Dàn diễn viên kỳ cựu của 'Sao Tháng Tám' sau gần 4 thập kỷ

Sao Tháng Tám (Bông Sen vàng Liên hoan phim Việt Nam lần IV năm 1977) của cố đạo diễn, nghệ sĩ nhân dân Trần Đắc là bộ phim tái hiện và khắc họa những ngày tháng sôi sục trước cách mạng Tháng Tám năm 1945 và cuộc kháng chiến lẫy lừng trong lịch sử, cùng trận đói kinh hoàng của dân tộc năm ấy. Tính đến nay, Sao Tháng Tám gần như là bộ phim duy nhất của điện ảnh Việt phản ánh thành công cuộc cách mạng Tháng Tám và cũng là một trong những bộ phim về chiến tranh có sức sống mãnh liệt nhất của điện ảnh Việt Nam. Bộ phim không chỉ mang giá trị lịch sử mà còn là mảnh đất để nhiều diễn viên tỏa sáng. 38 năm trước, họ đã làm việc với tất cả đam mê, nhiệt huyết giữa hoàn cảnh khó khăn, thiếu thốn nhất của điện ảnh cách mạng. Tới nay, sau gần 4 thập kỷ, dàn diễn viên Sao Tháng Tám ngày nào đã người còn, kẻ mất. Song hình ảnh của người cán bộ Việt Minh cốt cán - chị Nhu (NSƯT Thanh Tú), anh thanh niên trí thức như Kiên (NS Dũng Nhi), nông dân Mến (NSƯT Thanh Hiền) hay gián điệp Kiều Trinh (NSƯT Đức Hoàn) vẫn

Chị Nhu mạnh mẽ, quyết liệt của Sao Tháng Tám: Trước khi đến với Sao Tháng Tám, NSƯT Thanh Tú từng tham gia các phim Biển lửa, Tiền tuyến gọi... nhưng phải đến khi hóa thân vào vai người cán bộ Việt Minh can trường, xuất thân từ bần cố nông tên Nhu, Thanh Tú mới có được vai diễn để đời của mình và giành giải Bông Sen Vàng cho nữ diễn viên xuất sắc nhất năm 1977. Xuất thân là diễn viên của nhà hát Kịch Hà Nội (trước đây là Đoàn kịch Hà Nội), nghệ sĩ Thanh Tú không chỉ nổi tiếng ở lĩnh vực điện ảnh mà còn là một diễn viên sân khấu tài năng.

Chia sẻ về vai diễn để đời của mình, bà từng nói: "Tôi đến với vai diễn Nhu trong Sao Tháng Tám rất tình cờ. Năm 1976, khi đạo diễn Trần Đắc thấy đạo diễn Phạm Văn Khoa đang thử vai cho tôi để vào phim Chị Dậu, ông đã 'nhặt' tôi vào luôn vai Nhu. Lúc đạo diễn Trần Đắc quyết định chọn tôi, giám đốc hãng phim không đồng ý. Ông cho rằng, tôi không phù hợp với vai nữ chiến sĩ chịu khổ chịu sở để hy sinh cho cách mạng nhưng đạo diễn Trần Đắc vẫn không thay đổi ý định. Bằng sự động viên, chỉ bảo tận tình của ông, tôi đã làm cho mọi người phải quên đi những vai diễn 'tiểu thư phố cổ' trước đó của mình”.

Thành công trong sự nghiệp song cuộc đời của nữ diễn viên tài sắc vẹn toàn lại nhiều truân chuyện. Câu chuyện cuộc đời NSƯT Thanh Tú từng tốn nhiều giấy mực báo chí. Bà kết hôn với đạo diễn nổi tiếng tài năng và đào hoa - Phạm Kỳ Nam (đạo diễn củaChung một dòng sông, Chị Tư Hậu…) vào năm 1966 nhưng không thể đi cùng ông tới cuối con đường khi quyết định ly hôn sau hơn một thập kỷ chung sống. Đạo diễn Phạm Kì Nam lớn hơn Thanh Tú 14 tuổi, từng có vợ. Hai người có với nhau một người con trai. Sau này, bà đi bước nữa với đạo diễn Lê Cường Việt, cũng vẫn là thân phận "làm lẽ" khi ông từng có một đời vợ. Rồi cũng như cuộc hôn nhân đầu, bà và người chồng thứ hai có với nhau một người con chung và ở bên nhau đúng 12 năm, trước khi bà phát hiện ra mình bị phản bội.

