'Thầy trò Đường Tăng' bị tố ăn tiền

Tháng 3/1983, đoàn phim Tây Du Ký đến Hồ Nam quay tập Ba lần đánh Bạch Cốt Tinh. Tại đây đoàn nhận được hỗ trợ hết sức nhiệt tình của tỉnh ủy tỉnh Hồ Nam. Sau khi kết thúc những cảnh quay ở Trương Gia Giới, đoàn phim chuẩn bị lên đường ở lại Trường Sa. Khi đến địa điểm Lãnh Thủy Giang thì tại đây đang diễn ra đại hội hiệp chính tỉnh. Để bày tỏ lòng cảm ơn đối với sự ủng hộ và giúp đỡ của địa phương, đạo diễn Dương Khiết đã chủ động liên lạc với tỉnh và bày tỏ muốn biểu diễn một chương trình văn nghệ dành tặng hội nghị hiệp thương của tỉnh. Tất nhiên khi nhận được tin này, phía tỉnh ủy Hồ Nam cảm thấy hết sức vui mừng và sung sướng khi được đoàn phim Tây Du Ký ghé lại, biểu diễn tặng nhân dân tỉnh.

Dương Tuấn (trái) vai thôn cô trong Ba lần đánh Bạch Cốt Tinh.

Dương Xuân Hà vai Bạch Cốt Tinh sẵn sàng thể hiện ca khúc Núi đỗ quyên
tại một buổi liên hoan quần chúng.

Ý định của đạo diễn Dương là ở lại diễn một buổi, tuy nhiên khi biểu diễn thì thấy công chúng chen chúc nhau xem, người người ngồi kín cả bên các khung cửa sổ để theo dõi đoàn phim biểu diễn. Ngoài ra vẫn còn rất nhiều người dân còn không có cơ hội để vào bên trong khu vực hội trường để xem. Tỉnh ủy đã đề xuất với Dương Khiết cho đoàn diễn thêm một buổi nữa cho quần chúng nhân dân được thưởng thức. Trước lời đề nghị trên, Dương Khiết và thành viên đoàn cũng không thể nào từ chối được, vì vậy đành xuất phát chậm một hôm để ở lại diễn thêm một buổi nữa cho nhân dân địa phương. Hai buổi diễn đều thành công ngoài sức tưởng tượng, đồng thời phản ánh của tỉnh ủy cũng như công chúng đều dành sự ủng hộ tốt đẹp cho đoàn.

Nội dung những suât diễn của đoàn phim khá phong phú với nhiều tiết mục đa dạng, bởi lúc này đoàn có khá nhiều diễn viên nữ, bao gồm nữ diễn viên Dương Xuân Hà (vai Bạch Cốt Tinh) và Dương Tuấn (vai thôn cô bị Bạch Cốt Tinh hãm hại) và Tả Đại Phân (vai Quan Âm Bồ Tát). Ngoài những tiết mục diễn lại đoạn trích trong phim Tây Du Ký, các nghệ sĩ còn biểu diễn những trích đoạn kịch sở trường của mỗi người. Dương Xuân Hà thể hiện ca khúc Núi đỗ quyên, trong khi Dương Tuấn diễn một trích đoạn kịch Hoàng Mai là vở Nữ phò mã. Bên cạnh đó, Dương Khiết còn yêu cầu diễn viên Hạng Hán (đóng vai yêu quái gấu đen) và Tả Đại Phân biểu diễn trích đoạn kịchDuyên phận trong tủ mà họ thường diễn khi còn ở trong đoàn kịch của hai người, bởi đây vốn là vở hài kịch mà Dương Khiết tỏ ra vô cùng thích thú khi bà từng có dịp thực hiện ghi âm vở kịch này ở Trường Sa.

Diễn viên đoàn Tây Du Ký diễn vở Duyên phận trong tủ ở Côn Minh, tỉnh Vân Nam.
Mã Đức Hoa (giữa) vẫn đóng vai bà mẹ, Lý Linh Ngọc (phải) vai cô con gái
Hạng Hán (thứ hai từ trái qua) vai cậu con trai, Diệp Dĩ Manh (trái)
vai Nhạc Lôi.

