Phương Thanh: Yêu bằng cả con tim

Bắt gặp chị đi xem phim với "người đàn ông trong bóng đêm", chị bảo: "Hãy để cho tôi yên à nha!", bất cứ khi nào Phương Thanh nói về người đàn ông này, ánh mắt của chị cũng ánh lên hạnh phúc, bởi mỗi khi công việc thuận lợi thì chuyện yêu đương lại có vấn đề, còn khi đắm chìm hạnh phúc thì sự nghiệp lại bình bình. Chị nghiệm ra rằng: Ông trời luôn công bằng, ai cũng được hạnh phúc cả, không lúc này thì lúc khác.

Nhắc đến Phương Thanh là nhắc tới cô ca sĩ gốc Thanh Hóa có cá tính dữ dội, thẳng tính, bộc trực nhưng lại là người sống rất tình cảm và là người có nhiều bạn nhất trong giới nghệ sĩ. Ở Phương Thanh, người ta cảm nhận được sự chân thành, mộc mạc, không giả tạo. Trong cuộc đời làm nghệ thuật của chị không phải lúc nào cũng được trải thảm hoa hồng nhưng chị bước đi vẫn vững chãi, chắc chắn và không có ai, điều gì có thể đốn ngã được chị. Bí quyết của Phương Thanh là gì mà vị trí của chị vẫn vững chắc không ai có thể thay thế được chị sau ngần nấy năm trời?

Đi lên từ… cây lúa

Ca sĩ Phương Thanh có biệt danh là Chanh (Số là do nhầm lẫn của người nhập tên cô vào hộ khẩu khi viết nhầm T thành C. Tuy thế, lỗi này đã được chỉnh sửa ngay lúc đó nên sự trên tất cả giấy tờ của cô đều là Bùi Thị Phương Thanh. Nhưng Phương Thanh lại rất thích tên Chanh vì thế bạn bè đều gọi cô là Chanh) được sinh ra tại mảnh đất vốn nhiều khó khăn khổ cực, Nông Cống – Thanh Hóa. Ba và má Phương Thanh đều là những nghệ sĩ hoạt động trong quân đội.

Phương Thanh tâm sự rằng chị không biết nhiều về cuộc đời của má mình, chỉ đến khi chị làm mẹ, chị ngồi tỉ tê với bà, bà mới kể cho chị nghe về cuộc đời thăng trầm của bà. Cuộc sống của bà cũng không phải là người lam lũ như những gì chị vẫn hình dung về bà. Chị kể: “Bà đã trải qua ít nhất bốn lần trở về bàn tay trắng. Khó mà nghĩ một người như mẹ tôi có thể can trường như vậy với một nách đàn co. Bà vốn là con nhà địa chủ, “tiền vận” của bà là sướng, đến “trung vận” là vất vả, “hậu vận” sẽ lại được sung sướng…”

“Cơn bão năm 1978 ập đến quê tôi, đó là lần đầu tiên đẩy gia đình tôi lâm vào cảnh trắng tay. Gia đình chúng tôi mất tất cả, nhưng vẫn còn may mắn, một may mắn lớn nhất là không mất một ai. Còn người là còn tất cả, có thể gây dựng lại. Khi ấy tôi mới hơn bốn tuổi”, chị xúc động.

Sau cơn bão, cả gia đình Phương Thanh lặn lội bỏ quê, khăn gói quả mướp vào Nam kiếm sống. Chị so sánh hình ảnh người Cha như cái cột nhà, mẹ là cái mái. “Từ một người phụ nữ không biết nấu cơm, không biết chăm trẻ nhỏ, đến khi lấy chồng thì một tay làm tất cả. Cái gì không biết thì học dần, làm miết lại giỏi”.
Những ngày mới vào, hoàn cảnh gia đình rất khốn khó nhưng ai cũng cảm thấy hạnh phúc vì được ở bên nhau. Ngoài giờ làm việc, ba cô còn mở một tiệm sửa xe đạp ở vỉa hè, má bôn ba tất tả đủ nghề, buôn gánh bán bưng. Ký ức của Phương Thanh về ba là sự thảnh thơi trong khó khăn, ông là một người rất đẹp trai và là trụ cột vững chãi cho cả gia đình nương tựa vào.