Sau thành công của vai diễn Nhu, nghệ sĩ Thanh Tú cũng xa rời màn ảnh và ít tham gia vào các hoạt động nghệ thuật. Năm 2010 - 2011, NSƯT Thanh Tú bất ngờ trở lại trong hai dự án phim truyền hình: Bà nội không ăn bánh pizza và Lời thú tội của Eva.

Hiện tại, bà chọn cuộc sống bình yên trong ngôi nhà ở khu phố cổ Hà Nội với niềm tin vào Phật pháp. Hai đứa con giờ đã lớn, đều có những khoảng trời, niềm vui và sở thích riêng. Niềm vui của Thanh Tú giờ đây chỉ là những phút giây được gặp lại bạn bè cùng thời để ôn lại chuyện xưa.

Diễn viên Dũng Nhi: Khi tham gia bộ phim Sao Tháng Tám, Dũng Nhi hơn 20 tuổi và hoàn toàn là một tay ngang trong nghề. Dẫu vậy, người nghệ sĩ này đã thể hiện được tài năng và cái duyên với nghiệp diễn khi lột tả chân thực hình ảnh của một người thanh niên trí thức đến với cách mạng nhưng vẫn đau đớn, xót xa cho chị gái.

Trước đó, Dũng Nhi theo học ngành sư phạm và không có ý định trở thành một diễn viên. Lần đầu tiên nghệ sĩ gặp Trần Đắc khi cố đạo diễn đang tìm diễn viên cho bộ phimBài ca ra trận nhưng khi đó, Dũng Nhi đã có giấy gọi nhập ngũ. Ông nhập ngũ và đã tham gia trận chiến 81 ngày đêm tại chiến trường Quảng Trị khốc liệt. Năm 1973, Dũng Nhi ra quân (vì gia đình đã có 2 anh trai là liệt sĩ), cố đạo diễn Trần Đắc tiếp tục mời anh đóng vai Lê Mã Lương trong phim Bài ca ra trận. Sau đó, khi Trần Đắc khởi quay SaoTháng Tám, Dũng Nhi được giao vai Kiên.

Sau thành công của vai diễn trong bộ phim Sao Tháng Tám, Dũng Nhi vẫn miệt mài cống hiến cho nghệ thuật và hiện tại, ông đã trở thành gương mặt quen thuộc với khán giả màn ảnh nhỏ qua các bộ phim Bí thư tỉnh ủy, Đàn trời, Chạy án... Ông là một nghệ sĩ đa tài, có khả năng biến hóa và thành công với cả vai phản diện và chính diện. Từ tướng cướp Năm Sài Gòn trong phim Bỉ vỏ đến anh hùng Lê Mã Lương trong Bài ca ra trận, nhà văn Nguyễn trong Mê thảo thời vang bóng rồi ông Thứ trưởng Cao Đức Cẩm trong phim Chạy án…, ông đều khiến khiến khán giả ấn tượng và nhớ mãi. Nhiều người đánh giá, Dũng Nhi thiệt thòi bởi đóng nhiều phim và được người hâm mộ đón nhận song ông chưa từng chạm tay vào các giải thưởng cao quý. Dẫu vậy, Kiên của Sao Tháng Tám ngày nào chia sẻ, hạnh phúc với ông là được làm nghề, được khán giả yêu mến và có một gia đình êm ấm. Là người nổi tiếng song nghệ sĩ Dũng Nhi hiếm khi xuất hiện trên báo chí và khá kín tiếng về đời tư. Ông chọn cho mình cuộc sống giản dị, kín đáo.

NSƯT Thanh Hiền: Vai người nông dân tên Mến trong phim Sao Tháng Tám chính là vai diễn đưa Thanh Hiền đến với điện ảnh và truyền hình. Ấn tượng của bà về những tháng ngày tham gia phim Sao Tháng Tám không phải là sự gian khổ, vất vả mà là áp lực tâm lý. NSƯT Thanh Hiền từng chia sẻ, bà lo lắng, căng thẳng đến mức run quá không diễn được nhưng nhờ sự giúp đỡ, động viên của ê-kíp làm phim lúc bấy giờ, nữ diễn viên trẻ tuổi ngày ấy đã làm tròn vai diễn của mình.

