Đời trầm luân của 'Hoa khôi cải lương', 'Nữ hoàng scandal' Mộng Tuyền

Ký giả kịch trường nổi tiếng Trần Tấn Quốc có mở một cuộc trưng cầu ý kiến của khán giả và độc giả báo Tiếng dội (1956), cô Kim Lan được tặng danh hiệu Hoa hậu cải lương. Từ sau giải thưởng đó, chỉ có thêm một người cũng được gọi là Hoa hậu cải lương đó là nữ nghệ sĩ Mộng Tuyền. Mộng Tuyền được mỹ hiệu Ảnh hậu sân khấu của nhật báo Trắng đen (trước năm 1975) do độc giả, khán giả và các nhà báo uy tín bầu chọn.

Mộng Tuyền, cô đào thành công vang dội trên sân khấu và màn ảnh trước 1975 nhưng đi quá nửa đời người vẫn chưa tìm được cho mình một hạnh phúc đích thực. Dẫu vậy, người phụ nữ hồn nhiên này vẫn dám sống hết mình với nghệ thuật.

Tài không đợi tuổi

Mộng Tuyền sinh năm 1947 tại Cần Thơ. Ngay từ những ngày còn nhỏ, “chị Ba” Mộng Tuyền đã phải phụ gia đình lo lắng cho đàn em. Những lời hát ru em của cô bé Mộng Tuyền thật nhẹ nhàng, trong sáng đã đưa đàn em gần chục đứa bước vào đời thay mẹ lo bận kế sinh nhai.

Năm 10 tuổi, Mộng Tuyền theo gia đình lên Sài Gòn và học tại trường dòng Bà Phước thuộc khu vực Cầu Ông Lãnh. Gia đình nghèo, Mộng Tuyền phụ giúp kinh tế bằng chất giọng thiên phú của mình nên cùng cha theo những đoàn hát nhỏ rong duổi tìm vận may trên bước đường nghệ thuật.

Năm 11 tuổi, Mộng Tuyền cùng gia đình về lại Cần Thơ theo học cổ nhạc được hơn một năm với sự chỉ bảo của thầy nhạc Ba Cứ. Mộng Tuyền xem vợ chồng thầy Ba Cứ như là ba, má nuôi của mình. Cô cùng thầy rong ruổi trên những nẻo đường quê hương Cần Thơ, Vĩnh Long vừa học nghề vừa đi hát kiếm tiền giúp đỡ gia đình.

Sau đó dưới sự hướng dẫn của thân phụ là ông Huỳnh Hương Vị, cô tham gia ban Cổ nhạc Kim Loan, thường trình diễn giúp Ty Thông tin Cần Thơ và Hội Khuyến học ở tỉnh nhà. Rồi cùng cha, Mộng Tuyền lên Sài Gòn để theo đoàn Thủ Đô trong ba tháng tập luyện về cải lương.

"Hoa khôi cải lương" Mộng Tuyền thời trẻ

Năm 1961, Mộng Tuyền chính thức bước chân vào nghề hát và đầu quân cho đoàn Hoa Sen của ông bầu Bẩy Cao. Còn nhỏ, chân mang giày cao gót, ngực độn cả lớp mút cho giống thiếu nữ, tập quan sát các đàn chị như Diệu Hiền, Ánh Hồng để hóa thân vào các vai người lớn, Mộng Tuyền đã nắm bắt được cơ hội với vai Huyền trong vở “Nhà chợ một đêm mưa” - vai diễn này đã đưa cô gái xinh đẹp với cái tên Mộng Tuyền bước ra ánh sáng sân khấu nơi đô thành.

Năm 1962, Mộng Tuyền đầu quân cho đoàn Phương Nam trong 4 tháng. Ở sân khấu này Mộng Tuyền đã thủ vai Xuân Hoa trong tuồng “Đông về lạng xác hoa” và vai Phương Loan trong vở “Nửa kiếp oan thù”. Đi hát với tâm hồn trong sáng, hiền lành, Mộng Tuyền luôn để lại trong tâm trí của những người từng cộng tác với mình trong giai đoạn này là một cô bé ngây thơ, không hề biết so đo, thường bị các bạn nữ đồng trang lứa ăn hiếp, chỉ biết khóc mà thôi.

