Độc đáo lễ cấp sắc của người Dao Tiền ở Cao Bằng

09:27 26/11/2013

Đây là điểm khác biệt của người Dao Tiền ở Cao Bằng với các nhóm người Dao khác là làm lễ cấp sắc cho người con trai từ tuổi vị thành niên trở lên và coi đây là sự trưởng thành đủ điều kiện kết hôn

Theo phong tục tập quán của người Dao Tiền ở Cao Bằng, nam giới đã có vợ con phải làm lễ cấp sắc để chứng tỏ người đó đã trưởng thành, có vị thế trong xã hội và cũng nhằm đặt tên âm cho người con trai đó.

Theo các cụ cao niên, lễ cấp sắc được bà con làm rất chu đáo, thường được tổ chức vào dịp cuối năm, nhưng phải chuẩn bị cho buổi lễ trước đó vài tháng như xem ngày đẹp tháng tốt, mời thầy cúng. Lễ vật bắt buộc phải có là 2 con lợn tế thần nặng từ 80kg trở lên, gà từ 5-10 con, thịt sóc sấy khô, hương đốt, giấy bản, một đôi chiếu mới, tiền xu hay đồng bạc trắng, rượu, đồ ăn chay, tranh thờ các vị thần...để tiến hành các nghi lễ.

Cấp sắc của người Dao Tiền có nhiều cấp bậc: bậc đầu tiên là 3 đèn, bậc thứ hai được cấp 7 đèn, tham gia buổi lễ có rất nhiều thầy cúng, thầy cả và thầy hai giữ vai trò chính, thầy cả gọi là “Chềnh mềnh say”, thầy hai gọi là “Chì chiều say”, người được cấp sắc gọi là “con hương”.

Người Dao Tiền, trong thời gian 2 tháng trước và sau khi làm lễ cấp sắc, thì thầy tào, vợ chồng người thụ lễ phải giữ người trong sạch, không nói tục, không để người khác vào chạm người con hương. Trước khi hành lễ con hương phải tắm rửa sạch sẽ, mặc y phục mới, vợ của người thụ lễ phải ở trong buồng riêng, muốn ra vào cần có bà hát đi trước dọn đường để tránh va chạm vào đàn ông. Tất cả người dự lễ đều phải ăn cơm chay với rau xanh không cho dầu mỡ, không sát sinh…Những điều kiêng kỵ này rất nghiêm ngặt và khắt khe, nó làm tăng tính chất linh thiêng, mọi người đều phải thừa nhận tạo thành những quy tắc không thể thay đổi.

Việc đầu tiên của buổi lễ là sửa soạn đồ dâng lên bàn thờ tổ tiên bữa cơm chay gồm có bát cơm, bát rau xanh, rượu. Trên bàn thờ được treo hai bộ tranh lớn gọi là Tam thanh lớn và Tam thanh nhỏ vẽ hình ảnh các vị thần thánh. Tiếp đó là các thầy ngồi trước bàn thờ đại đường cúng mời tổ tiên, Bàn Vương, thần thánh, thổ công, táo quân về dự lễ để chứng giám, phù hộ và công nhận người trong họ tộc trưởng thành được phép nhận tên âm.

Sau lễ thỉnh cầu, gia đình mời anh em, họ hàng và những người biết múa để múa những bài về tổ tiên gọi là “laap miến”. Trong khi múa, tiếng chiêng tiếng trống vang lên tạo nên không khí tưng bừng như ngày hội xuân. Đây là phần hấp dẫn được mọi người ưa thích, bất kể ai cũng có thể tham gia, thể hiện được vai trò văn hóa văn nghệ trong lễ cấp sắc và lễ cấp sắc bắt đầu.

