Tiểu Long Nữ: Tiên nữ vướng bụi trần

Trong đó, Thần điêu hiệp lữ với mối tình lãng mạn nhưng nhiều trắc trở của Dương Quá và Tiểu Long Nữ đã làm rung động hàng triệu người xem trên khắp thế giới.

Từ cuối thập niên 70 khi bộ phim truyền hình Thần điêu hiệp lữ đầu tiên ra đời cho đến nay đã có tổng cộng 6 phiên bản khác nhau. Tuy nhiên, điều đặc biệt là mỗi khi các phiên bản mới ra mắt, nhân vât Tiểu Long Nữ luôn nhận được sự quan tâm đặc biệt của khán giả. Fan hâm mộ nào cũng tò mò muốn biết dung mạo và diễn xuất của diễn viên vào vai Cô Cô có xứng đáng với hình dung trong tưởng tượng của họ hay không.

Hình ảnh Tiểu Long Nữ trong tưởng tượng của fan hâm mộ

Theo miêu tả của Kim Dung, Tiểu Long Nữ là nhân vật có sắc đẹp tuyệt trần, “trong sáng như gương, dịu dàng như ngọc”. Tuy nhiên, vì mồ côi từ nhỏ và sống lâu ngày trong cổ mộ nên tính tình ít nói, lạnh lùng, không tinh tường thế gian sự đời. Nhà văn cũng nhiều lần nhấn mạnh rằng dù Tiểu Long Nữ hơn tuổi Dương Quá nhưng dung mạo của nàng trẻ trung và non nớt hơn rất nhiều.

Nhờ sự xuất hiện của chàng trai này, cuộc sống của Tiểu Long nữ đã biến từ “tĩnh” sang “động” thái. Như cách mà nhiều ngòi bút Trung Quốc ví von, Tiểu Long Nữ giống như Tiên nữ vướng bụi trần. Dù biết trước mối tình trái đạo lý (tình yêu cô trò) sẽ đem đến nhiều tai ương và khổ đau nhưng nàng vẫn quyết dấn thân vào cảnh trần tục. Hy sinh này đã làm nên mối tình thiêng liêng, cao đẹp mà muôn đời sau vẫn còn nhắc tới.

Tiểu Long Nữ: Dung nhan say đắm lòng người

Lưu Diệc Phi trong phiên bản năm 2005

Mỗi khán giả, mỗi thế hệ lại có những quan điểm khác nhau về hình tượng Tiểu Long Nữ đích thực. Tuy nhiên, trong số 6 mỹ nhân từng thử sức vai diễn này, Lưu Diệc Phi là người duy nhất được đích thân nhà văn Kim Dung công nhận có thần thái sát với nhân vật Tiểu Long Nữ nhất. Gương mặt thanh tú, trong sáng và đượm buồn của cô hoàn toàn phù hợp với miêu tả về Cô Cô xinh đẹp lạnh lùng.

Trong khi đó, mặc dù sở hữu vẻ thanh cao thoát tục nhưng sự đoan trang, chững chạc của Lý Nhược Đồng (bản 1997) hay Trần Ngọc Liên (bản 1980) lại được đánh giá hơi “cứng tuổi” so với nhân vật Tiểu Long Nữ.

Tiểu Long Nữ do Lý Nhược Đồng vào vai được nhiều người yêu thích. Tuy nhiên,
Kim Dung lại cho rằng diễn viên này hơi "cứng" tuổi so với nhân vật gốc

Ngoài ra, về phần tạo hình, hai phiên bản gây tranh cãi nhiều nhất là Phan Nghinh Tử năm 1984 và Ngô Thanh Liên năm 1998. Sự đầu tư khá cầu kỳ với nhiều loại trang sức trên trang phục và mái tóc của Phan Nghinh Tử làm người xem có cảm giác như đang đứng trước một nàng công chúa đài các, không hề có chút liên tưởng đến hình tượng gốc của Tiểu Long Nữ. Đôi mắt sắc sảo từng làm nên thành công cho các vai diễn sắc sảo như Võ Tắc Thiên, Thái Bình công chúa... của Phan Nghinh Tử trong trường hợp này đã “phản tác dụng” và gây áp lực cho người đối diện.

