Thứ sáu, 19/04/2024
Câu hỏi được đặt ra ở đây là: Hẳn nhiên cảm xúc rất quan trọng, là mục tiêu cần đạt được trong âm nhạc nhưng nếu nói như Hà Hồ rằng "âm nhạc không quan trọng vấn đề ngôn ngữ mà quan trọng là cảm xúc” thì cảm xúc ấy do đâu mà có, nếu không phải do nó được hình thành, tạo dựng từ ngôn ngữ, chính xác hơn, từ sự kết hợp giữa nhạc và lời trong tính hoàn chỉnh của bài hát? Quan điểm nghệ thuật của Hà Hồ mới chỉ thấy ngọn mà không thấy gốc.
HLV Hà Hồ phát biểu trong chương trình The Voice Giọng hát Việt.
Ảnh: Internet
Sau nữa, nếu nói như Hà Hồ, đặt trường hợp cụ thể là cuộc thi này, nếu “không quan trọng vấn đề ngôn ngữ” cứ hát toàn tiếng Anh, tiếng Ý thì liệu có còn là giọng hát Việt đúng nghĩa như tên gọi - tiêu chí của cuộc thi (The Voice Giọng hát Việt)?
“Đáp trả” lại ý kiến phản hồi của khán giả?
Còn nhớ một dạo The Voice - Giọng hát Việt bị khán giả "ném đá” tơi tả vì quá lạm dụng hát tiếng Anh, thay vì chỉ nên có liều lượng nhất định. Và tính đến thời điểm thực hiện liveshow 9 này, chỉ còn mấy vòng nữa cuộc thi sẽ đi đến chung kết nhưng dường như giữa các huấn luyện viên (HLV) vẫn chưa có sự thống nhất, vẫn lăn tăn về tiêu chí chọn bài hát tiếng Việt và tiếng nước ngoài.
HLV Trần Lập nhận xét về phần thi của thí sinh Kiên Giang: "Với bài hát thứ hai này (bài hát nước ngoài -PV), anh thấy rằng em còn làm tốt hơn nữa. Và em đã khẳng định được vị trí của mình với giọng ca bán cổ điển. Và em hát cả tiếng Ý nữa, mặc dù là tiếng Ý nhiều người trong chúng ta biết ít hơn tiếng Anh đi, nhưng dù sao cái điều quan trọng trong âm nhạc, cái sự cảm nhận trong âm nhạc đôi khi nó không chỉ là ca từ mà cái sự hòa quyện trong âm nhạc giữa người chơi, người hát, và những người bè nữa và cái quan trọng là em đã tạo được một cái không khí đúng chất của bán cổ điển”.
Tiếp ngay sau nhận xét trên đây của HLV Trần Lập, MC Phan Anh đã mời Hà Hồ nhận xét. Tuy nhiên, dường như phản ứng trước việc hơi đề cao bài hát nước ngoài của HLV Trần Lập, ngay lập tức HLV Đàm Vĩnh Hưng cướp diễn đàn, cắt ngang: ”Tôi có một chút xíu, chút xíu thôi, cho nó thư giãn một tý, rất ngắn: Dù là tiếng Anh, hay tiếng Ý, tiếng Việt vẫn được thích nhiều hơn”.
Và ngay lập tức, tiếng vỗ tay dậy lên trong khán phòng cùng lúc Mr. Đàm quay sang người ngồi bên cạnh mình là Thu Minh, và được vị HLV này tỏ sự đồng ý bằng cách gật gù, mỉm cười.
Đến lượt mình, lồng vào những nhận xét trực tiếp về phần thi của các thí sinh, HLV Hồ Ngọc Hà đã nói rõ quan điểm của mình, nguyên văn: "Tất nhiên, điều quan trọng đối với tôi, đó là tôi đồng quan điểm với anh Trần Lập, đó chính là âm nhạc không quan trọng là vấn đề ngôn ngữ mà quan trọng là cảm xúc”.
Phải chăng đây chính là thông điệp Hà Hồ muốn đáp trả lại những ý kiến phản bác chương trình The Voice Việt một dạo quá lạm dụng bài bát tiếng Anh?
Tôi quả có chút bất ngờ rằng các HLV dường như chưa có sự thống nhất về tiêu chí chọn bài hát Việt và bài hát ngoại.
