Thứ ba, 21/10/2025
Trong cuộc sống, không ít người luôn cẩn trọng trong từng lời nói, hành động, chỉ vì sợ… làm phiền người khác. Trong công việc, họ sẵn sàng gác lại việc riêng để giúp đỡ đồng nghiệp dù bản thân đang bận rộn. Trong cuộc sống thường nhật, dù không thực sự muốn, họ vẫn miễn cưỡng đồng ý khi bạn bè nhờ vả. Với họ, không làm phiền ai dường như đã trở thành châm ngôn sống. Tuy nhiên, đằng sau vẻ ngoài tử tế, chu đáo ấy lại có thể là biểu hiện của một vấn đề tâm lý đáng lo ngại - hội chứng "người thích làm vừa lòng người khác".
Theo chuyên gia tâm lý Harriet B. Braiker - tác giả cuốn "Không ai có thể làm hài lòng tất cả mọi người", việc không muốn làm phiền ai nhiều khi đồng nghĩa với việc ôm hết trách nhiệm về phía mình, từ đó vô tình gây áp lực tâm lý nặng nề. Việc không dám từ chối người khác cũng có thể biến bạn thành "con mồi" cho những kẻ lợi dụng cảm xúc, khiến bạn kiệt quệ cả thể chất lẫn tinh thần.
"Hội chứng làm vừa lòng người khác" - một kiểu nhân cách gây tổn thương cả tinh thần lẫn thể chất nếu không được nhận diện và điều chỉnh kịp thời (Ảnh minh họa)
Căn nguyên tâm lý từ tuổi thơ
Nhiều người mang trong mình nỗi sợ làm phiền người khác là do ảnh hưởng từ lối giáo dục thời thơ ấu, khi trẻ thường được dạy rằng phải ngoan ngoãn, biết điều, không gây rắc rối. Những câu như “chuyện của con, con tự làm”, “đừng làm phiền người lớn” đã gieo mầm cho nhận thức rằng việc nhờ vả là xấu, là điều khiến người khác không thích. Trải qua thời gian dài, điều này được nội hóa thành nỗi sợ bị đánh giá, sợ bị từ chối. Đây là một dấu hiệu điển hình của lòng tự trọng thấp.
Người có khuynh hướng này thường cảm thấy bản thân không xứng đáng được người khác dành thời gian hay công sức. Họ lo sợ rằng nếu lên tiếng đề nghị giúp đỡ, họ sẽ bị từ chối. Để tránh bị tổn thương, họ chọn cách im lặng, tự gánh vác tất cả.
Từ tự ép buộc đến tổn thương tinh thần
Một ví dụ điển hình là minh tinh Anne Hathaway. Khi đóng vai Fantine trong phim "Những người khốn khổ", cô từ chối sự hỗ trợ của chuyên gia dinh dưỡng hay huấn luyện viên. Cô chỉ ăn 500 calo mỗi ngày để giảm cân, liên tục từ chối sự quan tâm của bạn bè với lý do: "Đây là trách nhiệm của tôi, tôi không thể chuyển áp lực cho người khác". Dù giành giải Oscar với vai diễn này, Anne suýt ngất trên sân khấu vì kiệt sức. Sau này, cô thừa nhận trong tự truyện: "Tôi cứ ngỡ đó là sự chuyên nghiệp, hóa ra lại là sự cô lập nguy hiểm".
Khi hội chứng trở thành tính cách
Nếu nỗi sợ làm phiền người khác phát triển quá mức, nó có thể hình thành nên kiểu nhân cách gọi là "người làm vừa lòng người khác" (people-pleaser). Đặc điểm của nhóm người này là luôn che giấu cảm xúc, sợ mâu thuẫn, thường xuyên nói lời xin lỗi và có xu hướng nhận lỗi về mình. Họ đặt nhu cầu của người khác lên trên bản thân, chấp nhận làm cả những việc vượt ngoài trách nhiệm chỉ để được yêu mến.
Trong giao tiếp, họ hay răm rắp đồng tình với người khác, luôn nói "bạn nói đúng", và thường xuyên tự ti, cảm thấy bản thân không bằng người khác. Quan trọng nhất, họ đánh giá bản thân qua con mắt của người khác và sống dựa vào sự công nhận từ bên ngoài. Chính vì thế, họ hiếm khi dám nói không dù điều đó đi ngược lại lợi ích hoặc mong muốn cá nhân.
Hậu quả âm thầm nhưng dai dẳng
Lối sống làm vừa lòng người khác quá mức có thể gây ra hàng loạt hệ quả tiêu cực:
- Giảm sút giá trị bản thân: Vì quá phụ thuộc vào đánh giá từ bên ngoài, họ dễ rơi vào trạng thái tự nghi ngờ, tự phủ nhận chính mình nếu không được công nhận.