Lễ cấp sắc được tiến hành tuần tự theo 10 nghi lễ nhỏ, bao gồm lễ ban mũ, lễ trình diện, lễ lên đèn, lễ đặt tên, lễ qua cầu, lễ trình diện Ngọc Hoàng, lễ tơ hồng, lễ thăm thiên đình, lễ trả ơn Bàn Vương. Trong đó quan trọng nhất là lễ lên đèn, người được cấp sắc ngồi trên chiếc ghế nhỏ đặt trước bàn thờ tổ tiên và hai đàn cúng. Hai tay giữ cây đèn được làm bằng thân cây tre hoặc nứa gắn trên các giá đỡ, thầy cả và thầy hai bắt đầu làm phép rồi đặt một đèn lên đỉnh đầu, đèn hai, đèn ba đặt lên vai con hương. Trong phần này, con hương được thầy đọc cho: mười độ, mười điều kiêng cấm, mười lời nguyện, mười lời thề, có ý nghĩa giáo dục hướng người đó làm điều hay lẽ phải, ngay thẳng, dũng cảm, không mê sắc, không vụ lợi, sẵn sàng giúp đỡ người khác.

Sau đó là lễ đặt tên, nghi lễ này được xem như lễ khai sinh để con hương nhận lấy tên do thần thánh ban định, nó là điều kiện để người đó được nói chuyện với thần thánh, được đứng vào hàng ngũ những người quan trọng trong họ tộc, có trách nhiệm trong việc thờ cúng tổ tiên.

Kết thúc buổi lễ, hai con lợn tế thần được gia chủ chia lộc cho tất cả các thành viên đến dự. Người được cấp sắc được coi là người trưởng thành, có vị thế trong xã hội, đủ tư cách tham gia vào thực hiện các công việc như làm quan làng, đốt lửa vào nhà mới, khấn tổ tiên, được thánh thần công nhận, được cấp âm binh.

Ngày nay, lễ cấp sắc của người Dao Tiền ở Nguyên Bình có nhiều đổi mới tích cực, không còn nặng về lễ nghĩa hình thức như xưa rất tốn kém. Thời gian hành lễ được rút ngắn từ 5- 6 ngày xuống còn 2- 3 ngày, chi phí cho lễ chỉ ở mức vừa đủ, đáp ứng yêu cầu cần thiết của việc hành lễ mà không gây lãng phí, ảnh hưởng đến kinh tế gia đình.

Nay lễ cấp sắc còn được tổ chức để cầu an, cầu tài, cầu lộc cho gia đình, vừa nhận tên thánh để khi còn sống mới được làm thầy cúng..chứ bà con không còn nặng phân biệt đối xử giữa người được cấp sắc với người chưa được cấp sắc như trước kia. Bên cạnh đó, người Dao Tiền còn có lòng tin sâu sắc rằng khi được cấp sắc làm ăn mới may mắn phát đạt, sinh hoạt mọi mặt thuận lợi, dòng họ mới thịnh vượng./.

Theo Dulichvn.org.vn
Đảo duy nhất ở Việt Nam có 5 ngọn núi lửa: Vẻ đẹp tựa 'Maldives', cách đất liền 30km, du khách nhận xét 'cảnh như trong phim'

Đảo duy nhất ở Việt Nam có 5 ngọn núi lửa: Vẻ đẹp tựa 'Maldives', cách đất liền 30km, du khách nhận...

Du lịch Việt - 5 ngày, 2 giờ trước

Với cảnh sắc thiên nhiên hoang sơ, làn nước trong xanh, đảo Lý Sơn từ lâu đã được du khách ưu ái ví như một "Maldives của Việt Nam". Cách đất liền khoảng 30km,...

Hòn đảo duy nhất ở Việt Nam có thể chạm vào 'địa ngục' lẫn 'thiên đường', không dành cho người thích đông đúc

Hòn đảo duy nhất ở Việt Nam có thể chạm vào 'địa ngục' lẫn 'thiên đường', không dành cho người thích đông...

Du lịch Việt - 11.08.2025

Được mệnh danh là "hòn đảo thiên đường của châu Á", Côn Đảo không chỉ hấp dẫn du khách bởi biển xanh, cát trắng và hệ sinh thái nguyên sơ, mà còn bởi sự...

