Bí ẩn rừng ma và tục cõng xác chết độc nhất VN

23:35 21/04/2013

Theo tập tục của người Xơ Đăng, khi cha mẹ chết, con trai là người phải cõng xác cha mẹ đi chôn để tỏ lòng hiếu thảo.

Không biết tập tục này có tự bao giờ, nhưng theo những vị cao niên, trong tập tục tang ma của người Xơ Đăng, khi cha mẹ chết, con trai phải tự cõng xác cha mẹ ra cánh rừng thiêng để chôn cất.
Trong sự thống nhất là cơ tầng chung cho văn hoá mọi vùng miền ở Việt Nam, những quan niệm về quan- hôn- tang- tế của các cộng đồng tộc người sinh sống ở Việt Nam cũng có sự khác biệt. Các nghi thức trong tang ma của người Xơ Đăng là một ví dụ.
Xuất phát từ quan niệm vạn vật hữu linh, người Xơ Đăng cho rằng mọi việc đến với con người đều có sự sắp đặt của thần linh; hay nói cách khác, thần linh chi phối cuộc sống của mọi người mà cái chết không là ngoại lệ. Chính vì vậy, trong tâm thức họ, khi chết đi, con người lại trở về với các đấng thần linh. Do đó, trước cái chết của một thành viên, người thân dù thương tiếc nhưng không than khóc nhiều.Việc chuẩn bị đưa người chết về thế giới của ma/thần linh được thực hiện chu đáo với những việc làm thiết thực như lau chùi sạch sẽ và mặc quần áo lành lặn cho người chết. Sau đó người chết được đưa đến nơi chôn cất. Sự gắn bó giữa các thành viên trong gia đình, đặc biệt là giữa cha mẹ và con cái thể hiện rõ trong việc đưa người chết đến nơi an nghĩ cuối cùng.

Tập tục tang ma của người Xơ Đăng có nhiều nét
độc đáo. Ảnh: Sức khỏe & Đời sống.
Theo tập tục của người Xơ Đăng, khi cha mẹ chết, con trai là người phải cõng xác cha mẹ đi chôn để tỏ lòng hiếu thảo. Nếu chẳng may, người con chết trước thì sự thương tiếc của cha mẹ được thể hiện qua việc cõng xác con đến nơi an nghỉ cuối cùng ở một cánh rừng già phía tây của làng, nơi vẫn được xem là cánh rừng thiêng, cánh rừng ma của cả làng. Cũng có những trường hợp, cha mẹ chết đi khi người con còn quá nhỏ, không đủ sức cõng cha mẹ đi chôn thì phải nhờ người khác cõng thay. Một điều lưu ý là người được nhờ làm giúp việc này phải là người có quan hệ huyết thống trong dòng họ.
Nếu một số dân tộc như người Êđê, người Giarai, người Kinh... có tập tục đặt xác người chết vào quan tài trước khi đi chôn thì người Xơ Đăng để nguyên xác người chết như vậy và cõng đi chôn. Trong quan niệm tâm linh, người ta cho rằng điều đó sẽ giúp linh hồn người chết dễ siêu thoát hơn.
Táng tục và táng thức của người Xơ Đăng cũng có những khác biệt so với các tộc dân khác trong khu vực. Nếu người Kinh có tục lệ đặt huyệt mộ theo hướng Đông- Tây, để đầu người chết gối về phía núi, huyệt mộ được đào vuông thành sắc cạnh thì người Xơ Đăng có táng thức mang nhiều nét tương đồng với các tộc dân Tây Nguyên hơn. 
Huyệt mộ được đào gồm hai phần: từ trên xuống có tiết diện hình vuông, mỗi cạnh khoảng 40cm. Phần huyệt này được đào sâu khoảng 1,5m. Sau đó, huyệt được khoét ngách vừa đủ để người chết nằm ngang, đầu quay về hướng Tây. Chiều cao của huyệt từ đáy đến trần ngách ngang khoảng 60 cm. Khi lấp đất người ta đặt một tấm gỗ vào nơi bắt đầu khoét ngang trước khi đổ đất xuống huyệt. Người ta tránh không để đất rơi xuống thi thể, đặc biệt là không để mặt và phần trên của thi thể người chết tiếp xúc với đất. Sự cẩn trọng khi lấp đất thể hiện thái độ trân trọng, thương tiếc của dân làng đối với người vừa mất. 
Cũng giống như nhiều dân tộc khác, trong đó có người Kinh, người Xơ Đăng quan niệm có hai dạng chết: chết lành và chết dữ. Chết lành là những cái chết bình thường theo quy luật tuổi già, ốm đau hoặc chết do một số các nguyên nhân nằm ngoài ý muốn của người chết. Với cái chết này, người Xơ Đăng bày tỏ sự tiếc thương qua việc đào huyệt mộ thật sâu, thật bằng phẳng để người chết có được sự bình yên trong giấc ngủ cuối cùng của mình. Bên cạnh, theo cách nghĩ của tộc dân này, những người chết như vậy là những người hiền lành nên tang ma được thực hiện rất chu đáo.

