Những phim độc lập Việt giành giải tại Liên hoan phim Quốc tế

Không đóng khung trong những khuôn mẫu cũ kỹ, những đề tài mang tính chất "phục tùng" tuyệt đối với lễ giáo hay đạo đức chính thống; phim độc lập khai thác nhiều góc khuất bình dị nhất của mỗi con người, phô bày thẳng thắn hiện thực bằng sự trau chuốt đầy nghệ thuật, trân quý con người nhưng không phủ nhận những giá trị đạo đức.

Một số bộ phim độc lập của Việt Nam đã tạo nên tiếng vang trên trường quốc tế như Trần Anh Hùng với Xích Lô, Phan Đăng Di với Bi, Đừng sợ, Tony Bùi – Ba mùa, Nguyễn Võ Minh Nghiêm và Mùa len trâu, Chơi vơi của Bùi Thạc Chuyên... Gần đây nhất là Đập Cánh Giữa Không Trung của nữ đạo diễn trẻ Nguyễn Hoàng Điệp.

Hãy cùng điểm lại những phim độc lập Việt từng được vinh danh tại các Liên hoan phim Quốc tế!

Đập Cánh Giữa Không Trung

"Đập Cánh Giữa Không Trung là một câu chuyện buồn về nỗi cô đơn đến tận cùng" theo lời đạo diễn cũng là tác giả của bộ phim – Nguyễn Hoàng Điệp. Phim là câu chuyện của 3 người đàn ông xoay quanh một cô gái tuổi teen tên Huyền. Trong một phút bồng bột, Huyền đã mang thai với bạn trai - một kẻ đam mê cá cược chọi gà, không hề quan tâm đến cô.

Trong lúc đau đớn định phá thai, Huyền gặp Hoàng - một người đàn ông hào hoa, giàu có nhưng đam mê kì lạ với thai nhi. Những biến đổi tâm lý thú vị dẫn dắt câu chuyện của Huyền đến một kết thúc bất ngờ cho người xem. Theo như dự kiến, phim sẽ ra mắt khán giả Việt Nam vào cuối năm nay.

Thanh Duy Idol vào vai "chị" bạn thân nhất của Huyền

Trần Bảo Sơn vào vai người đàn ông hào hoa có sở thích kỳ lạ

Đập cánh giữa không trung được Hội đồng tuyển phim của LHP Venice lựa chọn công chiếu trong Tuần lễ phê bình phim năm nay tại Ý ngay khi còn là bản thô (chưa nhạc, chưa hòa âm, chỉnh màu...). Tác phẩm lọt vào Top 7 phim được đề cử cho giải Luigi De Laurentiis dành cho các phim truyện đầu tay xuất sắc với giải thưởng trị giá đến 100.000 USD (2,1 tỷ đồng).

Bi, Đừng Sợ

Bi, Đừng Sợ của Phan Đăng Di là một bộ phim tạo ra cơn sốt dư luận trái chiều tại Việt Nam trong suốt một thời gian dài công chiếu chính thức và cho đến tận bây giờ. Nhiều cảnh phim đã bị cắt bỏ với lý do không phù hợp với thuần phong mỹ tục Việt Nam. Tuy nhiên, điện ảnh thế giới đã công nhận Bi, Đừng Sợ là một tác phẩm nghệ thuật thành công vang dội qua một loạt các giải thưởng lớn nhỏ trong các kì liên hoan phim quốc tế: LHP Quốc tế Stockholm (Thụy Điển, 2 giải), LHP Quốc tế Cannes (Pháp), Giải Special Mention của LHP Quốc tế Vancouver và giải phim hay nhất tại LHP châu Á – Hongkong.

Hình ảnh trong veo của Bi

Bộ phim là câu chuyện xoay quanh một gia đình Hà Nội. Một gia đình với nhiều thế hệ, những khác biệt về tư tưởng và những mối quan hệ chồng chéo, những bế tắc và ẩn uất sâu trong tâm tưởng của mỗi thành viên. Đối nghịch với tấm màn đen u ám bao phủ người lớn và những viên đá buốt lạnh xuất hiện xuyên suốt bộ phim là Bi, ánh mắt trẻ thơ, trong trẻo của em làm ám ảnh và nhức nhối trái tim người xem. Từng nhân vật hiện lên vừa đáng giận, vừa đáng thương, những khát khao dục vọng tầm thường được cho là dung tục và trái đạo đức của người cô giáo, cách cư xử lạnh nhạt của người con dâu với bố mẹ chồng... được mổ xẻ theo một góc nhìn khác, rất nhân văn.

Bữa cơm gia đình lạnh lẽo

Xích Lô

Xích Lô là tác phẩm mang “án oan” của đạo diễn Trần Anh Hùng trong bối cảnh nền điện ảnh Việt Nam năm 1995. Phim bị cấm chiếu do nội dung được xem là trái thuần phong mỹ tục và quá nhạy cảm ở thời kì đó.