Thời gian này, ông Huỳnh Hương Vị luôn trăn trở, suy tư với mong muốn cho con gái mình ngày càng tiến xa hơn nữa trong nghề nghiệp. Ông mơ ước, Mộng Tuyền có dịp nào đó được bước chân vào một đại ban lớn, được chung vai hát ca với các tên tuổi vang danh, dù cho có nhận ít thù lao hơn, từ vai chính xuống đóng vai phụ cũng được, bởi ông tin tưởng vào con gái, biết được con đường đi của Mộng Tuyền còn rộng thênh thang bởi cô còn quá trẻ.

Từ năm 1963, Mộng Tuyền chính thức gia nhập đại ban Thanh Minh - Thanh Nga của bà bầu Thơ. Giai đoạn này, từ đào chính của một gánh hát, Mộng Tuyền thường đóng các vai tỳ nữ, tiểu thứ, đào ba... bên cạnh một Thanh Nga tài sắc, một Ngọc Giàu hát hay, diễn giỏi. Cũng chính trong môi trường rèn luyện khắc nghiệt này mà Mộng Tuyền đã phát triển được cả về ca lẫn diễn. Mộng Tuyền bắt đầu được giao những vai quan trọng trong các vở tuồng trên sân khấu Thanh Minh - Thanh Nga như vai sơn nữ Mộng Tuyền (vở Mùa xuân còn mãi), Công chúa Ái Liễu Thi (vở Phương Dung hoàng hậu), Tống Vân Trang (vở Bao Công xử án Trần Thế Mỹ của soạn giả Nhị Kiều và nhóm Bông Lau)…

Khi bà bầu Thơ cho dựng vở “Phu tử tòng tử”, vai vũ nữ Thu Lan giao cho nữ nghệ sĩ Ngọc Giàu, nhưng vì có những chuyện riêng, Ngọc Giàu không đóng và rời đoàn, bà bầu Thơ cân nhắc và quyết định giao cho Mộng Tuyền thay thế. Chính nhờ khả năng trình diễn xuất sắc khi thủ vai vũ nữ Thu Lan trong vở “Phu tử tòng tử”, Mộng Tuyền đã được trao tặng Huy chương vàng giải Thanh Tâm năm 1963, cùng năm với Bạch Tuyết, Trương Ánh Loan, Tấn Tài, Thanh Tú, Diệp Lang.

Những năm 60 thế kỷ trước, vẻ đẹp khuynh thành, sắc nước của Mộng Tuyền
vang danh khắp đất Nam Kỳ

Sau hơn 2 năm ở sân khấu Thanh Minh - Thanh Nga, từ năm 1965, Mộng Tuyền gia nhập công ty Tiếng chuông vàng Thủ Đô - Kim Chung 1. Vừa về công ty Kim Chung, Mộng Tuyền đã tạo được ấn tượng qua vai Tô Ánh Tuyết trong vở “Mạnh Lệ Quân” của soạn giả Ngọc Văn, sau đó là Bạch Phù Dung trong “Thượng phương bảo kiếm”…

Khoảng thời gian cuối năm 1966, Mộng Tuyền bắt đầu được nhiều đạo diễn mời tham gia đóng phim, lúc này bên tân nhạc đang nổi lên một ca sĩ mới tên Kim Loan nên Mộng Tuyền (tên thật Kim Loan) đổi nghệ danh là Mộng Tuyền. Từ khi đổi nghệ danh, tài năng và sự nghiệp của cô càng bước vào giai đoạn hoàng kim, tột đỉnh.