Cánh rừng ma (hay rừng thiêng), nơi con trai phải cõng xác cha mẹ đến đây để chôn cất.
Những cái chết như bị cây đè, thú dữ vồ hoặc trôi sông, suối... trong quan niệm của hầu hết các tộc dân khác là chết dữ. Với những cái chết như vậy, người chết không được chôn trong nghĩa địa chung của làng mà phải chôn ở một nơi nào khác như tại chính nơi người đó đã chết hoặc ở bìa rừng một cách sơ sài, các nghi thức cúng tế cũng đơn giản hơn, đặc biệt, hầu hết các dân tộc đều có nghi thức mời thầy cúng “làm phép” để con ma dữ đó không về làm hại những người sống…Nhưng người Xơ Đăng cho rằng những cái chết do tai nạn, rủi ro vẫn là những cái chết lành. Theo quan niệm của họ, những người chết cũng không muốn như vậy. Đó chỉ là tai nạn ngoài ý muốn của người chết và dân làng vẫn chôn cất nạn nhân xấu số rất chu đáo. Điều này thể hiện tính nhân văn của cả cộng đồng tộc người đối với các thành viên trong xã hội người Xơ Đăng.
Đặc biệt, người Xơ Đăng rất quý trọng giá trị của cuộc sống mà theo họ là do thần linh sắp đặt cho con người. Chính vì vậy, cái chết do con người tự gây ra như tự tử bị lên án nặng nề và bị xem là những cái chết dữ. Với những người như vậy sẽ không được cõng mà chỉ được khiêng đến nơi chôn cất. Huyệt mộ là một hố đào sơ sài, không có ngách ngang, người chết không được đặt nằm mà chôn ở tư thế ngồi xổm (ngồi bó gối), vài sợi tóc của người chết được kéo ngược lên trên và để lộ ra trên mặt đất khi lấp đất (người Xơ-Đăng xưa để tóc dài). 
Trong những trường hợp này, mặt người chết được đặt xoay về hướng Tây. Người ta cho rằng, làm vậy con ma dữ không thể thấy được người sống để làm hại dân làng (làng của người sống ở về hướng Đông của rừng ma hoặc nghĩa địa). 
Đặc biệt với những người thắt cổ chết, người làng hết sức xa lánh. Trước đây người ta thả trôi sông, suối với thái độ ghê sợ. Ngày nay do ý thức giữ sạch nguồn nước và bảo vệ môi trường nên họ khiêng xác đi chôn như chôn một người chết dữ.
Người Xơ-Đăng không có tục chia của, cũng không cúng giỗ người chết. Khi chôn người thân xong, người ta trở về nhà với cuộc sống bình thường. Có thể nói, lễ bỏ mả được thực hiện ngay khi chôn xong người chết. Chỉ khi có dịp quay lại nghĩa địa (thường là để chôn người khác), người ta mới đến thăm mộ người chết mà thôi.
Người Xơ Đăng (hay còn gọi là Xê Đăng) là một tộc người trong đại gia đình các dân tộc Việt Nam. Có số dân khoảng gần một ngàn người phân bổ chủ yếu ở các tỉnh Kon Tum, Quảng Ngãi, Quảng Nam và xen kẽ cùng các tộc người khác trong khu vực. 
 