Nhầm lẫn và ngộ nhận
Chính bản thân nói là đồng quan điểm với HLV Trần Lập nhưng thực chất Hà Hồ đã không hiểu đúng ý kiến của vị HLV này. Thực chất HLV Trần Lập nêu quan điểm rất chính xác, chừng mực:
“...điều quan trọng trong âm nhạc, sự cảm nhận trong âm nhạc đôi khi nó không chỉ là ca từ mà cái sự hòa quyện giữa âm nhạc giữa người chơi, người hát và những người bè nữa...).
Ý kiến này thực chất đã đề cao vai trò của ca từ là quan trọng trong âm nhạc, sự cảm nhận trong âm nhạc, thậm chí ngay cả những lúc ca từ "lẫn”vào trong một kết hợp đa hình thức - dù trường hợp như vậy chỉ là hạn hữu, "đôi khi" mà thôi, thì ngay trong cả trường hợp như vậy, ca từ vẫn không đánh mất vai trò của mình mà lúc đó nó (ca từ) kết hợp với”sự hòa quyện giữa âm nhạc, giữa người chơi, người hát và người bè nữa”.
“...Âm nhạc không quan trọng vấn đề ca ngôn ngữ mà quan trọng là cảm xúc...”
Quả nhiên ranh giới giữa cái đúng sai đôi khi rất mong manh. Từ chỗ không hiểu được nội dung phát biểu của HLV Trần Lập, quá mù ra mưa, Hà Hồ đã đẩy vấn đề thành quan điểm cực đoan, nhầm lẫn.
Hiểu sai về nguồn gốc của cảm xúc trong âm nhạc
Cảm xúc trong âm nhạc nói riêng và cảm xúc với nghĩa đen của từ này không phải ngẫu nhiên sinh ra. Nói riêng trong lĩnh vực âm nhạc (đây xin không bàn về thể loại nhạc không lời mà thực chất cũng là một dạng ngôn ngữ, dạng lời đặc biệt), nếu không có ca từ, tức là không có một thông điệp - thông tin ngữ nghĩa nào thì đâu có thể thành bài hát, nói chi đến cảm xúc.
Vậy lý giải vì sao ca sỹ vẫn hát tiếng nước ngoài thậm chí ngay cả khi người đó chả biết thứ ngôn ngữ đó? Đó chỉ là, hay chủ yếu là, đơn giản chỉ là sự bắt chước. Và, lúc đó họ (ca sỹ) làm công việc theo chức năng của một người thợ lành nghề (master) chứ không thực chất là nghệ sỹ (actor), dù trên thực tế cũng không loại trừ cá biệt có người trong số đó đạt được trình độ điêu luyện.
Giả sử cùng bài hát nước ngoài đó, nhưng thí sinh chưa hề được nghe người khác hát và chính họ không biết thứ tiếng nước ngoài đó thì họ không thể hát được lời, nói chi đến cảm xúc.
Cảm xúc, cảm hứng trong âm nhạc xuất phát từ đâu?
Trong đời sống có thể có lúc chúng ta bắt gặp khái niệm”ngôn ngữ vô cảm”để chỉ một dạng cảm xúc không bình thường theo nghĩa là không nhân văn trong những trường hợp cụ thể.
“Ngôn ngữ vô cảm” thực chất,theo nghĩa đen của từ này chỉ có thể xẩy ra trong trường hợp khi chúng ta không hiểu được ngữ nghĩa của chúng. Hiện tượng này chúng ta có thể bắt gặp ngay cả chính trong tiếng mẹ đẻ chứ không chỉ đối với tiếng nước ngoài xa lạ.
Rào đón như vậy để tôi muốn khẳng định rằng thói thường ngôn ngữ luôn luôn là ngôn ngữ nhận thức, ngôn ngữ cảm xúc. Không có ngôn ngữ vô nghĩa, vô cảm bởi vì ngôn ngữ phản ánh đời sống vật chất và đời sống tinh thần của con người.
Xin được phân tích điều này qua một số ví dụ.
Khi nghe đến từ “chanh” tự nhiên chúng ta đã tứa nước miếng rồi. Cảm xúc này như là một phản xạ có điều kiện và nếu xét về phương diện ngôn ngữ rõ ràng khái niệm (từ) có tác động đến phản xạ của chúng ta.
