Bí ẩn rừng ma và tục cõng xác chết độc nhất VN

23:35 21/04/2013

Theo tập tục của người Xơ Đăng, khi cha mẹ chết, con trai là người phải cõng xác cha mẹ đi chôn để tỏ lòng hiếu thảo.

Không biết tập tục này có tự bao giờ, nhưng theo những vị cao niên, trong tập tục tang ma của người Xơ Đăng, khi cha mẹ chết, con trai phải tự cõng xác cha mẹ ra cánh rừng thiêng để chôn cất.
Trong sự thống nhất là cơ tầng chung cho văn hoá mọi vùng miền ở Việt Nam, những quan niệm về quan- hôn- tang- tế của các cộng đồng tộc người sinh sống ở Việt Nam cũng có sự khác biệt. Các nghi thức trong tang ma của người Xơ Đăng là một ví dụ.
Xuất phát từ quan niệm vạn vật hữu linh, người Xơ Đăng cho rằng mọi việc đến với con người đều có sự sắp đặt của thần linh; hay nói cách khác, thần linh chi phối cuộc sống của mọi người mà cái chết không là ngoại lệ. Chính vì vậy, trong tâm thức họ, khi chết đi, con người lại trở về với các đấng thần linh. Do đó, trước cái chết của một thành viên, người thân dù thương tiếc nhưng không than khóc nhiều.Việc chuẩn bị đưa người chết về thế giới của ma/thần linh được thực hiện chu đáo với những việc làm thiết thực như lau chùi sạch sẽ và mặc quần áo lành lặn cho người chết. Sau đó người chết được đưa đến nơi chôn cất. Sự gắn bó giữa các thành viên trong gia đình, đặc biệt là giữa cha mẹ và con cái thể hiện rõ trong việc đưa người chết đến nơi an nghĩ cuối cùng.

Tập tục tang ma của người Xơ Đăng có nhiều nét
độc đáo. Ảnh: Sức khỏe & Đời sống.
Theo tập tục của người Xơ Đăng, khi cha mẹ chết, con trai là người phải cõng xác cha mẹ đi chôn để tỏ lòng hiếu thảo. Nếu chẳng may, người con chết trước thì sự thương tiếc của cha mẹ được thể hiện qua việc cõng xác con đến nơi an nghỉ cuối cùng ở một cánh rừng già phía tây của làng, nơi vẫn được xem là cánh rừng thiêng, cánh rừng ma của cả làng. Cũng có những trường hợp, cha mẹ chết đi khi người con còn quá nhỏ, không đủ sức cõng cha mẹ đi chôn thì phải nhờ người khác cõng thay. Một điều lưu ý là người được nhờ làm giúp việc này phải là người có quan hệ huyết thống trong dòng họ.
Nếu một số dân tộc như người Êđê, người Giarai, người Kinh... có tập tục đặt xác người chết vào quan tài trước khi đi chôn thì người Xơ Đăng để nguyên xác người chết như vậy và cõng đi chôn. Trong quan niệm tâm linh, người ta cho rằng điều đó sẽ giúp linh hồn người chết dễ siêu thoát hơn.
Táng tục và táng thức của người Xơ Đăng cũng có những khác biệt so với các tộc dân khác trong khu vực. Nếu người Kinh có tục lệ đặt huyệt mộ theo hướng Đông- Tây, để đầu người chết gối về phía núi, huyệt mộ được đào vuông thành sắc cạnh thì người Xơ Đăng có táng thức mang nhiều nét tương đồng với các tộc dân Tây Nguyên hơn. 
Huyệt mộ được đào gồm hai phần: từ trên xuống có tiết diện hình vuông, mỗi cạnh khoảng 40cm. Phần huyệt này được đào sâu khoảng 1,5m. Sau đó, huyệt được khoét ngách vừa đủ để người chết nằm ngang, đầu quay về hướng Tây. Chiều cao của huyệt từ đáy đến trần ngách ngang khoảng 60 cm. Khi lấp đất người ta đặt một tấm gỗ vào nơi bắt đầu khoét ngang trước khi đổ đất xuống huyệt. Người ta tránh không để đất rơi xuống thi thể, đặc biệt là không để mặt và phần trên của thi thể người chết tiếp xúc với đất. Sự cẩn trọng khi lấp đất thể hiện thái độ trân trọng, thương tiếc của dân làng đối với người vừa mất. 
Cũng giống như nhiều dân tộc khác, trong đó có người Kinh, người Xơ Đăng quan niệm có hai dạng chết: chết lành và chết dữ. Chết lành là những cái chết bình thường theo quy luật tuổi già, ốm đau hoặc chết do một số các nguyên nhân nằm ngoài ý muốn của người chết. Với cái chết này, người Xơ Đăng bày tỏ sự tiếc thương qua việc đào huyệt mộ thật sâu, thật bằng phẳng để người chết có được sự bình yên trong giấc ngủ cuối cùng của mình. Bên cạnh, theo cách nghĩ của tộc dân này, những người chết như vậy là những người hiền lành nên tang ma được thực hiện rất chu đáo.