Cùng với các tộc người khác như Bana, Brâu, Bru-Vân Kiều, Cơtu, Gié-triêng, H’rê, Khơ Mú, Mạ…, người Xơ Đăng thuộc ngữ hệ Môn-Khơmer. Sự cận cư với các tộc người khác dẫn đến việc giao thoa và đan xen văn hoá là điều tất yếu, nhưng vẫn không làm mất đi những giá trị truyền thống của người Xơ Đăng. Từ ngôn ngữ tộc người, cơ sở kinh tế tộc người đến các giá trị văn hoá vật thể và phi vật thể..., người Xơ đăng vẫn bảo lưu được những giá trị văn hoá truyền thống đã có từ ngàn xưa của mình, trong đó có những tập tục độc đáo trong tang ma.

 

Theo Kienthuc.net.vn
Phát hiện sán dây trong não sau khi thấy đau đầu kéo dài

Phát hiện sán dây trong não sau khi thấy đau đầu kéo dài

KỲ QUẶC - 18.09.2015

Phát hiện sán dây trong não sau khi thấy đau đầu kéo dài là trường hợp xảy ra với một cô gái người Mỹ.

Bé gái 13 tuổi chết sặc vì lễ trừ tà

Bé gái 13 tuổi chết sặc vì lễ trừ tà

KỲ QUẶC - 28.09.2011

Cảnh sát Nhật Bản vừa xác nhận trường hợp tử vong của một bé gái 13 tuổi do bị sặc nước khi đang làm lễ trừ tà.

Người “chim”

Người “chim”

KỲ QUẶC - 28.09.2011

Vận động viên mạo hiểm người Mỹ Jeb Corliss (35 tuổi ) vừa bay thành công qua hẻm núi tự nhiên ở dãy núi Tianmen thuộc tỉnh Hà Nam, Trung Quốc.

Tìm thấy tàu chở hàng chứa một kho bạc lớn

Tìm thấy tàu chở hàng chứa một kho bạc lớn

KỲ QUẶC - 27.09.2011

Công ty Thám hiểm đại dương Odyssey vừa phát hiện một con tàu chở hàng bị chìm trong Chiến tranh Thế giới II, bên trong chứa một kho bạc lớn trị giá khoảng 155...

Máy ATM nhả vàng đầu tiên tại Trung Quốc

Máy ATM nhả vàng đầu tiên tại Trung Quốc

KỲ QUẶC - 27.09.2011

Ngày 25.9, lần đầu tiên máy ATM nhả vàng đã xuất hiện ở các câu lạc bộ cao cấp, các ngân hàng tại thành phố Bắc Kinh, Trung Quốc.

Từng tỏa sáng hơn Song Hye Kyo, sự nghiệp của nữ diễn viên này hiện 'tụt dốc không phanh'

Từng tỏa sáng hơn Song Hye Kyo, sự nghiệp của nữ diễn viên này hiện 'tụt dốc không phanh'

Chuyện làng sao - 6 giờ, 51 phút trước

Thời điểm khi Song Hye Kyo chỉ đóng vai phụ thì nữ diễn viên này đã trở thành ngôi sao nổi tiếng, nhưng rồi sự nghiệp của cô hiện sa sút thảm hại.

'Hoàng tử nhạc phim' xứ Hàn - Paul Kim tuyên bố kết hôn sau 9 năm hẹn hò nhưng không tổ chức lễ cưới

'Hoàng tử nhạc phim' xứ Hàn - Paul Kim tuyên bố kết hôn sau 9 năm hẹn hò nhưng không tổ chức...

Chuyện làng sao - 6 giờ, 52 phút trước

Ca sĩ Paul Kim mới đây thông báo sắp kết hôn với người yêu sau 9 năm hẹn hò mà không tổ chức đám cưới.

Mẫu nhí Emily Tường Anh gây bất ngờ với phong cách nữ chiến binh tại Icon Fashion Week 2024

Mẫu nhí Emily Tường Anh gây bất ngờ với phong cách nữ chiến binh tại Icon Fashion Week 2024

Hotgirl, hotboy - 8 giờ, 44 phút trước

Tại sự kiện Icon Fashion Week diễn ra hôm 21/4 tại Nhà hát Hòa Bình, giới mộ điệu thời trang đã được thỏa sức ngắm nhìn những "bộ cánh" đặc sắc, phá cách qua...

