'Tây Du Ký' - chuyện bây giờ mới kể

Hành trình làm bộ phim vĩ đại của Trung Quốc bắt đầu vào tháng 2 năm 1982 khi đoàn phim chuẩn bị các khâu kịch bản, đạo diễn, diễn viên, thiết kế, làm cho trang phục và đạo cụ. Trước đó, Đài CCTV đã có ý định làm phim Tây Du Ký và Hồng Lâu Mộng. Trách nhiệm làm Tây Du Ký được giao cho Dương Khiết.

Tháng 11/1981 CCTV đã công bố kế hoạch của mình và đầu năm 1982 giám đốc cho triệu tập Dương Khiết đến, hỏi: "Chị có thể lập đoàn phim Tây Du Ký?". Đạo diễn Dương trả lời: "Tại sao không?". Giám đốc ưng chuẩn: "Được! Quyết định: Journey to the West bộ phim của Dương". Bộ phim Tây Du Ký qua 30 năm vẫn được yêu thích

Từ 3/7/1982 bắt đầu quay Tây Du Ký thử nghiệm, tập Trừ yêu Ô Kê quốc ở Dương Châu, Giang Tô. Họ phải làm việc từ 28/6 đến 4/8 ở đây. Ngoài Lục Tiểu Linh Đồng đóng Tôn Ngộ Không còn có các diễn viên chính khác gồm Uông Việt (Đường Tăng), Mã Đức Hoa (Trư Bát Giới), Diêm Hoài Lễ (Sa Tăng), Lôi Minh (Quốc vương Ô Kê quốc), Trịnh Dương Kỳ (Hoàng hậu Ô Kê quốc), Uông Hải Ninh (thái tử), Hạ Bá Hoa (yêu đạo). Ngày 1/10/1982 Quốc khánh, tập phim phát sóng trên CCTV. Hiện một số ít fan xịn Tây Du Ký vẫn giữ được tập phim này.

Tập phim Trừ yêu Ô Kê quốc, phụ đề tiếng Anh năm 1982 rất ít người có nó.

Từ 6/10 đến 24/10 đoàn phim quay ở núi Thanh Thành, núi Nga My, Quan Huyện (nay là Đô Giang Yển), Thành Đô và các nơi khác ở Tứ Xuyên, với tập Ăn trộm quả nhân sâm. Từ 19/11/1982 đến 7/2/1983 quay tập Họa từ Quan âm viện ở Phúc Kiến (Cổ Sơn ,Tiêu Đầu, Tuyền Châu, đảo Đông Sơn), Quảng Đông, Hải Nam. Sau đó đoàn tới Lãnh Thủy Giang, Trương Gia Giới quay tập Ba lần đánh Bạch Cốt Tinh, từ 31/3/1983 đến 9/5/1983.

Sau này Uông Việt có kể tháng 2/1982 khi bộ phim được phê duyệt, anh khi đó đang học tại Học viện điện ảnh Bắc Kinh, được đóng vai Đường Tăng là một vinh dự lớn. Khi tập đầu phát sóng, được khán giả ủng hộ nhưng có người cho là anh quá trẻ và gầy, vì vậy anh phải chịu khó ăn ngủ rất nhiều để tăng cân. Uông Việt cho biết thêm, khi đó anh đã 27 tuổi, phải theo đoàn dự kiến tới 4 năm với hành trình 108.000km, do đó không theo đuổi được.

Cuối năm 1983 Uông Việt tuyên bố rời đoàn phim vì muốn thử mình ở vai khác. Dương Khiết cũng kể lại sau khi quay tập Ba lần đánh Bạch Cốt Tinh, Uông Việt bất ngờ muốn rời đoàn, và bà tỏ ra tức giận. Bà hỏi anh ta: "Bạn từ bỏ vai Đường Tăng?", Uông lắp bắp: "Tôi muốn tận dụng thời gian rảnh để nghỉ ngơi". Uông lừng chừng không muốn rời. "Khi anh ra đi, nước mắt lưng tròng, và tôi tin rằng trái tim anh buồn" - theo hồi ức của Dương Khiết, và bà xin lỗi cho anh ta...

Đảo Đông Sơn, một trong những nơi quay phim đầu tiên (1982), quay ba phân cảnh
quan trọng của phim.

Lúc đó đoàn qua Sơn Đông, vùng núi đông Duy Phường, Lão Sơn để quay tậpThu phục Trư Bát Giới, từ 5/10 đến 10/11 năm 1983. Từ Thiếu Hoa, lúc đó đang là diễn viên Nhà hát kịch Sơn Đông được lựa chọn, dù anh mới lấy vợ ba ngày. Anh bắt đầu rất nhút nhát, ở ẩn đọc sách tất cả các ngày trong nhà, và ăn thêm nhiều chất béo, ở lỳ trên giường để tăng cân.

Từ 22/11 đến 12/12 tới Hàng Châu quay cảnh bên ngoài "Vân Sạn động", tập Thu phục Trư Bát Giới. Tập này công chiếu ngày 3/2/1984, dịp Tết Nguyên đán, cùng tập Ba lần đánh Bạch Cốt Tinh.