Cánh rừng ma (hay rừng thiêng), nơi con trai phải cõng xác cha mẹ đến đây để chôn cất.
Những cái chết như bị cây đè, thú dữ vồ hoặc trôi sông, suối... trong quan niệm của hầu hết các tộc dân khác là chết dữ. Với những cái chết như vậy, người chết không được chôn trong nghĩa địa chung của làng mà phải chôn ở một nơi nào khác như tại chính nơi người đó đã chết hoặc ở bìa rừng một cách sơ sài, các nghi thức cúng tế cũng đơn giản hơn, đặc biệt, hầu hết các dân tộc đều có nghi thức mời thầy cúng “làm phép” để con ma dữ đó không về làm hại những người sống…Nhưng người Xơ Đăng cho rằng những cái chết do tai nạn, rủi ro vẫn là những cái chết lành. Theo quan niệm của họ, những người chết cũng không muốn như vậy. Đó chỉ là tai nạn ngoài ý muốn của người chết và dân làng vẫn chôn cất nạn nhân xấu số rất chu đáo. Điều này thể hiện tính nhân văn của cả cộng đồng tộc người đối với các thành viên trong xã hội người Xơ Đăng.
Đặc biệt, người Xơ Đăng rất quý trọng giá trị của cuộc sống mà theo họ là do thần linh sắp đặt cho con người. Chính vì vậy, cái chết do con người tự gây ra như tự tử bị lên án nặng nề và bị xem là những cái chết dữ. Với những người như vậy sẽ không được cõng mà chỉ được khiêng đến nơi chôn cất. Huyệt mộ là một hố đào sơ sài, không có ngách ngang, người chết không được đặt nằm mà chôn ở tư thế ngồi xổm (ngồi bó gối), vài sợi tóc của người chết được kéo ngược lên trên và để lộ ra trên mặt đất khi lấp đất (người Xơ-Đăng xưa để tóc dài). 
Trong những trường hợp này, mặt người chết được đặt xoay về hướng Tây. Người ta cho rằng, làm vậy con ma dữ không thể thấy được người sống để làm hại dân làng (làng của người sống ở về hướng Đông của rừng ma hoặc nghĩa địa). 
Đặc biệt với những người thắt cổ chết, người làng hết sức xa lánh. Trước đây người ta thả trôi sông, suối với thái độ ghê sợ. Ngày nay do ý thức giữ sạch nguồn nước và bảo vệ môi trường nên họ khiêng xác đi chôn như chôn một người chết dữ.
Người Xơ-Đăng không có tục chia của, cũng không cúng giỗ người chết. Khi chôn người thân xong, người ta trở về nhà với cuộc sống bình thường. Có thể nói, lễ bỏ mả được thực hiện ngay khi chôn xong người chết. Chỉ khi có dịp quay lại nghĩa địa (thường là để chôn người khác), người ta mới đến thăm mộ người chết mà thôi.
Người Xơ Đăng (hay còn gọi là Xê Đăng) là một tộc người trong đại gia đình các dân tộc Việt Nam. Có số dân khoảng gần một ngàn người phân bổ chủ yếu ở các tỉnh Kon Tum, Quảng Ngãi, Quảng Nam và xen kẽ cùng các tộc người khác trong khu vực. 
 
Cùng với các tộc người khác như Bana, Brâu, Bru-Vân Kiều, Cơtu, Gié-triêng, H’rê, Khơ Mú, Mạ…, người Xơ Đăng thuộc ngữ hệ Môn-Khơmer. Sự cận cư với các tộc người khác dẫn đến việc giao thoa và đan xen văn hoá là điều tất yếu, nhưng vẫn không làm mất đi những giá trị truyền thống của người Xơ Đăng. Từ ngôn ngữ tộc người, cơ sở kinh tế tộc người đến các giá trị văn hoá vật thể và phi vật thể..., người Xơ đăng vẫn bảo lưu được những giá trị văn hoá truyền thống đã có từ ngàn xưa của mình, trong đó có những tập tục độc đáo trong tang ma.