Midu khóa môi chồng sắp cưới đầy ngọt ngào: 'Tôi đã tìm thấy giấc mơ của mình'

Midu khóa môi chồng sắp cưới đầy ngọt ngào: 'Tôi đã tìm thấy giấc mơ của mình'

VIDEO - 8 giờ, 56 phút trước

'Bước vào cửa hàng Elie Saab đẹp nhất trên đại lộ thời trang Montaigne, ngắm nhìn những bộ váy cưới Haute Couture lộng lẫy kiêu sa và đặt may đo cho mình những thiết...

Áo trắng bị ố vàng đừng vội vứt đi! Chỉ cần 'ngâm nước thế này' là quần áo sẽ trắng phau như mới

Áo trắng bị ố vàng đừng vội vứt đi! Chỉ cần 'ngâm nước thế này' là quần áo sẽ trắng phau như...

Kiến thức - 10 giờ, 5 phút trước

Quần áo màu trắng đều phù hợp dù mặc riêng hay mặc cùng quần jean, quần tây. Tuy nhiên, quần áo màu trắng sẽ ố vàng và có mùi hôi sau khi mặc lâu....

Đi du lịch, say tàu xe và say máy bay, đều rất mệt! Các bác sĩ gợi ý “8 mẹo đơn giản” để tránh chóng mặt. Uống nước và ăn nhiều thực phẩm giàu tinh bột đều có ích

Đi du lịch, say tàu xe và say máy bay, đều rất mệt! Các bác sĩ gợi ý “8 mẹo đơn giản”...

Kiến thức - 10 giờ, 12 phút trước

Hiện nay, du lịch đang bùng nổ và nhiều người sẽ cảm thấy chóng mặt khi lên máy bay hoặc xe buýt du lịch. Trong những trường hợp nghiêm trọng, họ thậm chí có...

Làm được điều này và “sống thêm 15 năm nữa” không phải là mơ

Làm được điều này và “sống thêm 15 năm nữa” không phải là mơ

Chăm sóc sức khỏe - 10 giờ, 12 phút trước

Cuộc sống hiện đại có rất nhiều yếu tố gây bất lợi cho sức khỏe như ô nhiễm không khí, cặn nhựa, ngồi lâu, chế độ ăn nhiều chất béo, nhiều đường… Vì vậy,...

Thêm 1 khu du lịch quốc gia chỉ cách Hà Nội 200km, được vinh danh là ‘Điểm đến thiên nhiên khu vực hàng đầu thế giới’

Thêm 1 khu du lịch quốc gia chỉ cách Hà Nội 200km, được vinh danh là ‘Điểm đến thiên nhiên khu vực...

Du lịch Việt - 11 giờ, 51 phút trước

Địa điểm này thu hút được đông đảo khách du lịch nhờ khí hậu ôn hòa, địa hình cao nguyên, cảnh sắc thiên nhiên hữu tình.

Sau ngày 26/4, ba con giáp 'cập bến giàu sang', may mắn hết phần thiên hạ

Sau ngày 26/4, ba con giáp 'cập bến giàu sang', may mắn hết phần thiên hạ

Đời sống số - 12 giờ, 31 phút trước

Trong cuộc sống, chúng ta ai cũng mong có được vận may và nguồn tài chính dồi dào. Vậy sau ngày 26/4, con giáp nào sẽ xoay chuyển tình thế, kiếm được nhiều tiền,...

Đậu hũ chiên dầu lạnh hay chiên dầu nóng? Đầu bếp mách bạn cách làm đúng, nhiều người mắc sai lầm chẳng trách bị dính chảo và nát

Đậu hũ chiên dầu lạnh hay chiên dầu nóng? Đầu bếp mách bạn cách làm đúng, nhiều người mắc sai lầm chẳng...

Địa chỉ ăn ngon - 12 giờ, 4 phút trước

Đậu phụ rất giàu protein đậu nành chất lượng cao và chứa nhiều loại vitamin và khoáng chất, trong đó có hàm lượng canxi cao, vượt xa sữa.

Khi bạn đến tuổi trung niên, việc mang 3 thứ này đến nhà người khác là dấu hiệu của trí tuệ cảm xúc thấp

Khi bạn đến tuổi trung niên, việc mang 3 thứ này đến nhà người khác là dấu hiệu của trí tuệ cảm...