'Thị trấn du lịch hàng đầu thế giới’ của Việt Nam được giữ nguyên tên gọi sau sáp nhập

'Thị trấn du lịch hàng đầu thế giới’ của Việt Nam được giữ nguyên tên gọi sau sáp nhập

Du lịch Việt - 08.08.2025

Trong ba năm liên tiếp (2022 - 2024), Tam Đảo được vinh danh là “Thị trấn du lịch hàng đầu thế giới” tại Giải thưởng Du lịch Thế giới (World Travel Awards).

Một điểm đến duy nhất của Việt Nam được tạp chí quốc tế vinh danh 'đẹp như châu Âu': Khá gần TP.HCM, là điểm tránh nóng hot nhất trong hè

Một điểm đến duy nhất của Việt Nam được tạp chí quốc tế vinh danh 'đẹp như châu Âu': Khá gần TP.HCM,...

Du lịch Việt - 08.08.2025

Tạp chí Lifestyle vừa công bố danh sách 7 điểm đến châu Á mang vẻ đẹp lãng mạn như châu Âu thế kỷ XIX và Đà Lạt đã vinh dự trở thành đại diện...

6 tour du lịch đáng thử quanh Hà Nội, bạn đừng bỏ lỡ

6 tour du lịch đáng thử quanh Hà Nội, bạn đừng bỏ lỡ

Du lịch Việt - 07.08.2025

Thay vì các tour truyền thống, du khách nay có thể trải nghiệm Hà Nội qua những góc nhìn mới mẻ hơn như lướt trên sông Hồng bằng du thuyền, chạy xe jeep cổ...

Các bước đăng ký thường trú mới nhất 2025: Cần nắm hết thủ tục để làm một lần là xong!

Các bước đăng ký thường trú mới nhất 2025: Cần nắm hết thủ tục để làm một lần là xong!

Kiến thức - 3 giờ, 39 phút trước

Năm 2025, muốn đăng ký thường trú bạn có thể đến cơ quan trực tiếp hướng dẫn hoặc làm online tại nhà. Lệ phí đăng ký thường trú trực tiếp là 20.000 đồng/lần theo...

Lịch công bố điểm chuẩn 50 trường đại học phía Bắc và phía Nam năm 2025

Lịch công bố điểm chuẩn 50 trường đại học phía Bắc và phía Nam năm 2025

Tin trong ngày - 3 giờ, 43 phút trước

Dưới đây là bảng tổng hợp lịch công bố điểm chuẩn của 50 trường đại học ở cả hai miền Bắc - Nam. Thí sinh và phụ huynh có thể tra cứu để nắm...

Người sinh vào 3 năm này sẽ được hưởng quyền lợi đặc biệt khi làm thẻ Căn cước mới trước năm 2026, là ai?

Người sinh vào 3 năm này sẽ được hưởng quyền lợi đặc biệt khi làm thẻ Căn cước mới trước năm 2026,...

Kiến thức - 3 giờ, 44 phút trước

Trong Luật Căn cước (sửa đổi) quy định có 3 đối tượng sinh năm này sẽ được hưởng nhiều quyền lợi khi đi làm căn cước.

Chu Thanh Huyền dạy con thế nào mà hút hơn 5 triệu lượt xem?

Chu Thanh Huyền dạy con thế nào mà hút hơn 5 triệu lượt xem?

VIDEO - 3 giờ, 44 phút trước

Dân tình phải phì cười vì giọng điệu đặc trưng không lẫn vào đâu được của nàng WAGs Chu Thanh Huyền. Mặc dù ra hiệu cho con rất rõ ràng và rành mạch giúp...

Cháu gái Kim Tiểu Long sau 2 lần huỷ hôn lại bị soi bí mật tổ chức đám hỏi với ca sĩ làm 'bố đơn thân'

Cháu gái Kim Tiểu Long sau 2 lần huỷ hôn lại bị soi bí mật tổ chức đám hỏi với ca sĩ...