 

Theo Kienthuc.net.vn
Phát hiện sán dây trong não sau khi thấy đau đầu kéo dài

Phát hiện sán dây trong não sau khi thấy đau đầu kéo dài

KỲ QUẶC - 18.09.2015

Phát hiện sán dây trong não sau khi thấy đau đầu kéo dài là trường hợp xảy ra với một cô gái người Mỹ.

Bé gái 13 tuổi chết sặc vì lễ trừ tà

Bé gái 13 tuổi chết sặc vì lễ trừ tà

KỲ QUẶC - 28.09.2011

Cảnh sát Nhật Bản vừa xác nhận trường hợp tử vong của một bé gái 13 tuổi do bị sặc nước khi đang làm lễ trừ tà.

Người “chim”

Người “chim”

KỲ QUẶC - 28.09.2011

Vận động viên mạo hiểm người Mỹ Jeb Corliss (35 tuổi ) vừa bay thành công qua hẻm núi tự nhiên ở dãy núi Tianmen thuộc tỉnh Hà Nam, Trung Quốc.

Tìm thấy tàu chở hàng chứa một kho bạc lớn

Tìm thấy tàu chở hàng chứa một kho bạc lớn

KỲ QUẶC - 27.09.2011

Công ty Thám hiểm đại dương Odyssey vừa phát hiện một con tàu chở hàng bị chìm trong Chiến tranh Thế giới II, bên trong chứa một kho bạc lớn trị giá khoảng 155...

Máy ATM nhả vàng đầu tiên tại Trung Quốc

Máy ATM nhả vàng đầu tiên tại Trung Quốc

KỲ QUẶC - 27.09.2011

Ngày 25.9, lần đầu tiên máy ATM nhả vàng đã xuất hiện ở các câu lạc bộ cao cấp, các ngân hàng tại thành phố Bắc Kinh, Trung Quốc.

Người giàu sẽ thẳng tay vứt 3 thứ này khỏi nhà bếp, riêng người nghèo giữ lại vì tiếc của, đó chính là rước họa vào thân

Người giàu sẽ thẳng tay vứt 3 thứ này khỏi nhà bếp, riêng người nghèo giữ lại vì tiếc của, đó chính...

Kiến thức - 3 giờ, 37 phút trước

Nếu trong bếp nhà bạn có những món đồ này thì hãy vứt càng sớm càng tốt để bảo vệ sức khoẻ của bản thân và gia đình, đừng giữ lại vì tiếc của...

Mẹo luộc gà đông lạnh ngon như gà tươi, cách 'chống cháy' khi nhà có khách

Mẹo luộc gà đông lạnh ngon như gà tươi, cách 'chống cháy' khi nhà có khách

Địa chỉ ăn ngon - 3 giờ, 37 phút trước

Luộc gà khá đơn giản nhưng nếu là hàng đông lạnh mà muốn thơm ngon thì cần có bí quyết riêng. Bạn có thể lưu lại để làm hàng hoặc nấu nhanh khi nhà...

Nhật Bản 'công bố' 5 thói quen tốt để sống lâu, chạy xếp cuối, ít người biết được thói quen đầu tiên

Nhật Bản 'công bố' 5 thói quen tốt để sống lâu, chạy xếp cuối, ít người biết được thói quen đầu tiên...

Chăm sóc sức khỏe - 3 giờ, 37 phút trước

Trong một nghiên cứu toàn cầu mới đây, Nhật Bản đã nổi bật với tuổi thọ trung bình đứng đầu thế giới, với tuổi thọ trung bình khoảng 83.7 tuổi, vượt trội so với...

Hồ Ngọc Hà khoe clip hai con thể hiện trình bơi lội, Leon ú ngày nào thay đổi ở điều này!

Hồ Ngọc Hà khoe clip hai con thể hiện trình bơi lội, Leon ú ngày nào thay đổi ở điều này!

Chuyện làng sao - 3 giờ, 37 phút trước

Hồ Ngọc Hà và Kim Lý đã khoe clip cặp song sinh ngày càng cao lớn phổng phao.