Đầu năm 1984 đoàn đến Hồ Nam để quay tập Hầu vương sơ vấn thế. Đoàn xuống Phúc Kiến và những nơi khác quay tập Hầu vương hộ giá Đường Tăng từ 20/2 đến 15/3/1984. Tiếp đó từ 9/5 đến 30/6/1984 đoàn ở Thiệu Hưng tỉnh Chiết Giang, Nghi Hưng, rồi Tô Châu, tỉnh Giang Tô và Trấn Giang quay tập Khảm được gặp tam nạn, và Khốn tù Ngũ Hành Sơn. Cảnh Trần Quang Nhị (cha Đường Huyền Trang) bị Lưu Hồng hại đẩy xuống sông quay tại một khúc sông Dương Tử, diễn viên Từ Thiếu Hoa làm nhiều người thót tim khi anh ngụp quá lâu. Lục Tiểu Linh Đồng vốn quen Hà Tình - bạn học cũ và giới thiệu với đạo diễn Dương, cô được nhận một vai trong phim.

Ở Bắc Kinh từ 13/8 đến 22/9/1984 quay phần đốt Ngộ Không trong lò bát quái và các cảnh liên quan, tại một studio.

Từ 1/3 đến 10/5/1985 đoàn xuống Côn Minh, Thạch Lâm, sau đó đi đến Lư Sơn ở Giang Tây và nơi khác quay tập Trí kích Mỹ Hầu Vương, Đoạt bảo Liên hoa động và những cảnh diễn ra trong các tập đầu ở "Hoa quả sơn" ở vùng biển Bắc Đới Hà, Hà Bắc.

Trong tập Trí kích Mỹ hầu vương, vai Bách Hoa Mỹ công chúa đã giành sẵn cho Lưu Băng, diễn viên đoàn kịch Tổng Cục chính trị. Riêng vai thiếu nữ do Bạch Long Mã hoá thân đánh nhau với Hoàng Bào quái, thì buộc phải chọn một diễn viên biết võ thuật.

Tập Đại chiến Hồng Hài Nhi được quay từ 31/7 đến 24/8/1985 ở dãy núi Trường Bạch ở Cát Lâm, và Trường Xuân Film Studio... Thời gian này đoàn gặp nhiều khó khăn nhất. Trong tháng 9 đoàn phải hoàn thiện các tập đầu để công chiếu đầu năm sau. Từ 28/10 đến đầu tháng 12/1985 tập Thỉnh kinh nữ nhi quốcđược quay ở Tô Châu, Hàng Châu, Thiệu Hưng và những nơi khác. Tập phim này, Từ Thiếu Hoa phải diễn 10 lần, Chu Lâm phải diễn 9 lần mới tạm hài lòng đạo diễn - theo lời kể của Dương Khiết.

Ảnh do Lục Tiểu Linh Đồng chụp, Từ Thiếu Hoa, Mã Đức Hoa, Diêm Hoài Lễ
(hàng đứng bên tay phải)... chụp ảnh với cha mẹ Lục Tiểu Linh Đồng
(hàng ngồi) thời gian quay tập Thỉnh kinh nữ nhi quốc.

Từ 5/11/1985 đến 31/1/1986, 11 tập đầu hoàn thành và công chiếu Tết năm 1986. Bộ phim nhận được sự hưởng ứng rất lớn của khán giả. Tuy nhiên trước đó, sau khi quay xong tập Thỉnh kinh Nữ nhi quốc, Từ Thiếu Hoa tuyên bố rời đoàn theo học, theo yêu cầu của lãnh đạo Nhà hát kịch Sơn Đông. Khi đạo diễn gọi điện về Sơn Đông, được biết Từ Thiếu Hoa và vợ đã theo học, nhưng anh đã đến Côn Minh để tiếp tục. Dẫu vậy, ý của Từ Thiếu Hoa là không tham gia cả phim. Và sau đó anh rời đoàn, cho dù đạo diễn cố thuyết phục, và Lục Tiểu Linh Đồng, Mã Đức Hoa, Diêm Hoài Lễ, cùng phụ trách võ thuật Lâm Chí Khiêm chiêu đãi một bữa ăn tối để thuyết phục Từ Thiếu Hoa ở lại.

Không có người đóng vai Đường Tăng là khó khăn lớn nhất khi đó. Nhưng đạo diễn tình cờ gặp Trì Trọng Thụy (trước theo học Học viện kịch nghệ Thượng Hải) mới gia nhập đoàn phim, được Vu Hồng thư ký đoàn giới thiệu. Bà nhận thấy anh hợp với vai Đường Tăng và cố thuyết phục anh. Bà hỏi: "Đóng vai này phải cạo đầu, bạn có sẵn sàng làm!?", Trì Trọng Thụy nói không ngần ngại: "May mắn thay, mái tóc tôi mỏng hay rụng, cạo đầu có thể làm tóc tôi phát triển tốt hơn”.