Mặc dù diễn viên trong vở kịch không nhiều, tuy nhiên nội dung vở kịch thì thực sự hài hước và nhộn khiến khán giả theo dõi ai cũng ôm bụng cười ngặt nghẽo.Vở kịch vừa hài hước lại vừa không quá thô tục. Vở kịch trên cũng là lần đầu diễn viên đoàn Tây Du Ký biểu diễn trước công chúng. Vai diễn trong vở kịch do Tả Đại Phân vào vai cô con gái, đồng thời cũng là vai của bà khi còn trong đoàn kịch ở Trường Sa, trong khi vai cậu con trai Đào Khí do Hạng Hán thể hiện, đây cũng là vai nhân vật của Hạng Hán thường diễn trong đoàn kịch của ông. Trong khi vai bà mẹ lại do Mã Đức Hoa (đóng vai Trư Bát Giới) thể hiện, vai diễn này vốn không là gì đối với Mã Đức Hoa bởi ông cũng khá quen thuộc với thể loại vai này. Những vai diễn khác đều phân công ổn thỏa, vai Nhạc Lôi do Dương Bân (diễn viên đóng vai đệ tử của Bồ Tát là Huệ Ngạn sứ giả và vai Mộc Tra) đóng, vai hai người hầu thì ai đóng cũng được. Tiết mục này, Dương Khiết luôn chọn làm tiết mục cuối trong mỗi chương trình liên hoan văn nghệ dành cho quần chúng.

Tả Đại Phân vai Bồ Tát từng đảm nhận vai cô con gái vở Duyên phận trong tủ
tại buổi liên hoan ở Hô Nam.

Dương Bân (từng thủ vai Na Tra và Huệ Ngạn sứ giả) vào vai Nhạc Lôi
vở Duyên phận trong tủ.

Dư âm của những tiết mục văn nghệ quần chúng ở Hồ Nam đã bay xa đến nỗi, đầu tháng 4 khi đoàn phim đến Lãnh Thủy Giang thì lãnh đạo ỏ đây liền đề xuất với Dương Khiết biểu diễn văn nghệ cho dân chúng trong vùng thưởng thức, tuy nhiên phía lãnh đạo tỉnh lại muốn đoàn biểu diễn phục vụ hai đêm. Đạo diễn Dương chỉ dám nhận lời diễn một đêm nhưng phải đợi sau khi đoàn hoàn thành quay xong mới dám nhận lời mặc dù lãnh đạo liên lục nhắn nhủ Dương Khiết và đoàn phim sơm sớm diễn cho khán giả ở đây được cùng thưởng thức. Nữ đạo diễn Dương cũng chỉ dám nhận lời diễn một đêm ở đây bởi không muốn ép diễn viên phải diễn quá nhiều, dễ ảnh hưởng đến việc biểu diễn trong đoàn.

Vì cảnh quay tại khu vực động ở Lãnh Thủy Giang không quá nhiều, thời gian quay ở đây cũng không quá dài mà chỉ dành vài ngày ở đây để hoàn thành các cảnh quay. Sau khi kết thúc, đúng như hẹn với Cục Văn hóa Lãnh Thủy Giang, đoàn Tây Du Ký trở lại và biểu diễn văn nghệ tại đây một đêm. Khán giả đến theo dõi đông nghịt và sự ủng hộ của mọi người hết sức sôi nổi. Một số diễn viên trong đoàn kể lại với đạo diễn Dương Khiết, tất cả những con đường dẫn vào sân khấu ngoài trời hay những khung cửa sổ đều nêm kín người xem, không khí vô cùng náo nhiệt và sôi động.

Một tiết mục văn nghệ quần chúng của diễn viên đoàn Tây Du Ký.

Tuy nhiên điều làm Dương Khiết lấy làm hết sức bất ngờ và sốc sau khi biết Cục Văn hóa Lãnh Thủy Giang đã tổ chức thu tiền của quần chúng khán giả tại buổi liên hoan văn nghệ thực chất là miễn phí của đoàn phim Tây Du Ký. Ngay buổi tối hôm đó, Diêm Hoài Lễ (vai Sa Tăng) chạy đến và nói với Dương Khiết: “Đạo diễn! Buổi văn nghệ tối nay ở Lãnh Thủy Giang có bán vé, ngoài ra cục ở đây còn chia cho đoàn vài trăm tệ, tôi đã từ chối mãi nhưng không được, đành phải cầm mang về đây. Chị xem nên xử lý thế nào đây?”.

Sự việc này thực sự khiến Dương Khiết vô cùng bất ngờ, bởi buổi diễn văn nghệ lần này chỉ là đêm liên hoan văn nghệ miễn phí đoàn dành cho khán giả địa phương: “Chẳng phải họ nói chỉ là liên hoan hay sao? Như thế này còn ra cái gì nữa, đúng là mang tiếng cả đoàn phim. Không được lấy tiền, anh mang trả lại đi”, Dương Khiết yêu cầu Diêm Hoài Lễ mang trả lại số tiền trên cho lãnh đạo cơ quan văn hóa ở đây.