Năm 1967-1968, Mộng Tuyền có một vai diễn đã tạo tiếng vang cho cô trên sân khấu Thanh Minh - Thanh Nga khi trở về cộng tác lại, đó là vai Nhã trong “Chuyện tình - chuyện tiền” (tức “Bọt biển 3” của soạn giả Nguyễn Phương). Khả năng ca diễn của Mộng Tuyền ngày càng phát huy theo phong cách đa dạng, cô có thể đảm nhận được nhiều loại vai từ đào mùi, đào lẳng cho đến đào độc, đào hài…

Với làn hơi ca truyền cảm nên Mộng Tuyền hát được những bài bản cổ nhạc lẫn tân nhạc. Thường thường khi nhận thủ một vai nào, Mộng Tuyền luôn luôn gắng tìm hiểu tâm lý nhân vật và cố gắng đảm nhận vai đó một cách hoàn hảo. Trong giai đoạn ở đoàn Thanh Minh - Thanh Nga, Mộng Tuyền từng cùng Thẩm Thúy Hằng chia nhau vai diễn vũ nữ Cẩm Lệ trong tuồng “Bóng chim tăm cá ” cùng Thành Được, Thanh Tú, Ngọc Nuôi… Khán giả mê cải lương cũng từng xem Thanh Nga và Mộng Tuyền cùng nhau thể hiện vai diễn Dương Quý Phi trong vở tuồng An Lộc Sơn, vai cô con gái trong vở Mẹ - Kỳ quan vũ trụ trên sân khấu đoàn Tiếng hát dân tộc năm 1974…

Thời gian cộng tác với đoàn Thanh Minh - Thanh Nga là giai đoạn dài nhất trong cuộc đời diễn viên cải lương của Mộng Tuyền. Sau khi hết giao kèo hợp tác với bà bầu Thơ, Mộng Tuyền không ký bất kỳ giao kèo nào nữa với các đoàn hát trong một thời gian dài nhưng cô lại rực sáng trong lĩnh vực đĩa nhựa. Với bản tân cổ giao duyên “Thầm kín”, cô đã ghi kỷ lục về doanh số bán ra thời bấy giờ. Thành công này, Mộng Tuyền đã trở thành “Nữ hoàng trẻ” của làng đĩa nhựa. Giai đoạn 1967-1968, Mộng Tuyền là một trong những giọng ca tân cổ giao duyên ăn khách nhất.

Tham gia điện ảnh qua các vai thành công trước năm 1975 như "11h30" (năm 1967), Loan trong phim "Chân trời tím" (năm 1970), cùng La Thoại Tân, Huy Cường, Thanh Lan xuất hiện trong "Gánh hàng hoa" (vai Lựu năm 1970), diễn cặp với Thanh Tú trong "Phận má hồng" (năm 1972), ngoài ra cô còn xuất hiện trong các bộ phim khác như: "Còn gì cho nhau", "Bẫy ngầm", "Thương muộn", "Bốn thủy thủ sợ ma", "Thân gái dặm trường"… Mộng Tuyền còn tham gia bộ phim "Ôi, quê hương tôi" do Đài Loan và Hàn Quốc sản xuất, diễn cùng với tài tử Hàn Quốc Kim Bak và diễn viên Huy Cường.

Mộng tuyền được khán giả ái mộ tôn xưng mỹ hiệu "Tứ đại mĩ nhân" của làng điện ảnh
đương thời cùng với Thẩm Thúy hằng, Thanh Nga, Kiều Chinh

Thành công trong điện ảnh đã giúp Mộng Tuyền trở thành một ngôi sao điện ảnh ở giai đoạn đầu thập niên 1970. Những ngày cuối năm 1974, Mộng Tuyền được Thẩm Thúy Hằng - giám đốc hãng Vilifilms mời sang Thái Lan đóng bộ phim "Em về giữa hoàng hôn" do Lưu Bạch Đàn đạo diễn. Chính đạo diễn Lê Hoàng Hoa người mời Mộng Tuyền tham gia phim ảnh đầu tiên nhận xét: “Vẻ đẹp trong sáng của Mộng Tuyền chính là một làn gió mới tươi mát, là con suối nhỏ nên thơ cho màn ảnh Sài Gòn”.

