Nhớ hương rừng qua vị rau dớn

Rau dớn có ghi nhận sinh sống tại vùng ghềnh đá sông Tranh, những dòng sông, ngọn suối vùng Đông Giang, Tây Giang (Quảng Nam), Hòa Bắc, Hoà Phú (Đà Nẵng), và ở vùng trung du Quảng Nam như Quế Sơn, Hiệp Đức.

Rau dớn

Loại rau mà người Thái gọi là "pắc cút" có hình dáng giống cây dương xỉ nhưng thân to, tán rộng hơn, màu xanh mỡn. ằng năm, các trận lụt đầu mùa với dòng nước đục ngầu từ thượng nguồn đổ về mang theo phù sa bón cho đám rau dớn thêm phần tươi tốt và chuẩn bị cho một chu kỳ sinh chồi, nảy lộc theo mùa xuân sắp về. Vì thế, rau dớn ăn ngon nhất là sau mùa lụt đến cuối mùa xuân. Lá rau dớn non uốn cong như vòi con voi, có nhựa nhớt, cây xanh tươi tốt quanh năm. Người ta thường chỉ hái ngọn cong non, lá bánh tẻ để làm nộm.

Rau dớn có đặc điểm dễ úa, mất đi cái ngon nên thường người miền núi không trữ rau dớn mà hái đâu ăn đó, cần ăn bao nhiêu hái bấy nhiêu. Buổi đi hái rau bắt đầu với chiếc gùi và con dao nhỏ hoặc chiếc liềm con. Người hái tìm ở những bụi dớn mà có vài chiếc vòi dài, lá đang còn xoắn chưa kịp bung ngắt ngang đọt non tầm gang tay. Lẫn trong vạt cây hai bên bờ, những vòi dớn non vươn thẳng, lá xoắn lại xa trông như còn đang ngái ngủ. Sát mặt đất là những đọt dớn chừng nửa gang tay, non bấy, giòn rụm, đầy nhựa. Người hái cứ thế, nhởn nhơ ngắt đọt dớn bỏ vô gùi rồi thủng thỉnh rảo bước về nhà...

Rau dớn xào tỏi

Bản thân rau dớn sinh trưởng trên rừng nên rất sạch, không cần chế biến kì công mà chỉ cần ngắn đoạn nhỏ, rửa sơ qua với nước. Đun nước sôi già, thả rau vào chần chín rồi nhúng nước lạnh cho cọng rau ranh mướt, giòn tan.

Rau dớn trộn tôm thịt

Rau đã chín bỏ vào bát to, cho rau thơm, ớt, gừng, tỏi, nước chanh tươi, mì chính và muối trắng trộn đều. Để khoảng 5 phút cho ngấm gia vị, sau đó cho lạc rang giã nhỏ vào là có thể ăn ngay được. Món nộm rau dớn khi ăn sẽ cảm nhận được mùi thơm đặc trưng của các loại rau, vị bùi của rau dớn, vị chua ngọt xen lẫn một chút vị cay của ớt.

Nộm rau dớn

Ngoài nộm, rau dớn còn được chế biến thành các món độc đáo khác như rau dớn xào tỏi, xào nước măng chua hay đơn giản hơn cả là chỉ cần luộc lên, chấm mắm đậm đà là đã đủ giữ hết vị giòn thanh của loại rau dại quà rừng  trên đầu lưỡi. 

Hiện nay, rau dớn đã trở thành món đặc sản nơi phố thị, thậm chí có mặt trong những nhà hàng sang trọng, rau dớn đã trở thành đặc sản, là thứ rau sạch mà các nhà hàng luôn chú ý trong thực đơn. Nhiều người hái rau dớn về bỏ cho các nhà hàng đặc sản ở các khu đô thị.