Chanh (tiếng Việt) = limonada (tiếng Nga, Bun...) = lemonade (tiếng Anh).
Cùng khái niệm "chanh” khi được biểu hiện theo những dạng ký tự khác nhau thì chỉ những người hiểu được khái niệm đó mới có phản xạ, xúc cảm (hiện tượng tứa nước miếng), trong khi đó những người khác - nếu không hiểu tiếng nói và ký tự đó, tuyệt nhiên không có phản ứng gì.
Tương tự, ca sỹ có cảm nhận được ngôn ngữ mới có thể hát có cảm xúc, không hiểu lời ca, lấy đâu ra cảm xúc.
Dấu hỏi dựng suốt ngàn đời lửa cháy
Một tiếng vườn rợp bóng lá cành vươn
Nghe mát lịm ở đầu môi tiếng suối
Tiếng heo may gợi nhớ những con đường...
(Tiếng Việt - Thơ Lưu Quang Vũ )
Tiếng Việt với người Việt là vậy, không đơn giản là những ký tự khô khan mà là sự cảm nhận, cảm xúc,là cuộc sống.
Nói riêng trong lĩnh vực sáng tác âm nhạc, các bài hát được phổ nhạc từ thơ chả phải chính cảm xúc âm nhạc bắt nguồn từ ngôn ngữ thơ ca đó sao.
“Lời nói đọi máu”. Thiết nghĩ chúng ta là ai,người bình thường hay là nghệ sỹ, cũng không nên coi nhẹ ngôn ngữ, đặc biệt là tiếng mẹ đẻ.
Ơi tiếng Việt suốt đời tôi mắc nợ
Quên nỗi mình quên áo mặc cơm ăn
Trời xanh quá môi tôi hồi hộp quá
Tiếng Việt ơi tiếng Việt ân tình...
(Tiếng Việt - Thơ Lưu Quang Vũ )
Music Bank Hà Nội 2015 chỉ còn 3 ngày nữa là chính thức diễn ra....
NHẠC - 25.03.2015
Bước nhảy hoàn vũ 2015 đã qua 9 đêm diễn với các màn nhảy độc đáo của các thí sinh. Đặc biệt, Chipu không ít lần gây ấn tượng mạnh ở các show Bước...
NHẠC - 25.03.2015
Phương Mỹ Chi nổi tiếng với những bài hát dân ca ngọt ngào, sâu lắng và đầy tâm trạng. Phương Mỹ Chi được dự đoán sẽ làm lên làn sóng dân ca mới trong...
NHẠC - 25.03.2015
Tóc Tiên trong phần thi The Remix tuần vừa rồi bất ngờ tụt hạng khiến fan hâm mộ vô cùng lo lắng.Khán giả băn khoăn vì sao Tóc Tiên lại có lựa chọn sai...
NHẠC - 25.03.2015
Siêu show Kpop Festival có sự góp mặt của Apink hứa hẹn sẽ mang đến cho khán giả nhiều điều bất ngờ. Siêu show Kpop Festival tổ chức vào ngày 28/3 tới tại SVĐ...
NHẠC - 24.03.2015
Music Bank Hà Nội 2015 còn chưa đầy tuần nữa sẽ công chiếu. Các fan đang háo hức ngóng những thông tin mới nhất về Music Bank Hà Nội 2015.
Tin trong ngày - 1 giờ, 21 phút trước
Một số trường Đại học lớn cho sinh viên nghỉ dịp 30/4 và 1/5 trung bình 5 ngày theo quy định của Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội, trường nghỉ nhiều nhất...
Chuyện làng sao - 1 giờ, 22 phút trước
Lại một năm nữa Suri Cruise đón tuổi mới mà không có sự hiện diện của người bố nổi tiếng hàng đầu Hollywood.
Kiến thức - 1 giờ, 22 phút trước
Đây là một tin vui đã đến với rất nhiều người khi không cần phải lo lắng về việc cung cấp giấy tờ cho quy trình cấp bằng lái xe.
