Hồ nước ngọt hơn 200 triệu năm 'đẹp nhất thế giới' tại Việt Nam: Rộng 500ha, sẽ trở thành khu du lịch Quốc gia

Một trong những hồ nước ngọt đẹp nhất Việt Nam là hồ Ba Bể. Hồ này có tên tiếng Tày là Slam Pé, tượng trưng cho ba nhánh hồ Pé Lầm, Pé Lù, Pé Lèng hợp thành.

Hồ thuộc địa phận tỉnh Thái Nguyên và có diện tích khoảng 500ha, trải dài hơn 8.000m, chỗ rộng nhất khoảng 2.000m, chỗ sâu nhất đạt 35m. Hồ Ba Bể hiện nay chứa khoảng 90 triệu m3 nước. Nơi đây được bao bọc bởi các dãy núi đá vôi cùng nhiều suối ngầm và hang động tạo nên cảnh sắc tuyệt đẹp.

Hồ Ba Bể là một trong 20 hồ nước ngọt đẹp nhất thế giới (Ảnh: Báo Dân Việt)

Nơi đây gắn liền với các huyền tích dân gian, trong đó nổi bật là câu chuyện về đảo Bà Góa giữa lòng hồ. Tương truyền, hai mẹ con bà góa đã dùng vỏ trấu để hóa thành thuyền cứu người trong vụ đại hồng thủy. Sau đó, toàn bộ vùng đất hóa thành lòng hồ, còn nền nhà của họ thành đảo Bà Góa như ngày nay.

Xét về khoa học, hồ Ba Bể là kết quả của quá trình kiến tạo địa chất cuối kỷ Cambri tạo thành hồ nước khổng lồ. Bên cạnh các giá trị cảnh quan, địa chất, hồ Ba Bể còn là nơi sống của nhiều loài thủy sinh quý hiếm được ghi vào sách đỏ như cá chép kình, cá rầm xanh, cá chiên. Không những thế, nơi đây còn là không gian gắn với cuộc sống văn hóa, sinh kế của đồng bào Tày, Nùng đang sinh sống ở ven hồ.

Hồ gắn liền với sự tích về mẹ con bà góa

Theo đánh giá của các chuyên gia, hồ Ba Bể sở hữu vẻ đẹp "có một không hai" khi sở hữu giá trị địa chất địa mạo độc đáo. Ngoài ra, nơi đây còn gắn liền với chiều sâu văn hóa, lịch sử, là chất liệu cho thi ca, hội họa.

Trong vài năm trở lại đây, hồ nhận được nhiều sự quan tâm, yêu thích của các du khách thập phương bởi vẻ đẹp hoang sơ, yên bình, thơ mộng. Chính quyền địa phương cũng đưa ra các chính sách nhằm bảo tồn, phát huy giá trị thiên nhiên, văn hóa nhằm phát triển du lịch bền vững, thúc đẩy kinh tế địa phương, nâng cao đời sống cho bà con.

Lòng hồ trải dài tới 8.000m

Khi đến với hồ Ba Bể, ngoài ngắm cảnh, du khách có thể thử sức với nhiều trải nghiệm như chèo thuyền độc mộc trên lòng hồ, tham quan và khám phá những hang động, thác nước kỳ vĩ như động Puông, động Hua Mạ, Ao Tiên, thác Đầu Đẳng, bản Pác Ngòi.

Ngoài ra, du khách còn có cơ hội được thưởng thức nhiều sản vật của địa phương, các món đặc sản như rau rừng, thịt "lợn tên lửa"... Qua bàn tay khéo léo của người dân bản địa, những thực phẩm tưởng chừng như giản dị này sẽ trở thành các món ăn vô cùng hấp dẫn.

Hồ Ba Bể mùa nào cũng đẹp, tuy nhiên du khách nên chọn tới tham quan trong khoảng thời gian từ tháng 2 đến tháng 4. Đây là lúc tiết trời mát mẻ, không nắng gắt, không mưa rào cũng không quá lạnh, rất thuận lợi cho việc thăm quan và trải nghiệm các hoạt động. Ngoài ra, với những người yêu thích khám phá lễ hội truyền thống thì có thể đến đây vào thời gian tháng 9, tháng 10 và tháng giêng.

Tuy vậy, thời tiết đẹp nhất để du lịch hồ Ba Bể là từ tháng 2 đến tháng 4, khi trời mát mẻ, nhiệt độ từ 25 đến 30 độ. Vào ngày 9 và 10 tháng giêng, có nhiều lễ hội mang đậm bản sắc văn hóa của các dân tộc trong vùng.

Nơi đây còn lưu giữ nhiều giá trị văn hóa đặc sắc của người dân bản địa

Với cảnh sắc và các giá trị văn hóa, địa chất, năm 1995, hồ Ba Bể được công nhận là 1 trong 20 hồ nước ngọt đặc biệt của thế giới cần được bảo vệ trong Hội nghị Hồ nước ngọt diễn ra tại Mỹ. Năm 1996, hồ được công nhận Di tích lịch sử văn hóa quốc gia.

Đến năm 2004, hồ Ba Bể tiếp tục được công nhận là Vườn di sản ASEAN. Năm 2011, nơi đây được công nhận là Khu Ramsar - Vùng đất ngập nước có tầm quan trọng thế giới. Năm 2012, hồ Ba Bể được xếp hạng Di tích Quốc gia đặc biệt.

Thời gian gần đây, tỉnh Thái Nguyên đặt mục tiêu phát triển các sản phẩm du lịch xanh, trải nghiệm thiên nhiên, giáo dục môi trường và văn hóa bản địa tại Ba Bể. Chiến lược này được định hình từ việc chú trọng đầu tư hạ tầng giao thông, phát triển dịch vụ du lịch thân thiện môi trường và tăng cường liên kết vùng.

Một bước ngoặt quan trọng diễn ra vào cuối tháng 6/2025, khi Chính phủ Việt Nam phê duyệt Quy hoạch bảo quản, tu bổ, phục hồi Di tích danh thắng cấp Quốc gia đặc biệt hồ Ba Bể và giao tỉnh Thái Nguyên triển khai. Khu vực lập quy hoạch rộng 10.048ha, gồm khu bảo vệ I hơn 952ha, khu bảo vệ II hơn 9.095ha và khu vực phát huy giá trị di tích hơn 136 ha nằm ngoài phạm vi bảo vệ.

Quy hoạch xác lập 4 không gian chức năng chính: Phía Bắc khai thác giá trị sông, thác, hang động và văn hóa bản địa, kết nối với Na Hang (tỉnh Tuyên Quang); phía Nam hình thành khu bảo tồn và phát triển du lịch dọc sông Lèng; phía Đông xây dựng trung tâm đón tiếp kết hợp du lịch sinh thái - nghỉ dưỡng; phía Tây là không gian bảo tồn và khai thác văn hóa cộng đồng người H’Mông gắn với nghỉ dưỡng và du lịch sinh thái.

Chính phủ đặt mục tiêu đưa hồ Ba Bể trở thành khu du lịch quốc gia trước năm 2030, đồng thời trở thành trung tâm du lịch trọng điểm của vùng Trung du và miền núi phía Bắc.