Sau Sao Tháng Tám, NSƯT Thanh Hiền liên tiếp được tham gia những phim như Ngày ấy bên sông Lam, Bình minh xôn xao, Tiếng gọi phía trước... Cùng với thời gian, bà trở thành gương mặt quen thuộc với khán giả màn ảnh nhỏ với nhiều vai diễn lớn, nhỏ khác nhau. Sở hữu đôi mắt buồn, nghệ sĩ Thanh Hiền thường xuyên được "đo ni đóng giày" cho các vai khổ. Chính bà cũng từng thừa nhận, với khuôn mặt của mình, khó có thể đanh đá được. Dù luôn hóa thân vào các vai diễn khắc khổ trên phim, song trong cuộc sống thường nhật, nghệ sĩ Thanh Hiền chia sẻ, bản thân luôn được "rải hoa hồng". Bà tâm sự: "Cuộc sống của tôi từ trước đến giờ vẫn thấy 'trải thảm đỏ'. Từ thời thiếu niên, lúc cả nước khó khăn, tôi đã được ăn ngon mặc đẹp. Lớn lên, đi học, lấy chồng, làm nghề…, mọi việc đến với tôi đều suôn sẻ. Tôi cũng không hiểu sao mình vào vai khổ 'ngọt' thế. Có lẽ bởi cách sống, tác phong của tôi có phần giống với vai diễn. Hơn nữa, nhiều năm sống với người nông dân, làm việc, ăn và ngủ cùng họ, tôi lại chịu khó quan sát, tìm hiểu nên khi bắt chước nhanh và rất giống".

Ở thời điểm hiện tại, cô gái quê tên Mến trong phim Sao Tháng Tám cách đây gần 4 thập kỷ sắp bước sang tuổi lục tuần nhưng vẻ xinh đẹp mặn mà, phúc hậu và thuần Việt ngày nào như chưa thể rời bỏ bà. Sau hơn 30 năm gắn bó với nghiệp diễn, NSƯT Thanh Hiền vẫn luôn muốn cống hiến hết mình với niềm đam mê và sẵn sàng chờ đón những vai diễn phù hợp.

Cố NSƯT Đức Hoàn: Trước khi nhận vai Kiều Trinh - một nhân vật phản diện trong Sao Tháng Tám, Đức Hoàn đã là một diễn viên nổi tiếng, được đông đảo người hâm mộ biết đến với vai Mỵ trong phim Vợ chồng A Phủ (đạo diễn Mai Lộc) sản xuất năm 1961. Từ năm 1967 đến năm 1972, Đức Hoàn theo học lớp đạo diễn điện ảnh Đại học quốc gia Moskva. Trong sự nghiệp làm đạo diễn của mình, Đức Hoàn có nhiều bộ phim đáng nhớ như: Từ một cánh rừng, Hà Nội mùa chim làm tổ, Tình yêu và khoảng cách, Đời mưa gió, Ám ảnh… Tính nhân ái là nét đặc sắc trong các phim của NSƯT Đức Hoàn. Bà là đạo diễn vững tay trong khai thác tâm lý phụ nữ giữa muôn mặt đời sống.

Không chỉ tài năng và sắc đẹp nghiêng nước nghiêng thành, NSƯT Đức Hoàn còn là người phụ nữ đầy cá tính. Tới năm 39 tuổi, bà vẫn là người phụ nữ "độc thân quyến rũ", cho đến khi gặp "một nửa" kém hơn chục tuổi. Cảm động trước tình yêu chân thành và mãnh liệt của chàng trai trẻ, cuối cùng, NSƯT Đức Hoàn đã “ngã lòng”. Dũng cảm vượt lên bao lời dị nghị, họ đã sống cho tình yêu đích thực của mình và có cuộc hôn nhân hạnh phúc gần 30 năm, cho tới ngày NSƯT Đức Hoàn mất vì bạo bệnh vào ngày 02/04/2003 tại Hà Nội, hưởng thọ 66 tuổi. Sự ra đi bất ngờ của nghệ sĩ Đức Hoàn để lại niềm tiếc thương vô hạn với gia đình, bạn bè và đông đảo người hâm mộ yêu nền điện ảnh nước nhà.