Nhưng hạnh phúc không bao giờ trọn vẹn đến với Phương Thanh, căn bệnh dạ dày quái ác đã cướp đi người cha đáng kính của cô. Mới 13 tuổi, cô còn quá bé để cảm nhận sự mất mát vĩnh viễn của cha, khóc rồi nín, cô cùng anh chị em trong nhà đùm bọc nhau vượt qua khó khăn để cho giọt nước mắt của má cô đỡ lăn dài trên má khi bà chỉ mới 40 mà đã phải góa chồng.

Nghề hát đến với Phương Thanh cũng bắt đầu từ một mục đích kiếm sống, Phương Thanh và các chị trong nhà được má khuyến khích đi hát từ năm 1990, tham gia các cuộc thi ca hát tại Phường, Quận và các nhà Văn hóa. Phương Thanh luôn tự nhận mình là người hát dở nhất nhà nhưng chị rất tin vào số phận. “Tại vì Thanh có số đào hoa lại có sao hồng loan chiếu. Ai mà có hai sao này gặp nhau thì mới nổi tiếng. Tất cả những ai có hai sao chiếu nhau như Thanh đều nổi tiếng, làm gì cũng nổi tiếng. Nhưng mà từ khi giọng Thanh nổi tiếng thì giọng của chị em trong nhà… dở hẳn đi”. Chị thấy rằng ông Trời không cho ai tất cả, được cái này sẽ mất cái kia, có được thành công trong sự nghiệp, đường tình duyên sẽ lận đận, hoặc nếu tình duyên tốt thì sự nghiệp sẽ bình bình và có lúc tuột dốc.

Sau đó, với sự giúp đỡ của nhạc sĩ Bảo Phúc và nhạc sĩ - tay guitar bass nổi tiếng Lý Được, Phương Thanh được giới thiệu vào những vũ trường nổi tiếng trong thành phố như Phương Đông, Queen Bee... để biểu diễn. Một thời gian sau, Phương Thanh được Minh Thuận giới thiệu vào hát cho Nhà hát Hòa Bình.

Nhưng cơ hội thật sự để cô được biết đến đó là ca khúc "Xa rồi mùa đông" của nhạc sĩ Nguyễn Nam. Thời điểm ấy, nhạc sĩ Nguyễn Nam đang là biên tập viên chương trình ca nhạc trên Đài Truyền hình Thành phố Hồ Chí Minh. Ông có ý định tìm một ca sĩ thể hiện ca khúc của ông. Trong một cuộc trò chuyện, nhạc sĩ Nguyễn Nam đã nhờ nhạc sĩ Mạnh Trinh tìm giúp "một con bé ca sĩ có thể hát tới nốt mí" (giọng của Phương Thanh là soprano). Phương Thanh đã được lựa chọn, sự nghiệp của cô sang một trang mới, khởi sắc hơn.

Dấu ấn tiếp theo để ghi đậm tên tuổi của Phương Thanh vào lòng khán giả đó là ca khúc "Giã từ dĩ vãng" trong bộ phim cùng tên. Bằng giọng hát khàn buồn gần như bản năng, Phương Thanh chinh phục trái tim người nghe bằng chất thật trong giọng hát và cảm xúc của cô. Bộ phim thành công còn ca khúc cũng vượt qua khỏi khuôn khổ một ca khúc nhạc phim để trở thành một ca khúc được ưa chuộng trong suốt nhiều năm liền và đưa tên tuổi Phương Thanh vào hàng ngũ những ca sĩ được yêu thích nhất. Một số những bài hát đã gắn liền với tên tuổi Phương Thanh, được nghêu ngao hát khắp hang cùng ngõ hẻm, từ xe ca cho đến những quán café như Trống Vắng, Một thời đã xa, Tình 2000…

Phương Thanh cũng giống với người bạn thân một thuở là Đàm Vĩnh Hưng không hề có duyên với các giải thưởng ca nhạc do những nhà chuyên môn làm nhiệm vụ cầm cân nảy mực. Cô đã tham gia rất nhiều cuộc thi âm nhạc như Tiếng hát Truyền hình Thành phố Hồ Chí Minh và những cuộc thi do các trung tâm tổ chức nhưng đều tay trắng ra về.

