3 năm đầu tiên đi làm có thể được phép thử và sai, nhưng sang năm thứ 5 mà không có tư duy này về tiền bạc, bảo sao mãi chẳng khá lên được

Gần đây, khi thị trường chứng khoán có dấu hiệu “hồi sinh”, không ít nhà đầu tư lại có cảm giác nôn nóng, muốn tham gia cuộc chơi. Ai cũng mong muốn làm giàu từ đầu tư, nhưng thực tếcho thấy số người “mất trắng” luôn nhiều hơn số người thắng cuộc. Vậy đâu là yếu tố cốt lõi tạo nên sự khác biệt giữa người trụ lại được qua nhiều biến động và người bị “văng ra” khỏi thị trường?

Nhiều người tin rằng kiến thức phân tích thị trường hay chiến lược quản trị rủi ro là điều cơ bản nhất. Tuy nhiên, chị Nguyễn Kim Liên, Chuyên gia với hơn 10 năm kinh nghiệm tư vấn đầu tư chứng khoán và quản lý tài chính cá nhân, cho rằng đó chưa phải là gốc rễ của vấn đề.

Theo chị, yếu tố cơ bản và quan trọng nhất, quyết định khả năng trụ lại ở mọi thị trường đầu tư, luôn là khả năng quản lý tài chính cá nhân. Nếu coi hành trình đầu tư như việc trồng một cái cây, thì quản lý tài chính cá nhân chính là phần rễ. Các kỹ thuật phân tích hay quản trị rủi ro chỉ là câu chuyện về sau.

Đầu tư gì đi chăng nữa thì cũng phải quản lý tốt tài chính cá nhân​ (Ảnh minh hoạ)

Chị Liên nhấn mạnh: “Phải quản lý được tài chính cá nhân, nhà đầu tư mới hiểu được tại sao mình nên đầu tư vào thị trường này, từ đó mới tìm được hướng đầu tư phù hợp với mục tiêu, cũng như khẩu vị rủi ro của riêng mình. Chưa xác định được hướng đi, cũng chưa biết về “điểm đến” và còn đang mù mờ với nguồn lực của bản thân, mà đã bước vào thị trường, thì sẽ rất dễ bị những “cơn sóng” cuốn đi”.

Chuyên gia cho rằng, thứ duy nhất nhà đầu tư có thể chắc chắn chỉ là tâm thế của chính mình. Vì vậy, quản lý tài chính cá nhân là bước khởi đầu để có cơ sở vạch ra bức tranh đầu tư dựa trên 3 yếu tố: biết mình là ai, biết mình cần gì, và biết nguyên tắc đầu tư của riêng mình.

Nhiều người vẫn lầm tưởng quản lý tài chính cá nhân chỉ đơn giản là “chi ít hơn thu” hay tiết kiệm 20-30% thu nhập mỗi tháng. Thực tế, đây là một lộ trình dài hạn, thay đổi theo từng giai đoạn cuộc đời và cần được cá nhân hóa.

Giai đoạn 3 năm đầu đi làm: Đây là giai đoạn được phép thử và được phép sai. Trọng tâm là xây dựng quỹ dự phòng, hiểu rõ dòng tiền của bản thân và tìm ra mức phân bổ chi tiêu tiết kiệm hợp lý nhất, thay vì ép mình theo một tỷ lệ cứng nhắc.

(Ảnh minh hoạ)

Giai đoạn 5 năm: Khi đã có nền tảng, bạn nên bắt đầu tính đến chuyện phân bổ dòng tiền sao cho có khả năng sinh lời, thay vì chỉ để tiền “ngủ yên” trong tài khoản tiết kiệm. Lúc này, cần nhìn vào tổng thể tài sản ròng (tài sản sở hữu trừ đi nợ) để biết mình đang ở đâu trên bản đồ tài chính. Các mục tiêu trung hạn như mua nhà, đầu tư vào quỹ, hay nâng cấp kỹ năng cần được thiết lập.

Giai đoạn 10 năm trở đi: Đây là lúc hoạch định cho tương lai xa hơn như về hưu sớm hay chuẩn bị cho sự an toàn tài chính khi về già. Quản lý tài chính cá nhân lúc này có thể cần đến các công cụ phức tạp hơn như bảo hiểm, các khoản đầu tư an toàn, hoặc tư vấn từ chuyên gia.

Tựu trung lại, quản lý tài chính cá nhân không phải là một bộ quy tắc áp dụng cho tất cả mọi người. Đó là một tiến trình cần được cập nhật liên tục theo mục tiêu sống. Hiểu rõ mình đang ở đâu và muốn hướng tới điều gì sẽ giúp mỗi quyết định tài chính trở thành một bước đệm đưa bạn đến gần hơn với cuộc sống mà bạn mong muốn.