Đây là ngôi chùa nổi tiếng lưu dấu tích Đường Tăng ngoài đời thực từng ẩn náu khi đi thỉnh kinh

"Tây Du Ký" của Ngô Thừa Ân kể về hành trình đi Tây Thiên thỉnh kinh của thầy trò Đường Tăng. Đây là câu chuyện lấy cảm hứng từ sự kiện có thật, nhân vật có thật. Ngày nay, trên chặng đường thỉnh kinh năm xưa vẫn còn nhiều nơi lưu dấu tích của thầy trò Đường Tăng, giờ trở thành điểm du lịch nổi tiếng.

Nổi tiếng nhất có lẽ là Cao Lão Trang, Lưu Sa Hà ở huyện Lâm Trạch, thành phố Trương Dịch. Tây Lương Nữ Quốc thì nằm ở quận Lương Châu, thành phố Vũ Uy.

Tuy nhiên, có nhiều người không biết về một ngôi chùa tên Tháp Nhĩ, nằm trong tòa thành cổ Tỏa Dương ở huyện Qua Châu, là nơi Đường Tăng ngoài đời thực từng ghé lánh nạn và kết tình thầy trò với nguyên mẫu của Tôn Ngộ Không. Nơi này không được nhắc đến trong phim, tiểu thuyết nhưng ngoài đời lại vô cùng nổi tiếng.

Trong đó, di chỉ ngôi chùa Tháp Nhĩ, nằm trong tòa thành cổ Tỏa Dương ở huyện Qua Châu, đã vén tấm rèm bí ẩn về một khoảng thời gian "lánh nạn" và kết tình thầy trò với người được cho là nguyên mẫu lịch sử của Tôn Ngộ Không trong tác phẩm Tây Du Ký của Ngô Thừa Ân.

Thành cổ Tỏa Dương, nằm giữa sa mạc Gobi ở độ cao 1.358m, có niên đại từ thế kỷ thứ 7 đến 13 sau Công Nguyên, là trung tâm của Qua Châu, một thành trì quan trọng trên hành lang Hà Tây. Trải qua hàng nghìn năm biến thiên của lịch sử, nơi đây đã trở nên hoang phế, chỉ còn lại những gò đất và những ngôi mộ cổ, giữa những cơn bão cát sa mạc.

Nằm cách trung tâm thành cổ Tỏa Dương 1,5km về phía đông là di chỉ chùa Tháp Nhĩ, một kiến trúc chùa chiền Phật giáo đặc trưng của thời kỳ Đường-Tây Hạ. Những gì còn lưu lại là khuôn viên bên ngoài với nền móng của 3 phía nam, bắc, tây và kiến trúc tự viện ở bên trong theo hướng nam-bắc, hình chữ nhật dài 85m, rộng 41m, với các hạng mục như đại điện, tháp lớn, tháp nhỏ, lầu chuông, trống được sắp xếp đối xứng nhau.

Di tích chùa Tháp Nhĩ, nơi nhà sư Huyền Trang giảng kinh thuyết pháp và thu nhận đại đệ tử Thạch Bàn Đà.

Chùa Tháp Nhĩ là một di tích quan trọng, phản ánh sự truyền bá và phát triển của Phật giáo ở khu vực hành lang Hà Tây trong thời kỳ Đường-Tây Hạ, là ngôi chùa nổi tiếng, gắn liền với việc giảng kinh thuyết pháp của nhà sư Huyền Trang trên con đường đi lấy kinh.

Có một sự thật nhiều khán giả của Tây Du Ký còn chưa biết, việc Huyền Tang lên đường đi tìm kiếm chân lý, giải đáp thắc mắc về Phật pháp vốn không được triều đình ủng hộ. Nhà sư này đã phải trà trộn vào đoàn người ăn xin để rời thành Trường An, đi theo con đường tơ lụa, qua Tân Cương, Trung Á để đến thành Vương Xá của nước Ma Kiệt Đà (miền Trung Ấn Độ ngày nay).

Cũng vì không có được sự ủng hộ của triều đình mà Huyền Trang gặp khá nhiều gian nan, trở ngại trên đường đi. Ông từng lánh nạn 1 tháng ở chùa Tháp Nhĩ. Trong thời gian đó nhà sư này cảm hóa, thu nhận đại đệ tử Thạch Bàn Đà. Thạch Bàn Đà chính là nguyên mẫu của Tôn Ngộ Không trong truyện "Tây Du Ký".

Thạch Bàn Đà vốn là người dân tộc Hồ. Ông có ngoại hình khác biệt, râu tóc rậm rạp. Thạch Bàn Đà được Huyền Trang gọi là “Hồ tăng” sau khi nhận làm đệ tử. Nhiều nhà nghiên cứu tin rằng đây là cảm hứng để mấy trăm năm sau Ngô Thừa Ân xây dựng hình ảnh Tôn Ngộ Không.

Ngày nay chùa Tháp Nhĩ vẫn còn lưu nhiều dấu tính, câu chuyện thú vị về nhà sư Huyền Trang. Hiện ở Du Lâm - hệ thống hang động Phật giáo ở tỉnh Cam Túc, còn lưu giữ bức bích họa "Huyền Trang thỉnh kinh" có niên đại sớm hơn 300 năm so thời điểm ra đời "Tây Du Ký", với hình ảnh Đường Tăng và đệ tử Thạch Bàn Đà trong tạo hình một chú khỉ.

Tại chùa Tháp Nhĩ cũng như nhiều di tích hang động, chùa chiền trên hành lang Hà Tây, còn rất nhiều dấu tích và câu chuyện thú vị về vị cao tăng Huyền Trang cũng như con đường đầy gian nan, thử thách để tìm kiếm chân kinh, thúc đẩy du nhập và truyền bá Phật giáo vào Trung Quốc, khiến nơi đây trở thành một điểm đến hấp dẫn và không kém phần kỳ bí đối với mỗi du khách Trung Quốc và quốc tế.

Và nơi đây là địa điểm du lịch nổi tiếng với du khách Trung Quốc cũng như quốc tế. Hầu hết người hâm mộ của "Tây Du Ký" đều muốn một lần được đặt chân đến ngôi chùa cổ có lưu dấu tích của vị nhà sư nổi tiếng Huyền Trang.