Trên truyền hình, Mộng Tuyền cũng thành công trong rất nhiều vai diễn khác như vai Thúy Kiều trong “Trăng thề vườn Thúy”, Klai trong “Mưa rừng”, Thủy Cúc trong “Đường gươm Nguyên Bá”…Những năm 1974 - đầu năm 1975, Mộng Tuyền sáng chói màn ảnh nhỏ truyền hình qua các vở cải lương khác như: "Hồi trống Vân Lâu", "Kiều Phong A Tỷ", "Người trên sông Cẩm", "Bụi đời", "Đôi tình nhân khùng"... Khán giả màn ảnh trước năm 1975 còn có dịp yêu thích Mộng Tuyền trong các vở kịch trên truyền hình của ban kịch Mộng Tuyền như vở: "Phi vụ cuối cùng".

Giai đoạn 1975-1985, cô vẫn là một gương mặt sáng của nền điện ảnh trong nước. Mộng Tuyền tham gia đóng phim truyền hình "Cô Nhíp" (năm 1976) của cố đạo diễn Khương Mễ, trong vai bà vợ của đại tá Hoàng (Lý Huỳnh đóng vai đại tá Hoàng). Sau đó cô tham gia vai Kỷ sư Tuyết Anh trong “Trang giấy mới” (năm 1979) của đạo diễn Lê Dân. Mộng Tuyền qua vai bác sĩ Nguyễn Thị Ngọc Phượng trong bộ phim “Tình yêu của em” (năm 1982) của đạo diễn Lê Mộng Hoàng, một trong những bộ phim mầu đầu tiên của điện ảnh cách mạng lúc bấy giờ. Là một trong những dấu son tô điểm cho tài năng diễn xuất ở lĩnh vực điện ảnh của Mộng Tuyền khi cô được trao tặng giải Nữ diễn viên xuất sắc nhất của Liên hoan phim Việt Nam..

Trước 1975, tên tuổi Mộng Tuyền xuất hiện dày đặc trên khắp các mặt báo

Sau ngày nữ nghệ sĩ Thanh Nga mất, Mộng Tuyền lại vụt sáng khi thay thế hầu như tất cả các vai Thanh Nga đã diễn trên sân khấu đoàn Thanh Nga. Mộng Tuyền từng là một trong những gương mặt thủ diễn thành công vai Thái Hậu Dương Văn Nga, rồi "Tấm lòng của biển", "Truyền thuyết về tình yêu", "Thọai Khanh Châu Tuấn".... Về đoàn Trần Hữu Trang, Mộng Tuyền hóa thân làm nàng Kiều Nguyệt Nga cũng rất ấn tượng. Trên sân khấu Minh Tơ, cô diễn vai Thái hậu - Mẹ của Thái tử Long Xưởng trong vở “Tô Hiến Thành xử án” cũng rất thành công... Và với vai Vân trong vở "Bóng tối và ánh sáng" (một vai diễn thành công của cố nghệ sĩ Thanh Nga), Mộng Tuyền đã đoạt HCV Hội diễn sân khấu toàn quốc tại Hải Phòng. Khoảng thời gian những năm cuối thập niên 1980, Mộng Tuyền cùng bé Phi Khanh xuất hiện trên đài truyền hình thành phố Hồ Chí Minh rất thường xuyên trong các bài hát tân cổ.

Tháng 9/1988, Mộng Tuyền định cư ở Pháp. Trong hoàn cảnh sống mới mẻ, cô ít có dịp tham gia sân khấu và điện ảnh. Tại xứ lạ quê người, thời gian đầu Mộng Tuyền có tham gia ca hát. Mộng Tuyền kinh doanh và làm chủ một nhà hàng, một cửa hiệu bán đồ mỹ nghệ…thỉnh thoảng xuất hiện trong các buổi họp mặt văn nghệ với các văn sĩ, ký giả. Cô từng xuất hiện trên Thúy Nga Paris trình bày nhạc phẩm "Sầu lẻ bóng", cùng với một số nghệ sĩ hải ngoại tái diễn những vở cải lương, như tại Thụy Điển cùng với Bạch Lê, Hà Mỹ Xuân, Hữu Phước, Kim Chi, Phương Thanh diễn vở “Hàn Mạc Tử”, rồi “Cô gái đồ long”, “Tiếu ngạo giang hồ”, “Người đẹp Bạch Hoa Thôn”, “Mái tóc Dạ Hương Huyền”, “Chiêu Quân Cống Hồ”…quay lại video vở “Mưa rừng” cho Thúy Nga…