Phan Nghinh Tử với mái tóc rườm rà phụ kiện (trên) và Tiểu Long Nữ mặc áo đen do
Ngô Thanh Liên thủ vai đều không nhận được tán thành và ủng hộ của người xem

Trong khi đó, Trần Ngọc Liên là diễn viên duy nhất mặc… áo đen tuyền khi vào vai Tiểu Long Nữ. Hình ảnh đầy bí ẩn và diễn xuất vô cảm của cô đã tạo nên làn sóng tranh cãi gay gắt trong dư luận suốt thời gian dài. Bên cạnh đó, phiên bản do diễn viên Singapore Phạm Văn Phương thủ vai năm 1998 dù nhận được khen ngợi cho gương mặt đẹp và nụ cười sáng nhưng diễn xuất lại bị chê quá yếu đuối và uỷ mị, không tương xứng với miêu tả về tính cánh của Tiểu Long Nữ (đã đạt cảnh giới không hỷ nộ ái ố).

Phạm Văn Phương xinh đẹp nhưng diễn xuất quá ủy mị, yếu đuối

Tiểu Long Nữ: Tiên nữ vướng bụi trần gian

Trong tiềm thức của hầu hết mọi người, Tiểu Long Nữ đều được đặt ngang hàng với thần tiên, hoặc “nửa người nửa tiên”. Có lẽ, ngoài dung mạo thoát tục, cốt cách ngay thẳng trong sáng của cô cũng chính là yếu tố chính để mang đến ấn tượng này. Tuy nhiên, không thuận theo mô tuýp chuẩn mực, Kim Dung đã để Tiểu Long Nữ trải qua “kiếp nạn” đau đớn trong đời - thất trinh với kẻ tiểu nhân tên Doãn Chí Bình trong lúc bị điểm huyệt.

Điều oan trái hơn rằng Tiểu Long Nữ còn cảm thấy rất vui sướng và hạnh phúc khi lầm tưởng chính Dương Quá đã làm việc “phu thê” với mình. Sau này, chuyện tình của họ đã nhiều lần trải qua trắc trở ly biệt, Dương Quá còn bị mất một cánh tay (do con gái Quách Tĩnh - Quách Phù chặt đứt) nhưng hai người cuối cùng vẫn tái hợp và sống hạnh phúc bên nhau mãi không chia lìa.

Cảnh phim với nhiều chi tiết ẩn dụ trong phiên bản Singapore, Phạm Văn Phương
thủ vai chính

Để tái hiện phần nội dung nhạy cảm này, mỗi đạo diễn lại có lựa chọn phù hợp với phong cách phiên bản của mình. Tuy nhiên, khán giả từng theo dõi đủ bộ 6 phiên bản đều có thể nhận ra điểm chung ở một số chi tiết như Tiểu Long Nữ được dùng lụa đen hoặc trắng che mắt (mặt), bối cảnh ghi hình với hoa cỏ thiên nhiên bao bọc xung quanh, góc quay ý nhị và tinh tế.

Xét về hiệu quả hình ảnh, nổi bật nhất phải kể tới phân đoạn do Phạm Văn Phương thủ vai Tiểu Long Nữ. Các nhà làm phim đã dùng hình ảnh bông hoa trắng chuyển sang màu đỏ và cánh tay hằn lại dấu vết để thay lời thuyết minh về nội dung tình tiết.

Cảnh phim do Lý Nhược Đồng thủ vai Tiểu Long Nữ

Ngoài ra, phiên bản của Lưu Diệc Phi do đạo diễn Trương Kỷ Trung (đạo diễn Tân Tây Du Ký) chỉ đạo cũng gây chú ý với những khuôn hình đặc cả bờ môi ánh mắt của nhân vật. Từ vẻ bất ngờ lo lắng cho đến khi Tiểu Long Nữ mừng rỡ và hạnh phúc, máy quay đều không hề bỏ lỡ bất kỳ khoảnh khắc nào. Trong khi đó, phiên bản do Phan Nghinh Tử thủ vai lại lần nữa mắc sai lầm vì… quá cầu kỳ. Đạo diễn bố trí rất nhiều hoa vàng quanh người Tiểu Long Nữ khiến hình ảnh quay từ xa trông chẳng khác nào một ngôi mộ kỳ dị.

Phần nội dung trong phiên bản do Lưu Diệc Phi thủ vai...

... và Trần Ngọc Liên đảm nhiệm đều xuất hiện đạo cụ là chiếc khăn che mắt