Việt Nam có thể có thêm di sản thế giới tại tỉnh giàu có hàng đầu phía Bắc

Từ ngày 7 đến 16/7, kỳ họp lần thứ 47 của Ủy ban Di sản Thế giới (UNESCO) diễn ra tại Paris (Pháp) với sự tham dự của 195 quốc gia thành viên. Việt Nam đề cử Yên Tử - Vĩnh Nghiêm - Côn Sơn Kiếp Bạc ở Quảng Ninh, Hải Phòng (tỉnh Hải Dương cũ) và Bắc Ninh (tỉnh Bắc Giang cũ) vào danh mục.

Theo hồ sơ di sản, quần thể có tổng diện tích vùng lõi 525,75 ha, vùng đệm 4.380,19 ha. Vùng lõi gồm 12 thành phần di sản chính phản ánh đầy đủ các giai đoạn hình thành, lan tỏa và phục hưng của thiền phái Trúc Lâm, nơi trung tâm của di sản.

Vùng đệm đóng vai trò bảo vệ cảnh quan văn hóa, bảo đảm sự toàn vẹn và liên kết của quần thể, được quản lý nghiêm ngặt theo quy định của Luật Di sản văn hóa và Luật Lâm nghiệp Việt Nam.

Chùa Đồng còn có tên khác là Thiên Trúc tự (chùa cõi Tây phương Thiên Trúc) nằm ở vị trí cao nhất của núi Yên Tử, Quảng Ninh.

Bà Trần Thị Hoàng Mai, Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Hải Phòng, thành viên phái đoàn Việt Nam cho biết, hồ sơ đề cử này được khởi động từ năm 2012. Suốt 13 năm qua, Việt Nam đã phối hợp chặt chẽ với ICOMOS, tổ chức tư vấn chuyên môn của UNESCO, để thẩm định, hoàn thiện hồ sơ.

Ít nhất ba đoàn chuyên gia quốc tế của ICOMOS đã khảo sát, tư vấn tại ba tỉnh Quảng Ninh, Hải Phòng (trước đây là Hải Dương) và Bắc Ninh (trước đây là Bắc Giang) nơi tọa lạc quần thể di sản. Đây là hồ sơ liên tỉnh, thể hiện nỗ lực bảo tồn một di sản có ý nghĩa đặc biệt về tôn giáo, văn hóa và lịch sử, tồn tại hơn 700 năm.

Quần thể di tích – danh thắng Yên Tử – Vĩnh Nghiêm – Côn Sơn, Kiếp Bạc bao gồm 525,75ha khu vực cốt lõi và 4.380,19ha vùng đệm. Không chỉ là những công trình cổ kính, đây còn là chứng tích sống động cho sự ra đời, lan tỏa và phát triển rực rỡ của Phật giáo Trúc Lâm, tông phái Phật giáo duy nhất trên thế giới được sáng lập bởi một vị vua thoái vị để tu hành, Phật hoàng Trần Nhân Tông.

Quần thể di tích Côn Sơn Kiếp Bạc, Hải Phòng.

Triết lý Trúc Lâm kết hợp hài hòa giữa Phật giáo Đại thừa, Nho giáo, Đạo giáo và tín ngưỡng dân gian Việt Nam. Tư tưởng này không chỉ dừng ở triết lý tu hành mà còn thấm sâu vào quản trị quốc gia, giáo dục, y học, ngoại giao và đời sống xã hội, thể hiện mối liên hệ bền chặt giữa đạo và đời, giữa vô ngã và nhập thế.

Bà Mai chia sẻ, trong quá trình thẩm định, ICOMOS từng bày tỏ lo ngại rằng hồ sơ còn rời rạc, chưa kể một câu chuyện xuyên suốt. Tuy nhiên, Việt Nam đã làm rõ rằng tất cả thành phần của quần thể đều tập trung kể về một hành trình thống nhất: từ khai sinh tại Yên Tử, lan truyền qua Vĩnh Nghiêm, đến phát triển rực rỡ ở Côn Sơn – Kiếp Bạc.

Giá trị văn hóa của thiền phái Trúc Lâm hiện diện rõ qua hệ thống chùa chiền, tháp mộ, am tu hành, tuyến hành hương, mộc bản, bia đá, được quy hoạch hài hòa với cảnh quan thiên nhiên linh thiêng. Những lễ hội truyền thống như hội xuân Yên Tử hay lễ hội Côn Sơn – Kiếp Bạc vẫn được tổ chức hằng năm, gìn giữ mạch sống tâm linh hàng trăm năm qua.

Tháp Huệ Quang và vườn tháp Tổ trong Khu di tích Yên Tử.

Nếu được UNESCO ghi danh, quần thể Yên Tử – Vĩnh Nghiêm – Côn Sơn, Kiếp Bạc sẽ trở thành niềm tự hào không chỉ của người Việt mà còn của cả cộng đồng quốc tế, góp phần bảo tồn và tôn vinh những giá trị văn hóa tốt đẹp của nhân loại.

Sự kiện này không chỉ ghi dấu một bước tiến mới trong hành trình bảo tồn di sản văn hóa Việt Nam, mà còn khẳng định bản sắc dân tộc Việt trong dòng chảy chung của văn hóa thế giới.

Ngày 12/6/2025, tại Kỳ họp thứ 9, Quốc hội đã thông qua Nghị quyết 202/2025/QH15 về việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh năm 2025. Nghị Quyết này có hiệu lực ngay khi được Quốc hội thông qua. Theo đó, cả nước có 34 đơn vị hành chính cấp tỉnh, gồm 28 tỉnh và 6 thành phố; trong đó có 19 tỉnh và 4 thành phố hình thành sau sắp xếp.

Trong bảng xếp hạng kinh tế (GRDP) 34 tỉnh thành sau sáp nhập, Hải Phòng mới với GRDP 658.381 tỷ đồng đứng thứ 3 sau Hà Nội. Bắc Ninh mới ở vị trí thứ 5 với có quy mô GRDP 439.767 tỷ đồng. Quảng Ninh không sáp nhập có GRDP 347.500 tỷ đồng đứng thứ 7.