triệu đồng và khi thôi nôi cho thêm 2 triệu đồng, toàn bộ 22% tham gia BHXH, BHYT, BHTN công ty lo. Ông ta còn dặn tôi nếu ai có hỏi thì cứ khai báo là có đi làm cho công ty”.

Không chỉ riêng bà Thúy, bà T., nhiều phụ nữ khác đang có bầu cũng được Công ty Truyền thông Online “tuyển dụng” và tham gia BHXH, BHYT, BHTN như thế.

Kinh doanh siêu lợi nhuận

Câu hỏi đặt ra, vì sao Công ty OL lại có hành vi như thế? Một chuyên gia về pháp luật lao động phân tích: Theo quy định của Luật BHXH, NLĐ nữ tham gia BHXH đủ 6 tháng trong vòng 12 tháng trước sinh, sẽ được hưởng trợ cấp thai sản 4 tháng (đối với lao động trong điều kiện bình thường), mỗi tháng 100% mức bình quân tiền lương, tiền công đóng BHXH của 6 tháng liền kề trước khi sinh và trợ cấp một lần bằng 2 tháng lương tối thiểu chung. Giả sử, một NLĐ, có mức lương làm căn cứ tham gia BHXH 10 triệu đồng/tháng, trong 6 tháng, cả người sử dụng lao động và NLĐ phải đóng 13,2 triệu đồng BHXH, BHYT, BHTN (tỉ lệ 22%). Khi sinh con, NLĐ sẽ được hưởng 40 triệu đồng trợ cấp thai sản (4 tháng x 10 triệu đồng/tháng) và khoản trợ cấp một lần bằng 2 tháng lương tối thiểu chung (hiện là 830.000 đồng/tháng). Ngoài ra, sau 1 năm NLĐ còn được thêm khoản trợ cấp BHXH một lần, mức lãnh là 1,5 tháng lương tham gia BHXH (15 triệu đồng) nữa. Như vậy, tổng cộng số tiền được hưởng là 56.660.000 đồng. Trừ đi số tiền 13,2 triệu đồng đã tham gia BHXH, mỗi một nữ lao động có bầu mà Công ty Truyền thông Online “kinh doanh” đã lời 43,4 triệu đồng.

Cựu nhân viên BHXH

Vậy ông chủ Công ty OL là ai mà đã nghĩ ra được một kiểu “kinh doanh” siêu lợi nhuận như thế? Theo ông Trần Văn Minh, Giám đốc BHXH Cần Thơ, Đoàn Văn Cuống nguyên là nhân viên Phòng thu của BHXH Cần Thơ, làm được một năm ở BHXH Cần Thơ thì Cuống được điều chuyển về BHXH huyện Cái Răng. Về làm ở đây được hơn một tháng thì Cuống xin nghỉ. Tháng 10/2010 Cuống mở Công ty TNHH OL đăng ký hoạt động trên 70 ngành nghề kinh doanh như: Quảng cáo, nghiên cứu thị trường và thăm dò dư luận, hoạt động dịch vụ công nghệ thông tin… Do có thới gian làm việc trong ngành BHXH, nên Cuống hiểu rõ chính sách trợ cấp thai sản đối với nữ lao động, nên đã có nhiều hoạt động “kinh doanh” nhằm trục lợi như đã nói ở trên. Ngoài trụ sở chính tại Cần Thơ, Công ty Truyền thông Online còn nhiều chi nhánh ở các tỉnh, thành khác ở khu vực Đồng bằng sông Cửu Long và đã nhiều lần trục lợi từ chính sách BHXH.