Chuyện làng sao - 3 giờ, 46 phút trước

Dàn sao Việt còn đồng loạt gửi lời chúc mừng tới cặp đôi này ở phía dưới phần bình luận.

Chu Thanh Huyền dạy con thế nào mà hút hơn 5 triệu lượt xem?

Á hậu Phương Nhi lộ diện bên chồng thiếu gia sau thời gian ở ẩn, nhan sắc thế nào?

Á hậu Phương Nhi lộ diện bên chồng thiếu gia sau thời gian ở ẩn, nhan sắc thế nào?

Chuyện làng sao - 3 giờ, 48 phút trước

Lần lộ diện hiếm hoi của Á hậu Phương Nhi bên cạnh gia đình chồng mới đây nhanh chóng thu hút sự chú ý lớn của công chúng.

Cách đổi thông tin quê quán, địa chỉ mới trên CCCD cực nhanh qua ứng dụng VNeID, không mất lệ phí

Cách đổi thông tin quê quán, địa chỉ mới trên CCCD cực nhanh qua ứng dụng VNeID, không mất lệ phí

Đời sống số - 3 giờ, 55 phút trước

Bài viết dưới đây sẽ hướng dẫn bạn cách thức đổi thông tin quê quán, địa chỉ in trên thẻ CCCD chính xác hơn sau khi sắp xếp, điều chỉnh đơn vị hành chính...

Khi nào nghỉ làm mà vẫn được hưởng nguyên lương? Quyền lợi quan trọng hàng triệu người lao động nên nắm rõ

Khi nào nghỉ làm mà vẫn được hưởng nguyên lương? Quyền lợi quan trọng hàng triệu người lao động nên nắm rõ...

Kiến thức - 3 giờ, 4 phút trước

Không chỉ nghỉ phép năm, người lao động còn có nhiều trường hợp nghỉ làm vẫn được hưởng nguyên lương theo quy định.

Đi xe máy trên vỉa hè sẽ bị phạt đến 6 triệu đồng theo quy định, vậy đi xe trên vỉa hè vào cơ quan thì có bị phạt?

Đi xe máy trên vỉa hè sẽ bị phạt đến 6 triệu đồng theo quy định, vậy đi xe trên vỉa hè...

Tin trong ngày - 3 giờ, 11 phút trước

Hành vi điều khiển xe máy chạy lên vỉa hè không chỉ vi phạm quy định về giao thông mà còn xâm phạm không gian dành riêng cho người đi bộ, có thể bị...

3 nhóm công chức, viên chức sau sẽ không được trợ cấp 3 tháng lương hiện hưởng, là ai?

3 nhóm công chức, viên chức sau sẽ không được trợ cấp 3 tháng lương hiện hưởng, là ai?

Kiến thức - 3 giờ, 17 phút trước

Đây là những trường hợp cán bộ, công chức, viên chức không được nhận 3 tháng tiền lương hiện hưởng theo quy định tại Nghị định 154.

Có thể phạt tới 20 triệu đồng nếu rẽ phải khi đèn đỏ, CSGT chỉ ra các trường hợp được phép

Có thể phạt tới 20 triệu đồng nếu rẽ phải khi đèn đỏ, CSGT chỉ ra các trường hợp được phép

Tin trong ngày - 3 giờ, 26 phút trước

CSGT TP. Hồ Chí Minh khẳng định hành vi rẽ phải khi đèn đỏ có thể bị phạt tới 20 triệu đồng đối với ô tô và 6 triệu đồng đối với xe máy,...

Nhiều trường đại học dự kiến điểm chuẩn năm 2025

Nhiều trường đại học dự kiến điểm chuẩn năm 2025

Tin trong ngày - 4 giờ, 46 phút trước

Hiện đã có một số trường đại học đưa ra mức điểm chuẩn dự kiến năm 2025.

Mức lương tối thiểu vùng từ 1/1/2026 theo đề xuất có điểm gì mới, ai sẽ được hưởng lợi?

Mức lương tối thiểu vùng từ 1/1/2026 theo đề xuất có điểm gì mới, ai sẽ được hưởng lợi?

