Bật mí cách tạo "khỉ đá" Tôn Ngộ Không

Trước đêm rằm Trung Thu năm 1984, nhân viên đoàn Tây Du Ký đã tề tựu đông đủ tại khu vực bờ biển Bắc Đới Hà (tỉnh Hà Bắc), chuẩn bị khởi quay cho cảnh Ngộ Không chào đời từ một tảng đá lớn trong tập 1 – Hầu Vương sơ vấn thế.

Những cảnh quay ở đây gồm cảnh ghép hình thạch hầu (khỉ đá) chào đời từ tảng đá lớn, cảnh thạch hầu vui sướng nô giỡn với sóng nước biển và cảnh Hầu Vương lập bè lên đường tầm sư học đạo.

Thạch hầu vui vầy bên lũ khỉ con ở Hoa Qủa Sơn.

Thời gian này rơi vào khoảng hạ tuần tháng 10/1984, thời tiết đã trở nên khá mát mẻ. Nhiệt độ tại địa điểm du lịch bãi tắm Bắc Đới Hà cũng đã giảm nóng so với thời tiết giữa hè, lượng khách tắm biển cũng thưa thớt hẳn. Đoàn phim may mắn đến đây vào đúng dịp vắng khách, tranh thủ được tình hình này còn mang đến khá nhiều thuận lợi cho việc khởi quay, chi phí cho thực phẩm, thức đốt cũng như phòng trọ cũng vì thế mà giảm theo.

Nhân viên đoàn đa phần bắt xe lửa đến Bắc Đới Hà, duy chỉ có thiết kế mỹ thuật Mã Vận Hồng là người đầu tiên cùng đoàn mỹ thuật đi xe ô tô đến đây đầu tiên. Đội này có trách nhiệm mang vác một số đạo cụ thiết yếu cho cảnh quay trên, bao gồm một hình nộm thạch hầu được chế tác khá tinh xảo và cầu kỳ từ nhà mang theo.

Tiếc một điều, vì đường xá xấu, đi lại khó khăn nên khi đến địa điểm quay, mô hình đã bị bể thành bốn, năm mảnh, do đó không thể sử dụng được. Không còn cách nào khác, đội mỹ thuật đã phải thăm dò hiện trường địa điểm quay, sau đó Mã Vận Hồng quyết định chế tác thạch hầu ngay tại khu vực quay phim.

Cảnh quay này sẽ được dùng để ghép sau cảnh tảng đá nổ, sinh ra thạch hầu.
Ảnh: Đường Kế Toàn.

Với quyết định trên, Mã Vận Hồng sau khi thăm dò, khảo sát đã phát hiện ra, ngay nơi đoàn tiến hành quay, cạnh bờ biển có một tảng đá san hô rất thích hợp để tạo hình cho cảnh thạch hầu.

Mã đã cắt một miếng bọt biển và quét xi măng lên trên, sau đó nhanh chóng trùm lên tảng đá san hộ ban nãy, đồng thời tạo ra hình nộm có thể coi là “thạch hầu”. Mô hình này khi tiến hành quay từ xa đã tỏ ra khá thuận lợi và đạt hiệu quả thuyết phục về mặt thị giác.

Tảng đá lớn là hình ảnh đầu tiên xuất hiện trong truyện Tây Du Ký, là vị trí của thạch hầu nằm ngay cạnh bờ biển, trải qua mưa gió bào mòn, kết tụ tinh hoa của trời đất để rồi nứt ra một viên trứng đá. Trải qua bao biến thiên, trứng ấy tượng hình, khi gặp trận gió lớn đã nở ra một con khỉ đá, giống tạc hình người, đủ tai, mắt, miệng, mũi và tay chân rất lanh lợi.

Những cảnh quay ban đầu có vẻ khá “thuận buồm xuôi gió”, bởi những cảnh quay cố định lại gặp phải lúc sóng biển bình lặng, chỉ thi thoảng mới có vài đợt sóng phủ qua đỉnh tảng đá san hô và không hề ảnh hưởng đến thạch hầu của đội mỹ thuật.

Càng về sau, sóng biển bắt đầu kéo tầng tầng lớp lớp vỗ vào những tảng đá bên bờ biển. Trong khi đó, những cảnh quay sau mới là cảnh đặc biệt quan trọng nhất: Hầu Vương thành hình khi nứt ra từ tảng đá sau một tiếng nổ long trời lở đất. Cảnh quay này đòi hỏi có sự hợp lực giữa nhân viên mỹ thuật, chuyên gia sương khói, quay him và các nhân viên khác trong đoàn.