Nghỉ lễ 30/4 - 1/5, tuyệt đối tránh những kiểu tụ tập vô nghĩa này, người khôn ngoan né ngay từ đầu

Nghỉ lễ 30/4 - 1/5, tuyệt đối tránh những kiểu tụ tập vô nghĩa này, người khôn ngoan né ngay từ đầu...

Kiến thức - 3 giờ, 38 phút trước

Những kiểu tụ tập này không chỉ vô bổ, vô nghĩa mà chỉ khiến bạn mang ấm ức về nhà. Dù thích tụ tập nhưng tuyệt đối nên tránh, nhất là trong kỳ nghỉ...

Từ nay, chậm nộp phạt vi phạm giao thông sẽ phải nộp thêm bao nhiêu tiền?

Từ nay, chậm nộp phạt vi phạm giao thông sẽ phải nộp thêm bao nhiêu tiền?

Kiến thức - 5 giờ, 45 phút trước

Trường hợp người vi phạm chậm nộp tiền phạt vi phạm giao thông thì sẽ bị xử phạt theo quy định.

Những trang phục bắt mắt dành cho mùa hè, đơn giản, tự nhiên và khí chất, ai mặc cũng 'nâng tầm' diện mạo

Những trang phục bắt mắt dành cho mùa hè, đơn giản, tự nhiên và khí chất, ai mặc cũng 'nâng tầm' diện...

Thời trang + - 5 giờ, 45 phút trước

Nếu bạn muốn dễ dàng hoàn thiện phong cách thời trang hàng ngày trong mùa hè thì hãy cùng học hỏi những kiểu đồ sau đây.

Mua nhà ở xã hội năm 2024, đối tượng nào sẽ được hưởng nhiều ưu đãi nhất?

Mua nhà ở xã hội năm 2024, đối tượng nào sẽ được hưởng nhiều ưu đãi nhất?

Kiến thức - 5 giờ, 46 phút trước

Có những đối tượng được hưởng chính sách hỗ trợ về nhà ở xã hội. Nếu bạn đang có ý định mua nhà ở xã hội, cần nắm được để có thể giảm chi...

Bao lâu thì nên tắt điện thoại di động? Tắt nó hàng ngày, hay để một thời gian dài mới tắt? Hóa ra tất cả chúng ta đều đã làm sai

Bao lâu thì nên tắt điện thoại di động? Tắt nó hàng ngày, hay để một thời gian dài mới tắt? Hóa...

Xài gì - 5 giờ, 46 phút trước

Trong thời đại công nghệ số, chiếc điện thoại di động đã trở thành công cụ không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày của chúng ta, từ việc đặt vé máy bay, khách...

Tham ăn và mê sắc nhưng câu nói khó nghe lại cực kỳ thâm thúy của Trư Bát Giới có liên quan đến Đường Tăng khiến ai cũng nể phục

Tham ăn và mê sắc nhưng câu nói khó nghe lại cực kỳ thâm thúy của Trư Bát Giới có liên quan...

Kiến thức - 6 giờ, 46 phút trước

Trong phim "Tây Du Ký", Trư Bát Giới là một nhân vật được miêu tả với nhiều hình ảnh mang tính tương phản, khiến khiến độc giả cho rằng y không chỉ xấu người...

'Dương Quý Phi đẹp nhất màn ảnh' Lâm Phương Bình: Từng bị hãm hại nhiều lần vì quá đỗi xinh đẹp, hiện tại ở tuổi 59, cô vẫn đẹp xuất sắc

'Dương Quý Phi đẹp nhất màn ảnh' Lâm Phương Bình: Từng bị hãm hại nhiều lần vì quá đỗi xinh đẹp, hiện...

Chuyện làng sao - 6 giờ, 46 phút trước

Với khí chất sang trọng, ngoại hình xinh đẹp, lối diễn xuất lôi cuốn, Lâm Phương Bình để lại dấu ấn sâu đậm trong lòng khán giả. Truyền thông Trung Quốc gọi cô là...

Ở nhà có một công tắc có thể 'cứu mạng', mỗi tháng phải bấm một lần nhưng nhiều người lại bỏ qua

Ở nhà có một công tắc có thể 'cứu mạng', mỗi tháng phải bấm một lần nhưng nhiều người lại bỏ qua...

Kiến thức - 6 giờ, 46 phút trước

Trong cuộc sống hàng ngày, điện năng đóng vai trò không thể phủ nhận trong việc duy trì hoạt động bình thường của các thiết bị điện trong nhà. Trong quá trình lắp đặt...