Các giải thưởng âm nhạc của Phương Thanh như giải Mai Vàng, giải Làn Sóng Xanh và các giải thưởng của các đơn vị khác tổ chức đều do khán giả bình chọn. Cũng vì lẽ đó Phương Thanh từng tâm sự cô thích trở thành "Ca sĩ của nhân dân". Giải thưởng duy nhất được giới chuyên môn trao cho Phương Thanh lại không phải là giải thưởng về âm nhạc mà lại là điện ảnh, giải Cánh diều vàng dành cho vai phụ xuất sắc, vai thầy bói, trong phim Nụ hôn thần chết của đạo diễn Nguyễn Quang Dũng.

Đang ở thời kỳ đỉnh cao, Phương Thanh chợt biến mất và quay trở lại với một bé gái xinh xắn, chị bảo thời gian chị nghỉ ngơi đó là thời gian chị đi sinh con, thời gian của riêng chị (năm 2005). Bé gái là kết quả tình yêu của giữa chị và người đàn ông trong bóng đêm (tác giả bài viết biết người đàn ông đó là ai nhưng vì sự tôn trọng nghệ sĩ, thế nên sẽ để mọi chuyện tự nhiên, đến khi Phương Thanh tự “khoe”). Hiện tại, bé Gà đang sống với Phương Thanh, cháu rất xinh và nếu quyết theo nghiệp hát thì sẽ nổi tiếng không kém gì mẹ.

Bởi theo Phương Thanh, chuyện tình yêu đối với tôi quá khó và quan trọng chị không dám đụng vào nó. Còn công việc, ví dụ đĩa này không thành công, chị có thể làm đĩa 2, đĩa 3, phim này dở có thể tham gia phim khác. “Nếu tình yêu mất thì một lần khó tìm lắm, không ít người yêu mình nhưng người khiến mình yêu thì ít lắm. Công việc và tình cảm nó song hành, khi công việc tốt, chuyện tình cảm sẽ bù trừ, ông trời rất công bằng, những lúc tôi thầm lặng thì chuyện tình cảm tốt. Tôi đã có thời huy hoàng rồi, tôi sẽ chạy theo cách khác, tôi muốn sự cân bằng 50 – 50”, chị trần tình.

Nói về bài toán giúp chị thành công, Phương Thanh nói rằng người nghệ sĩ cần có cả nội lực và sự khổ luyện, nhưng phải biết biến chuyển, chứ cứ ỷ vào nội lực thì cũng đến lúc mình bị “cạn”. Nội lực rất cần thiết cho mình chaỵ đường dài, nhưng để chạy được đường dài, ta phải biết tính toán và lượng sức. Mình không được chạy đều, vì như thế sẽ không có một điểm bứt phá, cứ lâu lâu phải tự dừng lại, xong rồi đến lúc chạy lại và rồi lại nghỉ.

Mất bạn

Nói về những người bạn thân trong giới, thời điểm 2006, Phương Thanh đã tiết lộ rằng cô có 3 người bạn thân là Minh Thuận, Lam Trường và Đàm Vĩnh Hưng.

Phương Thanh và Minh Thuận giống nhau ở chỗ cả hai người đều rất nhạy cảm, dễ khóc. Cứ khi có sự việc gì thiên về khía cạnh tình cảm, mà có hiện diện của Minh Thuận là Phương Thanh khóc một cách ngon lành và... khóc to!