Dòng sự kiện - 4 giờ, 55 phút trước

Với đề xuất mới, mức lương tối thiểu tăng từ 250.000 đồng - 350.000 đồng (tương ứng tỷ lệ bình quân 7,2%) so với mức lương tối thiểu hiện hành.

Top món ăn đáng sợ nhất Việt Nam trong mắt du khách nước ngoài

Top món ăn đáng sợ nhất Việt Nam trong mắt du khách nước ngoài

Địa chỉ ăn ngon - 4 giờ, 25 phút trước

Dưới con mắt du khách quốc tế, một số món ăn phổ biến ở Việt Nam lại trở thành "nỗi ám ảnh" vì quá khác biệt và táo bạo trong cách chế biến.

Có thể bị phạt lên đến 100 triệu đồng nếu vi phạm quy định này liên quan đến Sổ đỏ

Có thể bị phạt lên đến 100 triệu đồng nếu vi phạm quy định này liên quan đến Sổ đỏ

Kiến thức - 5 giờ, 56 phút trước

Nghị định 123/2024/NĐ-CP quy định về nhiều mức phạt liên quan đến Sổ đỏ.

Kể từ bây giờ, xe máy không bật đèn khi trời mưa có thể bị phạt tới 14.000.000 đồng, đúng không?

Kể từ bây giờ, xe máy không bật đèn khi trời mưa có thể bị phạt tới 14.000.000 đồng, đúng không?

Kiến thức - 6 giờ, 56 phút trước

Nhiều người khi tham gia giao thông băn khoăn việc điều khiển xe máy lúc trời mưa có cần phải bật đèn xe không và dưới đây là thông tin giải đáp.

Những con giáp nào cần thận trọng vào thứ tư ngày 20 tháng 8, tức ngày 27 tháng 6 nhuận âm lịch?

Những con giáp nào cần thận trọng vào thứ tư ngày 20 tháng 8, tức ngày 27 tháng 6 nhuận âm lịch?...

Đời sống số - 7 giờ, 35 phút trước

Thứ Tư, ngày 20 tháng 8, tức ngày 27 tháng 6 nhuận âm lịch, tương ứng với năm Tỵ, tháng Giáp Thân và ngày Tân Sửu. Trong môi trường này, con giáp nào nên...

Trắc nghiệm tâm lý: Bạn muốn uống cốc trà sữa nào? Thử xem bạn ghen đến mức nào?

Trắc nghiệm tâm lý: Bạn muốn uống cốc trà sữa nào? Thử xem bạn ghen đến mức nào?

Đời sống số - 7 giờ, 55 phút trước

Dưới đây là trắc nghiệm tâm lý vui dựa trên loại trà sữa bạn chọn, tiết lộ mức độ ghen tuông trong tình yêu của bạn là nhẹ nhàng, âm thầm hay... siêu bùng...

Danh sách hơn 130 đại học công bố học phí năm 2025: Ngành cao nhất đến 170 triệu đồng/năm

Danh sách hơn 130 đại học công bố học phí năm 2025: Ngành cao nhất đến 170 triệu đồng/năm

Tin trong ngày - 7 giờ, 30 phút trước

Trong mùa tuyển sinh năm học 2025–2026, hơn 130 trường đại học trên cả nước đã công bố mức học phí dự kiến dành cho tân sinh viên.

Ngành học không sợ AI ‘tranh việc’, chỉ 1,5 năm là xong: Doanh nghiệp ‘trải thảm đỏ’ mời làm, lương lên tới 50 triệu/tháng

Ngành học không sợ AI ‘tranh việc’, chỉ 1,5 năm là xong: Doanh nghiệp ‘trải thảm đỏ’ mời làm, lương lên tới...

Doanh nghiệp - 8 giờ, 30 phút trước

Trong bối cảnh thị trường lao động đang ngày càng yêu cầu tính thực tiễn và chuyên môn cao, nghề nấu ăn đang trở thành lựa chọn đáng giá của nhiều bạn trẻ sau...