- Mối quan hệ rạn nứt: Dù cố gắng làm hài lòng người khác, họ có thể khiến đối phương cảm thấy ngột ngạt hoặc coi việc giúp đỡ là điều đương nhiên. Việc luôn giấu đi cái tôi thật khiến họ khó thiết lập mối quan hệ sâu sắc, chân thành, dễ bị cô lập, lạc lõng.
- Tổn thương tinh thần và thể chất: Khi liên tục kìm nén cảm xúc, không được giải tỏa, họ dễ mắc các rối loạn như lo âu, trầm cảm, hoặc bộc phát những cảm xúc tiêu cực.
- Ảnh hưởng đến thói quen ăn uống: Nỗi ám ảnh với sự hòa thuận có thể khiến họ ăn những món không thích, ăn khi không đói, hoặc bắt chước chế độ ăn của người khác, dễ dẫn tới rối loạn ăn uống.
- Thiếu định hướng cá nhân: Vì quá chú tâm đến nhu cầu và mục tiêu của người khác, họ dần mất đi động lực và niềm tin vào chính mình.
Làm sao để thoát khỏi "cái bẫy" làm vừa lòng người khác?
Điều quan trọng nhất là thay đổi nhận thức. Hãy hiểu rằng việc nhờ người khác giúp đỡ là điều bình thường và không có gì sai trái. Mỗi người đều có giới hạn, từ chối đúng lúc là cách bảo vệ bản thân, chứ không phải là sự ích kỷ.
Thay vì vội vàng đồng ý, bạn có thể xin thêm thời gian suy nghĩ khi ai đó nhờ giúp. Nếu không thể hoặc không muốn giúp, hãy học cách từ chối một cách nhẹ nhàng nhưng dứt khoát. Bên cạnh đó, hãy học cách quan tâm đến cảm xúc và nhu cầu của bản thân. Bắt đầu từ những việc nhỏ như ăn món mình thích, làm điều mình muốn, nói ra suy nghĩ thật. Tất cả giúp bạn từng bước xây dựng lòng tự trọng và tự tin.
Ngoài ra, việc trau dồi kỹ năng giao tiếp, học cách thể hiện suy nghĩ một cách chân thành, rõ ràng cũng là bước đệm quan trọng để xây dựng các mối quan hệ lành mạnh và bình đẳng.
Cuộc sống này, không ai có thể làm hài lòng tất cả mọi người. Biết từ chối để giữ gìn bản thân, biết nhờ cậy khi cần thiết, đó mới là sự trưởng thành đích thực. Hãy can đảm thoát khỏi chiếc lồng của hội chứng làm vừa lòng người khác, sống thật với chính mình và xây dựng những mối quan hệ dựa trên sự tôn trọng và thấu hiểu.
Lễ ăn hỏi của Phan Hoàng và Khánh Linh nhận được sự quan tâm đặc...
Đời sống trẻ - 2 ngày, 19 giờ trước
Trong môi trường công sở, không ít người từng trải qua cảm giác này: thức khuya làm việc, gồng mình chịu áp lực, nhưng đến cuối cùng chỉ đổi lại vài lời khen xã...
Đời sống trẻ - 2 ngày, 8 giờ trước
Nhiều nghệ sĩ nổi tiếng ra đi khi đang ở đỉnh cao danh vọng khiến người ta giật mình nhận ra tiền bạc và hào quang chẳng thể đổi lấy mạng sống. Cuộc đời...
Đời sống trẻ - 3 ngày, 21 giờ trước
Mới đây, bài văn của một học sinh tiểu học viết về người mẹ là giáo viên đã khiến cộng đồng mạng 'cười ngất'.
Đời sống trẻ - 3 ngày, 24 giờ trước
Mùa thu là thời điểm tuyệt vời để lưu giữ những khoảnh khắc dịu dàng nhất của bạn. Dù ở công viên, giữa hàng cây hay trên con đường đầy lá vàng, chỉ cần...
Hotgirl, hotboy - 3 ngày, 10 giờ trước
Trong lễ ăn hỏi và đám cưới của thiếu gia Phan Hoàng với tiểu thư tập đoàn nghìn tỷ không đeo vàng khiến dân tình bàn tán rôm rả.
Đời sống số - 8 giờ, 58 phút trước
Cùng xem tử vi dự đoán gì về vận mệnh, tình duyên, cuộc sống,... của 12 con giáp trong ngày 21/10/2025.
Tin trong ngày - 10 giờ, 35 phút trước
Mức phạt 40 triệu đồng áp dụng đối với người điều khiển ô tô có nồng độ cồn trong máu hoặc hơi thở vượt quá mức cho phép, đồng thời có thể bị tước...