Phó quay Đường Kế Toàn trước cảnh quay tại Bắc Đới Hà.
Ảnh: Đường Kế Toàn.

Khi khởi quay cảnh trên, đội mỹ thuật vẫn tuần tự tuân theo kế hoạch bố trí ban đầu: chuẩn bị vật liệu, nhào và trộn xi măng, dựng mô hình ngay tại địa điểm quay... Nào ngờ, khi vừa đắp xong mô hình thạch hầu thì bất ngờ một con sóng lớn ập đến, phá tan cả mô hình thạch hầu mà đội mỹ thuật hì hụi bao công nhào nặn, miếng bọt biển cũng bị rách tanh bành không còn ra hình thù gì.

Trong khi nhân viên đội mỹ thuật thì bị sóng đánh cho ướt như chuột lột. Mã Vận Hồng lúc bấy giờ liền gọi lớn: “Khẩn trương! Nhanh lên! Tiếp tục đắp tiếp!”. Không ngờ, bao công sức cả nhóm vừa đắp xong khỏi tay lần hai, chuyên gia sương khói còn chưa kịp tạo khói thì lại bị một con sóng lớn ập đến phá tan.

Đạo diễn Dương Khiết thấy đội mỹ thuật ai nấy đều ướt sũng hết cả, áo mưa thì bị gió biển thổi bay phần phật, như muốn xé toạc ra, tiếng gió đập vào tiếng áo mưa nghe đến chói tai. Nữ đạo diễn vội cho gọi chủ nhiệm trường quay Hứa Đức Chung cho người mang vài chai rượu trắng cho anh em đội mỹ thuật, giúp mọi người giữ ấm khi làm việc trong điều kiện tiếp xúc với nước lâu.

Sau bao công sức hì hụi nhào xi măng và đắp mô hình, sóng to ập đến và phá tan
"thạch hầu" của đoàn. Ảnh: Đường Kế Toàn.

Sau khi nhấp hai tợp rượu, Mã Vận Hồng tiếp tục bắt tay vào công việc đầy gian nan và khó khăn. Như đã rút được kinh nghiệm sau hai lần thất bại, Mã yêu cầu chuyên gia sương khói và nhóm nhân viên đặt thuốc nổ, sau đó quấn chặt vào giữa tảng đá thạch hầu đã được định sẵn. Trong khi một nhóm khác thì lo nhào nặn và tạo hình thạch hầu song song với đội khói lửa, thuốc nổ. Khi đó, nhân viên của đoàn ngoài diễn viên, đạo diễn, quay phim và thư ký ra, số còn lại đều tập trung hết quanh tảng đá san hô bên bờ biển.

Mã Vận Hồng quan sát sóng biển và ước lượng khi nào sẽ đánh tới nơi liền hét lớn ra lệnh cho mọi người rút lên bờ. Quay phim Vương Sùng Thu đã mở sẵn máy quay từ trước cũng nhanh chóng chuẩn bị tư thế tiến hành quay.

Như vậy, đội nhân viên của đoàn mỗi người một tay cùng nhau góp sức chuẩn bị cho tảng đá san hô nọ, sau khi nghe hiệu lệnh liền nhanh chóng rút vào bờ. Con sóng ập đến khá nhanh, chỉ sau khoảng 10 giây sóng đã tiến đến, sau hai đợt sóng vừa, cơn sóng lớn tiếp theo bắt đầu lao tới.

Chuyên gia khói lửa chú ý quan sát và ấn nút kích nổ. Tiếng nổ đinh tai nhức óc sau đó cùng con sóng lớn phủ lên tảng đá san hô. Như vậy là cảnh quay Hầu Vương xuất thế đã thành công tốt đẹp.

Lục Tiểu Linh Đồng thư giãn sau khi cảnh quay thành công tại Bắc Đới Hà.
Ảnh: Đường Kế Toàn.

Sau khi cảnh quay tại biển Bắc Đới Hà đã hoàn thành đúng theo tiến độ và kế hoạch của đoàn, mọi người trong đoàn tụ tập đánh chén no nê bữa cua biển ngay bên bờ biển. Những con cua biển tươi sống và có kích thước lớn được mua của những ngư dân đánh bắt ngay cạnh đó.

Sau đó được hấp ngay tại trận, mọi người chỉ việc nhúng vào nước tương và thưởng thức vị ngọt lịm của loài cua biển mới vừa được đánh bắt. Thành viên trong đoàn, ai nấy đều tranh thủ mua về Bắc Kinh một giỏ cua đã được nấu chín, mang về cho người ở nhà cùng thưởng thức.