Thứ bảy, 27/04/2024
Apartheid vốn là tên của chế độ phân biệt chủng tộc giữa người da đen và da trắng ở Nam Phi – một chế độ mà bóng ma của nó vẫn còn hiện hữu cho đến ngày hôm nay. Thế nhưng tháng 6 năm ngoái, trên tờ New York Times có một bài viết dưới nhan đề “Cuộc Apartheid đô thị ở Việt Nam” của tác giả Lien Hoang. Trong cuộc Apartheid này, ai kỳ thị ai?
Độc giả sẽ dễ dàng đoán ra rằng New York Times nói đến cái gì. Đó là sự kỳ thị người ngoại tỉnh ở các thành phố lớn – một cuộc apartheid dựa trên cái gọi là “hộ khẩu”.
Hôm qua trên đường phố Hà Nội có một vụ tai nạn nhỏ. Một thanh niên đi xe máy, biển số Phú Thọ, lấn sang làn đường ô tô và làm cho một chiếc Lexus LX570 rất đắt tiền móp đầu. Người qua đường chụp ảnh, đưa lên facebook, và nhanh chóng gây được sự chú ý: vụ tai nạn không gây thiệt hại về người, nhưng mang kịch tính lớn, bởi vết móp trên chiếc xe Lexus có thể trị giá cả mấy cái xe máy mà người thanh niên kia đang đi.
Nhưng rồi rất nhanh, một vài người chú ý đến cái biển số xe 19 và bắt đầu một cuộc dèm pha, chì chiết, với luận điệu: đáng đời anh ngoại tỉnh không biết phép tắc giao thông, đi lại như đường làng.
Chế độ hộ khẩu, vốn là một đặc sản hiếm có trên thế giới, đã tạo ra rất nhiều kịch bản bi hài.
Sự kỳ thị vô lối giữa những con người chỉ khác nhau cái hộ khẩu đã tạo ra không biết bao nhiêu cuộc cãi vã và đã lên cả mặt báo nước ngoài.
Ngay cả những người quản lý đôi lúc cũng có thái độ quy trách nhiệm cho một nhóm người chung chung mang tên là “dân nhập cư” vì những bất cập trong phát triển.
Sự quản lý dựa trên hộ khẩu đã tạo ra cả một lĩnh vực dịch vụ giấy tờ tư pháp trong đó người ta phải chi cả chục triệu đồng cho các “cò” chỉ để đổi lấy tư cách công dân của một thành phố lớn – trong khi có thể họ đã tham gia đóng góp rất nhiều vào sự phát triển của thành phố ấy, họ đã làm vai trò của một công dân tốt hơn rất nhiều người vốn có hộ khẩu khác.
Và đáng ngại là sau khi người ta khổ sở loay hoay để có được một cái hộ khẩu và biển số xe Hà Nội hay TP.HCM rồi, thì bằng một cơ chế nào đó, họ lại quay sang kỳ thị những người đi xe biển “ngoại tỉnh”.
Vấn đề có thể không phát sinh hoàn toàn từ cơ chế quản lý hành chính, mà một dạng tâm lý xã hội bí ẩn nào đó đã duy trì cái “chế độ apartheid” này; duy trì sự phân biệt đối xử này. Cái hộ khẩu chỉ là thứ đóng đinh, củng cố địa phương chủ nghĩa.
Khi mà người ta luôn phải có ý thức về tính địa phương, về giọng nói, về quê quán, khi mà cái ranh giới vô hình giữa địa phương này với địa phương kia vẫn được vạch ra, thì hẳn nhiên là họ sẽ đi theo chủ nghĩa cục bộ. Một ông tổng giám đốc sẽ có xu hướng tuyển nhân viên, vây cánh là người cùng quê. Không cần quan tâm đến hiệu quả công việc. Vì tâm lý yếm thế mà ông ta đã luôn mang kể từ khi lên thành phố lập nghiệp? Vì chưa bao giờ cái ý thức về việc “nước Việt Nam là một” được tôn trọng?
Chuyện đã rất dài, nói đã nhiều lần và không biết đến bao giờ mới có thể chấm dứt. Chỉ biết rằng những sự chia rẽ cục bộ vẫn diễn ra hằng ngày, trên phố, trong công ty, hay là trong mỗi nóc nhà, nơi một anh trai “ngoại tỉnh” đến gặp bố người yêu đặt vấn đề tìm hiểu.
Đã đến lúc người ta nghĩ nghiêm túc hơn về “hộ khẩu” và địa phương chủ nghĩa. Vì hình như đó là một trong những lý do khiến cho những mục tiêu chung khó mà thành.
Mấy ngày gần đây, trên khắp các nền tảng mạng xã hội, cụm từ khoá...
Đời sống trẻ - 1 ngày, 9 giờ trước
Người Hàn Quốc nổi tiếng khắp thế giới với vẻ ngoài thu hút là kết quả của một sự pha trộn hoàn hảo giữa di truyền, chăm sóc cá nhân và một nền văn...
Hotgirl, hotboy - 2 ngày, 23 giờ trước
Tại sự kiện Icon Fashion Week diễn ra hôm 21/4 tại Nhà hát Hòa Bình, giới mộ điệu thời trang đã được thỏa sức ngắm nhìn những "bộ cánh" đặc sắc, phá cách qua...
Hotgirl, hotboy - 2 ngày, 23 giờ trước
Sự kiện thời trang khủng ICON STYLE FASHION WEEK
Đời sống trẻ - 2 ngày, 4 giờ trước
Dù đã công khai bên nhau đã lâu, con cứng cáp nhưng đến nay Xuân Trường và Bùi Tiến Dụng vẫn chưa tổ chức đám cưới.