Thế nhưng Diêm Hoài Lễ vừa trở đi một lúc đã lại quay lại, nói thế nào họ cũng không nhận lại tiền, vì vậy Diêm Hoài Lễ lại cầm tiền trở lại đặt ngay trước mặt Dương Khiết. Mọi người trong đoàn bắt đầu bàn ra tán vào nên xử lý số tiền này như thế nào. Có người thì cho rằng nên dùng tiền để cải thiện bữa ăn cho anh em trong đoàn, người thì nói buổi diễn này không phải do đoàn bán vé nên tiền không liên quan gì đến đoàn. Một số ý kiến khác nhận định đây chính là công lao của đoàn bỏ ra, cầm tiền cũng không có gì là sai… Năm người mười ý, lời ra tiếng vào mãi không thôi. Rút cục Dương Khiết phải ra quyết định: “Số tiền này do công các anh chị diễn mà có, mọi người tự chia nhau, coi như là tiền ngoài ý muốn vậy. Chia thế nào tôi không quan tâm cũng không can dự. Nhưng anh chị nên nhớ rõ, từ nay về sau không bao giờ diễn kiểu thu tiền như thế này nữa, việc này là đi trái với ý định ban đầu của đoàn”.

Trì Trọng Thụy trong tạo hình Đường Tăng trong một buổi
liên hoan văn nghệ.

Tháng 6 khi đoàn phim về Bắc Kinh để thực hiện quay những cảnh trên thiên đình như cảnh ở Linh Tiêu bảo điện, hội bàn đào, cung Quảng Hàm… Lúc đó có lãnh đạo trong đài Trung ương tìm đến Dương Khiết và yêu cầu bà phải viết báo cáo kiểm điểm. Dương Khiết mắt tròn mắt dẹt không hiểu có chuyện gì mà bắt bà viết kiểm điểm. Theo vị lãnh đạo này thì có người tố cáo đoàn phim Tây Du Ký, giờ lời tố cáo này đã được đưa lên cấp trên với nội dung đoàn phim Tây Du Ký tự ý tổ chức kinh doanh thương mại kiếm tiền.

Ngay trong lúc này, Dương Khiết vẫn chưa kịp nhớ ra đoàn đã biểu diễn thương mại kiếm tiền lúc nào. Khi vị lãnh đạo trên khẳng định: “Có người ở Lãnh Thủy Giang viết thư tố cáo như vậy”, lúc này Dương Khiế mới sực nhớ ra nhưng bà vẫn kiên quyết: “Tôi không có bán vé, sự việc này chúng tôi không hề hay biết, sau đó mới bị ép nhận tiền. Có gì mà tôi phải viết kiểm điểm”. Đạo diễn Dương Khiết cũng kể rõ sự tình với vị lãnh đạo trên và yêu cầu đài nên đối chất với Cục Văn hóa của Lãnh Thủy Giang sẽ rõ hơn. Dường như lãnh đạo đã bắt đầu hiểu tình trạng mà Dương Khiết gặp phải, tuy nhiên vị này vẫn yêu cầu: “Thôi không cần phải đối chất, nói gì thì nói tốt nhất chị nên thay mặt đoàn viết bản tường trình báo cáo lên trên”.

Một buổi biểu liên hoan văn nghệ ngoài trời của đoàn Tây Du Ký.

Dương Khiết vẫn một mực từ chối không chịu viết vì bà cho rằng mình không làm gì sai, không mắc lỗi thì không làm gì phải viết kiểm điểm hay báo cáo. Vừa tức giận vừa bực mình, Dương Khiết bỏ ra ngoài mặc kệ vị lãnh đạo nọ đứng chưng hửng.

Sau này Dương Khiết mới hay sự việc là do một khán giả ở Lãnh Thủy Giang tố cáo. Người này vì không mua được vé vào xem đoàn Tây Du Ký biểu diễn, vì quá tức giận nên đã viết một bức thư tố cáo gửi đến đài Trung ương. Sự việc thật đúng là đã khiến Dương Khiết dở khóc dở cười. Có điều là tai tiếng và tin đồnđoàn Tây Du Ký tự ý biểu diễn kiếm tiền đã ngày một lan rộng, làm ảnh hưởng không nhỏ đến uy tín của Dương Khiết cũng như các thành viên trong đoàn.