Khi nhạc Việt bị “mượn”

Sự giống nhau không thể phủ nhận của hai ca khúc Princess of China mà ban nhạc Coldplay hợp tác cùng nữ ca sĩ da màu Rihanna trong album Mylo Xyloto vừa phát hành hôm 17.10, và ca khúc Ra ngõ tụng kinh do nhạc sĩ Trần Tiến sáng tác, nhạc sĩ Thanh Phương hoà âm, phối khí và được ca sĩ Trần Thu Hà thể hiện trong album Trần Tiến phát hành năm 2008, đã được đặt dấu hỏi đầu tiên trên diễn đàn giải trí của Mỹ atrl.net.

Coldplay

Hai ca khúc giống nhau từ giai điệu cho tới một phần ca từ, đặc biệt là câu nhạc chủ đề. “Mỗi ca khúc có cách khác nhau để tạo ấn tượng với người nghe, giai điệu chủ đề chính là ấn tượng lớn nhất. Mà giai điệu đó thì hai ca khúc quá giống nhau!”, một giảng viên khoa lý luận – sáng tác – chỉ huy thuộc học viện Âm nhạc quốc gia Việt Nam phân tích.

Sau khi chủ đề Coldplay & Rihanna plagiarizing Vietnam music? (Coldplay và Rihanna có đang “đạo” nhạc Việt Nam?” được bàn luận trên atrl.net, trên diễn đàn coldplaying.com của fan hâm mộ Coldplay toàn cầu cũng đã mở một chủ đề về vấn đề này và thu hút không ít người quan tâm. Một luồng quan điểm cho rằng Coldplay rõ ràng đã mượn chất liệu từ ca khúc của Trần Tiến. Một phe khác cho rằng sự giống nhau mới chỉ ở mức “lấy cảm hứng”. Thậm chí có một số ý kiến còn cho rằng cả hai ca khúc đều sử dụng câu chủ đề từ những nguồn khác.

Ngay sau khi biết thông tin về sự việc và được một số người gửi thư điện tử hỏi ý kiến, ca sĩ Trần Thu Hà đã lên tiếng: “Đĩa Trần Tiến phát hành ở Mỹ năm 2008, ai cũng có thể mua được qua iTunes, Amazon hay CDBaby, tại sao Coldplay lại không? Coldplay là ngôi sao lớn và tôi thực sự cảm thấy rất bình thường nếu như ở đâu đó họ nghe bài hát của tôi, nhưng điều không thay đổi là bài hát của tôi đã được phát hành nhiều năm trước đó”.

Nhạc sĩ Trần Tiến và nhạc sĩ Thanh Phương, người sáng tác và người trực tiếp hoà âm ca khúc Ra ngõ tụng kinh cũng có những phản ứng khá bình tĩnh. Nhạc sĩ Thanh Phương cho biết anh đang tìm cách trao đổi với Hà Trần đang sống tại Mỹ để tìm ra hướng giải quyết vấn đề. Còn nhạc sĩ Trần Tiến, trả lời một tờ báo mạng thì hài hước kết luận: “Coi như tư tưởng lớn gặp nhau vậy!”

Cũng cần phải chờ xem ban nhạc Coldplay phản ứng thế nào về sự việc này. Nhưng ít nhất đây là một kinh nghiệm quý báu và không kém phần thú vị cho chính các nghệ sĩ trong nước: đừng “mượn” một cách tuỳ tiện và cũng cần trang bị cho mình những kinh nghiệm và kỹ năng cần thiết cho việc bị “mượn”.