Xích Lô được hợp tác sản xuất bởi hãng phim Giải Phóng và Salon Film Studio (Hongkong). Một sự kết hợp độc đáo giữa tài tử hàng đầu Hongkong Lương Triều Vĩ và một anh chàng lơ xe 20 tuổi tên Lê Văn Lộc, chưa từng có bất kỳ kinh nghiệm diễn xuất nào. Các nhân vật trong phim hầu như không hề có tên họ: vai chị của Xích Lô được gọi là Chị, tên bà trùm là Buồn và tên người yêu của Chị là Nhà Thơ – một tên giang hồ tàn ác và cũng là một nhà thơ. Phim đã đoạt giải Sư tử vàng tại LHP Venezia vào năm 1995.

Cảnh Xích Lô (Lộc) săm soi dao găm trong Cyclo khá đáng sợ

Chuyện phim xoay quanh cuộc đời của anh đạp xích lô chất phác, bị cuốn vào băng đảng tội ác một cách bất đắc dĩ, cầm đầu là Nhà Thơ làm vô số chuyện tàn ác xấu xa: cướp của, giết người... Những giằng xé nội tâm cùng cực của nhân vật Xích Lô khi bước qua lằn ranh tội lỗi, trở thành con rối trong tay bà Buồn và cánh tay phải đắc lực của bà ta là Nhà Thơ, khiến khán giả rung động.

Nhân vật Xích Lô khiến người xem liên tưởng đến nhân vật Chí Phèo của nhà văn Nam Cao, càng cố vùng vẫy thoát ra khỏi bùn lầy tội lỗi càng tuyệt vọng. Đến cuối cùng, khi những thế lực tàn ác kìm kẹp cuộc đời Xích Lô biến mất cũng là lúc anh và Chị trở lại là những con người lương thiện như phút ban đầu. Phim kết thúc trong bản hợp tấu đàn manđôlin của một lớp tiểu học mang tênRửa mặt như mèo với nhiều suy ngẫm.

Chơi Vơi

Chơi Vơi khai thác một chủ đề nhạy cảm “giới tính”. Chuyện kể về Duyên, một cô gái xinh đẹp, kết hôn với một cậu ấm nhỏ hơn mình 2 tuổi. Những ẩn uất trong đời sống vợ chồng đẩy cô ngã vào vòng tay Thổ - một tên sở khanh đến với Duyên chỉ vì tình dục và vụ lợi. Kịch tính của bộ phim được đẩy lên cao khi Duyên và Cẩm (bạn thân của Duyên) nảy sinh mối quan hệ đồng giới.

Chơi vơi của đạo diễn Bùi Thạc Chuyên đã giành giải thưởng của Hiệp hội phê bình điện ảnh thế giới (Fipresci) tại LHP Venice; 3 đề cử Giải thưởng phim châu Á 2010; giải đạo diễn, quay phim, thiết kế mỹ thuật xuất sắc nhất tại Liên hoan phim Việt Nam 2009 và được tuyển chọn chính thức vào các LHP Toronto 2009, London 2009, Vancouver 2009, Pusan 2009, Bangkok 2009, Jerusalem 2010 và nhiều Liên hoan phim trên thế giới.

Chơi Vơi khai thác mối quan hệ đồng giới nữ nhạy cảm

Nhìn chung, những bộ phim độc lập đã thổi một làn gió mới vào nghệ thuật điện ảnh Việt Nam. Đây là mảnh đất màu mỡ để các đạo diễn sáng tạo nhưng cũng đầy chông gai vì khán giả Việt Nam cần có thời gian để thẩm thấu giá trị của những sáng tạo táo bạo, đầy ẩn ý mà tác giả muốn truyền tải đến người xem.

Theo sách Lịch sử điện ảnh thế giới của Kristin Thompson và David Bordwell, cụm từ phim độc lập xuất phát từ Mỹ - một quốc gia mà nền điện ảnh bị thống trị bởi Hollywood, nơi mà phim được xem là những thương phẩm không hơn không kém, nghệ thuật bị bó buộc trong một công thức nhất định để đảm bảo doanh thu. Những bộ phim độc lập ra đời là sự bứt phá lớn trong lịch sử điện ảnh thế giới; có thể xem đây là một cuộc cách tân điện ảnh của những hãng phim nhỏ, những nhà làm phim cá nhân cực kỳ nhiệt huyết với nghệ thuật và tính thương mại hoàn toàn không có khả năng chi phối niềm đam mê sáng tạo nghệ thuật của họ. Nhiều bộ phim độc lập đã đoạt những giải thưởng danh giá tại các Liên hoan phim quốc tế uy tín như Slumdog Millionaire, The Hurt Locker…