Hồng nhan gian truân

Tuy là một bóng hồng hương sắc nhưng nữ nghệ sĩ Mộng Tuyền kém may mắn trong đường tình duyên. Lúc trẻ thì có nhiều soạn giả, công tử, đại gia, thiếu gia… kể cả những "ông lớn" theo đuổi. Sau biến cố Tết Mậu Thân, Mộng Tuyền lại lên xe hoa với Đại tá quân đội của chế độ cũ Nguyễn Văn Nam. Cuộc hôn nhân đầu tiên ngay trong ngày thành hôn đã là nỗi ám ảnh không ngờ với một cô gái còn trinh trắng trong năm 21 tuổi. Mộng Tuyền sống bên chồng với lòng biết ơn và sự trung thành, hy sinh.

Thời gian này, Mộng Tuyền thường đi nhà thờ Fatima vì cô đau khổ trước những đớn đau của cuộc đời mà từ trước khi còn là một cô đào hát trinh nguyên Tuyền không bao giờ biết được.

Ở tuổi gần 70, "Hoa khôi cải lương" Mộng Tuyền vẫn toát lên thần thái nhan sắc thưở xưa.
Hiện tại, chị định cư tại Úc cùng người chồng thứ 4 là một giáo sư danh tiếng

"Năm Mậu Thân 1968, thiết quân luật, 6 giờ chiều đã đóng cửa không cho ra đường, Mộng Tuyền không đi hát được đành phải lấy chồng để có tiền nuôi đại gia đình mấy chục con người. Nghệ sĩ hồi đó không khôn lanh như bây giờ, làm hôm nay, tiêu hết hôm nay, nghỉ hát bữa nào đứt tiền bữa đó, dù cát-sê đóng phim và đi hát được rất nhiều tiền. Chồng của Tuyền là quan chức, trước khi cưới, ông ta đã cho Mộng Tuyền một cặp táp Samsonite tiền, tới 10 triệu đồng. Vàng hồi đó có 3.000 đồng một lượng, nói vậy mới hình dung 10 triệu đồng lớn tới cỡ nào.Tuyền để tất cả tiền bạc lại cho cha, mẹ, kéo theo cả đàn em qua sống nhà chồng. Tuyền không có tình yêu nhưng có lòng biết ơn" - Mộng Tuyền tâm sự.

Cuối năm 1973, trước ngày miền Nam hoàn toàn giải phóng đúng 18 tháng, Mộng Tuyền lặng lẽ và âm thầm dắt các em rời khỏi mái nhà chung sống với chồng. Cô không về nhà ba, mẹ mà thuê một căn hộ cao cấp nằm trên đường Mạc Đỉnh Chi ngày nay để sống cùng các em.

Sau năm 1975, Mộng Tuyền có sống như vợ chồng với bầu Xuân đoàn Dạ Lý Hương rồi sau đó cả hai lặng lẽ chia tay mà phần thua thiệt và mang tiếng "người đẹp" này cam phận nhận lãnh một mình.

"Nữ hoàng scandal" Mộng Tuyền và người chồng hiện tại - ông Lê Quang Vinh

Sau đó, Mộng Tuyền lấy một thương gia, cô cùng chồng sang Pháp sinh sống. Họ kinh doanh bán đồ cổ tại quận 13, Paris. Cuộc hôn nhân này tan vỡ, Mộng Tuyền cô đơn một mình, cô hơn 12 lần đi - về giữa Pháp và Việt Nam. Tình yêu tưởng như đã chết trong trái tim của người nữ nghệ sĩ xinh đẹp này nhưng rồi chị lại gặp người chồng hiện nay. Mộng Tuyền hiện đang sống cùng chồng là ông Lê Quang Vinh - một vị giáo sư danh tiếng trong cộng đồng người Việt tại Úc. Thời gian rảnh, Mộng Tuyền tham gia sinh hoạt văn nghệ với kiều bào tại Úc, không đi hát chuyên nghiệp.

Click xem thêm: Chuyện tình duyên lận đận của người đẹp nức tiếng Sài thành