Làm sao - 12 giờ, 7 phút trước

Trong thế giới ngày nay, trí tuệ cảm xúc (EQ) được coi là một trong những yếu tố quan trọng để xây dựng mối quan hệ lành mạnh và thành công trong giao tiếp...

3 ngành nghề đang 'sốt xình xịch' trong thời đại kỷ nguyên số: Tương lai rộng mở, thu nhập khủng và khát nhân lực

3 ngành nghề đang 'sốt xình xịch' trong thời đại kỷ nguyên số: Tương lai rộng mở, thu nhập khủng và khát...

Kiến thức - 12 giờ, 8 phút trước

Trong thời đại số hóa hiện nay, sự tiến bộ vượt bậc của AI đang ảnh hưởng sâu rộng đến mọi mặt của cuộc sống, kèm theo nó là sự xuất hiện của những...

Con gái lớn của Tú Dưa với mối tình đầu, sắc vóc ngày càng xinh đẹp và nóng bỏng

Con gái lớn của Tú Dưa với mối tình đầu, sắc vóc ngày càng xinh đẹp và nóng bỏng

Chuyện làng sao - 12 giờ, 29 phút trước

Cô gái tên Linh Nhi, là trái ngọt tình yêu của Tú Dưa và mối tình đầu. Hiện tại, cô đã 25 tuổi, ngày càng xinh đẹp và cuốn hút, thể hiện niềm đam...

Không muốn rắc rối, khi nhận hàng online đừng vội bóc ra ngay, biết lý do ai cũng muốn làm theo

Không muốn rắc rối, khi nhận hàng online đừng vội bóc ra ngay, biết lý do ai cũng muốn làm theo

Đời sống số - 12 giờ, 30 phút trước

Để tránh những rắc rối trong việc mua hàng online, khi nhận hàng bạn hãy nhớ phải làm điều này.

Hai gái xinh đã sinh con cho cầu thủ nổi tiếng, đến giờ vẫn chưa được mặc váy cưới

Hai gái xinh đã sinh con cho cầu thủ nổi tiếng, đến giờ vẫn chưa được mặc váy cưới

Đời sống trẻ - 13 giờ, 30 phút trước

Dù đã công khai bên nhau đã lâu, con cứng cáp nhưng đến nay Xuân Trường và Bùi Tiến Dụng vẫn chưa tổ chức đám cưới.

Ở đời có 3 cái tham tuyệt đối đừng dại mà dính vào, người khôn ngoan biết tỉnh táo giữ mình để tránh gặp tai hoạ

Ở đời có 3 cái tham tuyệt đối đừng dại mà dính vào, người khôn ngoan biết tỉnh táo giữ mình để...

Làm sao - 13 giờ, 30 phút trước

Lòng tham là thứ ai cũng có, sự khác biệt nằm ở chỗ có kiềm chế được hay không. Một người thông minh sẽ không nên tham lam 3 thứ này, nếu không cả...

Lưu Đức Hoa vỡ nợ lớn do thua cờ bạc? Ảnh gần đây của sao nam nhìn phờ phạc, tóc trắng trông già như ông lão

Lưu Đức Hoa vỡ nợ lớn do thua cờ bạc? Ảnh gần đây của sao nam nhìn phờ phạc, tóc trắng trông...

Chuyện làng sao - 13 giờ, 32 phút trước

Hình ảnh mới đây của "thiên vương Hồng Kông" Lưu Đức Hoa đang trở thành tâm điểm chú ý của cư dân mạng xứ Trung.

Sơn Tùng bị nghi tham gia Đạp Gió phiên bản nam tại Trung Quốc

Sơn Tùng bị nghi tham gia Đạp Gió phiên bản nam tại Trung Quốc

Chuyện làng sao - 13 giờ, 32 phút trước

Thông tin Sơn Tùng tham gia chương trình Đạp Gió khiến nhiều người nghi vấn.

Võ Hạ Trâm tiết lộ tình trạng sức khỏe sau khi mang bầu lần 2 và dấu hiệu bầu bí cực hài

Võ Hạ Trâm tiết lộ tình trạng sức khỏe sau khi mang bầu lần 2 và dấu hiệu bầu bí cực hài...

Chuyện làng sao - 13 giờ, 32 phút trước

Võ Hạ Trâm đã đăng tải dòng trạng thái khiến dân tình bật cười vì lần mang thai thứ 2 này của cô.