Tâm sự - 10 giờ, 38 phút trước
Ngày cưới, tôi mặc váy trắng đứng bên anh, giữa sảnh khách sạn năm sao, ai cũng khen tôi có phúc. Nhưng chẳng ai biết, ngay đêm đó, tôi nằm trên giường tân hôn...
Dòng sự kiện - 10 giờ, 39 phút trước
Đây được xem là bước ngoặt quan trọng, hướng tới một nền giáo dục thống nhất, bình đẳng và chất lượng trên phạm vi cả nước.
Tin trong ngày - 10 giờ, 41 phút trước
Khi không tham gia bảo hiểm xã hội đầy đủ, đồng nghĩa với việc không có lương hưu, nếu có một nguồn thu nhập ổn định được xem là “phao cứu sinh” tuổi già....
Chuyện làng sao - 10 giờ, 41 phút trước
Jack trình diễn ca khúc chứa ngôn từ phản cảm, dung tục tại đêm nhạc ở Hà Nội thì trách nhiệm thuộc về cơ quan quản lí văn hoá.
Kiến thức - 12 giờ, 8 phút trước
Người dân khi cấp sổ đỏ lần đầu sẽ được nới thời hạn ghi nợ tiền sử dụng đất.
Phong thủy - 12 giờ, 8 phút trước
Trong thế giới cây cảnh, có những loại cây rất hiếm khi ra hoa, nhưng một khi đã nở hoa lại được cho là điềm báo may mắn vô cùng, dự báo tài lộc...
VIDEO - 12 giờ, 12 phút trước
Với lớp trang điểm nhẹ nhàng, mái tóc uốn bồng bềnh cùng phong thái tự tin, Midu nhận được “cơn mưa” lời khen từ khán giả. Tuy nhiên, bên cạnh những bình luận tích...
VIDEO - 12 giờ, 12 phút trước
Dù đã có 5 năm bên nhau, nhưng đây là lần hiếm hoi Ngọc Kayla và Liên Bỉnh Phát thể hiện tình cảm cỡ này trước mặt người hâm mộ, ống kính truyền thông....
Tâm sự - 12 giờ, 13 phút trước
Một gia đình không chỉ được xây dựng bằng tình yêu, mà còn bằng sự giao tiếp và thấu hiểu. Câu chuyện của một gia đình nhỏ sau 12 năm chung sống là minh...
Kiến thức - 12 giờ, 13 phút trước
Nhiều người tham gia giao thông thắc mắc liệu CSGT có quyền dừng xe để kiểm tra nồng độ cồn ngay cả khi họ tuân thủ đúng luật giao thông hay không?
Tin trong ngày - 12 giờ, 13 phút trước
UBND TP Hà Nội đang nghiên cứu phương án hỗ trợ kinh phí di chuyển cho người dân đến tham quan Hội chợ Mùa Thu 2025. Đây được xem là nỗ lực nhằm khuyến...
Đời sống số - 13 giờ, 36 phút trước
Thứ Ba, ngày 21 tháng 10, ngày đầu tiên của tháng 9 âm lịch, đại diện cho năm Tỵ, tháng Bính Thân và ngày Quý Hợi. Trong hào quang này, con giáp nào cần...
Đời sống số - 13 giờ, 56 phút trước
Hãy chọn bức tranh khiến bạn thấy rùng mình hoặc không thoải mái nhất — đó là dấu hiệu tiết lộ nỗi sợ tiềm ẩn sâu trong bạn
Dòng sự kiện - 14 giờ, 48 phút trước
Phòng CSGT TP HCM cũng triển khai kế hoạch cao điểm kiểm soát nồng độ cồn từ nay đến giai đoạn trước trong và sau tết Nguyên đán 2026.
Doanh nghiệp - 14 giờ, 49 phút trước
Shark Bình: "Tôi từng ước 15 năm trước có ai tát vào mặt 1 cái thì đã tránh được bao nhiêu thất bại trong quá khứ". Ông mong muốn được ai đó "thẳng tay"...
Chăm sóc sức khỏe - 14 giờ, 49 phút trước
Một nghiên cứu dài hạn của Đại học Harvard (Mỹ) chỉ ra mối liên hệ chặt chẽ giữa thời gian đi ngủ và tuổi thọ.
Kiến thức - 14 giờ, 49 phút trước
Nghị định 233/2025 của Chính phủ về cơ chế tài chính trong BHXH, BHYT và BHTN vừa ban hành nêu rõ một số trường hợp đặc biệt, theo đó người thụ hưởng có thể...
Dòng sự kiện - 14 giờ, 49 phút trước
Sau khi Cục trưởng Cục CSGT phát lệnh ra quân kiểm tra nồng độ cồn trên toàn quốc, lực lượng CSGT TP.HCM đã triển khai tuần tra, xử lý trên nhiều tuyến đường. Nhiều...