Câu nói 'Nhà hướng Tây cây còn chết' ngày nay có còn đúng? Nhà hướng Tây nên trồng cây gì?

Câu nói 'Nhà hướng Tây cây còn chết' ngày nay có còn đúng? Nhà hướng Tây nên trồng cây gì?

Phong thủy - 6 giờ, 47 phút trước

Đây là câu nói chỉ ra tác hại của nhà hướng tây. Điều đó ý rằng hướng tây không thuận lợi cho sự sinh trưởng của cây thì con người sống trong ngôi nhà...

Có ba điều cấm kỵ trong việc chôn cất ở nông thôn: rắn có mặt trong lễ động thổ, quan tài không thể nhấc lên và bạn có biết điều cuối cùng là gì không?

Có ba điều cấm kỵ trong việc chôn cất ở nông thôn: rắn có mặt trong lễ động thổ, quan tài không...

Kiến thức - 7 giờ, 32 phút trước

Ở miền quê xưa, mỗi khi có người chết, cả làng chìm vào im lặng, và trong bầu không khí tĩnh lặng này, việc chôn cất trở thành một nghi lễ trang trọng và...

Trắc nghiệm tâm lý: Chọn đồng hồ yêu thích của bạn? Thành tựu lớn nhất của bạn trong năm nay là gì?

Trắc nghiệm tâm lý: Chọn đồng hồ yêu thích của bạn? Thành tựu lớn nhất của bạn trong năm nay là gì?...

Đời sống số - 7 giờ, 44 phút trước

Hãy cùng nhìn vào 4 bức ảnh dưới đây và lựa chọn một chiếc đồng hồ mà bạn thấy thích nhất. Đáp án sẽ nói cho bạn biết câu trả lời.

Cây phát lộc không mọc lá mới? Chỉ cần bạn thêm một số 'thứ nhỏ' này vào nước, cành và lá sẽ xanh.mướt

Cây phát lộc không mọc lá mới? Chỉ cần bạn thêm một số 'thứ nhỏ' này vào nước, cành và lá sẽ...

Kiến thức - 7 giờ, 14 phút trước

Một số mẹo nhỏ sau đây sẽ giúp bạn chăm sóc cây phát lộc trở nên xanh tươi cả năm.

Là đàn ông hay phụ nữ, ngón áp út có 1 trong 5 dấu hiệu này sẽ 'phát tài phát lộc', tương lai giàu sang phú quý

Là đàn ông hay phụ nữ, ngón áp út có 1 trong 5 dấu hiệu này sẽ 'phát tài phát lộc', tương...

Đời sống số - 7 giờ, 15 phút trước

Theo quan điểm của nhân tướng học, chỉ cần nhìn ngón tay út, có thể đoán biết tương lai sau này.

Vỏ dưa hấu có tác dụng gì? Cách tận dụng vỏ dưa hấu làm món ngon, ăn một lần nhớ mãi

Vỏ dưa hấu có tác dụng gì? Cách tận dụng vỏ dưa hấu làm món ngon, ăn một lần nhớ mãi

Địa chỉ ăn ngon - 7 giờ, 15 phút trước

Thì ra vỏ dưa hấu lại có tác dụng rất hữu ích như vậy nhưng nhiều người không hề hay biết.

6 trường hợp sẽ bị thu hồi sổ đỏ đã cấp từ 01/01/2025: Ai cũng cần nắm rõ!

6 trường hợp sẽ bị thu hồi sổ đỏ đã cấp từ 01/01/2025: Ai cũng cần nắm rõ!

Kiến thức - 7 giờ, 15 phút trước

Trong năm 2024, những trường hợp sau sẽ bị thu hồi sổ đỏ, người dân cần hết sức lưu ý!

Từ nay tới 1/7: Đây là 7 trường hợp cần đi đổi Giấy đăng ký xe, cố tình giữ lại sẽ bị phạt từ 6-8 triệu đồng

Từ nay tới 1/7: Đây là 7 trường hợp cần đi đổi Giấy đăng ký xe, cố tình giữ lại sẽ bị...

Kiến thức - 7 giờ, 16 phút trước

Theo quy định, những trường hợp này nên đi đổi Giấy đăng ký xe càng sớm càng tốt, càng cố giữ lại càng bị phạt nặng.