Chị từng chia sẻ: “Anh Thuận là người nhẹ nhàng, thích mặc đồ đẹp, đồ quái. Tôi thua anh ở sở thích... gắn hạt đá lên trang phục. Biết là anh Thuận lo cho tôi, nhưng tôi ghét anh ở một điểm nữa, đó là tôi làm gì anh ấy rất hay cản. Anh Thuận rất thương bé Gà và cực khéo tay.”

Còn về Lam Trường, Phương Thanh luôn có một tình cảm đặc biệt với anh, chính vì thế trong một thời gian dài nhiều tin đồn về chuyện tình cảm của hai người đã bùng lên một cách dữ dội, đặc biệt hơn là trong một chương trình liveshow Phương Thanh đã khóc trên vai Lam Trường khi hát…Nhưng tin đồn cũng chỉ là tin đồn, Phương Thanh chưa bao giờ khẳng định hay nói bóng nói gió về mối quan hệ này.

Trong mắt Phương Thanh, Lam Trường là người đẹp trai nhất, giỏi nhất, giữ phong độ lâu nhất, anh là người biết cư xử và rất khéo. “Có lúc tôi làm Trường không vui, nhưng không bao giờ Trường trách móc hay tỏ ra giận tôi. Vì dụ khi hát chung và giao lưu khán giả trên sân khấu, tôi hay làm Trường "quê độ". Sau khi diễn xong, Trường chỉ nói nhỏ với tôi: "Kỳ sau Chanh đừng... bán đứng Trường nữa nghe chưa"", Phương Thanh kể về Lam Trường.

Mối quan hệ tốn nhiều giấy mực pha lẫn sự tiếc nuối nhất là với nam ca sĩ Đàm Vĩnh Hưng, khi tình cảm vẫn còn khá thân thiết, chị tâm sự: “Ở chúng tôi có sự đồng điệu, chúng tôi có máu điên khi hát, luôn hát hết mình, hay pha trò với khán giả trên sân khấu để giải tỏa không khí căng thẳng. Hưng nói chuyện có duyên và rất hay, là người biết cách chia sẻ vui buồn với người quen biết một cách chân thật. Anh ấy luôn chúng tỏ mình biết tiêu tiền và quý trọng đồng tiền mình làm ra.”

Trước thềm thực hiện liveshow "Mưa" (tháng 8/2007), Phương Thanh bị một kẻ giấu mặt khủng bố bằng tin nhắn điện thoại với những lời lẽ tục tĩu. Không lâu sau, một người bạn của cô là nhà báo Ngô Thoại Điền bị đánh, phải vào bệnh viên khâu 7 mũi. Vụ này cũng được cho là do nhóm người giấu mặt khủng bố điện thoại gây ra. Sau khi nộp đơn trình báo với cơ quan chức năng, Phương Thanh biết được nhóm người này ở phía Bắc, tuy nhiên cô cũng có những dự đoán riêng của mình về thủ phạm.

Sau đó, Phương Thanh đã đến gặp Đàm Vĩnh Hưng và nói: "Trong chuyện này, Chanh chỉ nghi ngờ Ngọc và Hưng". Đàm Vĩnh Hưng cũng xác nhận thông tin này tuy nhiên anh cho rằng Phương Thanh đang nói về Hồng Ngọc và Tuấn Hưng. Những cơ sở cho nghi ngờ của Phương Thanh là việc tiết mục của cô bị cắt đột ngột trong đêm thứ 3 liveshow "Thương hoài ngàn năm" của Đàm Vĩnh Hưng, điều mà trước giờ chưa từng xảy ra trước đó với mối quan hệ thân thiết giữa hai người. Bên cạnh đó, việc nhóm người giấu mặt khủng bố biết mối quan hệ "mẹ nuôi - con nuôi" giữa Phương Thanh và nhà báo Ngô Thoại Điền cũng là một chi tiết khiến cô nghĩ rằng thủ phạm là người ở cạnh mình.

Minh Thuận, Lam Trường và Đàm Vĩnh Hưng

Mối quan hệ giữa Phương Thanh và Đàm Vĩnh Hưng càng khó cứu vãn được khi Phương Thanh nhận được thông tin luật sư phía bên Đàm Vĩnh Hưng đã giúp cãi cho Hương Trà thắng trong vụ kiện “Trà - Chanh” rùm beng cư dân mạng.