Chuyện làng sao - 2 giờ, 53 phút trước
Tin sao Việt hot nhất ngày 19/4/2024: Chia sẻ từ người thân về cố ca sĩ Lương Ngọc Diệp càng khiến khán giả xót xa. Phùng Ngọc hội ngộ bác Ba Phi - Mạc...
Chuyện làng sao - 2 giờ, 4 phút trước
Khi ồn ào 'người thứ ba' vừa lắng xuống do cả hai phía đều phủ nhận, con dâu tỷ phú Hoàng Kiều lại bị dân mạng đào lại chuyện cũ.
Chuyện làng sao - 2 giờ, 5 phút trước
Nghệ sĩ hài Lê Dương Bảo Lâm đã nửa đùa nửa thật khi để lộ cát sê của mình và Khả Như.
Chuyện làng sao - 2 giờ, 10 phút trước
Cindy Lư đã có phản ứng gây chú ý hơn cả.
Chuyện làng sao - 2 giờ, 10 phút trước
Chia sẻ về những khó khăn khi sinh con trai đầu lòng của Lê Âu Ngân Anh khiến nhiều người không khỏi quan tâm.
Chuyện làng sao - 2 giờ, 11 phút trước
Một người cẩn trọng dùng từ như Trấn Thành lại mắc lỗi này khiến nhiều người khá khó hiểu.
Kiến thức - 4 giờ, 17 phút trước
Trong cuộc sống hàng ngày, khi mua đồ tạp hóa chúng ta thường tặng những chiếc túi nilon, ngoài công dụng làm túi đựng rác, những chiếc túi nilon này còn có thể dùng...
Chuyện làng sao - 4 giờ, 23 phút trước
Kết hôn với chồng Tây, cựu người mẫu, diễn viên Ngọc Nga không có cuộc sống 'toàn màu hồng' như nhiều người vẫn nghĩ.
Chăm sóc sức khỏe - 4 giờ, 30 phút trước
Nước quan trọng như thế nào với cơ thể con người? Con người có thể tồn tại trong vài tuần mà không cần thức ăn và chỉ uống nước, nhưng nếu không có nước,...
Kiến thức - 5 giờ, 32 phút trước
Thịt lợn là món ăn dân dã mà chúng ta ăn gần như hàng ngày. Tuy nhiên, khi mua thịt lợn, chúng ta sẽ thấy màu sắc của thịt lợn có chút khác biệt...
Đời sống số - 7 giờ, 15 phút trước
Mỗi người đều có số mệnh của riêng mình, giống như con mèo luôn thay đổi, tuy trông có vẻ yếu đuối nhưng cũng có những trở ngại và thử thách riêng.
Kiến thức - 13 giờ, 40 phút trước
Mỗi quốc gia đều có những tín ngưỡng tôn giáo khác nhau. Chẳng hạn, ở nước ngoài có nhiều người theo đạo Thiên chúa hơn, nhưng ở nước ta lại có nhiều Phật giáo...
Kiến thức - 13 giờ, 43 phút trước
Nói về đèn pin điện thoại di động,Mọi người đều quen thuộc với nó. Khi mọi người đi ra ngoài vào ban đêm, họ sẽ bật đèn pin và sử dụng nó làm đèn...
Kiến thức - 13 giờ, 49 phút trước
Với những người mình ghét và kẻ ghét mình làm sao để khôn khéo nhất? Hãy học cách cư xử của người thông minh.
Kiến thức - 13 giờ, 54 phút trước
Con người sống giữa thế gian không thể tránh khỏi sự tranh chấp. Trong xã hội phức tạp này, nếu bạn không hiểu nhân tình thế thái, bạn chắc chắn sẽ phải đi rất...
Xài gì - 13 giờ, 58 phút trước
Lắp đặt điều hòa là điều cần thiết cho phòng khách, phòng ngủ, tuy nhiên những nơi ở ngắn hạn như nhà bếp và phòng tắm có cần thiết phải lắp đặt điều hòa...
Đời sống số - 14 giờ, 7 phút trước
Xem tử vi thứ 6 ngày 19/4/2024 của 12 con giáp các tuổi Tý, Sửu, Dần, Mão, Thìn, Tỵ, Ngọ, Mùi, Thân, Dậu, Tuất, Hợi về công việc, tài lộc, sức khỏe, tình duyên...