Đời sống trẻ - 2 ngày, 6 giờ trước
Vào một buổi họp lớp, Tiểu Mã, một người đàn ông với công việc bảo vệ khiêm tốn, đã trở thành tâm điểm của câu chuyện về sự nỗ lực và không từ bỏ...
Chuyện làng sao - 3 giờ, 43 phút trước
MC Mai Ngọc biết ơn vì những người tử tế luôn quan tâm đến cô sau khi cô ly hôn.
Chuyện làng sao - 3 giờ, 46 phút trước
Cuộc chiến pháp lý liên quan đến quyền giám hộ của Britney Spears và cha ruột kéo dài nhiều năm cũng đã đi đến hồi kết.
Phong thủy - 3 giờ, 53 phút trước
Khu vực trước nhà thường là khu vực phong thủy, đón lộc vào, nên luôn được chú ý giữ sạch sẽ và thông thoáng. Gia chủ thường chọn những loại cây phong thủy để...
Chăm sóc sức khỏe - 3 giờ, 3 phút trước
Bộ não của chúng ta có khoảng 100 tỷ tế bào thần kinh, là những tế bào não và tế bào não là một trong những tế bào tồn tại lâu nhất trong cơ...
Đời sống số - 3 giờ, 3 phút trước
Trong văn hóa cung hoàng đạo truyền thống, mỗi con giáp đều có vòng quay may mắn riêng. Hôm nay, chúng ta sẽ tập trung vào 4 con giáp có vận may đặc biệt...
Chăm sóc sức khỏe - 3 giờ, 6 phút trước
Mùa xuân, khi thiên nhiên dần thức tỉnh sau một mùa đông dài, không chỉ là thời điểm lý tưởng để chiêm ngưỡng vẻ đẹp của cây cối đâm chồi nảy lộc mà còn...
Kiến thức - 3 giờ, 9 phút trước
Xét theo quan niệm phong thủy, không phải tất cả các mệnh đều phù hợp để trồng cây lưỡi hổ.
Kiến thức - 3 giờ, 9 phút trước
Tỉnh này được quy hoạch là cực tăng trưởng vùng núi phía Bắc, sắp được đầu tư với dòng vốn khổng lồ.
Thời trang + - 3 giờ, 14 phút trước
Bài viết sẽ chia sẻ với chị em cách kết hợp với áo sơ mi cực đẹp và thanh lịch, ngay cả với phụ nữ tuổi 40 cũng có thể diện để "đỏm dáng"....
Chuyện làng sao - 4 giờ, 35 phút trước
Sau khi ly hôn Tạ Đình Phong, cuối năm 2018, Trương Bá Chi bất ngờ sinh hạ con trai thứ 3 và đặt tên là Marcus (Tiểu Vương Tử). Đến nay danh tính bố...
Đàn ông yêu - 4 giờ, 27 phút trước
Cùng lắng nghe chia sẻ thật lòng của 3 người đàn ông khi đã trải qua nhiều năm hôn nhân để có câu trả lời cho mình.
Kiến thức - 5 giờ, 31 phút trước
Với những cách tạo dáng chụp ảnh đơn giản nhưng hiệu quả này, những bức ảnh đi chơi của bạn sẽ bắt mắt và đẹp hơn. Dù bạn đang ở trên đường phố hay...
Chuyện làng sao - 5 giờ, 40 phút trước
Vợ đầu của tài tử Lê Tuấn Anh chính là ca sĩ Phương Thảo. Cô tìm được hạnh phúc mới bên Ngọc Lễ và thành danh rực rỡ với bản hit "Xe đạp ơi"....
Kiến thức - 6 giờ, 45 phút trước
Theo BHXH Việt Nam, quy định hiện nay có một số nhóm đối tượng được quỹ BHYT chi trả 100% chi phí khi đi khám chữa bệnh tại các cơ sở y tế. Xem...
Kiến thức - 6 giờ, 26 phút trước
Bạn có biết rên thế giới, có 3 cánh cửa được mệnh danh là 'không thể mở được' dù ai cũng biết ẩn chứa bên trong là rất nhiều kho báu.
Địa chỉ ăn ngon - 7 giờ, 30 phút trước
Trong bữa ăn hàng ngày của mỗi gia đình, việc lựa chọn thực phẩm không chỉ cần đảm bảo vệ sinh an toàn, thơm ngon mà còn phải chú trọng đến giá trị dinh...
Chuyện làng sao - 7 giờ, 31 phút trước
Trần Quán Hy từng là tài tử nổi tiếng hàng đầu ở Hông Kông, là một trong "Tứ đại mỹ nam" xứ Hương Cảng. Anh được coi là thần tượng của nhiều cô gái...
Chăm sóc sức khỏe - 7 giờ, 32 phút trước
Chế biến măng, sắn cần chú ý kỹ thuật để khử độc, nếu không có thể sẽ làm hại cả gia đình bạn.
Chuyện làng sao - 7 giờ, 57 phút trước
Vào tháng 10/203, người hâm mộ toàn châu Á dậy sóng trước thông tin Chương Tử Di - Uông Phong chính thức ly hôn sau 8 năm chung sống. Trên trang cá nhân, 2...
Sản phẩm hot - 7 giờ, 3 phút trước
Hoa hậu Thùy Tiên, bên cạnh nhan sắc và tài năng, còn được biết đến với lối sống xanh tích cực, đã chia sẻ những bí quyết đơn giản giúp mọi người có thể...