Sự việc được tóm tắt lại như sau, ca sĩ Phương Thanh tổ chức live show "Mưa" tại nhà thi đấu Phan Đình Phùng. Sau khi liveshow kết thúc, blogger Cô gái đồ long tức nhà báo Hương Trà đã có một entry hoành tráng trên Blog 360 độ về show diễn này. Trong Entry, Hương Trà đã viết rằng đây là show "vào cửa tự do", vì khán giả mua vé quá ít, nên Phương Thanh đã mở cửa cho khán giả vào thoải mái. Phương Thanh cho rằng entry ấy viết không đúng sự thực, hạ thấp uy tín cô vì việc mở cửa tự do là không hề có.

Ngay khi sự việc mới chỉ được châm ngòi, blogger Cô gái đồ long đã cho xóa bài viết về liveshow "Mưa" và “đánh” tiếp bằng một Entry khác về "Chuyện của Cờ". Một số ý kiến cho rằng "Cờ" là cách đọc của kí tự C, có thể liên tưởng đến từ "Chanh" vốn là tên thân mật của Phương Thanh. Entry này viết về "cô ca sĩ Cờ" như một ca sĩ "giang hồ", thích gây chiến với báo chí..

Muốn làm rõ sự việc, Phương Thanh đã gọi điện cho Hương Trà nhiều lần để hẹn gặp, nói chuyện. Hương Trà từ chối nhận cuộc gọi. Đến khi Phương Thanh dùng điện thoại khác để gọi thì Hương Trà bắt máy, đồng ý gặp mặt, nhưng lại không đến. Quá bức xúc, ngày 16/10/2007, Phương Thanh đã gởi đơn khiếu nại đến các cơ quan truyền thông trong nước và cả cơ quan chức năng..

Kết quả, tòa án đã bác toàn bộ yêu cầu của Phương Thanh về việc yêu cầu nhà báo Hương Trà (chủ nhân của blog Cogaidolong) phải "xin lỗi công khai" trên ba tờ báo lớn nhất nước. Về entry thứ hai "Chuyện của Cờ", tòa cho rằng Phương Thanh cũng không có cơ sở buộc Hương Trà xin lỗi "đã không viết đúng sự thật" vì chính ca sĩ đã thừa nhận bản thân mình có những sự kiện như thế.

Năm 2008, Phương Thanh và Đàm Vĩnh Hưng đều thừa nhận cả hai đã không nói chuyện với nhau hơn 1 năm. Thời gian này, Phương Thanh cho rằng đã có một người ở cạnh mình bán thông tin để báo chí viết một bài xuyên tạc đời tư của cô. Bên cạnh đó việc các bài báo của Đàm Vĩnh Hưng trùng hợp với những phát biểu của Phương Thanh khiến mối quan hệ của cả hai thêm căng thẳng.

Trả lời về mối quan hệ này, Đàm Vĩnh Hưng cho rằng những mâu thuẫn đã xảy ra chỉ là hiểu lầm và mong rằng có một ngày mọi chuyện sẽ sáng tỏ. Riêng Phương Thanh khẳng định mối quan hệ này đã "hết thuốc chữa".

Sau năm 2007 vốn có quá nhiều ồn ào liên quan đến chuyện tình cảm, Phương Thanh điềm tĩnh trả lời :“Tôi chấp nhận va chạm và không cảm thấy buồn vì điều đó, nhưng va chạm đến mất bạn thì không bao giờ muốn cả. Tuy nhiên, nhiều khi mình đành để tình bạn ra đi vì nó không thể tồn tại thêm. Tôi không thích sự hiểu lầm. Bản thân tôi không muốn hiểu lầm ai và ngược lại. Mỗi lần va chạm giúp mình thêm một kinh nghiệm để đối nhân xử thế. Bây giờ, tôi đã học được thêm nhiều thứ từ công việc, đời sống.”